Чӑваш Енре 2019 ҫулшӑн литературӑпа ӳнер премине тивӗҫ ҫынсемшӗн инҫет мелӗпе с

Сасӑлава «Халӑх тӗрӗслевӗ» порталта йӗркеленӗ. Унӑн каҫҫи ҫапларах: https://nk.cap.ru/poll/102.

Преми илме тӑратнӑ ӗҫсен шутӗнче — «Серебряная кладовая» проект (Чӑваш наци музейӗ, проект авторӗсем: И.П. Меньшикова,  А.К. Алексеев, Н.И. Захарова-Кульева, В.Г. Шляхина, С.В. Недвигина); «Хирурги» хайлавсен ярӑмӗ (автор – А.Н. Волков); «Майра патша парни» истори романӗ (авторӗ – Н.И. Максимов); «Лица Чувашии» (чӑв. Чӑваш Ен сӑнӗсем) курав проекчӗ (автор – Н.В. Смирнова); «Пою тебе, мой край родной» (чӑв. Сан ятупа юрлатӑп, тӑван кӗтесӗм) проект ярӑмӗ (авторӗ – К.А. Долгашев).

Преми илме тӑратнӑ ӗҫсемшӗн хальлӗхе 71 ҫын сасӑланӑ.

drama21.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чылайӑшӗ ҫак кунсене килтен тухмасӑр ларса ирттерет. Ҫамрӑксем аптӑрамаҫҫӗ-ха: вӗсем онлайн-уроксенче вӗренеҫҫӗ, электрон кӗнекесем вулаҫҫӗ, паллӑ артистсен онлайн-концерчӗсене тата онлайн-спектакльсене пӑхса киленеҫҫӗ, тӗнче тетелӗнче ҫӗр чӑмӑрӗн тӗрлӗ кӗтесӗнче пурӑнакан ҫӗнӗ тантӑшӗсемпе паллашаҫҫӗ, вӗсемпе калаҫаҫҫӗ. Хулара пурӑнакан ватӑсене кансӗр — уҫӑлса ҫӳресе вӑхӑта ирттерме те май ҫук вӗсен.

Маларах онлайн-спектакль терӗмӗр те, Чӑваш Енре чӑвашла онлайн-спектакльсем кӑтартмаҫҫӗ. Вырӑс драма театрӗ онлайн-спектакль курма сӗнет-ха. Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ унччен ӳкернӗ спектакльсемпе фильмсене асӑннӑ учреждени сайтӗнчен уҫласа илме май пур Асӑннӑ учрежденин сайтӗнчи «Сидим дома» (чӑв. Килте ларатпӑр) ярӑмра «Кай, кай Ивана», «Праски кинеми мӑнукне авлантарать», «Ханума», «Юнлӑ туй», «Инҫет телей ҫути» спектакльсем пур.

Чӑваш Республикин пуҫлӑх тивӗҫӗсене пурнӑҫласа тӑракан О.А. Николаева

Уҫӑ ҫыру

Хисеплӗ Олег Алексеевич!

Виҫӗ уйӑх каярах эпир, Пушкӑрт енчи таврапӗлӳҫӗсем, чӑваш халӑхӗн чи паллӑ историкӗн, пӗрремӗш философӗн, этнографӗн, общество деятелӗн, писателӗн, педагогӗн Гурий Иванович Комиссаров-Вантерӑн (1883-1969) вилтӑприне Киров облаҫӗнчи Санчурск поселокӗнче шыраса тупрӑмӑр. Ку пархатарлӑ ӗҫре пире унӑн тӑванӗсем пулӑшрӗҫ.

Комиссаров-Вантера чысласа ӗмӗр мӑнаҫланмалӑх историллӗ ӗҫ туса ирттерес тӗлӗшпе эпир, Урал енчи чӑвашсем, сиртен, наци республикин пуҫлӑхӗнчен, пулӑшу ыйтма шутларӑмӑр.

Гурий Иванович Комиссаров-Вантер — чӑваш халӑх нацийӗн хастар патриочӗ, ӑслӑлӑх тӗслӗхӗ. Революциченех Гурий Иванович хӑйӗн пысӑк пӗлтерӗшлӗ «Чуваши Казанского Заволжья», «Смысл мировой истории», «Чувашский саламальник» тата ытти наука ӗҫӗсене ҫутта кӑларнӑ. 1918 ҫулта Ӗпхӳре паян та чуна пырса тивекен «Чӑваш халӑхӗ малалла кайӗ-ши, каймӗ-ши?» кӗнекине ҫырса кӑларнӑ. 1921 ҫулта Хусанта «Чӑваш халӑх историне» кӑларнӑ.

Малалла...

Красноярск тӑрӑхӗнчи чӑвашсен автономийӗн ертӳҫи Геннадий Храмов тата вырӑнти «Подснежник» (чӑвашла ку сӑмах «Ҫеҫпӗл» тесе куҫать) вырӑнти телеканал тӗпелӗнче пулнӑ. Ансамбле Татьяна Каримова ертсе пырать. Кун пирки автономи Фейсбукри хӑйӗн страницинче хыпарланӑ.

Аякри йӑхташӑмӑрсем «Прима СТС» телеканал тӗпелӗнче ӗнер, пуш уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, пулнӑ.

«Прима» телеканал патшалӑхӑн мар. Вӑл 1991 ҫулхи уйӑхӗн 20-мӗшӗнченпе ӗҫлет. 1999 ҫултанпа «Прима» СТС телеканалӑн программисене самай ретрансляциленӗ. Кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен вӑл хӑйӗн программисене йӗркелеме тытӑннӑ.

Красноярск тӑрӑхӗнчи чӑвашсен автономийӗн ертӳҫи Геннадий Храмов тата чӑваш ансамблӗ хӑйсен ӗҫӗ-хӗлӗпе паллаштарнӑ.

Раҫҫейри халӑх фрончӗн регионти уйрӑмӗн сӑнӳкерчӗкӗсенчен хатӗрленӗ коллаж

Шупашкарти Ехрем хуҫа бульварӗнчи Пионерсен ҫуртне ҫуталӑкра юсамалла. Ҫакӑн пирки Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн регинти уйрӑмӗн пресс-служби пӗлтерет. Вӗсем хыпарланӑ тӑрӑх, культура эткерлӗхӗ шутланакан ҫурт япӑхнине МИХсенче пӗлтернӗ хыҫҫӑн прокуратура тӗрӗсленӗ. Ҫавӑн хыҫҫӑн надзор органӗ суда тавӑҫ тӑратнӑ. Судра культура эткерлӗхне юсамалли ҫинчен калакан йышӑну кӑларнӑ.

Ехрем хуҫа бульварӗнчи 6-мӗш ҫуртра 2014 ҫулта пушар тухнӑ. Ҫурт ҫивиттисӗр тенӗ пек тӑрса юлнӑ.

Малтан ҫуртпа Шупашкар хула администрацийӗ хуҫаланнӑ. Халӗ унта — ҫӗнӗ хуҫа.

1890 ҫулта хута янӑ икӗ хутлӑ ҫуртра унччен складсем пулнӑ, совет саманинче унпа ӗҫ клубӗ, инженерипе техника ӗҫченӗсен ҫурчӗ, Пионерсен ҫурчӗ евӗр усӑ курнӑ.

Ҫак кунсенче Шупашкарта тӑванла казах халӑхӗн ку чухнехи паллӑ поэчӗн Жан Бахытӑн (Бахытжан Канапьяновӑн) «Хӑйӑрлӑ сехет» ятлӑ кӗнеки кун ҫути курнӑ. Унта пултаруллӑ сӑвӑҫӑн Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай чӑвашла куҫарнӑ, тӗрлӗ ҫулсенче ҫырнӑ сӑввисем кӗнӗ.

Бахытжан Мусаханович Канапянов – Казахстан Ҫыравҫисен пӗрлӗхӗн правленийӗн секретарӗ, Семипалатинскри Шакарим ячӗллӗ патшалӑх унивеситечӗн хисеплӗ профессорӗ, Кокшетау хулин хисеплӗ гражданинӗ, Казахстан Республикин тава тивӗҫлӗ деятелӗ, нумай сумлӑ премисен лауреачӗ, унӑн пултарулӑхне пӗтӗм тӗнче пӗлекен Олжас Сулейменов, Андрей Вознесенский поэтсем тата ыттисем те пысӑк хак панӑ.

Жан Бахытӑн сӑввисем чӑвашла халиччен пичетленмен.

Паллӑ казах поэчӗн ҫӗнӗ кӗнеки — Валери Туркай чӑваш вулаканне парнеленӗ черетлӗ парне. Кун умӗн вӑл, чӑвашла куҫарса, А.Пушкин, А.Чехов, Р.Гамзатов, Г.Тукай, М.Джалиль, М.Карим, К.Отаров, К.Кулиев, Т.Шевченко кӗнекисене, Кавказ халӑхӗсен поэзийӗн антологине, белорус поэзийӗн антологине, Атӑлпа Урал тӑрӑхӗнче пурӑнакан халӑхсен поэзийӗн антологине тата ытти чылай паха та кӑсӑклӑ кӗнекене халӑх патне ҫитернӗччӗ.

Малалла...

Владимир Михайлов тунӑ сӑн

Ырантан Чӑваш Енри театрсем те карантина каяҫҫӗ. Ҫавӑн пекех музейсем те алӑкӗсене хупаҫҫӗ.

Ырантан театрсем спектакльсене кӑтартма пӑрахаҫҫӗ, музейсенче палӑртнӑ куравсене пӑрахӑҫлаҫҫӗ. Туяннӑ билетсем каярахпа та вӑйра пулӗҫ. Е вӗсене кассӑна тавӑрса пама юрать.

Вырӑс патшалӑх драма театрӗ спектаклӗсене онлайн мелпе трансляци парӗ. Аслисен курмашкӑн – 200 тенкӗ, ачасен 100 тенкӗ тӳлемелле. Репертуарпа театр сайтӗнче паллашма пулать.

Хальлӗхе коммерци театрӗсем карантина кайман, вӗсен залӗсем пӗчӗк, 50 ҫын таран вырнаҫмалӑх кӑна. Камерлӑ театр вара 40 билет анчах сутма шантарнӑ.

Чӑваш халӑх ҫыравҫи Анатолий Кипеч ҫинчен кӗнеке пичетленсе тухнӑ. Ӑна хатӗрлекенни — Лидия Филиппова публицист, журналист, поэт, ҫыравҫӑ, Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӗсен союзӗн правленийӗн ертӳҫи, «Тӑван Атӑл» журнал редакторӗ.

Пултаруллӑ ҫынсен кунне-ҫулне йӗрлекен кӗнекесене Лидия Филиппова унччен те кӑларман мар. Сӑмахран, Геннадий Волков академика халалланӑ унӑн паха ӗҫӗпе паллашма тӳр килнӗччӗ.

«Анатолий Кибеч. Душа и разум» ятлӑ ӗҫре Анатолий Кипечӗн нумай енлӗ пултарулӑхне уҫса пама тӑрӑшнӑ. Шурсухалӑн кашни сӑмахӗ чӑн ахах. Унпа сайра тӗл пулсан ик-виҫ сӑмах ваклани те пахан туйӑнать.

Биографи кӑларӑмӗнчи тӗп сӑнара Лидия Филиппова демократи ӑрӑвӗнчи, ҫӗнӗ шухӑшсемпе хӑюллӑ утӑмсем тума шикленмен ҫын евӗр уҫса панӑ.

workshome.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Енри хӑш-пӗр хулара причалсем тума палӑртнӑ. Кӑҫал ҫак ӗҫе Куславккапа Сӗнтӗрвӑрринче пуҫӑнасшӑн. Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев ҫакӑн пирки Мускаври ӗҫлӗ тӗлпулусенчен пӗрин вӑхӑтӗнче пӗлтернӗ.

Вӑл ҫӗршывӑн тӗп хулинчи ӗҫлӗ ирхи апатра пулнӑ. Ӑна никама пӑхӑнман общество организацийӗ — Менеджерсен ассоциацийӗ — йӗркеленӗ.

Олег Николаев Чӑваш Ен хамӑр ҫӗршыври туристсене ҫеҫ мар, чикӗ леш енчисене те илӗртессе шанать. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, пирӗн Чӑваш Енӗмӗр — тӗлӗнмелле регион, унӑн культури хӑйне евӗр. Ҫывӑх вӑхӑтра вӑл тата илӗртӳллӗрех пулса тӑрӗ.

«Шупашкарсӑр пуҫне пирӗн интереслӗ вырӑнсем татах пур: Куславка, Сӗнтӗрвӑрри, Етӗрне, Улатӑр. Вӗсем кашниех хайне евӗр. Кӑҫал эпир Куславккапа Сӗнтӗрвӑрринче причал стенкисем тума пуҫласшӑн», — тенӗ Олег Николаев.

Оперӑпеа балет театрӗ. Валери Туркай тунӑ сӑн

Ака уйӑхӗн 3-мӗшпе 12-мӗшӗнче иртмелли Пӗтӗм тӗнчери XXIV балет фестивале пӑрахӑҫланӑ. Кун пирки «Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтерет. Фестивале COVID-2019 коронавирус алхаснине пула ирттермӗҫ: Пӗтӗм тӗнчери сывлӑх сыхлав организацийӗ нумай пулмасть вӑл пандемие ҫаврӑнни пирки пӗлтернӗччӗ. Чӑваш Енре хальхи вӑхӑтра пӗр чирлӗ ҫынна та тупман пулин те вирус инфекцине сарӑлма парасран фестивале пӑрахӑҫланӑ.

Фестивале хӑйне Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленнӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалланӑччӗ. Йӗркелӳҫӗсем икӗ концерт, ҫавӑн пекех пилӗк балет хатӗрлеме палӑртнӑччӗ: «Баядерка», «Эсмиральда» (Самар коллективӗ), «Корсар» (Чулхула), «Акӑш кӳлли», «Дон Кихот». Фестивале Раҫҫей балечӗн ҫӑлтӑрӗсем те, пӗтӗм тӗнчери сцена ӑстисем те хутшӑнмалла пулнӑ.