Каллех ҫумӑрсем... Кӑҫал ҫынсем ҫуллана кӗтсе ывӑнчӗҫ ахӑртнех. Кӑштах ӑшӑ тӑчӗ те каллех йӗпе-сапа пуҫланчӗ.
Синоптиксем Ҫимӗкре ӑшӑ пуласса шантараҫҫӗ. Паян ҫӗрле тата ыран ирхине ҫумӑр ҫӑвӗ. Эрнен иккӗмӗш ҫурринче ӑшӑтӗ, 23-28 градус пулӗ. Кӑнтӑрла хыҫҫӑн сулхӑнра та 24-26 градус ӑшӑ пек туйӑнӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн 13-мӗшӗнче ҫеҫ хушӑран ҫумӑр ҫуса иртӗ.
Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, кун хыҫҫӑн ҫумӑрлӑ та сивӗ ҫанталӑк пулмӗ.
Сӗнтӗрвӑрринче пурӑнакансене сарӑ нӑрӑ тарӑхтарса ҫитернӗ. Кун пирки «Про Город» хаҫат редакцине Ольга Серебрякова пӗлтернӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, хула ҫыннисене нӑрӑсем 5 ҫул канлӗ пурӑнма памаҫҫӗ.
«Нӑрӑсем йӑлтах ҫисе яраҫҫӗ: улмуҫҫисене, чие, слива йывӑҫҫисене. Вӗсенчен тухӑҫ илесси ҫук ӗнтӗ. Унччен 10 минутра пӗр нӑрӑ ҫеҫ вӗҫсе иртнӗ тӗк халӗ каҫсерен урама тухма ҫук. Ҫынсем тахҫанах кӑмӑлсӑрланаҫҫӗ, анчах усси ҫук», — пӗлтернӗ хӗрарӑм.
Ольга каланӑ тӑрӑх, нӑрӑсене наркӑмӑш сапса вӗлернин те усси ҫук. Хӑшӗ-пӗри ҫеҫ вилет, теприсем вара пурпӗрех вӗҫеҫҫӗ.
Тинех синоптиксем пире савӑнтарҫҫӗ! Умра – шӑрӑх кунсем. Анчах аслатиллӗ ҫумӑрсем те пулӗҫ.
Ҫитес кунсенче сывлӑш температури 23-28 градуса ҫитӗ. Хӗвел ҫинче 30 градус пекех туйӑнӗ. Ҫапах шыва кӗме тӑхтамалла-ха. Атӑлти шыв 11 градус таран ҫеҫ ӑшӑннӑ.
Чи ӑшӑ кун эрнекун пулӗ. Ун чухне аслати те кӗмсӗртетӗ. Шӑматкун та ҫумӑр ҫукалӗ. Вырсарникун уяр тӑрӗ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫӗртмен 8-9-мӗшӗсенче сивӗтес хӑрушлӑх пур.
Чӑваш Енре хир сыснисен йышӗ 10 хут чакнӑ. Кун пирки ЧР Ҫутҫанталӑк министерстви пӗлтерет. Ҫавна май кӑҫал хир сыснисене пеме юрамӗ.
2021-2022 ҫулсенче Африка мурӗ сарӑлас хӑрушлӑх пуррипе ҫак чӗрчуна персех тӑнӑ. Хир сыснисен йышӗ ҫакна пула чакнӑ.
Хир сыснисен хисепӗ ытти сӑлтава пула та сахалланнӑ. Тӗслӗхрен, вӗсене ҫул ҫинче ҫапса кайнӑ.
Инкеклӗ лару-тӑру министерстви асӑрхаттарать: паян ҫӗрле тӑм ӳкме, шӑнтма пултарать. Ку ял хуҫалӑх культурисемшӗн хӑрушӑ.
Гидрометцентр хыпарланӑ тӑрӑх, паян ҫӗрле Чӑваш Енре 1 градус таран сивӗ пулӗ. Хӑш-пӗр вырӑнта ҫӗр 3 градус таранах шӑнтӗ.
Паллах, ку пахча ҫимӗҫе, ял хуҫалӑх культурисене сиен кӳме пултарать. Хӑҫан ӑшӑтать? Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, ырантан майӗпен ӑшӑтма пуҫлӗ.
Шупашкар районӗнчи Ҫатракассинчи пурӑнмалли ҫуртсенчен тухакан таса мар шыв темиҫе ҫул ӗнтӗ ҫырмана юхса выртать иккен.
Лапсар ял тӑрӑхне кӗрекен Ҫатракасси ялӗнчи Строительсен, Май, Тӗп урамсенчи ҫуртсенчен таса мар шыв малтан ҫырмана юхса тухать-мӗн, унтан Йӑршу юппине лекет.
Кӑлтӑк пирки Шупашкар районӗнчи Депутатсен пухӑвне Ҫатракассинчи 13-мӗш суйлав округӗпе депутата суйланнӑ Александр Анисимов тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ. Вӑл вырӑнти ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗпе те тӗлпулнӑ, ыйтӑва татса памалли ҫинчен ҫивӗч сӑмах хускатнӑ.
Ҫулла, ӑҫта эсӗ? Урамри ҫанталӑка пӑхса ҫапла калас килмест-и? Паян ӑшӑ-ха, анчах синоптиксен прогнозӗ савӑнтармасть: ҫулла ҫывхарнӑҫемӗн сивӗтсех пырать.
Иртнӗ ҫул ку вӑхӑтра 30 градус шӑрӑх тӑнӑ. Кӑҫал вара эпир курткӑсене те хывма ӗлкӗреймерӗмӗр. Малашне мӗнле ҫанталӑк пулӗ?
Ҫу уйӑхӗн 19-20-мӗшӗсенче чи сивӗ кунсем пулӗҫ. Кӑнтӑрла та 10 градус ҫеҫ ӑшӑ тӑрӗ. Хушӑран ҫумӑр вырӑнне юр та ҫума пултарӗ. Канмалли кунсенче кӑштах ӑшӑтӗ.
Хальлӗхе пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫу уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен ӑшӑтма тытӑнӗ. Ун чухне 15-20 градус ӑшӑ тӑрӗ.
Ҫӗмӗрт ҫурӑлнӑ. Апла, халӑх сӑнавӗ тӑрӑх, ҫанталӑк сивӗтмелле. Чӑннипе вара кӑҫал ҫу уйӑхӗнче ӑшӑ йӗркеллӗ те пулман.
Пӗрремӗш декада сивӗ тӑчӗ. Синоптиксем пӗлтерне тӑрӑх, унашкалли 15 ҫул пулман.
Паллах, ҫынсем ӑшӑ ҫанталӑк кӗтеҫҫӗ. Анчах синоптиксем савантармаҫҫӗ: ҫумӑр сахалтан та 1 эрне ҫӑвӗ. Канмалли кунсенче ҫеҫ ӑшӑ пулӗ. Ыран 13-18 градус таран ӑшӑтӗ.
Тунтикун каллех сивӗтме пуҫлӗ. Кӗҫнерникун чи сивви пулӗ: 8-10 градус ҫеҫ. Ҫитес эрне вӗҫне ӑшӑтма тытӑнӗ, 20 градус ӑшӑ ҫу уйӑхӗн 25-26-мӗшӗсенче анчах пулӗ.
Нидерландра экологи ӑсчахӗсем фермерсене хӑлхаллӑ сӑтӑрҫӑсен нушине ӑнланса вӗсене валли альтернативлӑ апат вырнаҫтарма сӗннӗ. Кун пирки «Агро XXI» ял хуҫалӑх порталӗ хыпарлать.
Нидерландри пӗтӗм лаптӑкра 2022 сунар тапхӑрӗнче кроликсене тытмӗҫ. Кунсӑр пуҫне, Гронинген, Лимбург тата Утрехт провинцийӗсенче мулкач тытма чарнӑ. Ҫакнашкал йышӑнӑва Ҫутҫанталӑкпа азот министрӗ Кристианна ван дер Валь тунӑ, ун шучӗпе асӑннӑ чӗрчунсен йышӗ хӑрушлӑхра тӑрать.
Сунарҫӑсен ассоциацийӗсем азот министрӗпе килӗшесшӗнех мар – Сунарҫӑсен патшалӑх пӗрлӗхӗ Ваарденбург бюропа пӗрле ирттернӗ тӗпчев тӑрӑх Нидерландри мулкачсен шучӗ малтанхинчен икӗ хута яхӑн пысӑкрах пулса тухнӑ.
Тӗпчев ҫакна та кӑтартса панӑ: мулкачсем — питӗ ӑслӑ чӗрчунсем, вӗсем хӑйсен пурнӑҫ йӗркине Нидерландри пек ҫынсем йышлӑн пурӑнакан вырӑнпа адаптациленӗ, апатланма вӗсем, тӗпрен илсен, ҫӗрле, ҫынсем кансӗрлемен чухне, тухаҫҫӗ.
Фермерсен уйӗсем — мулкачсемшӗн юратнӑ тӑранмалли вырӑн, тӗслӗхрен, вӗсем вӑрмантан тӳрех сахӑр кӑшман уйне тухаҫҫӗ те ҫулҫисене пӗр ҫӳллӗш таран ҫиеҫҫӗ, хӑш чухне ӳсентӑранӑн ӳсмелли вырӑнне те кӑшласа кӑлараҫҫӗ, ҫавна пула ӳсентӑран типсе ларать.
Ҫу уйӑхӗ ҫу уйӑхӗ пек мар кӑҫал, нормӑран 3,5 градус сивӗрех. Синоптиксем лӑплантарма васкаҫҫӗ: текех питех сивӗ пулмӗ, тӑм ӳкмӗ. Малашне ӑшӑтса пырӗ.
Ҫу уйӑхӗн 7-9-мӗшӗсенче хӗвеллӗ те ӑшӑ ҫанталӑк тӑрӗ, 20 градус таранах пулӗ Ҫӗнтерӳ кунӗнче ҫил те лӑпланӗ.
Ҫу уйӑхӗн 10-13-мӗшӗсенче ҫанталӑк кӑштах пӑсӑлӗ. Ҫу уйӑхӗн 11-мӗшӗнче кунӗпех ҫумӑр ҫӑвӗ. Ҫу уйӑхӗн 15-16-мӗшӗсенче каллех ӑшӑтӗ, аслатиллӗ ҫумӑр та ҫума пултарӗ.
Синоптиксем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫу уйӑхӗн 17-20-мӗшӗсенче каллех сивӗтме пултарӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (22.11.2024 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 746 - 748 мм, 2 - 4 градус ӑшӑ пулӗ.
| Абзалов Ринат Абзалович, биологи ӑслӑлӑхӗсен тухтӑрӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Иванов Владимир Николаевич, Чӑваш Республикин Вӗренӳпе ҫамрӑксен политикин министрӗ ҫуралнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |