Ҫӗмӗрле хулинчи нумай хутлӑ ҫуртсенчен пӗринче кӑҫалхи ҫулла пушар тухни пирки хӑй вӑхӑтӗнче массӑллӑ информаци хатӗрӗсем пӗлтернӗччӗ. Инкек вӑхӑтӗнче хӑшӗсем хытах шар курнӑ, теприсем — кӑштах.
Республикӑн Министрсен Кабинечӗн йышӑнӑвӗпе килӗшӳллӗн ҫынсене резерв фончӗн шучӗпе кӗмӗл уйӑрса пулӑшмалла пулнӑ. Виҫӗ хваттерте пурӑнакан ҫынна ҫапла вара кашнин пуҫне 10-шар пин тенкӗ памалла тунӑ. Ытти хӑваттерте пурӑнакансене вара пурлӑх пӗтӗмпех е пӗр пайӗ сая кайнине саплаштарма 100-шер тата 50-шар пин тенкӗ уйӑрма йышӑннӑ. Малтанхи виҫӗ хваттертисене вара ҫак тупра лекмен. Шывпа хӑш-пӗр япала юрӑхсӑра тухнипе шар курнисем капла лару-тӑрупа ҫырлахма пултарайман — прокуратурӑна ҫӑхавланӑ.
Республика прокуратури кӑлтӑка пӗтерме асӑрхаттарса Чӑваш Енӗн финанс министрӗ ячӗпе хут ҫырса панӑ. Ҫапла вара маларах асӑннӑ виҫӗ хваттерти ҫынсем валли тепӗр 240 пин тенкӗ уйӑрмалла тунӑ. Ҫынсене уйӑрса хӑварнӑ тесе Финанс министерствинче тӑрӑшакан яваплӑ пӗр специалиста вара дисциплина тӗлӗшӗнчен явап тыттарнӑ.
Чӑваш Енри 44 ҫамрӑк Раҫҫей Президенчӗн премине тивӗҫнӗ. Ҫав «кӗмӗле» «Вӗренӳ» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн уйӑраҫҫӗ иккен. Ӑна 14 ҫултан пуҫласа 25 ҫулчченхи яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫа параҫҫӗ. Маларах каланӑ 44 ҫамрӑкран саккӑрӑшне 60-шар пин тенкӗ преми лекӗ, 36-шне — 30-шер.
Лауреатсен хушшинче Шупашкарта пурӑнакансем уйрӑмах йышлӑ иккен. Ун пеккисем — 23-ӗн, Ҫӗрпӳ районӗнчен — виҫҫӗн, Муркаш тата Шупашкар районӗсенчен — икшер. Премие тивӗҫнисен хушшинче ҫавӑн пекех Канаш, Ҫӗмӗрле, Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенчи, Вӑрмар, Тӑвай тата Елчӗк районӗнчен пур. Кунсӑр пуҫне тепӗр саккӑрӑшӗ Мускаври, Питӗрти, Чӗмпӗрти тата Пензӑри аслӑ шкулсенче вӗренеҫҫӗ.
Мӗн кӑна шутласа ҫырса пымаҫҫӗ пулӗ ӗнтӗ: кайӑк-кӗшӗк шутне, выльӑх йышне... Пурне те асӑнса пӗтереймӗн. Халӗ тата Раҫҫейӗн статисчӗсем ҫынсем информаци технологийӗсемпе тата информаципе телекоммуникаци сечӗсемпе мӗн чухлӗ усӑ курнине картса пыма тытӑнӗҫ.
Асӑннӑ ҫырава ҫак уйӑхра ирттерме палӑртнӑ. Ӳлӗмрен ӑна ҫулсерен йӗркелӗҫ. Ун вӑхӑтӗнче ҫӗршыври 68,3 пин ҫынна «шӗкӗлчӗҫ». Статистсем 15 ҫултан пуҫласа 72 ҫулчченхисенчен ыйтса пӗлме палӑртаҫҫӗ. Пирӗн республикӑра ку ҫыравра 548 ҫын хуравӗпе кӑсӑкланӗҫ. Вӗсем тӗрлӗ ҫӗрте ӗҫлекенскерсем пулмалла тата ытти енӗпе те уйрӑлса тӑмалла иккен. Ыйтӑма Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Ҫӗмӗрле, Сӗнтӗрвӑрри хулисенче тата Муркаш, Пӑрачкав, Красноармейски, Канаш тата Патӑрьел районӗсенче пурӑнакансене явӑҫтармалла.
Хайхи ҫырава хутшӑнакансен килте компьютер пуррипе ҫуккине, тӗнче тетелне тухнипе тухманнине, тухсан епле хӑвӑртлӑхпа кӗнине, мӗн тӗллевпе усӑ курнине пӗлтермелле.
«Чун юрланӑ чух». Ҫак ятпа Етӗрне районӗнчи Культура ҫуртӗнче нумаях пулмасть «Манӑн ҫулсем — манӑн пуянлӑхӑм» девизпа йӗркеленӗ мероприятие районта пухӑниччен ял тӑрӑхӗсенче утӑ–авӑн уйӑхӗсенче тӗрлӗ жанрлӑ уявсем ирттерсе пултаруллисене палӑртнӑ. Кам мӗнле пултарать, хӑйӗн пултарулӑхне ҫавӑн пек кӑтартнӑ: хӑшӗсем хӑйсем кӗвӗленӗ юрӑсене шӑрантарнӑ, сӑввисене вуланӑ, хут купӑспа вылянӑ, такмак каланӑ.
Фестивале Валентина Семяхина ертсе пыракан «Калинка» халӑх ансамблӗ уҫнӑ. Мероприятие Етӗрне хулин тата ялӗн, ҫавӑн пекех Хучаш, Кӑкшӑмри, Кивӗ Тинкешри, Пӗрҫырланти, Мӑн Явӑшри, Пушкӑрт сали тӑрӑхӗсенчи маттурсем пуҫтарӑннӑ.
Илемлӗ вулассипе Хучашри Николай Ефимов ҫӗнтернӗ. Хор ансамблӗсенчен Пӗрҫырланти «Сар Ен» халӑх фольклор ушкӑнне ҫитекен тупӑнман. Вокалистсенчен Хучашри Алевтина Соколова мала тухнӑ. Кунсӑр пуҫне ытти номинаципе те хавхалантарнӑ.
Районта ҫӗнтернисем халӗ Ҫӗмӗрлере ҫитес уйӑхра иртекен республикӑри фестивале тухса кайма хатӗрленеҫҫӗ.
Паянхи кун тӗлне илсен, пирӗн республикӑра нумай хваттерлӗ ҫуртсен 99,9 процентне; мӗнпур шкулпа ача пахчине; сывлӑх сиплев учрежденийӗсенчен 99,6 процентне ӑшӑ ҫитнӗ. Мӗнпур ҫӗре ӑшӑ панӑ 23 муниципалитет хушшинче республикӑн Стройминӗ Улатӑр, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Муркаш, Сӗнтӗрвӑрри, Пӑрачкав, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Шупашкар, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле, Етӗрне, Елчӗк, Тӑвай районӗсене, Улатӑр, Канаш, Шупашкар тата Ҫӗнӗ Шупашкар хулисене асӑннӑ.
Ҫапах та хӑш-пӗр ял тӑрӑхӗсенче ӑшӑсӑр нумай хваттерлӗ ҫуртсемпе социаллӑ сфера обьекчӗсем те пур мӗн-ха. Элӗк районӗнче 3 хваттерлӗ пӗр ҫурта ӑшӑ ҫитмен. Ӗҫ-пуҫа унта юпа уйӑхӗн 15-мӗшӗ тӗлне туса пӗтерме шантараҫҫӗ-мӗн. Ҫӗмӗрлере пӗр котельнӑй ӗҫлемен пулнӑ та, анчах паян каҫ пулнӑ ҫӗре вӗҫлеме палӑртнине шута илсен халӗ унта ӑшӑ ҫитнӗ-тӗр тес килет. Патӑрьел районӗнче нумай хваттерлӗ 3 ҫурта ӑшӑ паман-ха. Унта газшӑн парӑм 3,35 миллион тенкӗ таран пухӑнса кайнине пула асӑннӑ ресурса парасси пирки килӗшӳ тӑвайман иккен.
Тепӗр ҫуртсенче вара хваттерсене уйрӑммӑн ӑшӑтмалла тӑвассипе малалла ӗҫлеҫҫӗ иккен.
Паян, юпан 10-мӗшӗнче «Чӑваш наци телевидени — Чǎваш Ен» 2 ҫул тултарнӑ. Ҫак кун ӗнтӗ, 2011 ҫулта наци телевидени хӑйӗн ӗҫне пуҫарса янӑ. Ҫак икӗ ҫул хушшинче канал республика ҫыннисемшӗн кулленхи хыпарсем ҫинчен пӗлсе тӑмалли паха ҫӑлкуҫ пулса тӑчӗ. Телевидени пурнӑҫӑн пур енне те ҫутатса парать, вӗсем шучӗнче ялти пурнӑҫ, республикӑри влаҫ органӗпе палата ӗҫӗ-хӗлӗ, халӑхсем хушшинчи туслӑх, экономика, культура тата спорт.
Иртнӗ ҫулсенче Наци телевидени самай пӗлтерӗшлӗ ӳсемсем турӗ. Икӗ ҫул хушшинче телекомпани 10 тӗрлӗ проекта пурнӑҫа кӗртрӗ, вӗсем хушшинче телепрограмма ярӑмӗсем — «Тӗплӗ калаҫу», «Туслӑх йывӑҫӗ», «Ҫӗр туртӑмӗ», «Аван-и?», «Яш чух, ҫамрӑк чух», «Эх, юррӑм янӑра», «Правительственная связь», «По существу», «Главный вопрос», «Летопись столицы», «Бухты-барахты», «Знакомые лица», «Без рецепта», «Деловая Чувашия», «Качество», «Время вкуса» тата ытти те. 2012 ҫулта социаллӑ пӗлтерӗшлӗ проектсен республика конкурсӗнче телекомпани «Ылтӑн ҫӳпҫерен» («Из золотого ларца») тата «След в истории» телепроекта пурнӑҫа кӗртме ятарлӑ грант ҫӗнсе илнӗ. Телевиденийӗн хӑйӗн кулленхи «калаҫӑвӗн» калапӑшӗ паяна ик сехет ҫурӑ (18.
Кунта сӑмах савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑласси пирки пырать. Тӗрӗссипе, ҫӗнӗ, 77-мӗш сезона, Чӑваш патшалӑх филармонийӗ ҫурла уйӑхӗнчех пуҫӑннӑ. Вырӑна тухса артистсем темиҫе концерт та кӑтартма ӗлкӗрнӗ.
Красноармейски тата Шупашкар районӗсенче нефтьпе газ отраслӗнче ӗҫлекенсене професси уявӗпе саламланӑ. Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулне халалланӑ концертпа вара Пӑрачкав районӗнчи педагогсем патне ҫитнӗ. Ҫӗмӗрлере хула кунӗ ячӗпе иртнӗ уява хутшӑннӑ.
Ҫӗнӗ сезона савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура паян, каҫхи ҫичӗ сехетре, уҫма палӑртнӑ. Ун вӑхӑтӗнче «Мюзиклсен ылтӑн хичӗсем» проекта куракан патне ҫитермелле. Сӑмахран, «Нотр дам де Пари», «Ромео и Джульетта», «Призрак оперы», «Млоцарт» тата ытти хайлавпа.
Ыран Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗ уҫӑ алӑк кунне ирттерет. Унта ӗҫлекенсем каланӑ тӑрӑх, уйӑхӑн юлашки вырсарникунӗнче 18 ҫула ҫитменнисем валли ятарласа йӗркелеҫҫӗ. Апла тӑк Уҫӑ алӑк кунне йӑлана кӗнӗ мероприяти теме юрать. Ачасене куравсене тӳлевсӗр кӗртеҫҫӗ.
Кӑнтӑрла иртни пӗр сехетре Валерий Мытиков художникпа тӗлпулу йӗркелӗҫ. Унта ӑста ӗҫӗсенчен йӗркеленӗ «Тӑван кӗтес ҫути» куравпа паллашма май килӗ. Мытиков ӳкерчӗкӗсем лирикӑлла кӑмӑл-туйӑмпа, композици тӗлӗшӗнчен ҫыпӑҫуллӑ пулнипе тата тӗссене килӗшӳллӗ усӑ курнипе палӑрса тӑраҫҫӗ теҫҫӗ. Мытиков тӑван Ҫӗмӗрле тӑрӑхне тата кивӗ Шупашкарӑн вырӑнӗсене ӳкерет. Чӑваш Енӗн улӑх-ҫаранӗ, вӑрманӗсем те унӑн ӗҫӗсенче вырӑн тупнӑ.
Шӑп та лӑп та 12 сехетре акварель енпе мастер-класс иртӗ. Елена Кузьмина ачасене ҫак сӑрӑпа епле ӗҫлемеллине хӑнӑхтарӗ.
Каҫхи пиллӗк сехетре вара Сергей Рахманинов романсӗсен ытарайми тӗнчине йыхравлаҫҫӗ. Концерта Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ Дмитрий Сёмкин (тенор), Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ, Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ Юрий Трепов (фортопианӑпа калать), Чӑваш Республикин тава тивҫлӗ артисчӗ, тӗнчери конкурссен ҫӗнтерӳҫи Ольга Вильдяева (сопрано) тата Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Мария Финогентова (меццо-сопрано) хутшӑнӗҫ.
Пирӗн ҫӗршывра ҫак кунсенче «Раҫҫей хӗрарӑмӗ — 2013» пӗтӗм Раҫҫейри конкурс пырать. Регионсенчен унта кам хутшӑнассине палӑртма ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ. Чӑваш ен чысне Ҫӗмӗрле хулинче пурӑнакан, Татьяна Андреева музыка учителӗ хӳтӗлет.
Ҫак кунсенче конкурсӑн ҫурма финал тапхӑрӗ пырать. Вӑл юпа уйӑхӗн 2-мӗшӗччен тӑсӑлӗ. Хамӑр ентешӗмӗршӗн сасӑлас тесен http://woman-russia.ru/1000913 каҫӑпа кӗмелле е WR1000913 тесе ҫырса 4446 номер ҫине смс-ҫыру ямалла. Смс хакӗ вӑтамран 40 тенке кайса ларать-мӗн.
«Раҫҫей хӗрарӑмӗ — 2013» тупӑшӑвӑн финалӗ Раҫҫейӗн тӗп концерт залӗнче чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче иртмелле.
Кӗр кунӗсене ярса пусса ӗлкӗреймерӗмӗр — гриппа тата респираторлӑ вирус инфекцийӗсемпе чирлекенсем тупӑннӑ та. Иртнӗ эрнере ҫавӑн йышшисен хисепӗ унчченхи эрнеринчен 33 процент ӳснӗ. Респираторлӑ вирус инфекциӗпе асапланакансене пӗр эрне хушшинче 7,5 пин ытла ҫынна шута илнӗ, вӗсенчен 77 проценчӗ — ачасем.
Чирлекенсен йышӗпе хуласем — Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар, Канаш, Ҫӗмӗрле — уйрӑмах «палӑрса» тӑраҫҫӗ. Пульницӑна 137 ҫынна хунӑ, вӗсенчен 91,2 проценчӗ — 17 ҫула ҫитмен ачасем. Парагрипп текен чире Шупашкарта виҫӗ тӗслӗх тупса палӑртнӑ, аденовируса Ҫӗрпӳ районӗнче пӗр ҫынӑнне асӑрханӑ.
+11.3 °C