Ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Мускаври Раҫҫей патшалӑх истори библиотекинче И.Я.Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ конференци иртессине эпир унччен пӗтернӗччӗ-ха.
Марина Карягина тележурналист пӗлтернӗ тӑрӑх, конференцие Чӑваг Енӗн Наци вулавӑшӗн директорӗ Роза Лизакова ертсе пынӑ, тӗп хулари библиотекӑн пуҫлӑхӗ Михаил Афанасьев, Чӑваш Енӗн культура министрӗ Светлана Каликова, Раҫҫейӗн наукӑсен академийӗн информатика проблемисене тӗпчекен центр ертӳҫи Юрий Чёрный, Мускаври чӑваш культурин пӗрлешӗвӗн ертӳҫи Лира Смирнова салам сӑмахӗпе тухса калаҫнӑ.
«И.Я. Яковлев еткерне тишкерсе нумай ӗҫ тӑватпӑр. Ҫав ӗҫсене пӗтӗмлетсе форумра Олег Студенцов (гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ, Шупашкар), Нина Литвинова (Чӗмпӗр), Галина Ертмакова (ЧР патшалӑх истори архивӗ, директор), Александр Семёнов (ЧР патшалӑх истори архивӗ), Андрей Зарубин (Чӑваш патшалӑх Наци музейӗ), Татьяна Баймушкина (ЧР Наци библиотеки, директор ҫумӗ), Галина Быкова (ЧР Наци библиотеки, директор ҫумӗ), Надежда Кириллова (ЧР тава тивӗҫлӗ артисчӗ) тухса калаҫрӗҫ. Эпӗ Вӗрентекенӗмӗрӗн сӑнарне "Чувашия" ГТРК ӳкернӗ телефильмсенче камсем тата мӗнле кӑтартни ҫинчен кӗскен каласа патӑм», — хыпарланӑ «Контактра» Марина Карягина.
Мускаври "Халӑх фрончӗн" хастарӗсем Шупашкара килнӗ. Вӗсем Чантӑр ҫывӑхӗнче тума хатӗрленнӗ крематори вырӑнне тӗрӗсленӗ. Аса илтерер: унта пурӑнакансем крематори тӑвассине хирӗҫ. Вӗсем каланӑ тӑрӑх, ку вӗсен сывлӑхӗшӗн сиенлӗ пулӗ.
Хастарсем вырӑнти влаҫпа пӗрле Шупашкарти кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районне те ҫитсе курнӑ. Унти халӑх унччен маларах РФ Президенчӗ Владимир Путин патне видеоҫӑхав янӑ: унта ҫӗнӗ ҫуртсем тӑвассишӗн ӗмӗрхи юмансене касаҫҫӗ.
РФ Патшалӑх Думинче ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче «Человек, определивший время» ятлӑ курав уҫӑлнӑ. Ӑна чӑваш патриархӗ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Чӑваш Енӗн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерствин сайтӗнче хыпрланӑ тӑрӑх, экспозицире Иван Яковлевӑн ҫемье альбомӗнчи сӑнӳкерчӗксем, алҫырусем, ӗҫсен копийӗсем вырӑн тупнӑ. Иван Яковлевӑн вӗренекенӗсемпе унӑн пархатарлӑ ӗҫне тӑсакансене уйрӑм ярӑм халалланӑ.
Иван Яковлева халланӑ курава уҫма РФ Патшалӑх Думин Председателӗн пӗрремӗш ҫумӗ А.Д. Жуков, Председателӗн ҫумӗ Б.А. Чернышов, парламент фракцийӗсен ертӳҫисем С.М. Миронов тата Г.А. Зюганов тата ыттисем хутшӑннӑ.
Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрта Мускаври тӗн академийӗн семинарисчӗсем пулнӑ. Асӑннӑ вӗренӳ заведенийӗ Сергиев Посад хулинче вырнаҫнӑ. 3-мӗшпе 4-мӗш курсра вӗренекен каччӑсем миссионер практикине Чӑваш Енре ирттереҫҫӗ.
Ҫамрӑксем хӑйсем ҫинчен кӗскен каласа кӑтартнӑ, анне, тӑван ҫершыв, юрату ҫинчен хитре юрӑсем шӑрантарнӑ. Типӗ тытнин пӗлтерӗшӗ ҫинчен ӑнлантарса панӑ май пурнӑҫра ҫынна ырӑ туни пӗлтерӗшлӗреххине палӑртса хӑварнӑ. «Пӗрре хоккей вылянипе ҫын хоккеист пулса тӑраймасть. Пурнӑҫра та пӗрмай аталанмалла», — палӑртса хӑварнӑ каччӑсем.
Тӗн академине вӗренме кӗнисен йышӗнче тӗрлӗ шӑпаллисем пур. Сӑмахран, Бельги каччи (унӑн ашшӗ-амӑшӗ Молдавинче ҫуралнӑ) Европӑра православи семинарийӗ ҫукран Раҫҫее вӗренме килнӗ. Дон ҫинчи Ростав хулинчи Никита малтан строителе вӗренсе тухнӑ, ҫав енӗпе ӗҫленӗ те. Анчах кайран вӑл тӗн академине вӗренме кӗнӗ. Украинӑри Винница хулинчи Сергей та пурнӑҫри хӑйӗн вырӑнне шыранӑ. «Тӗн академине вӗренме кайса пӑх. Килӗшсен вӗренӗн, килӗшмесен пӑрахӑн», — сӗннӗ ӑна ашшӗ.
Семинаристсем хушшинче пирӗн ентешӗмӗр те пулнӑ.
Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи управленийӗ фитосанитари мероприятийӗсене ирттернӗ чухне пылак пӑрӑҫ вӑрринче сӑтӑрҫӑ ӳсен-тӑранӗ тупнӑ.
Ҫак сӑтӑрҫӑсене "Сарӑ апельсин" (вырӑсла "Желтый апельсин") ятлӑ гибридра асӑрханӑ. Ку вӑрра Шупашара Мускавран кӳрсе килнӗ.
Пӗтӗмпе 49 хутаҫ вӑрӑра сӑтӑрҫӑ ӳсен-тӑран вӑррисем пулнӑ. Мӗнпур хутаҫа тӗп тунӑ - ҫунтарса янӑ.
Ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Александр Васильев (1948-2012) ҫуралнӑранпа 75 ҫул ҫитнине халлаласа концерт иртӗ.
Александр Георгиевич — Чӑваш Енри хальхи вӑхӑтри профессилле музыка ӑстисенчен пӗри. Унӑн ӗҫӗсен шутӗнче — поэмӑсем, симфони увертюрисем, пьесӑсем, ярӑмсем, фортепианопӑ ытти инструмент валли сонатсем, ансамбльсем, камерна оркестрӗ, оперӑсем. Александр Васильев хайлавӗсем Мускавра, Вильнюсра, Минскра, ҫавӑн пекех Италире, Германире, Чехословакире, Венгрире, Бельгире, Францире янӑранӑ.
Раҫҫейри этнографи музейӗн директорӗ Юлия Купина чӑваш тӗррине тӗрлеме вӗренесшӗн. Ҫакӑн пек каланӑ вӑл республика Элтеперӗпе Олег Николаевпа тӗл пулсан.
Мускавран пирӗн пата килнӗ хӑнапа Олег Николаев «Вышитая Россия» (чӑв. Тӗрленӗ Раҫҫей) пӗтӗм Раҫҫейри фестивале Чӑваш Енре ирттерессине сӳтсе явнӑ. Фестивале пирӗн республикӑра йӗркелеме ҫӗршывӑн культура министрӗ Ольга Любимова кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнче сӗннӗ.
Аса илтерер: Раҫҫейӗн тӗрленӗ карттине хатӗрлессипе ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнчи 260 ӑста ӗҫленӗ. Ӗҫре 50 ытла материалпа усӑ курнӑ.
Чӑвашсен ҫакӑрне Раҫҫейре те ҫитекен пулман. «Лучший хлеб России – 2023» (чӑв. Раҫҫейри чи лайӑх ҫӑкӑр — 2023) конкурсра Шупашкарти 2-мӗш ҫӑкӑр завочӗн «Хлебные злаки» тата «Полбяной» ятлӑ ҫӑкӑрӗсем ылтӑн тата бронза медале тивӗҫнӗ.
Чи тутлӑ ҫӑкӑр конкурсне Мускаври Пӗтӗм тӗнчери прмышленность академийӗнче ӗнер, пуш уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, пӗтӗмлетнӗ.
Республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӑкӑр завочӗ производство линине ҫӗнетме палӑртса хунӑ. Ку ӗҫе унта 2025 ҫулччен туса пӗтересшӗн.
«Шупашкар – Мускав» маршрутпа ҫӳрекен 71/72 номерлӗ пуйӑса икӗ хутлипе ылмаштарӗҫ. Паянхи куна фирма пуйӑсӗ икӗ хутли ҫӳрет-ха.
«Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» холдинг икӗ хутлӑ пуйӑссем ҫӳрекен полигона анлӑлатасшӑн. Сӑмахран вӗсем «Ӗпхӳ – Имерет курорчӗ» тата «Екатеринбург – Мускав» маршрутсемпе хутлӗҫ.
Тверьти вакунсем тӑвакан завод холдинга 550 ҫӗнӗ вакунпа тивӗҫтерӗ, ҫав шутран 100-шӗ икӗ хутлисем пулӗҫ.
Чӑваш Енре, Чулхула облаҫӗнче тӳлевлӗ М-12 ҫула тӑвас ӗҫ хӗрсех пырать. Халӗ ӗҫсен улттӑмӗш тапхӑрне пурнӑҫлаҫҫӗ.
«Автодор» ГК правленийӗн пуҫлӑхӗ Вячеслав Петушенко пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫул ҫинчи специалистсем талӑкӗпех ӗҫлеме пуҫлӗҫ. Ҫул-йӗр тата строительство объекчӗсене тума хушма ресурсем уйӑрӗҫ.
Палӑртмалла: «Мускав – Чулхула – Хусан» М-12 федераци трассин пур участокне те 2023 ҫулхи раштав уйӑхӗччен туса пӗтермелле.
+12.5 °C