Шупашкарта пурӑнакан 9 ҫулти хӗрача виртуаллӑ вӑйӑ выляса ашшӗ-амӑшне 1,3 миллион тенкӗлӗх тӑкак кӑтартнӑ.
Ултавҫӑсем ӑна вӑйӑ валли кирлӗ япаласене туянмашкӑн тӗрлӗ задание пурнӑҫлама ыйтнӑ: амӑшӗн е ашшӗн блокировка туман телефонне сӑн ӳкерсе ямалла, банк приложенине кӗмелле... Ҫаксене пурнӑҫласа хӗрача 11 хутчен 100-шер тенкӗ куҫарнӑ, займ илнӗ, ку укҫапа вӑйӑ валли кирлӗ япаласем туяннӑ.
Ку тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 61 ҫулти хӗрарӑм ултавҫӑсен аллине лексе вӗсене 1,7 миллион тенкӗ куҫарса панӑ. Лешсем яланхи схемӑпах усӑ курнӑ.
Малтан хӗрарӑм патне телефон операторӗн ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ ҫын шӑнкӑравланӑ. Унӑн тарифӗ улшӑнать-мӗн, ҫавӑнпа смспа килнӗ кодсене калама ыйтнӑ. Унтан «банк ӗҫченӗ» шӑнкӑравланӑ, хӗрарӑма укҫине хӑрушсӑр счет ҫине куҫарма ӳкӗте кӗртнӗ. Ку вӗсене итлесе 1 млн тенкине куҫарнӑ.
Анчах ултавҫӑсене ку та ҫитмен. Вӗсем хӗрарӑм патне шӑнкӑравлама пӑрахман. Ҫапла вӑл 1,7 млн тенкине ҫухатнӑ.
Халӗ полици ултавҫӑсене тупас тӗлӗшпе ӗҫлет.
Шупашкарти 74 ҫулти хӗрарӑм тӗнче тетелӗнче арҫынпа пӗлтӗрех ҫырӑнма тытӑннӑ. Вӑл ӑна савни вырӑнне йышӑннӑ.
Ҫак тапхӑрта виртуаллӑ савни тӗрлӗ сӑлтав тупса хӗрарӑмран укҫа ыйтнӑ: авари хыҫҫӑн машинӑна штрафстоянкӑран илсе каймалла-мӗн, тата темӗнскер... Хӗрарӑм ӑна пулӑшма килӗшнӗ, укҫи ҫук пулсан та ҫынран кивҫен илсе панӑ. Савнине пулӑшас тесех вӑл хӑйӗн хваттерне сутса янӑ. Пӗтӗмпе ҫав арҫынна 5 миллион тенкӗ куҫарса панӑ.
Савнийӗ кӑҫал нарӑс уйӑхӗнче килме шантарнӑ. Анчах килмен. Хӗрарӑм икӗ уйӑхран тин, туй пулмассине ӑнлансан, полицие пырса пулӑшу ыйтнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан 21 тата 22 ҫулсенчи икӗ хӗр-тус комментари ҫырса укҫа тӑвас тенӗ. Анчах вӗсем 900 пине яхӑн тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Укҫана кивҫен илнӗ.
Капкӑна малтан туссенчен пӗри ҫакланнӑ. Тӗрӗссипе, капкӑн иккенне вӑл тавҫӑрса илеймен-ха. Ун патне «финанс аналитикӗ» шӑнкӑравласа «интернет урлӑ укҫа ӗҫлесе илме» сӗннӗ. «Комментари ҫыр та укҫаллӑ пулӑн», — сӗннӗ хайхи.
Савӑнса кайнӑ хӗр валюта счёчӗ уҫнӑ. Унтан кредит илнӗ. Ку вӑл кивҫен укҫана епле майпа панине ӑнланса илме кирлӗ пулнӑ иккен. Кивҫене вӑл хӑйӗн счёчӗ ҫине куҫаратӑп тесе шаннӑ. Мӗнпур утӑма вӑл «аналитик» сӗннипе тунӑ.
Укҫа тума май пурри ҫинчен тусне те пӗлтернӗ хӗр. Лешӗ те савӑнсах килӗшнӗ.
Ултавҫӑсем налук службин ӗҫченне те шӑнман пӑр ҫине лартса янӑ. Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 47 ҫулти хӗрарӑмӑн полицие кайса заявлени ҫырма тивнӗ.
Ӑна та стандартлӑ схемӑпах улталанӑ. Мессенджерта ун патне пуҫлӑх ятӗнчен ҫыру килнӗ, унпа кӗҫех йӗрке хуралҫисем ҫыхӑнаҫҫӗ-мӗн. Лешсем каланӑ тӑрӑх, хӗрарӑмӑн укҫине такамсем террористсене куҫарса парасшӑн. Вӗсемпе калаҫнӑ хыҫҫӑн хӗрарӑм палламан счетсем ҫине 3 миллион ытла тенкӗ куҫарнӑ. Ку укҫа- банкра кредит илни.
Йӗпреҫ тӑрӑхӗнче почта уйрӑмне ертсе пынӑ ҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Канашри почтамта пӑхӑнса тӑракан почта ҫыхӑнӑвӗн уйрӑмӗсенчен пӗрин пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ хӗрарӑм сутма панӑ таварпа тата ӑна сутса тунӑ укҫапа хӑй пӗлнӗ пек хуҫаланнӑ. Вӑл 200 пине яхӑн тенке хӑйӗн кӗсйине пӗтӗрсе чикнӗ.
Пуҫиле ӗҫе тӗпченӗ май хӗрарӑмӑн килӗнчен полицейскисем 150 пин тенкӗ укҫа илсе тухса кайнӑ, ӑна шар курнӑ ене тӑкака саплаштарма панӑ.
Пуҫиле ӗҫе Йӗпреҫ районӗнчи суда ярса панӑ.
Чӑваш Енре кашни иккӗмӗш преступление тенӗ пек информаципе телекоммуникаци технологийӗпе усӑ курса тӑваҫҫӗ. Кун пирки республикӑн шалти ӗҫсен министрӗ Виктор Шметков канашлура пӗлтернӗ. Чӑваш Ен Элтеперӗ эренесерен ирттерекен канашлура финанс енчен улталакансене хирӗҫ тӑрас ыйтӑва сӳтсе явнӑ.
Кӑҫалхи кӑрлач-нарӑс уйӑхӗсенче регистрациленӗ 1969 преступленирен 974-шне, е 49,5 процентне, информаципе телекоммуникаци технологийӗпе усӑ курса тунӑ. Пӗлтӗр ҫавӑн пек майпа тунӑ преступленисенчен 30-а яхӑн тӗслӗхре ултавҫӑсем хӑйсемпе банк ӗҫченӗ е прав тытӑмӗнче тимлекен тесе улталанӑ. Тӗнче тетелӗнче тавар туяннӑ чухне улталаннисем — 14 процент, телефон е банк карттине ҫухатнӑран шар курнисем — 10 процент, валюта тата криптовалюта биржисенче улталаннисем — 7 процент.
Юлашки вӑхӑтра ҫул ҫитмен ачасем те улталанаҫҫӗ.
Шупашкарти стоматолог патне мессенджерта пульницӑн тӗп тухтӑрӗ ҫырса янӑ. Аватаркӑра унӑн сӑнӳкерчӗкӗ пулнӑран хӗрарӑм чӑннипех те вӑл ҫырнине ӗненнӗ.
Хайхи ҫын ун патне часах йӗрке хуралҫисем шӑнкӑравлассине, унӑн счечӗпе усӑ курса такамсем Украинӑна укҫа куҫарма хӑтланнине пӗлтернӗ. Ҫак операцисене пӑрахӑҫлас тесен кредит историне нульпе танлаштармалла-мӗн. Хӗрарӑм кредитсем илсе виртуаллӑ счет ҫине 1 миллион та 70 пин тенкӗ куҫарнӑ. Ултавҫӑсем 1 миллион та 700 пин тенкӗлӗх кредит илме сӗнсен тин стоматолог хӑйне шӑнман пӑр ҫине лартса янине ӑнланнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан упӑшкипе арӑмӗ ултавҫӑсенчен шар курнӑ. ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсене пула ҫемье хысни 65 пин тенкӗ катӑлнӑ.
Вӗсене тӗрлӗ ҫынсем улталанӑ. 51 ҫулти арӑмӗ инвестиципе ӗҫлесе илес тесе палламан счет ҫине 45 пин тенкӗ куҫарнӑ. 52-ри упӑшки вара ултавҫӑсен серепине кӑшт маларах лекнӗ. Вӑл пахча валли чуччу туянас тенӗ, тӗнче тетелӗнче пӗлтерӳ тупнӑ. Мессенджер урлӑ вӑл сутуҫӑпа ҫыхӑннӑ. Лешӗ ӑна укҫа куҫарма QR-код ярса панӑ. Арҫын 20 пин тенкӗ куҫарсан хайхискер телефонне тытма пӑрахнӑ.
Ку тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Лапсар посёлокӗнче пурӑнакан хӗрарӑм сусӑр кӳмине сутас тесе 1,5 миллион тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Ултавҫӑсен аллине ҫакланни пирки вӑл йӗрке хуралҫисене пуш уйӑхӗн 23-мӗшӗнче пӗлтернӗ.
Тӳлевсӗр пӗлтерӳсен сайчӗ урлӑ вӑл сусӑр кӳмине тата матрас сутас тенӗ.
Хӗрарӑм парне кӗҫех палламан ҫын шӑнкӑравланӑ. Вӑл тавара туянасшӑн пулнине, анчах йӑнӑшпа 200 пин ытла тенкӗ куҫарса панине ӗнентернӗ. Кӳме сутакана ятарлӑ приложени вырнаҫтарма ӳкӗте кӗртнӗ. Ун урлӑ хӗрарӑм ют ҫынна икӗ ӑстрӑмпа 200 пин тенкӗ ытла куҫарса панӑ. Вӑл укҫана ултавҫӑсем кредит шучӗпе илнӗ.
Укҫана куҫарса панӑ чухне банк операцие икӗ хутчен те чарса хунӑ. Анчах хӗрарӑм банк ӗҫченӗсем патне шӑнкӑравласа укҫана куҫарса пама ыйтнӑ. Унран та ытларах – вӑл инҫет ҫыхӑну мелӗпе тепӗр банкра кредит илнӗ. Ют ҫынсене Лапсар хӗрарӑмӗ пӗтӗмпе 1,5 миллион ытларах тенкӗ куҫарса панӑ.
-2.7 °C