Чӑваш Енре пурӑнакансенчен пӗр пайӗ республика тулашӗнче ӗҫлени вӑрттӑнлӑх мар ӗнтӗ. Ҫакӑн сӑлтавӗ темиҫе те. Пӗрремӗшӗнчен, ялсенче ӗҫ тупма йывӑр, иккӗмӗшӗнчен, пур ӗҫ вырӑнӗсенчи шалу шайӗ тивӗҫтермест.
Официаллӑ статистикӑна ӗненсен, кӑҫал ҫулталӑк пуҫланнӑранпа (цифрӑсене утӑ уйӑхӗн 28-мӗшӗ тӗлне илсе кӑтартнӑ) республика тулашне 643 ҫын ӗҫе вырнаҫнӑ, ҫав шутра 220 ҫынна Шупашкарти ӗҫлӗх центрӗ урлӑ республика тулашне ӗҫе вырнаҫтарнӑ.
Ют регионсенче ҫынсене ытларах чухне сезон вӑхӑтӗнче е вӑхӑтлӑха, ҫавӑн пекех вахта мелӗпе ӗҫ сӗнеҫҫӗ.
Чылай организаци Мускавпа Мускав облаҫӗнче, Тутарстанра, Чулхулара тата Мордва Республикинче вырнаҫнӑ.
Ҫулталӑк вӗҫлениччен вӑхӑтлӑх ӗҫе тата тепӗр 472 вырнаҫтармалла.
28 ҫулти Мускав каччи Улатӑрти мӑнастирсенчен пӗрне ӗҫлеме тесе килнӗ. Ҫула пӗччен тухман, Самар хулинчи тусӗпе. Юлташӗ Мускав арҫыннинчен вӑхӑтлӑха телефон ыйтса илнӗ, инвестици хывса укҫа ӗҫлесе илес кӑмӑллине пӗлтернӗ, Мускаври ҫамрӑк арҫыннӑн сӑнӳкерчӗкне те ыйтнӑ. Кайран Самар этемми «симкӑсене» ылмаштарма сӗннӗ. Кӑштахран хайхискер мӑнастиртен тухса кайнӑ.
Ырӑ маррине сиснӗ Мускав арҫынни полицие кайнӑ. Унччен вӑл хӑйӗн банк карттисемпе усӑ курмалла мар туса хунӑ-ха.
Самар арҫыннине йӗрке хуралҫисем Улатӑрти хӑна ҫурчӗсенчен пӗринче тытса чарнӑ. Вӑл 9 пин тенкӗлӗх 2 кредит илме, тусӗн банк картти ҫинчен 2 пин тенкӗ илсе ӗлкӗрнӗ.
Вӑрӑ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Чӑваш Енӗн Кӗнеке издательствинче хӑш-пӗр кӗнекене Мускав укҫипе кӑларӗҫ. Федераци субсидине «пурнӑҫӑн вулакан сӑнарне» ҫутатса паракан литературӑна кун ҫути кӑтартма уйӑраҫҫӗ. Тепӗр майлӑ каласан, укҫа-тенке вулав культурине халӑхра сарма, халӑхсен хӑйне евӗрлӗхне упраса хӑварма параҫҫӗ.
Федераци укҫипе Раҫсей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ художникӗн Праски Виттин «Молитва в цвете» кӗнеке-альбомне, Владимир Степановӑн «Великие битвы наших предков» ӑслӑлӑхпа популярлӑ очеркӗсене, Юрий Ювенальевпа Сергей Ювенальевӑн «Музыкальное искусство и народная скульптура суваро-булгар – предков чувашей» кӗнеке-альбомне, Владимир Алмантайӑн «Суваро-булгарские имена и их значение» тӗпчевне пичетлӗҫ.
Чӑваш Енрен Мускава ӗҫлеме тухса кайнӑ ҫемье асӑннӑ тӑрӑхра вӑрманта пурӑнать.
Василий ятлӑ арҫын унта пурӑнма тытӑнни ултӑ ҫул ытла иккен. Малтан ҫемье хваттер тара илсе пурӑннӑ, кайран, аренда хакланса кайсан, вӑрмана тухса утнӑ. Унта арҫын ал айӗнчи хатӗр-хӗтӗртен (пӗренепе полиэтиленран) пӗчӗк хуралтӑ туса лартнӑ.
Василий ӗнентернӗ тӑрӑх, вӑл та, унӑн арӑмӗ те ӗҫлеҫҫӗ. Вӑрманти хуралтӑра хӗл каҫма уйрӑмах йывӑр иккен. Хӗлле ҫемье газ баллонӗпе ӑшӑнать. Ҫутӑ валли мӑшӑр генераторпа усӑ курать. Апатланма ҫурма фабрикат туянаҫҫӗ: пельмен, хутаҫри яшка, котлет. Шыв ӑсма тата ҫӑвӑнма юханшыв хӗрне анаҫҫӗ. Вӑл ҫуртран 1 километрта вырнаҫнӑ.
Чӑваш Енрен мӗншӗн тухса кайнӑ тесе кӑсӑклансан Василий: «Унта нимӗнле ӗҫ те ҫук. Пачах та», — тесе хуравланӑ.
Республикӑн патшалӑх истори архивӗн сайтӗнче Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченне Эрнст Мокеева халалласа страница хатӗрленӗ.
Мускавра пурӑнакан, Канашра 1936 ҫулта ҫуралнӑ пултаруллӑ кинорежиссёр, литератор тата художник-график ҫӗртме уйӑхн 12-мӗшӗнче 85 ҫул тултарнӑ. Хӑй вӑхӑтӗнче вӑл чылай ҫул Чӑваш телекуравӗнче ӗҫленӗ. Мускава куҫса кайсан та Чӑваш Енпе ҫыхӑнӑва татман. Истори архивӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, тӑван тӑрӑха кашни килмессерен художество музейӗнче курав йӗркелет е пӗр-пӗр культура форумне хутшӑнать. Патшалӑх архивӗпе Эрнст Мокеев 2010 ҫултанпа туслӑ ҫыхӑну тытать.
Иртнӗ канмалли кунсенче республикӑри самай районта Акатуй иртрӗ. Республика шайӗнчи ҫав уяв ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Шупашкарти «Амазония» паркра иртӗ. Савӑнӑҫлӑ мероприяти 12 сехетре пуҫланса 21 сехетченех пырӗ.
Уяв вӑхӑтӗнче йӗркелеме палӑртнӑ пултарулӑх лапамӗсенче чӑваш халӑхӗн историйӗпе тата хӑйне евӗрлӗхӗпе паллаштарӗҫ. Уявра ярмӑрккӑ-куравсем ӗҫлӗҫ, фольклор ансамблӗсен тата эстрада ушкӑнӗсен, культура ҫурчӗсенчи пултарулӑх ушкӑнӗсен концерчӗсем тата ытти те пулӗ. Кире пуканӗ йӑтакансемпе, кӗрешекенсемпе пӗрлех ытти спорт ӑмӑртӑвӗ те иртӗ.
Акатуя Раҫҫейӗн тӑхӑр регионӗнчи пултарулӑх ушкӑнӗсем килсе ҫитӗҫ: Мускавран — «Атӑл» чӑваш хорӗ, Питӗртен — «Юрату» - чӑваш фольклор ансамблӗ, Тӗмен облаҫӗнчи Анат Тавда районӗнчен — «Йӑмра» чӑваш юррин халӑх ансамблӗ, Самар облаҫӗнчен —
«Шуҫӑм» фольклор ансамблӗ, Чулхуларан — «Чулхула чӑвашӗсем» ансамблӗ, Тутарстанран — «Туслӑх» ансамбль, Ӗрӗнпур облаҫӗнчен — «Нарспи» фольклор ушкӑнӗ, Чӗмпӗр облаҫӗнчен — «Шанӑҫ» чӑваш юррин ансамблӗ, Сарту облаҫӗнчен — «Эмине» ансамбль.
Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Чӑваш Енре ҫуралнӑ, «Forbes» журнал малашлӑхлӑ тесе шухӑшлакан Георгий Соловьевпа тӗл пулнӑ.
Георгий Skyeng онлайн-шкул йӗркелесе янӑ. Проекта тӑван кӗтесре пурнӑҫа кӗртме каччӑна Шупашкарти 3-мӗш лицейре физика учителӗ пулса ӗҫленӗ Валерий Горбенко хавхалантарнӑ.
«Валерий Викторович мана нумай вӗрентнӗ. Ӑна пула эпӗ физика енӗпе пӗтӗм Раҫҫейри олимпиадӑра ҫӗнтертӗм. Хӑй вилес умӗн вӑл мана кунта та физика вӗрентекен кирлӗ тесе каланӑччӗ, килсе пулӑшма ыйтнӑччӗ. Ҫавна май эпӗ Шупашкарти 3-мӗш лицейра ачасемпе преподавательсем валли курс йӗркелес шухӑш тытрӑм», — каласа кӑтартнӑ ҫамрӑк.
Георгий Соловьев Шупашкарти 3-мӗш лицейре вӗреннӗ. 2007 ҫулта Мускаври физикӑпа техника институтне вӗренме кӗнӗ. Ҫавӑн хыҫҫӑн вӑл программист пулса ӗҫлеме тытӑннӑ.
Шупашкар хулин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ тата тӗп пайӗсенче машинӑсем валли ҫӗнӗ парковкӑсем пурӗ 10 ҫӗрте уҫӑлнӑ. Вӗсем ӑҫта пулассине «Уҫӑ хула» порталта халӑх шухӑшне шута илсе палӑртнӑ. «Хулари парковка вырӑнӗсене йӗрке пултӑр, меллӗх тата хӑрушсӑрлӑх хуҫалантӑр тесе йӗркелетпӗр. Вырӑна ҫитсен машинӑна ӑҫта лартасси пирки шухӑшламалла марри меллӗ пулнипе килӗшетӗр пулӗ», — шухӑшлать Алексей Ладыков сити-менеджер.
Малтанхи уйӑхра парковкӑсем тӳлевсӗр ӗҫлӗҫ. Кайран тӳлевсӗр сехет упранса юлӗ.
Тӳлевлӗ парковкӑсем ҫӗршыври 30 ытла хулара пур: Мускавра, Питӗрте, Воронежра, Белгородар, Рязаньте, Тулӑра, Калугӑра, Тверьте, Чулхулара, Хусанта, Пермьре, Краснодарта, Ставропольте, Дон ҫинчи Ростовра, Екатеринбургра, Тӗменте, Курскра, Сочире, Красноярскра, Севастопольте, Ярославльте, Новосибирскра, Махачкалара, Ӗпхӳре. Ун пеккисем Омскра, Волгоградра, Самарӑра тата ытти хулара та уҫӑлӗҫ.
Нумаях пулмасть Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗн артистки, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Ирина Архипова Мускавра пултарулӑх командировкинче пулнӑ. Ҫулҫӳреве Раҫҫейри Театр ӗҫченӗсен союзӗ парнеленӗ. Ҫак чыса артистка союз ӗҫне хастар хутшӑннӑшӑн тата юбилей ячӗпе тивӗҫнӗ.
Мускавра пулнӑ май сцена ӑсти Мусквари театрсенче пулнӑ. Сӑмахран, Раҫҫей академи ҫамрӑксен театрӗн «Горе от ума» спектакльне (ӑна Алексей Бородин режиссер лартнӑ) кайса курнӑ. А. Чехов ячӗллӗ МХАТра Питӗрти театр кӑтартнӑ «Литургия Зерро» спектакле пӑхнӑ, Е. Вахтангов ячӗллӗ театрта — «Король Лир» спектакле, Моссовет театрӗнче — «Ричард III», Мускаври оперетта театрӗнче — «Анна Каренина» мюзикла.
Шупашкарти аэропорта тинех юсаса ҫӗнетме тытӑнӗҫ. Аса илтерер: хальхи вӑхӑтра унта авиапассажирсене ларса-тӑма та хӗсӗкрех. Юсав проектне Мускаври патшалӑх эксперчӗсем тӗрӗслессине, вӗсем ӑна ырласан юсав ӗҫне пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗнче е кӑшт каярах пуҫлассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха.
Юсав ӗҫне экспертсем тинех ырланӑ. Апла пулсан аэропорта ҫывӑх вӑхӑтра юсама тытӑнӗҫ. Кун пирки Шупашкарти аэропорт Инстаграмри хӑйӗн страницинче, сторисра, пӗлтернӗ.
Юсав ӗҫне 2022 ҫул вӗҫлениччен пурнӑҫласа пӗтересшӗн. Реконструкци вӑхӑтӗнче те аэропорт унчченхиллех ӗҫлӗ.
-8.7 °C