Пуш уйӑхӗнче Красноармейски районӗн тӗп вулавӑшӗ 75 ҫул тултарнине паллӑ турӗ. Ҫак вӑрӑм тапхӑрта ун пурнӑҫӗнче нумай улшӑнусем пулса иртрӗҫ, унӑн ӗҫӗ-хӗлӗ тӗпрен улшӑнчӗ. Паян тӗп вулавӑш 14 ялти 6698 ҫынна кӗнекесемпе тивӗҫтерет. Ҫав вӑхӑтрах унӑн кӗнекесен фончӗпе районти кашни вулаканах усӑ курма пултарать. Хальхи вӑхӑтра вулавӑш ҫумӗнче «Тимлӗх», «Тавра пӗлӳҫӗ», «Чечек юратакансем» клубсем, литература, музыка тата искусство салонӗ, компьютерпа ӗҫлеме вӗрентекенсен, ҫамрӑк суйлавҫӑсен шкулӗсем, пенси тата право ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен консультаци клубӗсем пур. Вулавӑш ӗҫ содержанине пуянлатса пырать. Кӗнеке фончӗ ҫӗнелет, халӗ унӑн шучӗ 27 936 экземпляра ҫитрӗ. Библиотекарьсем «Дорога к дому» (район 75 ҫул тултарнине халалланӑ), «Пусть живые знают, пусть поколения помнят» (Ҫӗнтерӳ 65 ҫул тултарнине халалланӑ), «Через книгу к свету», «Учителями славится Россия» программӑсене пурнӑҫа кӗртес тесе ӗҫлесе пыраҫҫӗ.
Тӗп вулавӑш ялтисене ҫӗнӗлле ӗҫлеме вӗрентсе пыракан центр пулса тӑрать. Паян Трак енре 15 вулавӑш, вӗсем 9 ял тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ.
Шупашкарта Вӗрентекенсен пӗлӗвне ӳстерекен институтра наци культурин «Туслӑх хӗлхемӗ» фестиваль иртрӗ. Унта тӗрлӗ район шайӗнче ҫӗнтерӳҫӗ ятне ҫӗнсе илнӗ 6-9 классенче вӗренекенсем хутшӑнчӗҫ. Ҫак фестивальте Красноармейски районӗнчи шкул ачисем те хӑйсен пултарулӑхне кӑтартрӗҫ. Фестиваль программипе килӗшӳллӗн вӗсем тӑватӑ ӑмӑртуран иккӗшӗнче тупӑшрӗҫ, малти вырӑнсене тивӗҫрӗҫ.
«Чӑвашлӑх тӗнчи: тӗпчев ӗҫӗсен мультимедиллӗ презентацийӗ» конкурсра Красноармейскинчи пӗтӗмӗшле вӑтам пӗлӳ паракан иккӗмӗш шкулӗнче 9-б класра вӗренекен Алексей Михайлов «К.В.Ивановӑн «Нарспи» поэминчи ҫутҫанталӑк сӑнарӗ» темӑпа хатӗрленӗ ӗҫне хӳтӗлесе 2-мӗш вырӑн йышӑнма пултарчӗ. Вырӑс класӗнче чӑваш чӗлхипе литератури тата тӑван ен культури вӗренекен шкул ачисем хушшинче ирттернӗ «Ҫӑлтӑрчӑк» вӑйӑ-конкурсра вара Трак чӑваш-нимӗҫ гимназийӗн 9-меш класӗнче вӗренекен Иванова Наталия та 2-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ.
Саламлатпӑр!
Малтанах конференцие пухӑннисем ял тӑрӑхӗнчи ал ӑстисемпе районти ача-пӑча тӗслӗх вулавӑшӗнчи кружоксене ҫӳрекенсен ӗҫӗсен тата районти тӗл библиотека ӗҫченӗсем юбилейсен ячӗпе йӗркеленӗ кӗнекесен выставкисемпе, ҫавӑн пекех вырӑнти юрӑҫсен, ку шутра ял тӑрӑхӗн администрацийӗнче вӑй хуракансен тата ветерансен хорӗн (ертӳҫи — ЧР культурин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ А. Алексеев) пултарулӑхӗпе паллашрӗҫ. Унтан ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ В. Шестаков пӗлтӗрхи ӗҫ-хӗл пирки туса панӑ отчета тимлӗн тӑнларӗҫ. Ҫулталӑк тӑршшӗпе алӑ усса ларманран Владимир Константиновичӑн та каламалли темӗн чухлех тупӑнчӗ. Вӑл хӑйсен ӗҫне пур енлӗн сӑнласа пама ҫине тӑнине ун сӑмахӗнчи аяларах илсе кӑтартакан хӑш-пӗр цифрӑсемпе фактсем урлӑ вулакан патне ҫитерес тетӗп.
Ял тӑрӑхӗнчи пӗчӗк 79 предприятире 1060 ҫын ӗҫлет. Пӗлтӗр ҫеҫ райцентрта «Людмила», «Мастер» лавккасем уҫӑлнӑ. «Ҫамрӑк ҫемьесен чи лайӑх хушма хуҫалӑхӗ» конкурс ҫӗнтерӳҫисене палӑртнӑ. Ҫӗньял Упири Марк Аттай урамӗнче ҫӗнӗ ҫӑл тунӑ. Красноармейскинчи Ленин урамӗнчи газонсем ҫинче чечексем ҫитӗнтернӗ (2010 ҫула районта Чечексен ҫулталӑкӗ тесе пӗлтернӗ май, пархатарлӑ ку ӗҫе кӑҫал татах та анлӑраххӑн сарасшӑн).
Нарӑсӑн 25-мӗшӗнче Красноармейскинче (Тракра) Халӑх пултарулӑх ҫурчӗн ларусен залӗнче Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх 20 ҫул тултарнине халалласа уяв каҫӗ иртрӗ. Уяв кӗрекинче — район администрацийӗн пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ Н.И.Антонов, район администрацийӗн культура, спорт тата ҫамрӑксемпе ӗҫлекен пай пуҫлӑхӗ А.Лебедев, Шупашкарти «Трак ен» ентешлӗх ертӳҫи А.Н.Львов, Нестер Янкас ячӗллӗ Преми лауреачӗ Ӑсан Уҫӑпӗ ҫыравҫӑ, Нестер Янкас шӑллӗн ывӑлӗ Валерий Кириллов, пӗрлӗх ертӳҫи Георгий Тусли, тӗрлӗ ҫулсенче пӗрлӗхе ертсе пынӑ А.А.Раськин, В.М.Михайлов, В.З.Константинов, Н.Г.Ершов-Янкер юлташсем тата 2008 тата 2009 ҫулсемшӗн пӗрлӗх Премине илме тивӗҫлӗ пулнӑ А.Яковлев журналист, Ю.Степанов-Листопад журналист тата П.Федоров юрӑҫӑ. Уява ертсе пыраканӗ — районти тӗп вулавӑш ӗҫченӗ С.А.Гурьева.
Уяв асаилӳсенчен пуҫланчӗ. Чи малтанах пӗрлӗх епле йӗркеленни ҫинчен Нестер Янкас ячӗллӗ Преми лауреачӗ В.М.Михайлов тухса калаҫрӗ. Вӑл пӗрлӗх йӗркеленнин кун-ҫулне тӗпӗ-йӗрӗпе ҫутатса пачӗ.
Нарӑсӑн 25-мӗшӗнче каҫхине 18 сехетре Красноармейски район центрӗнчи Халӑх пултарулӑх ҫуртӗнче Нестер Янкас ячӗллӗ литературӑпа искусство тата культура пӗрлӗхӗн уяв каҫӗ пуҫланать. Уяв каҫӗнче пӗрлӗхӗн 20 ҫулхи ӗҫӗ-хӗлне пӗтӗмлетеҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне пӗрлӗх хастарӗсем хӑйсен асаилӗвӗсемпе паллаштараҫҫӗ, литературӑпа искусство тата культура аталанӑвӗнче палӑрнӑ ентешсене 2009 ҫулшӑн тата ҫак ӗҫшӗн маларах тивӗҫнӗ Преми лауреачӗсене Нестер Янкас лауреачӗн кӑкӑр ҫине ҫакмалли паллипе чыслаҫҫӗ. Ҫакӑнтах Нестер Янкас ячӗллӗ пӗрлӗх сайчӗ урлӑ ирттернӗ "Ачасен пултарулӑхӗ" инҫет литература конкурсӗнче ҫӗнтерӳҫӗ ятне тата малти вырӑна тивӗҫнӗ шкул ачисене чылаҫҫӗ. Уяв каҫӗ пысӑк концертпа вӗҫленет. Унта Шупашкарти артистсен тата хамӑр ентешсен пултарулӑхӗпе ӑсталӑхне курса савӑнма пулӗ. Пурне те уяв каҫне йыхӑратпӑр.
Нарӑс уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Красноармейски районӗнче Раҫҫейӗпех иртекен Вӗрентекен ҫулне чаплӑ-лару тӑрура уҫрӗҫ. Малтанах Трак тӑрӑхӗнчи мӗн пур шкулта вӗрентекенсем «Трак чӑвашла-нимӗҫле гимнази», «Красноармейски иккӗмӗш шкулӗ» тата «Упи шкулӗ» муниципаллӑ вӗрентӳ учрежденийӗсене пухӑнса уҫӑ уроксем, класс сехечӗсем, класс тулашӗнчи мероприятисем тата мастер-классем итлерӗҫ, ҫавра сӗтел хушшинчи калаҫусемпе тренингсене хутшӑнчӗҫ. Кӑнтӑрла иртсен район администрацийӗн пысӑк залӗнче Вӗрентекенсен балӗ пуҫланчӗ. Ӑна салам сӑмахӗ каласа район администрацийӗн пуҫлӑхӗ С.А.Николаев уҫрӗ. «Профессия учителя — самая благородная. Ведь именно им, педагогам, человечество доверяет свое будущее детей. И пусть у каждого учителя свой облик, свои секреты мастерства, единой остается любовь к ребенку, который за школьные годы, взращенный вашим терпением и мудростью, выходит в большую жизнь Человеком. Большое спасибо вам за самоотверженную работу на благо родной Траковской Земли и Чувашской Республики. Желаю всему педагогическому коллективу района крепкого здоровья, оптимизма, исполнения всех ваших желаний», — терӗ Станислав Андреевич.
Нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Шупашкарти 27-мӗш шкулта чӑваш чӗлхине вырӑс класӗнче вӗрентекенсен республикӑри семинарӗн 2-мӗш тапхӑрӗ иртрӗ. Унӑн пӗтӗмӗшле теми: "Тӑван чӗлхене вӗрентессипе тата сарассипе ҫыхӑннӑ ҫӗнӗ меслетсем". Иккӗмӗш лару "Шкулта чӑваш чӗлхине вӗрентес ӗҫри электронлӑ хатӗрсем" темӑпа иртрӗ. Семинара йӗркелекенсем — хулари 27-мӗш шкулпа «Язык успеха» ют ҫӗр-шыв чӗлхисен шкулӗ. Семинара Красноармейски районӗнчи вӗрентекенсен пӗр ушканӗ те хутшӑнчӗ. Вӗсем — салари 2-мӗш шкулта чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенсем З.П.Михайловӑпа В.М.Михайлов, Трак чӑвашла-нимӗҫле гимнази вӗрентекенӗ И.Н.Антонова тата Пикшик шкулӗн вӗрентекенӗ Л.А.Тихонова.
Семинара хутшӑннисем асӑннӑ шкулӑн 2, 3 тата 5-мӗш класӗсенчи чӑваш чӗлхи урокӗсенче электронлӑ ӳкерчӗклӗ словарьпе, телекоммуникаци технологийӗсемпе, информаципе коммуникаци ресурсӗсемпе тата Чӑвашла интернетпа усӑ курас ыйтусемпе ҫыхӑннӑ уҫӑ уроксем итлерӗҫ. Уроксене Сармосова Г.Л. — пӗрремӗш категориллӗ учитель, Кузьмина О.И. — иккӗмӗш категориллӗ учитель, Еслюкова Е.
Красноармейски иккӗмӗш шкулӗнче чӑвашсен кӑвар чӗреллӗ поэчӗ Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 110 ҫул ҫитнине чыслӑн уявларӗҫ. Уяв шкул дирекцийӗ ҫирӗплетнӗ ятарлӑ план тӑрӑх пулса пычӗ. Чи малтанах чӑваш чӗлхи тата литератури вӗрентекенсем кашни класрах Ҫеҫпӗл Мишши пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-хӗлне халалланӑ мультимедиллӗ урок презентацисем ирттерчӗҫ. Уроксенче вӗрентекенсем ҫамрӑк Мишшан пултаруллӑ енӗсене туллин ҫутатса пама тӑрӑшрӗҫ, чӑваш поэзине ҫӗнӗ сӗм кӗртнӗ ҫыравҫӑн кун-ҫулне тишкерчӗҫ, ачасен кӑмӑл-сипетне поэтӑн асап-нушаллӑ пурнӑҫӗн тӗслӗхӗпе хавхалантарма май тупрӗҫ.
Уйрамах класс тулашӗнче чылай ӗҫ туса ирттерчӗҫ вӗрентекенсемпе вӗренекенсем. Хамӑр районта иртекен "Ҫеҫпӗл — пирӗн чӗрере" сочиненисен конкурсне хутшӑнса ачасем килте сочиненисем хайларӗҫ. Вӗсенчен чи лайӑххисене суйласа илсе ҫак конкурс жюрине тӑратрӗҫ. 9-мӗш "б" класра вӗренекен Алексей Михайловӑн сочиненийӗ 2-мӗш вырӑн, Николай Марковӑн — 2-мӗш вырӑн, 7-мӗш "а" класра вӗренекен Анастасия Ивановӑн сочиненийӗ вара 3-мӗш вырӑн ҫӗнсе илме пултарчӗҫ.
Трак ене Мускавран савӑнӑҫлӑ хыпар ҫитрӗ: Пӗтӗм тӗнчери «Симӗс планета» экологи форумӗ ирттерекен конкурсӑн лауреачӗсене пӗлтерчӗҫ. Вӗсенчен пӗри — Красноармейски иккӗмӗш шкулӗнче 9-мӗш класра вӗренекен Михайлов Алексей (сӑмах май, вӑл «Трак ен» сайтӑн администраторӗ те). Алеша хӑйӗн «Вӑрмана хӳтӗлер» сайчӗпе «Хальхи технологисем - ҫутҫанталӑка хӳтӗлес ӗҫре" (экологи тата ҫут ҫанталӑка хӳтӗлес темӑпа хатӗрленӗ сайтсен тата Internetри web-страницӑсен конкурсӗ) ятлӑ номинацире лауреат ятне ҫӗнсе илнӗ. Ку проект ӗҫӗн ертӳҫи — ҫак шкули обществознани предметне вӗрентекен Михайлов В.М.
Ҫавӑн пекех Пӗтӗм Раҫҫейри «Симӗс планета — 2009» форумра «Вӑрман пурнӑҫӗ тата ҫын шӑпи» (литература конкурсӗ) номинацире Жукова Анастасия (Трак чӑвашла-нимӗҫле гимнази) тата Михайлова Татьяна (Шывпуҫ шкулӗ) лауреат пулса тӑнӑ.
Конкурс оргкомитетне пултарулӑх ӗҫӗсене Раҫҫейри 73 регионтан тата тӗрлӗ ют ҫӗршывран тӑратнӑ. Ҫав шутра: Арменирен, Беларуҫран, Болгарирен, Бразилирен, Индирен, Италирен, Казахстанран, Кипртан, Китайран, Молдовӑран, Румынирен, Словакирен, Туркменистанран, Турцинчен, Узбекистанран, Украинӑран, Уругвайран.
Красноармейскинчи ача-пӑча искусство шкулӗн хӑйӗн ялавӗ тата гербӗ пур. Республикӑри хушма пӗлӳ паракан шкулсем хушшинче ку пӗрремӗш пулӑм.
Ӑна эпир пурте пӗлекен районсен тата хуласемпе ялсен гербӗсен авторӗ, паллӑ художник Вадим Шипунов ӑсталанӑ. Гербра кашкӑр ами ҫинче шӑпӑр каласа ларакан ачана ӳкернӗ. Ку ӳкерчӗк тӗрӗксен мифне аса илтерет: тӗрӗк ачине кашкӑр ами вилӗмрен ҫӑлса хӑварать. Тӗрӗк тата монгол халӑхӗсен мифӗсенче - кашкӑр управҫӑ тата хӳтӗлевҫӗ. Кашкӑр ҫӑварӗнчен ҫулӑм тухни - пултарулӑх хӗрӳлӗхне пӗлтерет. Кашкӑр тирӗ ҫинчи тӗрлӗ тӗслӗ пӑнчӑ-ҫаврасем - пултарулӑх тӗнчи нумай енлӗ пулнине систерет. Шӑпӑр сӑнарӗ те ахальтен ҫуралман. Красноармейски районӗнчи Шӑпӑрлӑвар ялӗнче ӗлек-авалтанах шӑпарҫасен пуххи иртни паллӑ. Унта вӗсем шӑпӑр каласа ӑмӑртнӑ. Шӑпӑрҫӑ пуҫ тӑрринчи ҫут ҫӑлтӑр вара — ача-пӑчана искусство (ӳнер) тата наци культури аталанӑвӗн ҫулне кӑтартса пыракан чун тӳпи. Искусство шкулӗнче вӗренекен ачасем гербпа ялава пысӑк кӑмӑлпа йышӑнчӗҫ. Вӑл ачасене хавхаланупа кӑмӑл ҫӗкленӗвӗ кӳрсе тӑрӗ. Ҫапла пулмасӑр! Ку герба йышӑнма Н.М.Никонорова, шкул директорне, хӑй Георгий Вилинбахов, патшалӑх геральдмейстерӗ, хистенӗ.
+6.3 °C