cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш кӗнеке издательствинче Владимир Степановӑн «Великие битвы наших предков. Пирӗн несӗлсен аслӑ вӑрҫисем» кӗнеки пичетленсе тухнӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑма «Кӑсӑклӑ теҫетке» ярӑмпа кӑларнӑ. Кӗнекене Дмитрий Литаврин художник илемлетнӗ. Ҫӗнӗ кӑларӑмӑн тиражӗ — 1000 экземпляр.

Владимир Степанов тӑван халӑхӑмӑрӑн мӑн аслашшӗсем хутшӑннӑ 10 аслӑ вӑрҫӑ ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Асӑннӑ хирӗҫтӑрусем Евразин тӗрлӗ вырӑнӗнче тата тӗрлӗ саманара пулса иртнӗ. Пирӗн йӑхташӑмӑрсене маларах «чӑваш» этнонимпа пӗлмен.

«Великие битвы наших предков. Пирӗн несӗлсен аслӑ вӑрҫисем» кӗнекене аслӑ классенчи шкул ачисем валли тесе кун ҫути кӑтартнӑ. Автор хӑйӗн очеркӗсемпе аслисем те кӑсӑклансах паллашасса шанать.

Зоя Яковлеван Фейсбукри страницинчен илнӗ сӑнӳкерчӗк

Чӑваш Енри журналистсене пӗлтӗрхи ӗҫшӗн кӑҫал та преми парӗҫ. Кунта сӑмахӑмӑр Ҫемен Элкер, Николай Никольский тата Леонид ячӗллӗ журналистсен премийӗсем пирки пырать.

Ҫемен Элкер премийӗн лауреачӗ ята «Чӑваш Ен» патшалӑх телерадиокомпанийӗн корреспонденчӗ Алексей Енейкин Сӑр тата Хусан хӳтӗлев чиккисене чавма хутшӑннисене халалласа хатӗрленӗ «Военное детство» (чӑв. Ҫар ачалӑхӗ) телепрограммӑсен ярӑмӗшӗн, Етӗрне районӗнчи «Знамя труда» хаҫат тӗп редакторӗ Лилия Петрова ӗҫ ҫыннисемпе, чӑваш халӑх йӑли-йӗркипе паллаштаракан материалсемшӗн тивӗҫнӗ.

Николай Никольский премине «Хыпар» хаҫатӑн ятарлӑ корреспондентне Валентина Багадеровӑна Чӑваш Енри интернационаллӑ ҫемьесемпе паллаштарнӑшӑн пама йышӑннӑ.

Леонид Ильин премине Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Алексей Леонтьев — «Аркадий Айдак: романтик, пассионарий, созидатель» кӗнекешӗн, «Республика» хаҫат корреспонденчӗ Владислав Николаев — ял тӑрӑхсен территорийӗсене ниме йӗркипе хӑтлӑлатнипе паллаштарса тӑнишӗн.

Эс пурнӑҫран уйрӑлса кайни 25 ҫул, чӗрӗк ӗмӗр ытла иртсе кайрӗ. Кӑҫалхи 2022 ҫулхи кӑрлач (январь) уйӑхӗн 2-мӗшӗнче вара, пурӑннӑ пулсан, сан 60 ҫула ҫитнӗ юбилейне паллӑ тӑваттӑмӑр. Анчах пурнӑҫу питӗ кӗске пулчӗ, 34 ҫула ҫитсе эсӗ пиртен уйрӑлса кайрӑн. Пурӑнса ӗлкӗрнӗ 34 ҫул хушшинче мӗн туса ӗлкӗрнин пӗр пӗчӗк пайне, хӑв пурӑннӑ чух кӑларма ӗмӗтленсе кӗнекен ятне те хӑвах панӑ «Чун кирлӗ, чун!..» кӗнекӳне 2006-мӗш ҫулта ман Чӑваш кӗнеке издательствинче кӑларма тӳр килчӗ. Вунӑ ҫул хушши тапаҫлантӑм сан хӑв пурӑннӑ чух курма ӗмӗтленнӗ кӗнекӳне кӑларас тесе. Юлашкинчен, ку ыйтупа культура министрӗ патнех ҫитрӗм. «Чун кирлӗ, чун!.» ятлӑ кӗнекене Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн Ӑслӑлӑх канашӗ 2006 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 2-мӗшӗнче пичете ҫирӗплетрӗ. Ҫапла майпа, 2006-мӗш ҫулта, эс пурнӑҫран уйрӑлнӑранпа вунӑ ҫул иртсен сан кӗнекӳ пичетленсе тухрӗ. Кӗнеке уявне, паллах, ирттермеллехччӗ! Халӗ пулсан Наци библиотекинче ирттереттӗм, анчах ун чух библиотекӑсем ун пек анлӑ мероприятисем ирттерместчӗҫ. Театрта канмалли кун, тунтикун, Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн сцени ҫинче ирттертӗм.

Малалла...

ursassi.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Пушкӑртстанри Ҫтерлӗ районӗнчи Усӑллӑ ялӗнчи кивӗ шкул ҫуртӗнче 2015 ҫултанпа таврапӗлӳ музейӗ ӗҫлет. Ун валли экспонатсене пӗрчӗн-пӗрчӗн вырӑнти вулавӑш ӗҫченӗ Ольга Патраева пухнӑ.

Ольга Патраева «Урал сасси» хаҫатра пӗлтернӗ тӑрӑх, «музей уйрӑм ҫынсем, «Авангард» ООО ял хуҫалӑх предприятийӗ пулӑшнипе хӑй ӗҫне пурнӑҫлать».

«Музейра экскурси ирттернӗ май ачасене тӑван кӗтесӗн хисеплӗ ҫыннисемпе, мӑн асатте-асаннесен кун-ҫулӗпе паллаштаратӑп. Вӗсем авалхи япаласем ҫинчен пӗлӳ илеҫҫӗ, хӑйсен аллисемпе тытса пӑхаҫҫӗ. Ачасем йывӑҫран тунӑ савӑт-сапапа усӑ курнӑ, пир-авӑр тӗртсе ҫӗленӗ тумтир тӑхӑннӑ, сӑпайлӑ та ансат пурнӑҫ вӑхӑтӗнче «пулса кураҫҫӗ». Экспонатсем пирӗн асатте-асаннесем мӗнле ӗҫсем тунине, кулленхи пурнӑҫра епле япаласемпе усӑ курни ҫинчен каласа параҫҫӗ. Ҫавӑн пекех музейра ачасем чӑваш халӑх йӑли-йӗркисемпе паллашаҫҫӗ. Экскурси вӗҫленеспе чӑваш халӑх тумне тӑхӑнса фотосесси ирттереҫҫӗ. Совет влаҫӗ вӑхӑтӗнчи экспонатсен пӳлӗмӗ те пур кунта», — тесе хыпарланӑ Ольга Патраева.

https://www.facebook.com/chuv.naz.museum/photos/a.581283045340387/2407419119393428/ сӑнӳкерчӗкӗ

Паян, кӑрлач уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Петӗр Хусанкай сӑвӑҫ, литературовед, публицист, тӑлмач ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнӗ. Ҫавна май К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗ «Хусанкая вулатпӑр» флешмоб пуҫарнӑ. Унта кирек кам та хутшӑнать. Сӑмах май каласан, ашшӗн сӑввине Атнер Хусанкай та вуланӑ.

Петӗр Хусанкай 1907 ҫулхи кӑрлачӑн 22-мӗшӗнче Тутарстанри Элкей районӗнчи Сиктӗрмере (халӗ Хусанкай) ҫуралнӑ. 1970 ҫулхи пуш уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Шупашкарта вилнӗ. Поэт пӗтӗмпе 50 ытла кӗнеке пичетлесе кӑларнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл вырӑсла хайлавсене чӑвашла куҫарнӑ.

chrio.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Чӑваш Республикин вӗренӳ институчӗн ректорӗ Юрий Исаев, филологи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, Юрий Артемьев профессор, «Халӑх шкулӗ – Народная школа» журнал ӗҫченӗсем Канаш районӗнчи Сиккассинчи шкулта пулнӑ. Вӗсем унти учительсемпе, шкул ачисемпе тӗл пулнӑ.

ЧР Вӗренӳ институтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, паллӑ литература пӗлӗвҫи, критик, Чӑваш Республикин патшалӑх премийӗн лауреачӗ Юрий Артемьев кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 30-мӗшӗнче 81 ҫул тултарать. «Сиккасси – унӑн ҫуралнӑ енӗ. Чаплӑ ентешӗмӗрсен ҫулталӑкӗнчи пӗрремӗш тӗлпулу уншӑн уйрӑмах хумхануллӑ. Савӑнмалли те, куҫҫуль юхтарса каласа памалли те чылай унӑн аса илӗвӗнче. Юрий Михайлович вӗрентекенсемпе вӗренекенсене хӑйӗн ачалӑхӗ, ялтан тухса кайнӑ хыҫҫӑнхи кун-ҫулӗ, паянхи ӗҫӗ-хӗлӗ пирки кӑсӑкли нумай пӗлтерчӗ. Сумлӑ хӑнана литература пӗлӗвӗн уҫлӑхӗнче, вӗрентӳ анинче хӑварнӑ ӗҫӗсемшӗн чунтан тав турӗҫ, вӑрӑм ӗмӗр сунчӗҫ», — тесе пӗлтернӗ хыпарта.

www.chuvbook.ru сӑнӳкерчӗкӗ

Кӑрлач уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Чӑваш кӗнеке издательствинче «Славные имена Земли чувашской» кӗнеке-альбом кӑларас енӗпе редакци коллегийӗ канашлӑва пухӑннӑ. Пухӑва издательствӑн гендиректорӗ Александр Иванов ертсе пынӑ.

Кӗнеке-альбома Чӑваш Енӗн Элтеперӗ кӑҫал республикӑра ирттерме йышӑннӑ Мухтавлӑ ентешсен ҫулталӑкне халалласа хатӗрлеҫҫӗ.

Канашлура кӗнеке-альбома хатӗрлессипе ҫыхӑннӑ самантсене тӗпле сӳтсе явнӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑма кӗртме палӑртнӑ ятлӑ-сумлӑ ҫынсен списокӗпе издательствӑн тӗп редакторӗ Валерий Алексеев паллаштарнӑ.

https://www.facebook.com/groups/1745274839035767/ страницӑран илнӗ сӑнӳкерчӗк

Чӑваш Енри профессионал писательсен союзӗ тата Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музей Никита Бичурин ӑсчах ҫуранӑранпа 245 ҫул ҫитнине халалласа поэзи конкурсӗ ирттерессине пӗлтернӗ.

«Выдающийся сын чувашского народа» (чӑв. Чӑваш халӑхӗн мухтавлӑ ывӑлӗ) регионсем хушшинчи конкурс кӑрлач уйӑхӗн 10-мӗшӗнче пуҫланнӑ. Унта хутшӑнас текенсен хӑйсем хайланӑ сӑввисене ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗччен museum_bs@mail.ru электрон ҫырупа ярса памалла.

Никита Бичурин 1777 ҫулхи ҫурла уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Типнерте ҫуралнӑ. Хусанти семинарире вӗреннӗ. Манаха тухнӑ хыҫҫӑн Иакинфят илнӗ. Иркутскри мӑнастирте, унтан Китайра 14 ҫул ӗҫлесе пурӑннӑ. Вӑл хӗвелтухӑҫ халӑхӗн историне тӗпченӗ, китай чӗлхине аван пӗлнӗ, Раҫҫейре синологие йӗркелесе яраканӗсенчен пӗри пулнӑ.

Ҫӗрпӳ районӗнчи Ямаш ялӗнче пурӑнакан мӑшӑр килтех музей йӗркеленӗ. Экспонатсене вӗсем хӑйсем пуҫтарнӑ. Ку тӗллевпе килӗрен те ҫӳренӗ. Пӗррехинче вара кӑларса ывӑтнӑ кивӗ ӑпӑр-тапӑр купи патне те япала пуҫтарма кайнӑ.

Филимоновсем музей йӗркелеме 40 ҫул каяллах пуҫланӑ. Ямаш шкулне ӗҫлеме килсен Ираида Николавнӑпа Николай Петрович коллекци пуҫтарма тытӑннӑ. Вӗсен историпе таврапӗлӳ музейӗ йӗркеленнӗ. Кил хуҫи хӗрарӑмӗ ялта килӗрен ҫӳресе кирлӗ мар япаласене ыйтнӑ.

Ираида Николаевна шкулта чӑваш чӗлхипе литературине тата тӑван ен культурине вӗрентнӗ. Ҫавна май экспонатсем ӑна уроксем ирттерме те кирлӗ пулнӑ. Халӗ весем музей пулӑшнипе истори пирки ҫитӗнекен ӑрӑва пӗлтересшӗн.

Светлана Гордееван Фейсбукри страницинчен илнӗ сӑнӳкерчӗк

Кӑрлач уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци библиотекинче Литература ёлки иртессине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.

Культура мероприятине Чӑваш Енри Профессионал ҫыравҫӑсен союзӗн пайташӗсем пухӑннӑ. Светлана Гордеева ҫыравҫӑ Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, поэтсемпе писательсем иртсе кайнӑ ҫулталӑка пӗтӗмлетнӗ, пичетленнӗ кӗнекесем ҫинчен каласа кӑтартнӑ. 2021 ҫул вӗҫӗнче кун ҫути курнӑ «Семь поэтов» сӑвӑ кӗнекине кӗме тивӗҫнӗ авторсем хӑйсен хайлавӗсене вуланӑ. Александр Шпаннагель, Светлана Гордеева, Наталья Селезнева, Валентина Белова, Раиса Воробьева хӑйсен сӑввисемпе паллаштарнӑ.

Чӑваш Енри профессионал писательсен союзне ертсе пынӑ Лидия Филиппова пӗлтӗрхи ӗҫ-хӗле тишкернӗ, пӗрлешӗвӗн хальхи ертӳҫи Ольга Куликова (Улькка Эльмен) кӑҫалхи плансем ҫинчен каласа кӑтартнӑ.