Шупашкар Раҫҫейри усал сӑмахпа перкелешме юратакан 30 хула йышне кӗнӗ. «Zoom Market» маркетинг компанийӗ интервьюсем илсе ҫакнашкал танлаштарӑм хатӗрленӗ.

Унта пӗтӗмпе 30 хула кӗнӗ. Вӗсен йышӗнче Шупашкар та пур. Вӑл 13-мӗш вырӑн йышӑнать. Малти йӗркесене вара Пермь, Воронеж, Иваново хулисем лекнӗ. Чи юлашки йӗркере – Омск, Владивосток тата Хусан.

Ыйтӑма 18-54 ҫулсенчи 3 пин ҫын хутшӑннӑ. Вӗсене виҫӗ ыйту панӑ. Пӗрремӗшӗ – эсир усал сӑмахпа перкелешетӗр-и? Иккӗмӗшӗ – тӑтӑшах усал сӑмахпа усӑ куратӑр-и? Виҫҫӗмӗшӗ – паян эсир усал сӑмах каланӑ-и?

Агентствӑн коммерци директорӗ Андрей Штыров каланӑ тӑрӑх, ыйтӑм пӗтӗмлетӗвӗ интереслӗ пулнӑ. Ытларах ҫамрӑксем усал сӑмахпа калаҫаҫҫӗ-мӗн. Ҫакна Раҫҫейри музыка ушкӑнӗсем тата YouTube видеохостинг витӗм кӳреҫҫӗ иккен.

Чӑваш Енри хуҫалӑхсенче тепӗр 5—7 кунтан ҫур акине вӗҫлесшӗн. Ҫакна паян республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев Правительство пайташӗсемпе ирттернӗ канашлура Сергей Артамонов вице-премьер — ял хуҫалӑх министрӗ ӗнентернӗ.

Паянхи кун тӗлне хуҫалӑхсем тӗрлӗ культурӑна планпа палӑртнин 76,3% чухлӗ. Шӑмӑршӑ, Елчӗк, Патӑрьел районӗсем уйрӑмах лайӑх ӗҫлеҫҫӗ.

Ҫӗрулми кӑҫал 9 пин гектар йышӑнмалла. Ку вӑл — пӗлтӗрхинчен нумайрах. Сахӑр кӑшманӗн тата хӗвелҫаврӑнӑшӗн лаптӑкне чакарӗҫ.

Ҫав вӑхӑтрах техника культурисен лаптӑкӗ рапс, йӗтӗн тата горчица самай акнине кура пысӑкланӗ.

Пӗр-пӗр хуҫалӑхра ҫур аки вӗҫленсен пушаннӑ техникӑна тепӗр хуҫалӑхсене пулӑшма ярасшӑн. Ҫак шухӑша Михаил Игнатьев Элтепер палӑртнӑ.

Тутарстанри ҫамрӑксен тӗп проекчӗсенчен пӗри – чӑваш ачисен «Аталан» форумӗ. Унти чӑвашсен «Сувар» хаҫачӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫу уйӑхӗн 12-мӗшӗнче вӑл виҫҫӗмӗш хут иртнӗ. Проектӑн авторӗ — Тутарстанри Чӑваш наципе культура автономийӗн ӗҫтӑвком ертӳҫин ҫамрӑксен политики енӗпе ҫумӗ Артем Носков.

Форума Элкел районӗнчи Сиктӗрме-Хусанкай ялӗнчи вӑтам шкулта йӗркеленӗ. Унта 12—18 ҫулсенчи шкул ачисем хутшӑннӑ.

Йӗркелӳҫӗсем проект ачасене ушкӑнпа ӗҫлеме хӑнӑхтарнине палӑртаҫҫӗ. Чӑваш ачисем валли 7 кейс хатӗрленӗ. Вӗсем ташӑҫӑ, актер, ҫыравҫӑ ӑсталӑхӗсене ӑша хывса пӑхнӑ. Чӑваш халӑхӗн йӑли-йӗркипе, Петр Хусанкай тата Иван Яковлев кун-ҫулӗсемпе те паллаштарнӑ.

«Шел пулин те, йыхравланӑ районсенчен хӑшӗ-пӗринчен делегатсем пулмарӗҫ. Пӑва, Апас, Теччӗ, Элмет, Пӗкӗлме районӗсенчен, Анат Кама хулинчен пӗр шкул ачи те, пӗр вӗрентекен те ҫитмерӗ. Ҫитес ҫулсенче вӗсенчен те делегатсем пуласса шанса тӑратпӑр», — ҫырнӑ «Сувар» хаҫатра.

Йӗпреҫ район администрацийӗн сайтӗнче ку хыпара иртнӗ уйӑхӑн 19-мӗшӗнчех пичетленӗ-ха. Ӑна Киров ял тӑрӑхӗн сайтӗнче те вырнаҫтарнӑ. Хуйхӑллӑ хыпар «Актуаллӑ» баннерта тӑнӑран пирӗн куҫ тӗлне лекрӗ.

Кӑҫалхи ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Йӗпреҫри Васильевсен пӳрчӗ ҫуннӑ. Арӑмӗпе упӑшки Йӗпреҫ тата Вӑрнар районӗсенчи ҫар ӗҫ комиссариатӗнче ӗҫлеҫҫӗ иккен. Ачисем вак-ши е ӳссе ҫитнӗ-ши — кӗске хыпарта ӑна пӗлтерсе тӑман.

Вӑрӑран юлать тесе ваттисем тӗрӗсех каланӑ. Пушар, шел те, йӑлтах тӗп тӑвать. Инкекри ҫемьене пулӑшма ыйтса ҫырнӑ.

Укҫа куҫармашкӑн банк карттисен номерӗсене те кӑтартнӑ: «ВТБ 24» кредит учрежденийӗнче уҫнӑ карттӑ номерӗ — 5368 2900 1562 4572; Перекет банкӗнчи карттӑ номерӗ — 5469 7500 1086 2970.

Паян, ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери кинофестиваль уҫӑлать. Вӑл 25-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Кинофорум ӗҫлеме пуҫличчен, кӑнтӑрла, пресс-конференци иртнӗ.

Журналистсемпе йӗркеленӗ тӗл пулӑва кинофестивалӗн пултарулӑх ертӳҫи, Раҫҫей киноискусствин академийӗн академикӗ Сергей Лаврентьев ертсе пынӑ. Унта этника тата регион киновӗн конкурсне суйласа илнӗ ӗҫсен комиссийӗн ертӳҫи Сергей Анашкин, илемлӗ фильмсен тӗп конкурсӗн жюри ертӳҫи, РСФСР искусствӑсен тава тивӗҫлӗ деятелӗ, Раҫҫей халӑх артисчӗ, СССР патшалӑх премийӗн лауреачӗ Александр Прошкин, этника тата регион фильмӗсен жюри ертӳҫи, АПШ кинокритикӗ Нэнси Конди тата ыттисем хутшӑннӑ.

Кинофестиваль тӗллевӗ, унӑн йӗркелӳҫисем палӑртнӑ тӑрӑх, — хальхи вӑхӑтри сахал йышлӑ халӑхсен фильмӗсене аталанма пулӑшасси, ку енӗпе пултаруллӑ ӗҫсене тупса палӑртасси.

Ҫӗрпӳ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе тишкерсе пӗтернӗ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна килти ареста лартнӑ.

Следстви палӑртнӑ тӑрӑх, пӗлтӗрхи ҫу уйӑхӗнче администраци пуҫлӑхӗ экс-компаньонӗ ыйтнипе 10 вӗренӳ организацийӗсене ЖКХпа килӗшӳсене пӑрахӑҫлаттарнӑ. Кайран лешсем шӑпах ҫав ҫын патне куҫнӑ. Ҫапла майпа ЖКХ 490 пин тенкӗ ҫухатнӑ.

Кунсӑр пуҫне 2007 ҫулхи юпа уйӑхӗнчен пуҫласа 2015 ҫулхи раштавччен пуҫлӑх строительство материалӗсене туянмалли суя документсемпе федераци тата регион хыснисенчен 150 пин тенкӗ ытла субсиди илнӗ. Ку укҫана вӑл икӗ кредит проценчӗсене тӳлеме янӑ. Ӑна банкран выльӑх витисене юсама илнӗ имӗш.

Пуҫиле халӗ суда пӑхса тухма янӑ.

Елчӗк районӗнче пурӑнакан арҫын 18 ҫул тултарман хӗрне тивӗҫлӗ воспитани паманшӑн суд сакки ҫине лекнӗ. ЧР прокуратурин сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, 47 ҫултискер хӗрне хӗненӗ.

Следстви тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, 2018 ҫулхи кӑрлач-пуш уйӑхӗсенче, хӗл варринче, ӳсӗр ашшӗ хӗрне урама кӑларса янӑ. Лешӗ килте ҫывӑрайман, канайман.

Пуш уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 21 сехетре ашшӗ каллех ӳсӗр пулнӑ. Хайхискер каллех хӗрӗпе пӗр чӗлхе тупайман – вӑл унпа вӑрҫӑнса кайнӑ, тутинчен ҫапнӑ.

Арҫын судра хӑйӗн айӑпне йышӑнман. Ҫапах приговор ӑна хирӗҫле янӑранӑ. Ӑна тӗрмен хупмасӑр 1 ҫул та 6 уйӑхлӑха айӑпланӑ.

Муркаш районӗнче пурӑнакан 52 ҫулти арҫын килӗнче пӑшал, ҫар хатӗрӗсем саккуна пӑсса упранӑ. Полици унӑн ҫуртне ухтарнӑ чухне 71 патрон, 42 грама яхӑн тар (порох) тупнӑ.

Кунсӑр пуҫне арҫын кӗске авӑрлӑ пӑшал – 5,6 миллиметр калибрлӑскер, упранӑ. Нумаях пулмасть ӑна судра явап тыттарнӑ.

Прокуратура сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, Муркаш районӗн арҫыннине тӗрмене хупмасӑр 10 уйӑхлӑха айӑпланӑ. Кунсӑр пуҫне унӑн 5 пин тенкӗ штраф тӳлемелле.

Чӑваш Енре ҫынсене ӗҫ укҫи тӳлес енӗпе лару-тӑру лайӑхах мар. Паянхи кун тӗлне парӑм 28,5 миллион тенкӗпе танлашать.

Кӑтарту савӑнтармасть. Ку – Атӑл тӑрӑхӗнчи япӑххи. Ҫитменнине, республикӑра ӗҫ укҫи парӑмӗ чакмасть, ӳссех пырать. Ака уйӑхӗнченпе парӑм 1,6 процент ӳснӗ.

Танлаштармашкӑн: Мӑкшӑ Республикинче ӗҫ укҫин официаллӑ парӑмӗ 300 пин тенкӗ ҫеҫ. Пирӗн республика вара ку енӗпе япӑххисен йышӗнче.

Чӑваш Ен Правительствинчи канашлура ӗҫ укҫин парӑмне пӗчӗклетессине тӑтӑшах сӳтсе яваҫҫӗ. Анчах официаллӑ статистика ҫакӑн усси пуррине ҫирӗплетмест-ха.

2018 ҫулхи пуш уйӑхӗнчен пуҫласа амӑшӗн капиталне Патшалӑх услугисен порталӗнче харпӑр кабинетра электронлӑ информаци евӗр илме май пур. Чӑваш Енре те ку документа ҫакӑн пек майпа илме пуҫланӑ. Хальлӗхе ҫакна кашни ҫын хӑйӗн ирӗкӗпе пурнӑҫлама пултарать.

Документа пенси фончӗн сайтӗнче харпӑр кабинетра хатӗрлемелле. Тӳре-шара кунашкал мелӗн икӗ паха ен пур тесе ӗнентереҫҫӗ. Пӗрремӗшӗ – пенси фондне каймалла мар, иккӗмӗшӗ – документ ҫухалмасть, лӳчӗркенмест.

Ҫак мелпе Чӑваш Енре чи малтан Улатӑр районӗнчи Григорьевсен ҫемйи усӑ курнӑ. Аса илтерер: амӑшӗн капиталӗ халӗ 453 пин те 26 тенкӗпе таншалать. Унпа ҫурт туянма, ачасене вӗрентме, сусӑр шӑпӑрлансене сиплеме, амӑшӗн пухӑнакан пенсине хывма ирӗк параҫҫӗ.