Ҫыннӑн мӗншӗн тӑван чӗлхене пӗлмелле? Ҫакӑн пирки калаҫрӗҫ паян «Россия 1» телеканалпа кӑтартнӑ видеоинтервьюра. Марина Карягина ертсе пыракан кӑларӑма Александр Блинов чӑваш хастарӗ хутшӑнчӗ.
Чӗлхе пӗлни ҫынпа хутшӑнма кирлӗ тесе палӑртрӗ телетӗпел хӑни. Кӑҫалхи «Хавал» чӑваш чӗлхи университетне Мурманск, Мускав хулисенчен, Осетирен те килсе ҫитнӗ. Асӑннӑ университета килнисен хушшинче — чӑвашла вӗренес текен вырӑсланнӑ чӑвашсем те, ытти халӑх ҫыннисем те пулнӑ. Вӗсем пурте чӑваш чӗлхи хутлӑхне кӗме пултарнӑ.
Александр Блинов темиҫе ют чӗлхене пӗлет. Тӑван чӗлхене вӑл хӑй ӳссе ҫитсен тарӑннӑн вӗреннӗ.
Тӗнче тӑрӑх ҫӳреме пуҫласан унран: «Чӑвашла пӗлетӗн-и?» — тесе ыйтсан «Кӑштах пӗлетӗп», — хурав ӑна тивӗҫтерме пӑрахнӑ.
Чӑваш Енре пурӑннӑ арҫын укҫа выляса илнӗ те тӑван тӑрӑхӗнчен тухса кайнӑ.
Владимир Макаров ятлӑ арҫын лотерейӑпа 4 миллион та 769 пин те 8 тенкӗ выляса илнӗ. Ҫавӑн хыҫҫӑн вӑл тӑван тӑрӑхран тухса кайма шут тынӑ. Унӑн ывӑлӗсем Мускав ҫывӑхӗнче пурӑнаҫҫӗ иккен. Арҫын та унта кайма тӗллев лартнӑ. Ҫемье виҫӗ пӳлӗмлӗ хваттер туяннӑ, сӗтел-пукан туяннӑ. Халӗ Владимир тата унӑн арӑмӗ Мускав облаҫӗнче тӗпленнӗ.
Иркутск облаҫӗнчи Тагна ялӗнчи чӑвашсемпе ҫӗршывӑн тӗрлӗ хулинчи ҫамрӑксем пырса ҫитнӗ. Вӗсем — студентсем. Ҫавсем Мускавра, Питӗрте, Астраханьте, Томскра, Красноярскра, Чулхулара аслӑ пӗлӳ илеҫҫӗ.
Тӗлпулӑва «Студентсен туризмӗ» проектпа килӗшӳллӗн йӗркеленӗ. Ҫамрӑксем Тагна ялӗнчи таврапӗлӳ музейӗнче пулнӑ май унти экспонатсемпе кӑсӑкланса паллашнӑ.
Чӑвашсен йӑли-йӗрки ҫинчен каласа кӑтартнӑ май тӗрлеме те вӗрентнӗ, чӑваш апачӗпе те хӑналанӑ.
Ҫамрӑксем чӑваш ташшине ташласа пӑхнӑ, чӑвашла тумланса асӑнмалӑх сӑн ӳкерӗннӗ.
Мускавра пӑрӑхран вӗри шыв тапса тухсан пиҫсе кайнипе 4 ҫын вилнине федераци шайӗнчи массӑллӑ информаци хатӗрӗсем пӗлтерчӗҫ-ха. Тепӗр 10 ҫын пиҫсе кайнипе пульницӑна лекнӗ. Инкек утӑ уйӑхӗн 22-мӗшӗнче пулнӑ.
Вӗри шыв пӑрӑхӗшӗн «Времена года» суту-илӳ центрӗ яваплӑ пулнӑ. Асӑннӑ организацие тӗп инженер пулса Чӑваш Енри Евгений Боткин ӗҫленӗ. Вӑл Пӑрачкав районӗнчи Напольное ялӗнче ҫуралнӑ.
39 ҫулти арҫын тӗлӗшпе РФ Пуҫиле кодексӗн 217-мӗш статйин 3-мӗш пайӗпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Ентешӗмӗре суд авӑн уйӑхӗн 24-мӗшӗччен килтен тухмасӑр пурӑнмалла йышӑну кӑларнӑ. Боткин судра ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ҫав кун вӑл Чӑваш Енре пулнӑ.
Ҫурла уйӑхӗ вӗҫлениччен Хусанпа Мускав хушшинче хушма пуйӑс ҫӳрӗ. Ку йӑлтах - ҫулҫӳревҫӗсемшӗн меллӗ пултӑр тесе.
Ҫул ҫинче вӑл Владимир, Дзержинск, Чулхула, Канаш хулисенче, Вӑрмар поселокӗнче тата Симӗс Долта чарӑнӗ.
Пуйӑс Мускаври Ярославль вокзалӗнчен утӑ уйӑхӗн 25, 28-мӗшӗсенче, ҫурла уйӑхӗн 1, 4, 8, 11, 15, 18, 22, 25, 29-мӗшӗсенче 21 сехет 15 минутра тапранса кайӗ. Хусана тепӗр кун 12 сехет те 54 минутра ҫитӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта ача хӑна ҫуртӗнчи чӳречерен ӳкнӗ. Ҫакна ҫынсем курса «Про Город» хаҫата пӗлтернӗ. Информацие ШӖМ те ҫирӗплетнӗ.
Ку пӑтӑрмах ӗнер, утӑ уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, пулса иртнӗ. Ача виҫҫӗмӗш хутран ӳкнӗ. Телее, чӗрех. Ӑна васкавлӑ медпулӑшупа пульницӑна илсе кайнӑ.
Ҫакӑ паллӑ: ҫак ача Мускавран командӑпа Ҫӗнӗ Шупашкара ӑмӑртӑва килнӗ.
Ҫак кунсенче Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче «Филипп Лукин. Композитор и дирижер» (чӑв. Филипп Лукин. Композитор тата дирижёр) курав ӗҫлет. Ӑна виҫӗмкун, утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, уҫнӑ.
Курава РСФСР халӑх артисчӗ тата паллӑ композитор Филипп Лукин ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине халалланӑ. Паллӑ композитора портрет урлӑ В.М. Макаров, П.Г. Григорьев-Савушкин тата А.Н. Алимасов художниксем сӑнласа панӑ ӗҫсем музейра упранаҫҫӗ.
Филипп Миронович Лукин (1913-1994) – композитор, хор дирижерӗ, педагог. Чӑваш Енре музыка культурине професси шайӗнче аталантарни ун ячӗпе те тӳрремӗн ҫыхӑннӑ. Сӑмах май каласан, Филипп Лукин — Мускаври консерваторире аслӑ пӗлӳ илнӗ малтанхи чӑваш музыканчӗсенчен пӗри.
Мускаври строительство организацийӗн пуҫлӑхне «Чӑваш Республик умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орден медалӗпе чыслама йышӑннӑ. Хушӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев паян алӑ пуснӑ.
Пысӑк наградӑна «Строительство управленийӗ-555» компанисен ушкӑнӗн президенчӗ Владимир Селивестров тивӗҫнӗ.
Владимир Вячеславович – Чӑваш Енрен тухнӑ офицерсен «Сыны Отечества» (чӑв. Тӑван ҫӗршывӑн ывӑлӗсем) юлташлӑхӗн членӗ. Вӑл 1975 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Березовка ялӗнче ҫуралнӑ. Ҫар финансисчӗ, полковник, экономика наукисен кандидачӗ.
Ӗнер, ҫӗртме уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Элтеперӗ патшалӑх наградисене парасси ҫинчен калакан черетлӗ хушӑва алӑ пуснӑ.
«Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ята Ольга Тимофеева тивӗҫнӗ.
Хушури кӗске информаци тӑрӑх хакласан, Ольга Александровна – «Сыны Отечества» (чӑв. Тӑван ҫӗршывӑн ывӑлӗсем) офицерсен юлташлӑхӗн регионти общество организацийӗн пайташӗ.
Эпир тӗшмӗртнӗ тӑрӑх, кунта сӑмах Ольга Оболенская-Тимофеева пирки пырать. Вӑл Шупашкарта ҫуралнӑ, Мускавра пурӑнать. Ҫав хӗрарӑм концертсемпе хӗрӳ точкӑсенче те пулнӑ.
Мускавра чӑвашсем Акатуя пухӑниччен вӑхӑт нумаях юлмарӗ. Кун пирки унччен пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: вӑл утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнче иртӗ.
Чӑваш Акатуйӗ "Сокольники" паркра 12 сехетре уҫӑлӗ. Уявра Мускав ҫыннисемпе хӑнисене Чӑваш Ен йӑли-йӗркипе паллаштарӗҫ: ташлӗҫ, юрлӗҫ, тӗрлӗҫ, чӑваш апат-ҫимӗҫне тутантарӗҫ.
Раҫҫей халӑх артистки Надежда Бабкина та чӑвашсене Акатуя чӗнет.
+17.3 °C