Ултавҫӑсен капкӑнне йӗрке хуралҫисем те, усламҫӑсем те ҫакланаҫҫӗ. Ун пек авӑра ватӑ ҫынсем ытларах лекеҫҫӗ тесе шухӑшлас килет пек те, анчах апла мар иккен.
РФ Шалти ӗҫсен министерствин Шупашкарти управленийӗн 3-мӗш пайӗн пуҫлӑхӗ Александр Осокин каланӑ тӑрӑх, такам та ӗненсе лартма пултарать. Ҫынсем хӑйсен хваттерне, машинине салука хывса кредит илеҫҫӗ. Унтан укҫана ултавҫӑҫене куҫарса параҫҫӗ.
«Улталамалли меслет нумай. Пӗр-тен пер ӑнӑҫлӑ та тухӑҫлӑ канаш параймӑн, — тенӗ вӑл. — Эпӗ ҫапах та пӗлмен ҫынсемпе телефона калаҫма тӑхтама сӗннӗ пулӑттӑм».
Шупашкарти 56 ҫулти хӗрарӑм ӗҫри пуҫлӑх ҫырнӑ тесе ӗненнӗ те шар курнӑ. Мессенджерта пуҫлӑх ятӗнчен ун патне ҫыру килнӗ: такамсем унӑн харпӑр даннӑйӗсене пӗлнӗ те хӑрушлӑх сиксе тухнӑ-мӗн, Украинӑна укҫа куҫарма пултараҫҫӗ, банксенче темиҫе кредит илме пултараҫҫӗ имӗш. Хайхискер кӗҫех унпа йӗрке хуралҫисем ҫыхӑнассине пӗлтернӗ.
Хӗрарӑм банксене кайса кредитсем илнӗ. Лешсем хушнипе укҫа машина туянма кирлӗ тесе суйнӑ. Укҫине куҫарсан тин ывӑлне кун пирки каласа кӑтартнӑ. Ҫапла вӑл 3 миллион та 300 пин тенкӗсӗр юлнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 68 ҫулти хӗрарӑм патне мессенджерсенчен пӗринче такам шӑнкӑравланӑ, ҫав вӑхӑтра «поликлиника» тесе ҫырни тухнӑ.
Шӑнкӑравлаканни кинемее медицина тӗрӗслевӗ тухма сӗннӗ, ун валли регистрациленмелле тесе ӗнентернӗ.
Ют ҫын каланине итлесе хӗрарӑм телефона приложени вырнаҫтарнӑ, вӑл сиенлӗскер пулнӑ май ватӑ ҫыннӑн счёчӗпе усӑ курма май панӑ.
Ҫапла вара такамсем хӗрарӑмӑн 800 пине яхӑн тенкине вӑрланӑ.
Шупашкарти косметолог Патшалӑх пулашӑвӗсен порталӗн ӗҫченӗпе калаҫатӑп тесе ӗненнӗ. Ҫапла вӑл пысӑк укҫа ҫухатнӑ.
Хайхискер 50-ри хӗрарӑма страхлав полисне пластикпа ылмаштарма сӗннӗ. Калаҫнӑ вӑхӑтра Шупашкар хӗрарӑмӗ телефон ҫине килнӗ кода пӗлтернӗ, ҫапла ултавҫӑ порталти унӑн харпӑр кабинетне кӗнӗ.
Кайран ӑна ултавҫӑсем унӑн счетне хапсӑннине, кредит илме хатӗрленнине пӗлтернӗ. Хӗрарӑма пухнӑ укҫине йӑлтах «хӑрушсӑр счет» ҫине куҫарма хушнӑ. Ҫапла туса вӑл 7,5 миллион тенкӗ ҫухатнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 35 ҫулти хӗрарӑм полицие пынӑ. Вӑл ултавҫӑсен аллине лекнӗ.
Вӑл тӳлевсӗр пӗлтерӳсен сайтӗнче ӗҫ шыранӑ, резюме хӑварнӑ. Кӗҫех ун патне хӗр шӑнкӑравланӑ, килтен тухмасӑрах тупӑш тума сӗннӗ. Анчах малтан онлайн мелпе вӗренмелле, унта вара укҫа хывмалла имӗш. Кайран ку тупӑш пама тытӑнассине ӗнентернӗ.
Хӗрарӑм ӑна ӗненсе темиҫе банкра кредитсем илнӗ, укҫине лешӗ каланӑ счет ҫине куҫарнӑ. Темиҫе уйӑхра вӑл пӗр пус та ӗҫлесе илеймен, укҫине вара самаях хывнӑ – 2 миллион тенке яхӑн.
Улатӑрта пурӑнакан 72 ҫулти хӗрарӑм ултавҫӑсене 1 миллион ытла тенкӗ куҫарса панӑ. Вӑл полицире ҫапла каласа кӑтартнӑ: 2 кун каялла ун патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ, такамсем унӑн укҫине чикӗ леш енне куҫарма тӑни пирки каланӑ. Вӗсен ҫулне пӳлес тесен кредит илсе маларах «хӑрушсӑр счет» ҫине куҫармалла-мӗн.
Ватӑ хӗрарӑм хӑйӗн 300 пин тенкине тата кредит илнӗ 422 пин тенкине палламан ҫын каланӑ счет ҫине куҫарнӑ. Кун пирки вӑл тӑванӗсемпе те калаҫнӑ. Лешсем ӑна ку ултавҫӑсем пулнине каланӑ. Анчах кинемей ӗненмен.
Палӑртмалла: 2021-2023 ҫулсенче вӑл ултавҫӑсен аллине виҫӗ хутчен лекнӗ, ун чухне вӗсене 430 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Ҫӗрпӳре пурӑнакан 22 ҫулти каччӑ кӑҫалхи ҫу уйӑхӗнче интим-пулӑшу кӳрекен (ҫапла калӑпӑр ӗнтӗ) хӗр шыранӑ. Пӗлтерӗве ятарлӑ сайтра (ун пеккисем те пур-мӗн) тупнӑ.
Вӑл йӗрке хуралҫисене ӑнлантарса панӑ тӑрӑх, малтан хӗрпе калаҫнӑ, вӑл прейскурантпа паллаштарнӑ, укҫа куҫарса панӑ хыҫҫӑн пыма шантарнӑ.
Каччӑ укҫана куҫарса панӑ хыҫҫӑн ун патне темле арҫын шӑнкӑравласа программа ванни пирки пӗлтернӗ, каччӑна тӑкака саплаштарма хушнӑ. Ҫапла майпа яш 30 пин ытла тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.
Улталаканни 18 ҫулти Сарту облаҫӗнчи каччӑ пулнӑ. Ӑна пирӗн патри йӗрке хуралҫисем ӗҫпе комнадировкӑна кайса тытса чарнӑ. Вӑл хӗрарӑм тата арҫын сассипе хӑй калаҫнӑ иккен. Ҫӗрпӳ каччине вӑл укҫана куҫарса панӑ. Йӗрке хуралҫисем халӗ Сарту яшӗ ытти ҫынпа та ҫавӑн пек хӑтланман-ши тесе тӗрӗслеҫҫӗ.
Шупашкарти 40 ҫулти арҫын, сварщикре ӗҫлекенскер, юрату шыраса укҫасӑр тӑрса юлнӑ. Вӑл паллашу сайтӗнче Америкӑри хӗрарӑмпа паллашнӑ. Унтан вӗсем мессенджерта ҫырӑннӑ.
Кӗҫех хӗрарӑм ӑна юратни пирки пӗлтернӗ, ун патне посылкӑпа хаклӑ парне янине каланӑ.Анчах вӑл таможньӑра чарӑнса тӑнӑ-мӗн, ӑна илме укҫа тӳлемелле.
Арҫын иккӗленнӗ, полицие пырса каласа кӑтартнӑ. Полицейскисем ку, ахӑртнех, ултавҫӑ пулнине каланӑ, ӑна ҫыхӑнӑва татма хушнӑ.
Арҫын итлесе ҫапла тунӑ-ха, анчах «савнийӗ» ун патне тепӗр номертен ҫырса янӑ, ҫапла каллех калаҫса кайнӑ. Кайран сварщик пӗлӗшӗсенчен 98 пин илсе «савнийӗ» кӑтартнӑ счет ҫине куҫарнӑ. Укҫине илсен «Америкӑри савни» ҫухалнӑ.
Шупашкарта декретра ларакан хӗрарӑм инвестицисемпе ӗҫлесе илес тенӗ те хӑй пысӑк укҫа ҫухатнӑ. Вӑл ултавҫӑсен аллине лекнӗ.
35 ҫулти хӗрарӑм криптовалютӑна укҫа хывнӑ. Хӑйӗн укҫи те пулман, кредит илнӗ. Ҫапла вӑл палламан ҫын кӑтартнӑ счет ҫине 1 миллион та 200 тенкӗ куҫарнӑ. Хӑй ултавҫӑсен аллине лекнине вӑл укҫана илме тӑрсан тин ӑнланнӑ.
Шупашкарти сывлӑх сыхлавӗн учрежденийӗнче ӗҫлекен 63 ҫулти хӗрарӑм ултавҫӑсене ӗненсе 900 пин ытла тенкӗ ҫухатнӑ.
Ун патне мессенджерта шӑнкӑравланӑ. Экран ҫинче республикӑри Сывлӑх сыхлавӗнче ӗҫлекен ҫын ячӗ тухнӑ. Хайхискер каланӑ тӑрӑх, усал шухӑшлӑ ҫынсем даннӑйсен базине кӗнӗ, унӑн ячӗпе кредит илесшӗн-мӗн. Кӗҫех хӗрарӑм патне «йӗрке хуралҫи» шӑнкӑравланӑ, ҫав ҫынран маларах кредит илсе «хӑрушсӑр счет» ҫине куҫарма ыйтнӑ. Ҫапла медӗҫчен такамсене 916 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Ку тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
+4.3 °C