Ӗнер Чӑваш Енри паллӑ ӑсчах, экономист, политик Лев Кураков пурнӑҫран уйрӑлса кайнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн ректорӗ пулнӑскерӗн куҫӗ пульницӑра хупӑннӑ. МИХсем пӗлтернӗ тӑрӑх, Кураков та кӑшӑлвируспа чирленӗ.
Лев Пантелеймонович 1943 ҫулхи кӑрлачӑн 4-мӗшӗнче Патӑрьел районӗнчи Чӑваш Ишекӗнче ҫуралнӑ. Канашри финанс техникумӗнче (1961), Хусанти патшалӑх финанспа экономика институтӗнче (1966) пӗлӳ илнӗ. Аспирантурӑпа доктортантурӑна Мускаври Г.В. Плеханов ячӗллӗ халӑх хуҫалӑх институтӗнче вӗреннӗ, стажировкӑна Берлинра (Аслӑ экономика шкулӗнче) ирттернӗ. 1990 ҫулта ӑна ЧПУ ректорӗн пуканне шанса панӑ. 1997 ҫулта чӑваш Республикин вице-президентне суйланӑ. 1998 ҫулхи кӑрлачпа ҫӗртме уйӑхӗсенче Чӑваш Республикин Правительство председателӗ пулнӑ.
Лев Кураковпа ыран, раштав уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, ЧПУн спорткомплексӗнче (вӑл Университет урамӗнчи 38-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ) 10 сехет хыҫҫӑн сывпуллашӗҫ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ республикӑн Правительство ҫуртӗнче Культурӑпа истори эткерлӗхӗн «Ӑрусен астӑвӑмӗ» П.Е. Егоров ячӗллӗ фончӗн директорӗпе Евгений Дмитриевпа тӗлпулнӑ. Унта Раҫҫейри паллӑ архитектор, Чӑваш Енре ҫуралнӑ Петр Егоров ҫуралнӑранпа 290 ҫул ҫитнине уявласа ирттермелли мероприятисене сӳтсе явнӑ.
Питӗрти урамсенчен пӗрне, сӑмах май, ентешӗмӗр ятне партарасшӑн. Республика Элтеперӗ Олег Николаев хула кӗпӗрнаттӑрӗ Александр Беглов патне ҫыру янӑ. Ӑна Топоним комиссийӗнче пӑхса тухмалла.
Зодчи ҫуралнӑранпа 290 ҫул ҫитнине халалласа 2021 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче Шупашкарти савӑнӑҫлӑ мероприяти иртмелле. Ҫавӑн пекех кӗнеке пичетленмелле. «Петр Егоров. Наш современник» кӑларӑма хатӗрлессипе халӗ Мускаври, Питӗрти, Эстонири, Шупашкарти ӑсчахсем ӗҫлеҫҫӗ. Чӑваш наци музейӗнче курав уҫӑлӗ.
Ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнче пурӑнакан хастар чӑвашсем вилни пирки эпир ҫак кунсенче ҫине-ҫинех хыпарларӑмӑр. Халӗ тата тепӗр йӑхташӑмӑр пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Хальхинче — Мускавра пурӑннӑ Галина Кечайкина.
Вӑл раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнчех куҫне хупнӑ. Хурлӑхлӑ хыпара Чӑваш культурин Мускаври обществи Фейсбукра халӗ пӗлтернӗ.
Галина Николаевна ҫӗршывӑнтӗп хулинчи «Атӑл» чӑваш хорне ҫӳренӗ. Ансамбле пуҫарнӑ хыҫҫӑнхи малтанхи кунсенченех унта юрланӑ. Ялан хаваслӑ пулнипе, ҫынна ырӑ суннипе, пулӑшма хатӗррипе уйрӑлса тӑнӑ. Хора ҫӳрекенсене чӑваш наци тумне хатӗрлеме тата юсаса ҫӗнетме пулӑшнӑ.
Тутарстанри чӑваш тухтӑрне ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин чысланӑ. Раҫҫей ертӳҫи хушӑва раштав уйӑхӗн 8-мӗшӗнче алӑ пуснӑ. Унта вӑл кӑшӑлвирус инфекцийӗпе кӗрешекен маттур тухтӑрсене «Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» II степеньлӗ орден медалӗпе чыслама йышӑннӑ.
«Савӑнса пӗлтеретпӗр, патшалӑх наградине тивӗҫнисен хушшинче пирӗн ентеш, чӑваш хӗрӗ Лия Сухачева (хӗр чухнехи хушамачӗ Шишкина) та пур. Лия Александровна Ҫӗпрел районӗнчи Кивӗ Ҫӗпрел ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, шкул хыҫҫӑн Киров хулинчи медицина институтӗнче вӗреннӗ», — тесе ҫырнӑ «Сувар» хаҫатра.
Тутарстанра ҫуралнӑ чӑваш хальхи вӑхӑтра Мускаври «Медси» компанисен ушкӑнӗн 1-мӗш номерлӗ клиника пульницин уйрӑмӗн ертӳҫи, терапевт пулса ӗҫлет.
Кӑҫал авӑн уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти Винокуров урамӗнче «ГАЗель» машинӑран телефон ҫухалнӑ. Водитель напарникӗпе пӗрле лавкка умӗнче тавар пушатнӑ, салона питӗрме манса кайнӑ. Вӑрӑ ҫакӑнпа усӑ курнӑ та.
Хайхискер хуҫи куриччен салонри телефона йӑкӑртнӑ. Анчах ӑна видокамера асӑрхаса юлнӑ. Полицейскисем ҫав ҫын кам пулнине палӑртнӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 44 ҫулти арҫынна Мускавра тытса чарнӑ. Ӑна конвойпа Чӑваш Ене илсе килнӗ.
Арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Унӑн телефон вӑрланӑшӑн суд сакки ҫине ларма тивӗ.
Раштав уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Федерацин пассажир компанийӗ 11 ҫулхине уявланӑ. Асӑннӑ организаци «Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен тулли мар яваплӑ обществин шутланать. Предприяти хӑйӗн ҫуралнӑ кунӗ ячӗпе Пӗтӗм Раҫҫейри пассажир кунне ирттерме йышӑннӑ.
Купе вакунӗсенчи ҫӳлти вырӑнсене раштав уйӑхӗн 7-мӗшӗччен билет туянса ӗлкӗрекенсене ҫур хакпа сутӗҫ. Акципе усӑ курас тесен раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗччен ҫула тухса ӗлкӗрмелле.
Йӳнӗ хакпа билетсене Чулхулапа Питӗр, Хусанпа Мускав, Хусанпа Ижевск, Шупашкарпа Первомайск тата ытти хӑш-пӗр маршрутпа ҫӳрекен пуйӑссем ҫине туянма пулать. Ҫак йӗркесен авторне кун пирки Чулхулари чукун ҫулӑн корпораци коммуникацийӗсен службин ӗҫченӗ Алена Чернышева пӗлтерчӗ.
Акципе «Раҫсейӗн чукун ҫулӗсем» АУОн сайтӗнче тӗплӗнрех паллашма май пур.
Кӑшӑлвирус сарӑлнӑ саманара вӗренӳ тытӑмӗ инҫет ҫыхӑну мелӗпе анлӑ усӑ курать. Ҫак кунсенче ҫапла мелпе Шупашкарти тата Ҫӗнӗ Шупашкарти 9-11-мӗш касси ачисене, ҫавӑн пекех студентсене вӗрентеҫҫӗ. Уроксене педагог тӗрлӗ мелпе йӗркелеҫҫӗ: социаллӑ сетьсем урлӑ та, мессенджерсем е видеоконференцҫыхӑну валли усӑ курмалли программӑсем пулӑшнипе те.
Инҫет ҫыхӑну мелӗпе вӗрентме пӗрлехи платформа ҫине куҫассине республикӑн Правительство ҫуртӗнче сӳтсе явнӑ. Тӳре-шара Мускавра тата Мускав облаҫӗнче усӑ куракан программӑна республикӑри пилӗк шкула тӗрӗслесе пӑхма сӗннӗ.
«Хӑш платформӑпа ӗҫлессине палӑртиччен программӑна IT-специалистсем ҫеҫ мар, унпа усӑ куракан учительсемпе ачасем те хаклаччӑр», – тенӗ Чӑваш Ен вице-премьерӗ – вӗренӳ министрӗ Алла Салаева.
Мускаври виҫӗ троллейбуса Шупашкара илсе килӗҫ. Кун пирки Шупашкарти троллейбус управленийӗн директорӗ Андрей Васильев Инстаграмри страницинче пӗлтернӗ.
Паян троллейбуссене платформа ҫине тиенӗ, пирӗн республикӑна илсе килме хатӗрленӗ. Вӗсене илсе килмешкӗн 1,52 миллион тенкӗ тӑкаклама палӑртнӑ. Анчах хака 539,5 пин тенкӗ таран чакарма май килнӗ.
Мускавран илсе килекен троллейбуссем автономлӑ мелпе ӗҫлеҫҫӗ.
Кӑҫал Чӑваш Республики пирӗн патшалӑхӑн автономине йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине паллӑ тӑвать. Ҫак ятпа республика влаҫӗсем ятарлӑ медаль те хатӗрленӗччӗ, унпа «Чӑваш халӑх сайчӗн» тӗп редакторне Аҫтахар Плотникова та чысланӑччӗ.
Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа асӑнмалӑх медале Раҫҫей компартийӗн Тӗп Комитечӗ те хатӗрленӗ. Нумаях пулмасть Мускав хулинчи чӑвашсен ентешлӗхӗн компетентлӑ комиссийӗ ҫак медальпе кама чысламалли йыша РФ Патшалах Думине тӑратнӑ. Тин кӑна Мускавран таврӑннӑ пирӗн корреспондент Тимӗр Акташ пӗлтернӗ тӑрӑх Раҫҫей Компартийӗн Тӗп Комитечӗ Чӑваш Енри ҫак ҫынсене наградӑлама йышӑннӑ:
• Юхма Мишши, чӑваш халӑх ҫыравҫи;
• Анатолий Кипеч, чӑваш халӑх ҫыравҫи;
• Лидия Филиппова-Михайлова, ЧР Профессиллӗ ҫыравҫӑсен пӗрлӗхӗн председателӗ;
• Николай Лукианов, юрист, Чӑваш Наци конгресӗн президиум пайташӗ;
• Наталья Володина, патшалӑх деятелӗ, журналист;
• Владимир Долгов, РФ, ЧР Журналистсен пӗрлӗхӗсен пайташӗ;
• Юрий Тарасов, «Канашсем» ентешлӗхӗн ертӳҫи;
• Анатолий Аринин, хастарҫӑ;
• Олег Самана, юрӑҫ, бард;
• Венера Изратова, Канаш районӗнчи Шӑхасанти вӑтам шкул директорӗ;
• Любовь Григорьева, Канаш районӗнчи Шӑхасанти вӑтам шкулӗнчи вӗрентекен, ЧР тава тивӗҫлӗ вӗрентекенӗ;
• Светлана Рожкова, Муркаш районӗнчи Муркаш вӑтам шкулӗнчи вӗрентекен;
• Людмила Трофимова, палла усламҫӑ, ял хуҫалӑх таварӗсем туса кӑлараканӗ.
Шупашкара Питӗртен килекен самолет чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Мускаври Внуково аэропортӗнче анса ларнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: самолетӑн топливо системи таса мар пулнӑ.
Паян эпир асӑннӑ лайнерӑн пилочӗ Алексей Николаев ку историе хӑйӗн страницинче комментариленине асӑрхарӑмӑр. Инкеклӗ лару-тӑру пулнӑ тенипе пилот килӗшмест. Пысӑках мар техника сӑлтавӗ ҫеҫ, вӑл кӑлтӑкпа Хабаровска та ҫитме пулатчӗ тесе палӑртнӑ. Шупашкарта вӑл кӑлтӑка пӗтерме пултаракан специалистсем ҫук тенӗ. Ҫавӑнпа вӑл компанипе ҫыхӑнса никӗс аэропортра анса ларма йышӑннӑ. Самолета ылмаштарма 40 минут ҫеҫ иртнӗ.
-6.7 °C