Хӗрлӗ Чутай районӗнче кӑрлачӑн 13-мӗшӗнче Хӗл Мучипе Юрпикесен парачӗ иртнӗ. Ҫак кун, ҫанталӑк ытлашши сивех пулмарӗ, анчах та Хӗл Мучи кунӗпех ҫил-тӑман ҫавӑрттарчӗ.

Мероприяти Хӗрлӗ Чутайри тӗп тӳремре вырнаҫтарнӑ Чӑрӑш тавра иртрӗ. Вӗсене саламлама район администрацийӗн ертӳҫи Александр Башкиров та тухнӑ.

Районти тӗрлӗ ялтан пуҫтарӑннӑ Хӗл Мучисемпе Юрпикесем ҫанталӑкпа тупӑшса тӗрлӗ ӑмӑртусенче савӑннӑ, вӑйӑ-кулӑ вылянӑ, илемлетнӗ чӑрӑш тавра юрӑсем юрласа ҫаврӑннӑ. Мероприятие курма халӑх та вӑйлӑ ҫил-тӑман алхаснине пӑхмасӑрах сахал мар пуҫтарӑннӑ, вӗсене вӑл кӑмӑла кайнӑ.

Паян, кӑрлачӑн 14-мӗшӗнче 17:00 сехетре Наци вулавӑшӗн кинозалӗнче — вӑл 213-меш пӳлӗмре вырнаҫнӑ — «Нарспи» илемлӗ фильм пӗрле ларса пӑхӗҫ. Кинкурава Чӑваш Республикинчи кинематографистсен пӗрлешӗвӗн киноклубӗ йӗркеленӗ.

«Нарспи» илемлӗ фильма Михаил Луков юрӑҫ тата композитор 2013-мӗш ҫулта режиссер пулса ӳкернӗ. Рольсенче: Арина Андреева (Нарспи), Давид Александров (Сетнер), Илья Ананьев (Михетер), Галина Чернова (Михетер карчӑкӗ), Петр Григорьев (Тӑхтаман), Мария Григорьева (Сетнер амӑшӗ) тата ыттисем. Фильмра Чӑваш Республикинчи паллӑ фольклор ушкӑнӗсем те хутшӑннӑ: «Трак ен» халӑх фольклор ушкӑнӗ, Комсомольски районӗнчи Анат Тимӗрчкасси культура ҫурчӗ ҫумӗнчи «Хӗлхем» фольклор ушкӑнӗ, Патӑрьел районӗн Аслӑ Арапуҫ ялӗнчи «Шуҫӑм» халӑх фольклор ушкӑнӗ. Фильма Чӑваш Республикин Комсомольски районӗнчи Анат Тимӗрчкасси ялӗнче ӳкернӗ. Унӑн тӑршшӗ 110 минут.

Аса илтеретпӗр, кӑҫал Раҫҫейре Кино ҫулталӑкӗ пырать.

ЧР Наци вулавӑшӗнче кӑрлач уйӑхӗн тӑршшӗпех кино кӑтартӗҫ. Унта тӳлевсӗрех кӗртӗҫ — ачасене те, аслисене те.

Паян 17 сехетре «Вчера на хуторе близ Диканьки» (чӑв. Диканька патӗнчи хутӑрти каҫсем) фильм кӑтартнӑ. Ыран, кӑрлач уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, 14 сехетре «Счастливая звезда» (чӑв. Телейлӗ ҫӑлтӑр) тата «Рождественская девочка» (чӑв. Раштав хӗр пӗрчи) фильмсене кӑтартӗҫ.

Кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнче вара 17 сехетре «Морозко» юмах кӑтартӗҫ. Кӑрлачӑн 16, 23 тата 30-мӗшӗсенче вулавӑш хӑнисене «Щелкунчик и «Крысиный Король» (чӑв. Йӗкехӳре-патша), «Зима в Простоквашино» (чӑв. Простоквашинӑри хӗл) тата «Карнавальная ночь» илемлӗ фильмпа савӑнтарӗҫ.

ЧР Культура министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑри вулавӑшсенче «Книга+Кино» акци иртессине пӗлтереҫҫӗ. Ӑна Раҫҫейри Кино ҫулталӑкне халаллӗҫ.

Чӑваш эстрада артисчӗ Типшӗм Сашук чылай вӑхӑт йывӑр чирлесе выртнӑ Жанна Фрискене юрӑ халалланӑ. Видеоролик ҫак кунсенче тӗнче тетелне тухнӑ.

— Жанна Фриске — манӑн тӑван. Маншӑн вӑл Раҫҫей эстрадинче чи лайӑх юрӑҫ пулнӑ, — тенӗ Типшӗм Сашук. — Вӑл питӗ хитре, пултаруллӑ. Жанна хавшанӑ сывлӑхне пӑхмасӑрах ывӑл ҫуратни тӗлӗнтерчӗ. Ача кӗтнӗ чухне вӑл сипленме, эмел ӗҫме пултарайман вӗт. Манӑн та ывӑл пур. Манӑн атте те усал шыҫҫа пула пурнӑҫран уйрӑлчӗ, ҫавӑнпа ку чирпе эпӗ куҫа куҫӑн тӑнӑ.

Типшӗм Сашук юррине тӗнче тетелӗнче итлеме май пур. Вӑл ӑна ҫуркунне иртекен хӑйӗн концертӗнче пӗрремӗш хут шӑрантарма палӑртнӑ.

Чӑваш кӗнеке издательствинче «Ҫулталӑкри вун икӗ уйӑх» кӗнеке кун ҫути курнӑ. Кӗнеке издательстви ку кӑларӑм Самуил Маршакӑн 12 уйӑх ҫинчен каласа кӑтартакан юмахӗ пекех пӗчӗккисен хушшинче сарӑласса шаннине палӑртать.

Кӗнекене кӑрлач уйӑхӗ уҫать. Ку уйӑхра чӑваш ялӗнче мн пулса иртни пирки каласа кӑтартнӑ кӗнеке авторӗ Валерий Муравьев. Вӑрманти чӗрчунсемпе кайӑксем епле пурӑннине те ҫырса кӑтартнӑ. Тепӗр майлӑ каласан, кӗнеке чӑвашсен кашни уйӑхри ӗҫ-хӗлне, йӑли-йӗркине ҫутатать.

32 страницӑллӑ кӑларӑма илемлӗ ӳкерчӗксемпе пуянлатни автор калас тенине ачасене ӑша ҫӑмӑллӑн илме пулӑшать. Унсӑр пуҫне ӳкерчӗксем ҫут ҫанталӑкӑн хӑш вӑхӑчӗ пулнине астуса юлма та пулӑшаҫҫӗ. Уйӑх ячӗсене те вырӑсла та, чӑвашла та ҫырса кӑтартнӑ.

Чӑваш халӑх сайчӗ «Тантӑш» хаҫата 85 ҫул тултарнӑ ятпа чун-чӗререн саламлать! Ӗҫре ӑнӑҫу, мӗн планланине пурнӑҫлама сунатпӑр! Хаҫата вулакансемшӗн кӑсӑклӑ материалсемпе тултарса тӑмаллах пултӑр!

Хаҫатӑн пӗрремӗш кӑларӑмӗ — вӑл ун чухне «Пионер сасси» ятлӑ пулнӑ — 1931 ҫулхи кӑрлачӑн 12-мӗшӗнче кун ҫути курнӑ. Унтанпа 60 ҫул ӗнтӗ — Тӑван Ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче хаҫата кӑларма пӑрахсан 1966 ҫулта ҫеҫ тепре чӗртнӗ — вӑл чӑваш ачисен ҫывӑх юлташӗсенчен пӗри шутланать. Хаҫатра ачасен калавӗсем, хайлавӗсем тата сӑввисем тӑтӑшах пичетленсе тӑраҫҫӗ. Хаҫатӑн пӗрремӗш редакторӗ Илья Максимович Алтын-Баш пулнӑ. Вӑл хаҫата пӗрремӗш ҫулӗсенче ертсе пынӑ. Каярах редактор вырӑнӗнче И.П. Кириллов, К.С. Сергеев, М.Н. Мареева, А.А. Крыльцов, Г.Е. Платонова, В.Д. Николаев пулнӑ.

«Тантӑш» хальхи вӑхӑтра 1 200 ытларах тиражпа эрнере пӗрре тухать. 2013 ҫултанпа редактор ӗҫне В.Л. Фёдоров туса пырать. Хаҫатӑн калӑпӑшӗ — 8 страница. Тӗп рубрикӑсем: «Ҫыру ҫыртӑм васкаса», «Чун ӑшши», «Манӑн шухӑш», «Пултарулӑх», «Ҫӗнӗ ӑру», «Хастарсем», «Кӑсӑклӑ» тата ыттисем те.

Малалла...

А.Г. Николаев СССР летчик-космонавтӑн мемориал комплексӗ «Диво России» (чӑв. Раҫҫей тӗлӗнтермӗшӗ) видеохӑтлав (видепрезентаци) конкурсне хутшӑнать. Кун пирки Чӑваш Республикин культура министерствин сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ. Ҫӗнтерӳҫӗне ытларах сасӑланисен йышӗнчен палӑртаҫҫӗ — ҫавна май культура министерстви Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче вырнаҫнӑ музее пулӑшма йыхравлатьхалӑх тетелӗсенче, ҫав шутра видеохӑтлава халӑх тетелӗсенче сарма та.

Видеохӑтлавпа паллашнисене вӑл кӑмӑла кайнӑ, видеоэкскурси вӗсене килӗшнӗ. «Килте ларсах Шуршӑлти музея ҫитсе килтӗм. Куракансене Андриян Николаев ҫуралса ӳснӗ пӳрт ӑшчиккипе паллаштарнӑ пулсан видеон хакӗ татах та ҫӳллӗ шайра пулнӑ пулӗччӗ», — пӗлтернӗ пӗри.

Каласа хӑварас пулать, конкурс кӑҫалхипе 3-мӗш хут иртет.

Шупашкарта вырӑс кӑҫачӗн фестивалӗ пӗрремӗш хут иртнӗ. Хула администрацийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, тупӑшӑва хутшӑннӑ ҫынсем тӗрлӗ ҫӑматӑ тӑхӑннӑ.

Фестиваль кӑрлач уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Лакрей вӑрманӗнче иртнӗ. Унта килнӗ ҫынсен хушшинче тӗрлӗ конкурс йӗркеленӗ. Ҫынсем ҫӑматӑ тӑхӑнса скакалкӑпа та сикнӗ. Арҫынсем вара кӑҫатӑ ывӑтнӑ, чупса ӑмӑртнӑ. Мала тухнисене парнесемпе хавхалантарнӑ.

Фестиваль вӑхӑтӗнче концерт пынӑ. Юрӑҫсемпе хӑнасем пухӑннисене иртнӗ Ҫӗнӗ ҫулпа тата Сурхури уявӗпе саламланӑ.

Кӑрлачӑн 5-мӗшӗнче Красноамейскинче хӑнара Шупашкарти пуканесен театрӗ пулнӑ. Ахаль килмен вӗсем, йышлӑ ҫемьесенче ӳсекен тата сусӑр ачасене спектакльпе савӑнтарма ҫула тухнӑ. Артистсем райадминистраци тата районти Хӗрарӑмсен канашӗ чӗннипе килнӗ.

Пукане театрӗн «Новогодние снежинки» (чӑв. Ҫӗнӗ Ҫул юр пӗрчисем) спектакльне вара маларах асӑннӑ ачасемсӗр пуҫне кашни пӗчӗк ача тӳлевсӗр курма пултарнӑ. Шӑпӑрлансене илсе килнӗ аслисем те пуканесем вылянипе киленнӗ.

Спектакль вӗҫленсен ачасене пӗчӗк парнесемпе савӑнтарнӑ.

Раштав уявӗнче, кӑрлачӑн 7-мӗшӗнче, Шупашкарти «Шупашкар-Арена» пӑр керменӗнче Екатеринбургран килнӗ «Тзил шоу» «Щелкунчик на льду» (чӑв. Пӑр ҫинчи Щелкунчик) театрализациленӗ шоу кӑтартӗ. Анчах ӑна пурте пӑхаймаҫҫӗ.

Шоу курмашкӑн республикӑри 4 пин ача тивӗҫнӗ. Вӗсене унта парнесемпе те хавхалантарӗҫ. Мероприятие ЧР Элтеперӗнчен чӗнӳ хучӗ илнисем ҫеҫ кӗме пултараҫҫӗ.

ЧР Вӗренӳ министерстви — 1,5 пин ачана, Ӗҫ министерстви — 500 ачана, Шупашкар хула администрацийӗ 2 пин ачана шоу курма чӗннӗ. Шӑпӑрлансем 8–13 ҫулсенче.