Республикӑра
![]() Юпа уйӑхӗнчен пуҫласа пурте ҫӳп-ҫап тиесе кайнӑшӑн уйӑхсерен ҫын пуҫне 74,44 тенкӗ тӳлени пирки пӗлтернӗччӗ. Ҫитес ҫултан Чӑваш Енре ку хак ӳсессе пӗлтереҫҫӗ. Ку ыйтӑва правительство ҫуртӗнче сӳтсе явнӑ. 2019 ҫулта НДС ставки ӳснӗрен ҫӳп-ҫап ыйтӑвне те пӑхса тухнӑ. Ҫитес ҫултан Чӑваш Енре пурӑнакансен уйӑхсерен 75,70 тенкӗ тӳлеме тивӗ. Аса илтерер: ҫӳп-ҫап тӑкнӑшӑн ялта пурӑнакансем те халӗ укҫа кӑларса хураҫҫӗ. Михаил Игнатьев ял ҫыннисем валли хака тепӗр хутчен пӑхса тухмалли пирки пӗлтернӗ, мӗншӗн тесен вӗсем ҫӳп-ҫапӑн чылай пайне ҫунтараҫҫӗ, ҫӗртеҫҫӗ. Палӑртмалла: ҫӳп-ҫапшӑн килнӗ квитанцисене халӑхӑн 40 проценчӗ кӑна тӳленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Никита Тӗнче (Васильев) мӑшӑрӗпе тата хӗрӗпе Аяранпа ҫула тухма хатӗрленни пирки сайтра малтанах хыпарланӑччӗ. Халӗ ҫемье ҫула тухма хатӗрленет – чикӗ леш енне каймалли паспортсем тунӑ. 6 уйӑхри Аяранӑн та халӗ кунашкал паспорт пур. «Ку Аечкӑшӑн пӗрремӗш документ, ҫурални ҫинчен ӗнентерекен хут хыҫҫӑн ӗнтӗ. Ку машнӑн – иккӗмӗш «загранник», Настьӑн вара хушамачӗ урӑх пулнӑран паспорт улӑштарма тиврӗ, - тенӗ Никита Тӗнче «Про Город» хаҫата. – Кивӗ паспорта хамрах хӑварчӗҫ, ман ӑна парас та килместчӗ. Вӑл ҫухални пирки халап та хатӗрленӗччӗ, ара, унта мӗн чухлӗ пичет, ку – истори. Казахстанран Раҫҫее кӗнӗ чухне кӑна пичет лартман, чикӗ хуралҫисем манран тӗлӗннипе ӑна лартма манса кайрӗҫ. Кайран Раҫҫейрен тухнӑ чухне мана нумай ыйту пачӗҫ». Халӗ Тӗнчесем ялта хӗл каҫмашкӑн ҫурт шыраҫҫӗ. Унта вӗсем ака уйӑхӗччен пуласшӑн. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарта хӗре троллейбусра ток ҫапнӑ. Ку «Республика тӳремӗ» чарӑну 1-мӗш маршрутпа ҫӳрекен транспортра пулнӑ. Хӗр троллейбусӑн картлашки ҫине пуснӑ кӑна, билет туянма та ӗлкӗреймен – ӑна ток ҫапнӑ. Унӑн кӗлетки хытса ларнӑ, хайхискер урине хускатайман. Салонра ҫын нумай пулнӑ, анчах никам та пулӑшма васкаман. Хӗр «Манӑн арӑма та ҫапла ток ҫапнӑ» тенине илтсе юлнӑ. Хӗр пӗтӗм вӑйран туртӑнсан кӑна картлашкаран уйрӑлайнӑ, асфальт ҫине кайса ӳксе пуҫӗпе бардюра ҫапӑннӑ. Ӑна палламан арҫын тӑма пулӑшнӑ. Ашшӗ-амӑшӗ часах ҫитнӗ те васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ. Хӗр стационарта виҫӗ кун выртнӑ. Халӗ хӗр троллейбуса ларма питӗ хӑрать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() Чӑваш Енри тата тепӗр икӗ артиста хисеплӗ ят панӑ. Ҫакӑн ҫинчен калакан хушӑва республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян, раштавӑн 18-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хута республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталне вырнаҫтарнӑ. Тӗрле Хисеп ят тата Пичет грамоти памалли списокра ытти отрасль ҫыннисем те пур. Сӑмахран, вӗренӳре тӑрӑшакан темиҫе ҫын, промышленноҫра тар тӑкакансем, пушар хуралӗнче тимлекен пур. Вӗренӳри виҫӗ ҫын ҫак отрасльти тава тивӗҫлӗ ята илнӗ, промышленноҫра вара — икӗ ҫын. «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ» ята Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн артисчӗ-вокалисчӗ Татьяна Васильевна Бахтина тата Вырӑс драма театрӗнче ӗҫлекен драма артисчӗ Людмила Николаевна Казимир тивӗҫнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ял пурнӑҫӗ
![]() Паян, раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Патӑрьел районӗнчи Аслӑ Арапуҫ ялӗнчи Яковлевсен нумай ачаллӑ ҫемйине икӗ хутлӑ ҫӗнӗ кирпӗч ҫурт уҫҫине савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура панӑ. Кун пирки райадминистраци сайчӗ хыпарланӑ. Ҫӑраҫҫи пама райадминистраци пуҫлӑхӗ Рудольф Селиванов, ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Станислав Никитин, вырӑнти культура учрежденийӗсенче ӗҫлекенсем пынӑ. 108 тӑваткал метрлӑ ҫурта ҫул ҫитмен пилӗк тата ытларах ача ӳстерекен ҫемьесен пурӑнмалли условийӗсене лайӑхлатма пулӑшакан ятарлӑ программӑпа килӗшӳллӗн вырӑнти усламҫӑран 3 миллион тенкӗпе туянса панӑ. Палӑртса хӑвармалла, Патӑрьел районне кӑҫал ҫак программӑпа килӗшӳллӗн 8 миллион тенкӗ ытларах уйӑрса панӑ. Ку нухратпа пысӑк йышлӑ виҫӗ ҫемьене ҫуртлӑ тума палӑртнӑ. Икӗ ҫемьене уҫӑ панӑ ӗнтӗ, теприсем раштав вӗҫӗнче ҫӗнӗ ҫурта куҫӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Светлана Ананьева сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗ те пулнӑ Чӑваш Енӗн экономика аталанӑвӗн, промышленноҫӑн тата суту-илӗвӗн министрӗн тивӗҫне ӗнертенпе Светлана Ананьева пурнӑҫлать. Маларах вӑл Чӑваш Енӗн сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗнче тӑрӑшнӑччӗ. Ун хыҫҫӑн ӑна Чӑваш Енӗн Элтеперне Михаил Игнатьева пулӑшма шанчӗҫ. Ҫав должноҫре вӑл кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнченпе тӑрӑшрӗ. Ӗнер Светлана Ананьевӑна пулӑшуҫӑ должноҫӗнче хӑтарнӑ. Ӗнерех ӑна экономика аталанӑвӗн, промышленноҫӑн тата суту-илӗвӗн министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлама шаннӑ. Чӑваш Енӗн вице-министрӗнче тата министрта тӑрӑшнӑ Владимир Аврелькин тӗлӗшпе Раҫсейӗн Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин тӗпчевҫисем нумаях пулмасть пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Шупашкарти Ленин районӗн сучӗ Владимир Аврелькина следстви вӑхӑтӗнче икӗ уйӑхлӑха хупма йышӑннӑ. Министра нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗччен арестленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Паян, раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, Чӑваш Ен пуҫлӑхӗн пресс-секретарьне тата Чӑваш Республикин пуҫлӑхӗн администрацийӗн ертӳҫин ҫумне ҫирӗплетнӗ. Икӗ должноҫре ӗҫлеме «Чӑваш Ен» патшалӑх телерадиокомпанийӗн журналистне Валентина Алексеевӑна шаннӑ. Валентина Алексеевӑпа килӗшӳ алӑ пуснӑ, унта палӑртнипе килӗшӳллӗн документ Михаил Игнатьев республика пуҫлӑхӗнче ӗҫленӗ тапхӑрта вӑйра тӑрать. Палӑртса хӑвармалла, юлашки икӗ уйӑх Михаил Васильевич пресс-секретарьсӗрех ӗҫленӗ. Ҫак должноҫре 2015 ҫулхи утӑ уйӑхӗнчен вара вӑй хунӑ Светлана Каликовӑна юпа уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ӗҫрен хӑтарнӑччӗ. Халӗ вӑл Чӑваш Енӗн информполитика министрӗн ҫумӗнче тимлет. ЧР пуҫлӑхӗн администрацине куҫиччен те Светлана Каликова ҫак министерствӑрах, ҫак должноҫрех ӗҫленӗччӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Хулара
![]() Шупашкарти 30-мӗш автомобиль ҫулӗн 4-мӗш пайӗнчен тытӑнса 3-мӗшчен тӑсӑлакан сыпӑкне тумашкӑн хатӗрленӗ проект тӗрӗслев витӗр ӑнӑҫлӑ тухнӑ, ҫула тумашкӑн ирӗк панӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн Строительство министерстви хыпарлать. Ҫапла майпа тӑватӑ ретлӗ автоҫул Крылов академик урамӗпе Мускав проспектне ҫыхӑнтарӗ. Вӑл Шупашкар юханшывӗн сулахай ҫыранӗ тӑрӑх кайса административлӑ ҫуртпа Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн хушшипе иртӗ, Мускав проспектӗнчи ҫулпа тин ҫеҫ уҫнӑ кӗпер умӗнче сыпӑнӗ. Ҫул сыпӑкӗн тӑршшӗ — 0,785 километр. Палӑртса хӑварни вырӑнлӑ пулмалла, проектра ҫул хӗррине йӗркене кӗртессипе ҫыхӑннӑ ӗҫсене те палӑртнӑ. Унта шыв анмалли ҫулсем те, тротуарсем те, ҫутӑ юписем те, искусствӑллӑ ытти сооружени те пулӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ял хуҫалӑхӗ
![]() Чӑваш Енри виҫӗ агропромышленность предприятийӗ Мускавран пысӑк сумма укҫа илӗ. Вӗсем кӑҫал калӑпӑшлӑ инвестици проекчӗсене пурнӑҫа кӗртнӗ. Ансартрах каласан, выльӑх-чӗрлӗх фермисем хута янӑ. Федераци хыснинчен субсиди илмелли конкурсра Патӑрьел районӗнчи «Исток» тулли мар яваплӑ общество, Хӗрлӗ Чутай раойнӗнчи «Коминтерн» ял хуҫалӑх кооперативӗ, Вӑрнар районӗнчи «Вӑрнарти аш-какай комбиначӗ» акционерсен обществи ҫӗнтернӗ. Малтанхисем пӗрер проект тӑратнӑ, юлашкинчен асӑнни — иккӗ. Вӗсен пӗтӗмӗшле смета хакӗ 326 миллион та 400 пин тенке ларнӑ. Проект хуҫисене хыснаран 81 миллион та 600 пин тенкӗ лекмелле. Кӑҫал, сӑмах май, Чӑваш Енри ял хуҫалӑх предприятийӗсем 32 инвестици проектне 1 миллиард тенкӗлӗх пурнӑҫа кӗртнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Политика
![]() Ӗнер, раштав уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хӑйӗн пулӑшуҫине Надежда Беловӑна ҫирӗплетнине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтерчӗ-ха. Ҫак ҫамрӑк хӗрарӑма пысӑк яваплӑ должноҫе шаниччен ку тивӗҫе Светлана Ананьева пурнӑҫланӑччӗ. Аса илтерер, Элтепере пулӑшма ӑна кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Михаил Игнатьев ҫирӗплетнӗччӗ. Унччен Светлана Ананьева республикӑн сывлӑх сыхлав министрӗн ҫумӗнче тӑрӑшнӑччӗ. Ӗнер Михаил Игнатьев Элтепер Светлана Ананьевӑна ӗҫрен кӑларасси ҫинчен калакан хушӑва алӑ пуснӑ. Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталне вырнаҫтарнӑ документра ҫырса хунӑ тӑрӑх, Светлана Ананьевӑна урӑх ҫӗре куҫнӑ май ӗҫрен кӑларнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (21.07.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, ҫумӑр ҫума пултарать, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, 20 - 22 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Шпилевский Сергей Михайлович, Атӑл тӑрӑхӗнчи археологине, авалхи историне тӗпченӗ вырӑс историкӗ вилнӗ. | ||
| Чекушкин Владимир Иванович, чӑваш юрӑҫи, философи ӑслӑлӑхӗн докторӗ ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |