Чӗмпӗрте «Наци ялӗ» уҫӑлнӑ. Культура комплексӗнче чӑваш картишӗ пӗрремӗш пулнӑ. Ку мероприятие Хула кунне халалланӑ. Унта Чӑваш Енри делегацие те чӗннӗ.
Раҫҫейри тӗрлӗ халӑх культурипе, историйӗпе паллаштарасси — «Наци ялӗ» проекчӗн тӗллевӗ ҫакнашкал. Вӑхӑт иртнӗҫемӗн унта азербайджансен, осетинсен, вырӑссен, тутарсен, еврейсен, ингушсен, эрменсен картишӗсем пулӗҫ. Чӑвашсен пӗрремӗш уҫӑлнӑ.
Унта анатри чӑвашсен музей комплексне кӑтартнӑ. Кафене 200 ҫын кӗреет. Хӑна ҫурчӗ, мунча — чӑваш сӗмӗллӗ. Килен-каяна кунта яланах ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илеҫҫӗ.
Ку комплекс халӑхсен туслӑхне тата ҫирӗплетме пулӑшӗ. Чӗмпӗр облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Сергей Морозов Чӑваш Ен час-часах килнине, регионтан, уйрӑмах — агропромышленноҫ комплексӗнче, тӗслӗх илнине палӑртнӑ.
Нумаях пулмасть, ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Чулхула облаҫӗнчи Пильна районӗ 87-мӗш ҫуралнӑ кунне паллӑ тунӑ. Ку тӑрӑхпа вара Хӗрлӗ Чутай районӗ туслӑ.
Хӗрлӗчутайсем вӗсене саламламашкӑн кайнӑ. Пильна тӑрӑхне ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ Александр Самсонов, концертсен ертӳҫи Регина Чишкина артистка ҫитнӗ.
Пирӗн артистсем концерта хутшӑннӑ. Вӗсен юррисене Чулхула халӑхӗ тӑвӑллӑн алӑ ҫупса кӗтсе илнӗ.
Александр Самсонов каланӑ тӑрӑх, уявра Пӗрремӗш каналпа пыракан «Пока все дома» кӑларӑм ертӳҫи Тимур Кизяков та пулнӑ. Унпа пурте сӑн ӳкерӗнме талпӑннӑ.
Тутарстан Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ чӑваш спортсменӗсене пӗлет, унти юстици министрӗ чӑваш ташшине кӑмӑллать. Ҫакна вӑл Теччӗ районӗнчи Ҫармӑс ялӗнчи шкулта пулнӑ чух палӑртса хӑварнӑ.
Кӳршӗллӗ ҫак республикӑра чӑвашла тухса тӑракан «Сувар» хаҫат ҫырнӑ тӑрӑх, Ҫармӑсри Культура ҫуртне тата шкула Президент программисемпе тӗпрен юсанӑ. «40 ҫулти шкулӑн тӑррине витсе чӳречисене улӑштарнӑ, стенисене тикӗслесе сӑрланӑ, тултан тӗрлӗ тӗслӗ шӑвӑҫпа сапланӑ. Шкулта ача сачӗ валли те вырӑнсем тунӑ, — хыпарлать хаҫат. — Вӗренекенӗсем нумаях мар, 37 кӑна. Кӑҫал пӗрремӗш класа 3 ача каять. Апла пулин те вӑтам шкул статусне хальлӗхе вӑл сыхласа хӑварнӑ-ха».
Юсав ирттернӗ шкулпа клуба ҫӗнӗрен уҫма Теччӗ районӗн пуҫлӑхӗ Рамис Сафиуллов, Республика Правительствинчи Теччӗ районӗн кураторӗ, ТР юстици министрӗ Лариса Глухова, ТР Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Ольга Павлова, РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Ильдар Гильмутдинов килсе ҫитнӗ. Ильдар Гильмутдинов ачасемпе педагогсене, пухӑннӑ ҫынсене тӑван чӗлхене (сӑмахӗ кунта, эп ӑнланнӑ тӑрӑх чӑваш чӗлхи пирки пырать) упрама чӗнсе каланӑ.
Чӑваш Енӗн профессионал писательсен пӗрлӗхӗпе Чӑваш телекуравӗ Тутарстанри Ҫӗпрел районӗнчи Упи ялне Валентина Тарават ҫыравҫӑна 70 ҫулхипе чыслама кайса килнине эпир пӗлтернӗччӗ.
РФ культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗпе ҫыхӑннӑ халӗ тата тепӗр ырӑ хыпар. Ун пирки Тутарстанра тухса тӑракан «Сувар» хаҫат пӗлтерет.
«Тӗлӗнмелле хыпар ҫитрӗ редакцине. Августӑн 23-мӗшӗнче Аслӑ Нагаткинра юбилейне паллӑ тӑвакан Валентина Тарават патне хӑнана Ульяновск облаҫӗн кӗпӗрнаттӑрӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Сергей Морозов тата облаҫри саккун кӑларакан Пухӑвӑн председателӗ Анатолий Бакаев килсе чечек ҫыххисем панӑ. Анатолий Бакаев юбиляра саламланӑ май ӑна ылтӑн сехет парнеленӗ. Пирӗн республикӑри чӑваш ҫыравҫисенчен хӑшӗ ҫакӑн пек хисепе тивӗҫӗ-ши?» — тесе ҫырнӑ статьяра.
Чӑваш Енӗн профессионал писательсен пӗрлӗхӗпе Чӑваш телекуравӗ Валентина Тарават ҫыравҫӑна 70 ҫулхи юбилейпа саламлама ҫитсе килнӗ.
Тутарстанри Ҫӗпрел районӗнчи Упи ялне Валентина Тарават ҫыравҫӑна чыслама кайса килнине Марина Карягина тележурналист Фейсбукри хӑйӗн страницинче ӗнер пӗлтернӗ.
Тӗрлӗ ҫулта Чӗмпӗр тата Амур облаҫӗсенчи больницӑсенче медсестрара тата медпункт заведующийӗнче ӗҫленӗ ҫын халӗ — РФ культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ. Ҫапла-ҫапла, культурӑн. Валентина Тарават — чӑвашла тата вырӑсла ҫырнӑ 26 кӗнеке, 100 ытла юрӑ авторӗ. «Аппӑшне саламлама, паллах, шӑллӗ те, Анатолий Музыкантов, хӑй ертсе пыракан «Сӑвар» ташӑ ушкӑнне илсе пынӑ. Унӑн хӗрӗ те, Ирина Музыкантова, таҫтан та пуҫтарӑннӑ зал тулли халӑха темиҫе юррипе савӑнтарчӗ», — тесе ҫырнӑ Марина Карягина.
Нумай пулмасть кӳршӗре, Тутарстан Президенчӗ ҫумӗнчи предпринимательсемпе ӗҫлекен Канашӑн ларӑвӗ иртнӗ. Ытти ыйтусемпе пӗрлех тислӗк таврашне пухассипе ҫыхӑннӑ ҫӗнӗ саккуна та сӳтсе явнӑ. Унпа килӗшӳллӗн кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа выльӑх-чӗрлӗхпе кайӑк-кӗшӗк тытнӑ хыҫҫӑн пухӑнакан тислӗке лицензи илсен кӑна упрама юрать. Йӗркене пӑхӑнмасан штраф лекме пултарать, пуҫиле ӗҫ те пуҫарма пултараҫҫӗ.
Кунашкал йывӑрлӑх пирки пӗлсен Тутарстан Президенчӗ питӗ кӑмӑлсӑрланнӑ: «Пирӗн ҫӗршывра мӗнле кӑна ухмахла йӗркесем йышӑннишӗн эпӗ чӑннипе те тӗлӗнетӗп. Эпӗ ӑнланатӑп, пысӑк комплекссем пур, вӗсен тӗлӗшпе экологи ыйтӑвӗсем пур, тӗрлӗ требованисем пур. Анчах та выльӑх-чӗрлӗх фермисем те пур-ҫке — унти тислӗк каяш мар, вӑл ӳсентӑрана ӳстерме пулӑшакан продукт. Ку ухмахла япала, ку саккуна кам шутласа кӑларнӑ? Мӗнле каяш пултӑр вӑл? Им-ҫам-ҫке вӑл! Е фермӑна апла-тӑк им-ҫам хатӗрлекен хапрӑк теме пуҫламалла. Тислӗкпе эпир хамӑрӑн тӑпран тухӑҫлӑхне ӳстерме усӑ куратпӑр. Ман шухӑшпа лицензилесси пысӑк комплекссемшӗн кӑна пулмалла».
Юлашкинчен Рустам Минниханов ҫапла сӑмах хушнӑ: «Эпир пурте ялта ӳссе ҫитӗннӗ.
Удмурт Республикинчи Можга районӗнче наци тумтирне тӑхӑнтартнӑ чи чипер Барби пуканене суйланӑ.
«Удмурт Барби но удмурт Кэн» ят панӑ конкурса ҫурлан 1-мӗшӗнче ирттернӗ.
Пуканене удмуртла пуринчен капӑр тумлантарассишӗн кирек кам та тупӑшма пултарнӑ. Ӗҫе епле техникӑпа пурнӑҫлассине те авторсем хӑйсем тӗллӗн суйланӑ.
Конкурсӑн гран-прине Алина Хабибуллина ятлӑ хӗр пӗрчӗк тивӗҫнӗ. Ӗҫе вӑл асламӑшӗпе (тен, кукамӑшӗпе-и? Хыпарта «бабушка» тенӗ те, аптӑрамалла...) пӗрле тӑрмашса тунӑ. Конкурсӑн тӗп тӗллевне — наци тумӗн чиперлӗхне кӑтартассине, ӑна манӑҫа кӑларас маррине — конкурса хутшӑннӑ ытти ҫын та тӗпе хунӑ. Вӗсене тӗрлӗ номинаципе: «Ин юсь», «Италмас», «Вуюись», «Модали» тата ытти те — чысласа Хисеп грамотисем тыттарнӑ, парнесем панӑ.
Чӑваш Енри Патшалӑх Канашӗн аппаратӗнче тӑрӑшакансем тӗрлӗ регионти ӗҫтешӗсен опычӗпе паллашма тӑрӑшсах тӑраҫҫӗ. Нумаях пулмасть вӗсем ҫармӑссен опычӗпе кӑсӑкланса унта тухса кайнӑ.
Парламентра ыттисене питех курӑнман ӗҫе пурнӑҫлаканӗсем шӑпах аппаратра вӑй хуракансем тесен те пысӑк йӑнӑш пулас ҫук. Куҫа курӑнман хут ӗҫӗ ҫавсен самай. Кашни саспаллишӗн тенӗ пек явап тытма тивет вӗсен. Аппаратра тимлекенсенчен чылайӑшӗ чылай ҫул вӑй хунӑ вӑхӑтра пуян опыт пухнӑ пулин те ҫӗннине те пӗлме ӑнтӑлаҫҫӗ.
Ҫармӑссен саккун кӑларакан органӗнче пирӗннисен куҫӗ тӗлне парламентпа парламентӑн туслӑ ҫыхӑнӑвне халалланӑ стендсем те лекнӗ. Вӗсенчен пӗрне чӑваш тата ҫармӑс парламенчӗсем килӗштерсе ӗҫлесси пирки алӑ пуснине уйӑрнӑ.
Самар облаҫӗнче чӑвашсем сахал мар пурӑнаҫҫӗ. Ялӗсем те унта ҫук мар. Шикун районӗнчи Питреккел ялӗ те чӑвашсен шутланать, ӑна 1683 ҫулсенче чӑвашсем никӗсленӗ. Паянхи кун тӗлне ҫак чӑваш ялӗнче чӑвашсем хӑйсен тӑван чӗлхине упраса хӑварнӑ-и? Шӑп ҫак ыйтӑвӑн хуравне пӗлес тесе унта «Ирӗклӗх» пӗрлӗхӗн пайташӗ, хӑйӗн валли Юман чӑваш ятне илнӗ хастар ҫитнӗ.
Юманпа пӗрле кунта чӑваш ӳнер ӑстисем те ҫитнӗ. Вӗсем вырӑнти тавралӑха сӑнарласа кӑтартасшӑн.
«Ирӗклӗх» пайташӗ ялти чӑваш чӗлхин шайне тӗрӗслет, унӑн лару-тӑрӑвӗ пирки социаллӑ ыйтӑм ирттерет. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх ялти нумай ҫын чӑвашла пӗлет-ха, ҫавах ытларах пайӗпе вӗсем — аслӑ ҫултисем. 30–40 ҫула ҫитнисене илсен те чылайӑшӗ чӑвашла пӗлмест иккен. Вӗсем ачисем вара пач та пӗлмеҫҫӗ. Чӑвашла пӗлекен пӗр ача та тупайман Юман.
Каласа хӑварас пулать, Юман ку тӗпчеве хӑйӗн ирӗкӗпе ирттерет. Хӑй вӑл ҫав енчисем те мар, Шупашкарта ҫуралнӑскер.
Пушкӑртстанри чӑвашсен пӗрлӗхӗ нумаях пулмасть поэзи фестивалӗ ирттернӗ. Ӑна вилӗмсӗр классикӑмӑр, пӗчӗккисенечн пуҫласа ваттисем таранах пӗлекен «Нарспи» поэма авторӗ Константин Иванов 126 ҫул тултарнӑ ятпа йӗркеленӗ.
Поэзи уявне Чӑваш Республикинчи юрӑҫсем те ҫитнӗ. Пушкӑртстанри йӑхташӑмӑрсем пӗлтернӗ тӑрӑх, сакӑр вуннӑ урлӑ каҫнӑ юрӑ ӑсти, чӑваш халӑх артисчӗ Иван Христофоров та унта пулнӑ. Ытти юрӑҫ пирки каласан, хисеплӗ ята илнӗ тепӗр юрӑҫа та — Вячеслав Христофорова — палӑртмалла. Сцена ҫине Вячеслав Христофоровпа пӗрле тухакан тепӗр эстрада юрӑҫи те, Марта Зайцева, тулай чӑвашсене уҫӑ сассипе савӑнтарнӑ.
Слакпуҫ ялӗ Пушкӑртстанран, Тутарстанран, Казахстанран килнӗ 16 художника йышӑннӑ.
-3.7 °C