Республикӑри «Хыпар» издательство ҫурчӗн директорӗн тивӗҫне Дмитрий Моисеев пурнӑҫлӗ. Кун пирки коллектива паян республикӑн Информаци политикин, массӑллӑ коммуникацисен министерствинчен килнӗ тӳре-шара пӗлтернӗ.
Издательство ҫуртӗнче директорӑн—тӗп редакторӑн ҫумӗнче икӗ ҫын ӗҫлет: унччен «Ҫамрӑксен хаҫачӗн» редакторӗ пулнӑ Дмитрий Моисеев тата Геннадий Максимов. Министр ҫумӗ Юлия Стройкова каланӑ тӑрӑх, Геннадий Максимова, унӑн тӑрӑшулӑхне аван пӗлеҫҫӗ. Халӗ вӗсем пуҫлӑх тивӗҫне Дмитрий Моисеева пурнӑҫлаттарса пӑхасшӑн. Тилхепене тытма вӑл хытах хирӗҫленӗ, анчах ӑна ӳкӗте кӗртнӗ-кӗртнех.
Кӑштахран «Хыпар» ИД директорне—тӗп редакторне суйламалли конкурс иртӗ. Ҫавна май министерство пуҫлӑх пуканӗ пирки ӗмӗтленекенсенчен заявлени пуҫтарать.
«Литературная газета» хаҫатӑн ҫӗнӗ, 49-мӗш, номерӗнче чӑваш ҫыравҫисен хайлавӗсене пичетленӗ. Вырӑсла куҫарӑвӗсене. Ырӑ хыпара Марина Карягина тележурналист, сӑвӑҫ, драматург «Фейсбукри» аккаунтӗнче пӗлтернӗ. Вӑл ҫырнӑ тӑрӑх, номерте «Раҫҫейри халӑхсен поэзи антологине» кӗнӗ чӑваш поэчӗн Петӗр Яккусен сӑввисене пичетленӗ.
Петӗ Яккусен сӑввисене Виктор Куллэ куҫарнӑ. Марина Карягина палӑртнӑ тӑрӑх, сӑвӑҫа унӑн куҫарӑвӗсем питӗ килӗшнӗ, «Манӑн сӑвӑсене ҫак таранччен ӑнланса ӑнӑҫлӑ куҫаракан пулманччӗ-ха!» — тесе вӑл чылай хушӑ хӑпартланса ҫӳренӗ. Иртнӗ кӗркунне тӑлмачӑ Шупашкара килсен сӑвӑҫпа тӗл пулса калаҫнӑ.
«Литературная газета» хаҫатӑн 49-мӗш номерӗнче Любовь Мартьянова пултарулӑхӗ те вырӑн тупнӑ. Кун пирки Елена Нарпи (Чекушкина) ҫыравҫӑ «Фейсбукри» хӑйӗн страницинче хыпарланӑ. Унсӑр пуҫне вӑл ҫӗнӗ номерте Геннадий Айхи, Николай Исмуков, Виктор Овчаров, Валери Туркай, Порфирий Афанасьев, Юрий Сементер тата Марина Карягина сӑввисен куҫарӑвӗсемпе паллашма пулать.
Шупашкарти База тӑкӑрлӑкӗнче пӑрлӑ ҫумӑра пӑхмасӑрах ҫул юсанине Пӗрремӗш телеканалпа та кӑтартнӑччӗ. Ун пек ҫанталӑкра тӑрмашнине асӑрханисем: «Мӗн чухлӗ вӑхӑта чӑтӗ-ши вӑл?» — тесе тӗлӗннӗ.
Ахаль иртен-ҫӳрен кӑна мар, республика прокуратури те ку ыйту пирки пуҫ ватма тытӑннӑ. Ленин районӗ прокуратури Президент бульварӗнчи ҫул ҫавринчен пуҫласа Станциҫум урамӗ таран тӗрӗсленӗ. Вӗсемпе пӗрле ҫул-йӗр пахалӑхне хаклакан специалистсем те пулнӑ. Асфальта лабораторире тӗпчени виҫӗ пробӑран иккӗшӗ нормӑна тивӗҫтерменнине палӑртнӑ. Ҫула пӑрлӑ ҫумӑрпа тупӑшсах сарнӑ организаци тӗлӗшпе ҫавӑн хыҫҫӑн прокуратура суда ҫитнӗ. Унтисем строительсене кӑлтӑка виҫӗ уйӑхра пӗтерме хушнӑ.
Иртнӗ эрнере федераци шайӗнчи МИХсенче РФ Президенчӗн Администрацийӗ кӗпӗрнаттӑрсене ылмаштармалли регионсен списокне хатӗрлет текен хыпар сарӑлнӑччӗ. Ун пирки REGNUM информаци агентстви те ҫырнӑччӗ.
Иртнӗ эрнере МИХсене калаҫтарнӑ темӑсене тишкернӗ май REGNUMӑн Чӑваш Енри журналисчӗ спикерсем «типпӗн комментарисем» панине асӑрханӑ.
РФ Патшалӑх Думин хысна енӗпе ӗҫлекен комитечӗн ертӳҫин ҫумӗ, Раҫҫей Федерацийӗнчи коммунистсен партийӗн Чӑваш Енри ертӳҫи Валентин Шурчанов шухӑшланӑ тӑрӑх, Чӑваш Ен ертӳҫисем хальхи вӑхӑтри ҫивӗч социаллӑ-экономика ыйтӑвӗсене татса парас вырӑнне «сӗмсӗррӗн администрацилессипе» ытларах ӗҫлеҫҫӗ те «влаҫра нумаях тытӑнса тӑраймӗҫ». Унтан вӑл вӗсем патне виҫӗ кун шӑнкӑравласан та лешсем телефона тытманнине пӗлтернӗ. «Справедливая Россия» (чӑв. Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей) партин Чӑваш Енри уйрӑмӗн ертӳҫи, РФ Патшалӑх Думин экономика политикин ертӳҫи Анатолий Аксаков тата кӗскенрех каланӑ: «Халь ӗҫлекен кӗпӗрнаттӑр пирки е лайӑх калаҫҫӗ, е нимӗн те. Ҫавӑнпа та — нимӗн те», — тенӗ депутат.
Ҫак кунсенче «Звезда» телеканалпа «Фетисов» ток-шоура (ӑна Вячеслав Фетисов пысӑк титуллӑ спортсмен, хоккеист ертсе пырать) Улатӑрти япӑха тухнӑ хоккей лапамӗ пирки сюжет кӑтартнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Студие РФ Патшалӑх Думин депутатне Леонид Черкесова та чӗннӗччӗ. Унта вӑл Улатӑрта темиҫе хут та пулнине, анчах ку ыйту пирки пуҫласа илтнине пӗлтернӗ.
Чӑн та, вырӑнтисем пӗлтернӗ тӑрӑх, хулара коньки ҫине тӑрас тесен те ярӑнма вырӑн тупаймӑн. Хоккей аталанӑвӗшӗн чунне ырттаракансем хула пуҫлӑхӗсем патне кайнӑ. Анчах вӗсене унта нимпе те лӑплантарайман, мӗншӗн тесен лару-тӑру кӑткӑс. «Паян е ҫӗннине мӗн те пулин тумалла, е пуррине аталантармалла», — ҫынсене хула администрацийӗнче ҫапларах хуравланӑ.
Телекӑларӑма хутшӑннисем вырӑнти тӳре-шараран тӗлӗннине палӑртнӑ. «Спорт кайсан спорт мӗнпе кӗрешет, пирӗн ачасем патне ҫавӑ — сиенлӗ йӑла-йӗрке — килет», — тесе пӗтӗмлетнӗ вӗсем.
Телекӑларӑма хутшӑннӑ РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Леонид Черкесов депутат республикӑн спорт министрӗпе ку ыйтӑва сӳтсе явма шантарнӑ.
Чӑваш Енре Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкне халалласа республикӑри медиафестиваль-конкурс ирттернӗ. Унта вӗренӳ учрежденийӗсем кӑларса тӑракан массӑллӑ информаци хатӗрӗсем тупӑшнӑ. Медиафестивале пӗтӗмлетнӗ те И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗ маттурри палӑрнӑ.
«Лучший видеоматериал» (чӑв. Чи лайӑх видеоматериал) номинацире ЧПУн журналистика уйрӑмӗн студенчӗсем мӗнпур вырӑна йышӑннӑ. Пӗрремӗшне виҫҫӗмӗш курс студентки Ольга Василик тухнӑ. II степеньлӗ диплом хуҫи те виҫҫӗмӗш курс студенткиех — Кристина Емельянова. III степеньлӗ диплома иккӗмӗш курсра вӗренекен Рифат Фаткуллин тивӗҫнӗ.
«Ульяновец» хаҫат корреспонденчӗ Надежда Артамонова харӑсах икӗ номинацире: «Лучшее освещение деятельности студенческого трудового движения республики» (чӑв. Студентсен республикӑри ӗҫ юхӑмне чи лайӑх ҫутатни) тата «Лучший материал печатного или интернет-СМИ» (чӑв. Пичет е Интернет-МИХри чи лайӑх материал) — мала тухнӑ. «Ульяновец» редакторӗ Олеся Герасимова студентсен юхӑмне ҫутатассипе тата «Лучшее студенческое СМИ» (чӑв. Студентсен чи лайӑх МИХӗ) номинацире иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Ҫак уйӑхӑн 5-мӗшӗнче иртнӗ Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн сессийӗнче парламент укҫа илсе тӑракан должноҫсене кама лартассине татса пачӗ. Аса илтеретпӗр, ЧР Патшалӑх Канашӗн хысна комитечӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗн пуканне «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин пайташне Александр Федотова шанчӗҫ. Григорий Данилов ятлӑ коммуниста социаллӑ политика енӗпе ӗҫлекен комитетра пуҫлӑх ҫумӗн тилхепи лекрӗ. Сергей Белобаев либерал-демократа патшалӑх строительстви енӗпе ӗҫлекен комитет ертӳҫин ҫумне лартрӗҫ.
«Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташне Сергей Семенова хӑй хирӗҫ пулнине, хӑй вырӑнне пӗр партире тӑракан Игорь Молякова суйлама ыйтнине тата сессине пыманнине пӑхмасӑрах экономика енӗпе ӗҫлекен комитетра ертӳҫӗн ҫумне суйларӗҫ. Ҫак утӑма Игорь Моляков патшалӑх политики енӗпе ӗҫлекен комитет пайташӗ пулнипе, экономика политикин комитетӗнче тӑманнипе ҫыхӑнтарчӗҫ.
Ҫапла тунипе килӗшмесӗр ӗнер, раштавӑн 8-мӗшӗнче, Шупашкарти Ленин район судне тавӑҫ ҫитнӗ. ЧР Тӗп суйлав комиссийӗн пайташӗ Игорь Михайлов шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫынна хӑй хирӗҫ пулнине пӑхмасӑрах суйлани саккуна пӑсни пулать.
«Хулари чӑвашлӑх. Ку ыйту нумай йӑхташа канӑҫ памасть. Мӗнле аталантармалла? Тутарстанри Анат Камӑри 34-мӗш гимнази-интернат пур. Вӗсен те йӑлтах ҫупа сӗрсе хуман, ҫапах та паянхи кунччен те чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентееҫҫӗ. Ҫитменнине ачасене чӑваш юрри-ташшине хӑнӑхтараҫҫӗ пӗчӗкрен», — ҫапла ҫырнӑ Фейсбукра кӳршӗллӗ ҫав республикӑри «Сувар» чӑваш хаҫачӗн редакторӗ Константин Малышев.
Чӑн та, аслисен тӑрӑшӑвӗ харама каймасть темелле. Нумаях пулмасть иртнӗ «Мы разные, но мы вместе» (чӑв. Эпир тӗрлӗрен, анчах эпир пӗрле) фестивале те хутшӑннӑ ачасем. «Укӑлчара» фольклор композицийӗпе вӗсем иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Ачасене ҫак фестивале хутшӑнма, ҫӗнтерӳҫӗсен ятне илме пулӑшакансем тесе хаҫат Галина Удирякова класс ертӳҫине, гимназири фолькор ушкӑнне ертсе пыракан Татьяна Носевича тата ачасен ашшӗ-амӑшне асӑнса хӑварнӑ.
Шупашкарта пӗр миллион укҫана тивӗҫ чи хитре юрлакана палӑртнӑ. Ку ҫын — Александр Дарчиев. Финала пӗтӗмпе 10 юрӑҫа суйласа илнӗ. Вӗсенчен чи пултаруллине «Русское радио» пӗр миллион тенкӗ преми панӑ.
Аса илтеретпӗр, кастинга виҫӗ куна палӑртнӑччӗ. Пӗрремӗшӗ юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче «Олимп» культура ҫуртӗнче иртнӗ. Теприне юпан 23-мӗшӗнче «Медвежий угол» барта, виҫҫӗмӗшне каллех «Олимпра» пухнӑ.
Финал Шупашкарти «Мега Галакси» кану центрта иртнӗ. Александр Дарчиева «Ураган» юрӑшӑн пӗр миллион тенкӗ преми панӑ. Тӗрлӗ номинаципе конкурса хутшӑннисенчен Александрӑн лирикӑлла юрри ҫӗнтернӗ. Каччӑна «Golden Flash» шоу-балет ташласа пулӑшнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗне премие «Серебро» хӗрарӑмсен поп-ушкӑнӗн юрӑҫисем тыттарнӑ.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Александр Дарчиева «Русское радио» тӳрӗ эфира чӗннӗ. Унта вӑл Дмитрий Шараппа калаҫнӑ. «Хам ҫӗнтернине халӗ те ӗненместӗп», — тенӗ каччӑ унта.
Хаҫат ҫине тӑнипе Ҫӗнӗ Шупашкар хӗрарӑмне суда кӳнтелен пулса чӗнӗҫ. Пӗрремӗш каналпа кӑтартакан «Мужское/Женское» телекӑларӑмра юпа уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти Зинаида Киргизовӑпа, вӑл пӑхакан ачапа Ярославпа тата виҫҫӗри арҫын ачан амӑшӗпе ҫыхӑннӑ сюжет кун ҫути курнӑ хыҫҫӑн республикӑра тухса тӑракан «Ҫамрӑксен хаҫачӗ» хаҫат та ҫав пӑтӑрмахпа кӑсӑкланчӗ.
Ачине ыррӑн пӑхман амӑшне амӑш правинчен хӑтарассипе ҫыхӑннӑ ӗҫ суда ҫитнӗ. Хаҫатри материал авторӗ Алина Изман пӗлтернӗ тӑрӑх, кипкери ачаран пуҫласа виҫӗ ҫула ҫитиччен пӑхнӑ няньӑна суда кӳнтелен пулса та чӗнмен. Мӗншӗн аплине пӗлес тесе журналист республика прокуратурине ҫыру шӑрҫаланӑ. ЧР прокуратурин ҫул ҫитменнсиемпе тата ҫамрӑксемпе ӗҫлекен пай пуҫлӑхӗ Тамара Шурыгина ачана пӗчӗкрен пӑхса пурӑннӑ хӗрарӑма суда кӳнтелен евӗр чӗнессине пӗлтернӗ. Суд ларӑвӗ чӳк уйӑхӗн 29-мӗшӗнче иртмелле.
+0.3 °C