Ял хуҫалӑхӗ
Ҫимӗкре Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Шулюра ял уявӗ кӗрленӗ. Халӑх шкул стадионне пухӑннӑ. Ял халӑхне уявпа саламламашкӑн тӳре-шара ҫитнӗ. Район пуҫлӑхӗ Александр Степанов районти ҫитӗнӳсем ҫинче чарӑнса тӑнӑ. Вӑл маттур ентешӗсене чысланӑ. Общество ӗҫне хастар хутшӑннӑшӑн Шулю ял старостине Иван Крыцова тав ҫырӑвӗ панӑ. Владимир Храмовпа Тамара Окайкинӑна парнесемпе хавхалантарнӑ. Ял уявӗнче чи лайӑх ҫынсене палӑртнӑ, юбилярсене саламланӑ. Шупашкарта чӑваш эстрада артисчӗсем килнӗ. Шулю шкулӗн вӗренекенӗсем вара ташӑсемпе савӑнтарнӑ. Чишкинсен ҫемйин ансамблӗ уява тата савӑнӑҫ кӳнӗ. Ҫак кун шулюсен асӗнче чылайлӑха юлӗ. Уявран кашниех тулли кӑмӑлпа киле утнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
Кӑҫал чӑваш писателӗ Никифор Мранька ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитет. Ҫавна май Канаш районӗнчи Атнаш вулавӑшӗнче «Чӑваш прозин улӑпӗ» буклет кӑларнӑ. Ку пысӑках ӗҫ мар пулин те вӑл ҫамрӑксемшӗн, ҫитӗнекен ӑрушӑн усӑллӑ. Буклетра пистелӗн кун-ҫулӗ тата пултарулӑхӗ пирки ҫырнӑ. Никифор Мранька драматург та, киносценарист та. Вӑл Октябрьти социализм революцине хутшӑннӑ, Граждан тата Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫисенче пулнӑ. Никифор Мранька Куславкка районӗнчи Пилешкасси ялӗнче ҫуралнӑ. Грузчикре те, Ял канашӗн исполком председателӗнче те ӗҫленӗ. Вӑл киносценаристсен курсне пӗтернӗ. Вӑрҫӑ хыҫҫӑн кинохроника студийӗн директорӗ пулнӑ. Писатель район хаҫатӗнче те ӗҫленӗ. Пултарулӑх анине вӑл пӗчӗк драмӑсемпе тата публицистика пьесисемпе кӗнӗ. Унӑн чи пысӑк ӗҫӗ — «Ӗмӗр сакки сарлака» роман. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Чӑвашлӑх
Ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Тӗмен облаҫӗнчи Каскара поселокӗнче Акатуй иртнӗ. Унта Йӗпреҫ районӗнчи ушкӑн та кайнӑ. Савӑнӑҫлӑ уява Тӗмен облаҫӗн Думин председателӗн ҫумӗ Геннадий Корепанов национальноҫ ӗҫӗсен комитечӗн председателӗ Евгений Воробьев хутшӑннӑ. Вӗсем регион парламентарийӗнчен чӑвашсене культурӑпа наци йӑлисене сыхласа хӑварнӑшӑн, ытти халӑхпа туслӑ ҫыхӑну йӗркеленӗшӗн пысӑк тав сӑмахӗ каланӑ. Акатуй виҫӗ лапамра иртнӗ. Концерт К.Ивановӑн «Нарспи» поэми тӑрӑх лартнӑ постановкӑран тытӑннӑ. Йӗпреҫ районӗнчи «Эревет» фольклор ансамблӗ чӑваш халӑх юррисене шӑрантарнӑ. Спортпа туслисем тӗрлӗ тӗсре вӑй виҫнӗ. Ҫавӑнтах чӑваш наци апачӗпе сӑйланнӑ, алӑстисен ӗҫӗсемпе киленме май пулнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Спорт
Ҫӗнӗ Шупашкарта ҫуралнӑ спортсменка Светлана Васильева тата Денис Нижегородов ҫӑмал атлет суда тавӑҫ тӑратнӑ. Вӗсем Раҫҫей спортсменӗсене Олимп вӑййисенчен хӑтарнипе кӑмӑлсӑр, тӗрӗслӗхе ҫиеле кӑларасшӑн. Денис Нижегородов – 2004 тата 2008 ҫулсенче иртнӗ Олимп вӑййисен призерӗ, тӗнче чемпионӗ. Светлана Васильева – Европа Кубокӗн призерӗ. Вӗсем Лозаннӑри Арбитраж судне спортсменсен ушкӑнӗнчен тавӑҫ янӑ. Кӑна вӗсем ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче тунӑ. Тавӑҫра палӑртнӑ тӑрӑх, спортсменсем ҫӑмӑл атлетика федерацийӗн пӗтӗм тӗнчери ассоциацийӗн йышӑнӑвӗпе килӗшмеҫҫӗ. Допинг тупса палӑртнине пула ҫӑмӑл атлетсене Рио-де-Жанейрӑра иртекен Олимп вӑййисене хутшӑнма ирӗк паман-ҫке-ха. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Пӑтӑрмахсем
Канмалли кунсенче Чӑваш Енре 15 ҫулти каччӑ шывра путса вилнӗ. Ку Красноармейски районӗнчи Пайсупин ялӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 18-мӗшӗнче пулнӑ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫамрӑкскер каҫхине ял ҫывӑхӗнчи пӗвене шыва кӗме кайнӑ. Унпа пӗрле виҫӗ юлташӗ пулнӑ. Ӑнсӑртран 15-рискер путнӑ. Путнӑскере ҫав кунах тупайман. Ҫӑлавҫӑсем унӑн ӳтне тепӗр кунхине ҫеҫ шыраса тупнӑ. Ывӑлӗн виллине шывран кӑларсан амӑшне япӑх пулса кайнӑ. Ӑна васкавлӑ медпулӑшупа илсе кайнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ӳнер
1926 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Автономи кунӗ умӗн Шупашкарта «Атӑлҫи пӑлхавҫисем» илемлӗ фильма пуҫласа кӑтартнӑ. Вӑл — И.С. Максимов-Кошикнский сценарийӗ тӑрӑх Павел Петров-Бытов режиссер ӳкернӗ хура-шурӑ, сасӑсӑр фильм. Унта чӑваш халӑхӗ хӑй ирӗклӗхӗшӗн кӗрешнине кӑтартнӑ. Картинӑна Максимов-Кошкинский йӗркеленӗ пултарулӑх студийӗ ӳкернӗ. Чӑваш Енӗн электрон тата кинодокументаци архивӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, фильм курма халӑх питӗ йышлӑ пуҫтарӑннӑ. Шӑпах ҫав вӑхӑтра Шупашкарта ҫулсерен иртекен ҫуллахи ярмӑрккӑ пуҫтарӑннипе те ҫавӑ ҫыхӑннӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Ҫӗртмен 22-мӗшӗнче «Атӑлҫи пӑлхавҫисем» фильма халалласа маларах асӑннӑ архив мероприяти ирттерӗ. Унччен ирхи 9 сехетре И.С. Максимов-Кошкинский вил тӑпри патне чечек хурӗҫ. 14 сехетре Чӑваш Енӗн электрон тата кинодокументаци архивӗнче «Атӑлҫи пӑлхавҫисем» фильма кӑтартӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
Шупашкарти Трактор тӑвакансен культура керменӗн Республикӑри халӑх пултарулӑх центрӗ «Пирӗн ҫӗрӗн ҫыннисем» республикӑри конкурса пӗтӗмлетнӗ. Ӑмӑрту нарӑс уйӑхӗнчен пуҫласа ака уйӑхӗччен тӑсӑлнӑ. Унта фото- тата видеоматериалсене йышӑннӑ. Хӑйсен пултарулӑхне кӑтартас шухӑшлисем 35-ӗн тупӑннӑ. Ӗҫсене Элӗк, Куславкка, Комсомольски, Красноармейски, Муркаш, Шупашкар, Етӗрне, Елчӗк, Тӑвай районӗсенчен тата Канашпа Шупашкар хулинчен ҫитернӗ. «Чи лайӑх сӑнӳкерчӗк» номинацире пӗрремӗш вырӑна Комсомольски районӗнчи Элпуҫӗнчи культура ҫурчӗн заведующийӗ Елена Комиссарова йышӑннӑ, иккӗмӗш вырӑна Етӗрне районӗнчи Кӑкшӑмри Елена Шарова тухнӑ, виҫҫӗмӗшӗнче — Шупашкар районӗнчи Тренккассинчи Валентина Егорова тата Тӑвай районӗнчи Кивӗ Элпуҫӗнчи Антонина Ефимова. «Чи лайӑх видео тата фильм» номинацире пӗрремӗш степеньлӗ диплома Элӗк районӗнчи Алена Судмана тивӗҫнӗ, иккӗмӗш степеньли — Канаш хулинчи 7-мӗш вӑтам шкулти 2-мӗш класра вӗренекен Яна Чернован, 3-мӗш степеньли — Муркашри вӑтам шкулти вырӑс чӗлхи вӗрентекен Наталия Ястребован. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сывлӑх
Ҫӗнӗ Шупашкарта пӗр ача пахчинче шӑпӑрлансем наркӑмӑшланнӑ. Вӗсене пульницӑна илсе ҫитернӗ. Ачасемпе пӗрле аслӑ ӳсӗмри пӗр ҫын та лекнӗ. Пӗтӗмпе 13 ача наркӑмӑшланнӑ. Ку 40-мӗш ача пахчинчи пӗр корпусра пулнӑ. Ача пахинче ун чухне 147 шӑпӑрлан пулнӑ. Эрнекун, канмалли кунсенче пульницӑна наркӑмӑшланнӑ ачасене илсе килме тытӑннӑ. Халӗ вӗсен пурнӑҫӗ хӑрушлӑхра мар. Ку лару-тӑрӑва ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Алла Самойлова сӑнаса тӑрать. Халӗ ача пахчине хупнӑ. Унта следовательсем ӗҫлеҫҫӗ. Ачасем килте лараҫҫӗ. Хӑшӗ-пӗрине урӑх ача пахчине ӑсатнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
Ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Элӗкре Республика кунӗпе килӗшӳллӗн Раҫҫей халӑхӗсен йӑли-йӗркин фестивалӗ иртет. Фестивале Архангельск облаҫӗнчи «Радеюшка» фольклор театрӗ, Дагестан Республикинчи «Гергебиль» юрӑпа ташӑ хореографи ансамблӗ, Калмӑк Республикинчи «Дольган» ташӑ ансамблӗ, Коми Республикинчи «Сигудек» фольклор ансамблӗ, Тутар Республикинчи «Умырзая» халӑх фольклор ансамблӗ, Удмурт Республикинчи «Пинал даур» фольклор ансамблӗ, Чӑваш Енри «Родные просторы» халӑх фольклор ансамблӗ тата «Уяв» халӑх фольклор ансамблӗ хутшӑнӗҫ. Фестивале килекен ушкӑнсем Шупашкарта иртекен уявсене те ҫитӗҫ. Вӗсем ытти пултарулӑх ушкӑнӗпе урам тӑрӑх утӗҫ, К.В.Иванов ячӗллӗ патшалӑх академи драма театрӗ умӗнче ирткен гала-концерта хутшӑнӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Любовь Ананьева Сергей Димитриевпа тата Михаил Игнатьевпа Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӗ (ертӳҫи — Любовь Ананьева) «Социаллӑ пулӑшӑва чи лайӑх йӗркелени» ята илессишӗн ирттернӗ республикӑри конкурсра «Чи хӑтлӑ ҫурт» номинацире ҫӗнтернӗ. Ӑмӑртӑва Социаллӑ ӗҫчен кунӗ тӗлне йӗркеленӗ. Ҫулсерен палӑртакан уяв ячӗпе республикӑра ирттернӗ пӗтӗмлетӳллӗ мероприятие Шупашкар районӗнчи социаллӑ ӗҫченсем те кайнӑ. Халсӑррисене пулӑшакансене саламлама республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев та хутшӑннӑ. Унсӑр пуҫне ӗҫлев тата социаллӑ аталану министрӗ Сергей Димитриев та пулнӑ. Тӳре-шарасенчен республикӑн Патшалӑх Канашӗн вице-спикерӗ Николай Малов та пулнӑ. Социаллӑ ӗҫченсене вӗсем саламланисӗр пуҫне тӗрлӗ шайри Хисеп грамотисемпе тата Тав хучӗсемпе чысланӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (27.04.2024 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 22 - 24 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 5-7 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Алексеев Борис Алексеевич, чӑваш актёрӗ, Чӑваш АССРӗн халӑх артисчӗ ҫуралнӑ. | ||
| РСФСРти Наркомнац ҫумӗнче чӑваш уйрӑмӗ йӗркеленнӗ. | ||
| Кубашина Лидия Михайловна, сӑвӑҫ, тӑлмач ҫуралнӑ. | ||
| Широкова Наталия Александровна, чӗлхеҫӗ, филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ вилнӗ. | ||
Пулӑм хуш... |