Шупашкарта Пӗтӗм тӗнчери ҫамрӑксемпе студентсен XIX фестивалӗн нимеҫӗ центрӗ (волонтер центрӗ) уҫӑлнӑ. Тӗнче шайӗнчи ҫак мероприяти кӑҫал юпа уйӑхӗнче Сочи хулинче иртӗ.
Фестивале ирттермешкӗн пин-пин нимеҫӗ (волонтер) кирлӗ пулӗ. Раҫҫейӗпе кунашкал 20 центр ӗҫлӗ. Унта номеҫӗсене хатӗрлӗҫ. Пирӗн республикӑри 500 ытла ҫамрӑк нимеҫӗ пулса Сочие лекме ӗмӗтленнине пӗлтернӗ. Вӗсенчен чи лайӑххисене суйлӗҫ. Ҫапла майпа Пӗтӗм тӗнчери фестивале Чӑваш Енрен 50 нимеҫӗ кайӗ. Фестивале вара Чӑвашри 125 студент хутшӑнӗ.
Сӑмах май, Пӗтӗм тӗнчери фестивале кӑҫал тӗрлӗ ҫӗршыври 20 пин ҫамрӑк килӗ. Унта 5 пин ытла нимеҫӗ пулӗ.
«Чӑвашавтотранс» предприяти йывӑр лару-тӑрура пулни пирки сайтра хыпарласах тӑнӑччӗ. Унти ӗҫченсем каллех митинга тухнӑ.
«Чӑвашавтотранс» ӗҫченӗсем забастовка тунӑ хыҫҫӑн вӗсене ӗҫ укҫине парса татма шантарнӑччӗ. Анчах шантарни тӳрре тухман ахӑртнех.
Кондукторсем каланӑ тӑрӑх, водительсем, механиксем, ытти ӗҫченсем чӳк уйӑхӗнче 500 тенкӗ шалу илнӗ. Хӑшӗ-пӗрне 1 пин тенкӗ панӑ.
Халӗ предприятин ӗҫченӗсен умӗнчи парӑм 64 миллион тенкӗпе танлашнӑ. Иртнӗ уйӑхра «Чӑвашавтотранса» 11,5 миллион тенкӗ куҫарса панӑ. Анчах ку укҫа парӑма татма, паллах, ҫитмен. Ертӳлӗх суд урлӑ 127 миллион тенкӗ выляса илме ӗмӗтленет. Ку — 2014–2015 ҫулсенче тухса ӳкнӗ тупӑш.
Ҫитес вӑхӑтра ҫӑмӑллӑхпа усӑ куракан пассажирсене илсе ҫӳренӗшӗн субсиди куҫарса парӗҫ. Ку 8 миллион тенкӗпе шалу тӳлеме палӑртнӑ.
Чӑваш Енре пӗр талӑкра виҫӗ пушар пулнӑ. Шупашкарта административлӑ ҫурт ҫуннӑ. ЧР МЧСӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ӑна такам тивертнӗ.
Пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Ишлей ҫулӗ ҫинче вырнаҫнӑ административлӑ ҫуртра пушар тухнӑ. Пушарнӑйсем ҫулӑма 6 минутра сӳнтернӗ. Пушар пурлӑхӑн пӗр пайне тӗп тума ӗлкӗрнӗ.
Ҫӗрпӳ хулинчи Куйбышев урамӗнче те пушар алхаснӑ. Ҫав ҫуртра 51 ҫулти арҫын пурӑннӑ. Вӑл эрех-сӑрапа айкашнӑ. Пушарта вӑл сӗрӗмпе наркӑмӑшланнӑ, ӑна пульницӑна илсе кайнӑ.
Ҫав кунах Канаша пушар сӳнтерме тивнӗ. Унта мунча ҫуннӑ. Юрать, пушарнӑйсем ҫулӑма ҫурт ҫине куҫма паман.
Ку сӑмахсем тӳрӗ пӗлтерӗшпе те, ытарлӑ пӗлтерӗшпе те тӗп-тӗрӗс. Пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче эпир чӑваш сӑввин ӑстин ҫуралнӑ кунне паллӑ тӑватпӑр. Ҫак куна халалласа тӗрлӗрен тӗлпулусем, поэзи уявӗсем иртеҫҫӗ. Чи кирли вара, ман шутпа, — ҫак кун Миттан хӑйӗн халӗ Патӑрьел районне кӗрекен тӑван Аслӑ Арапуҫӗнчи вил тӑприне чечексемпе пуҫ тайни. Шупашкарта сӑвӑҫ пурӑннӑ ҫурт ҫинчи асӑну хӑми те ҫак кун тӑлӑх юлмасть.
Ҫак пархатарлӑ ӗҫӗн пӗлтерӗшне тата тарӑнраххӑн ӑнланса илме ҫакна аса илни те ҫителӗклӗ: акӑ, чӑваш халӑхӗн чылай маттур ывӑлӗн-хӗрӗн вилтӑприйӗсем те пулин ӑҫти пач паллӑ мар — кайса чечек хурас тесен те хума ҫук. Ҫак чуна ыраттаракан черетлевре – чӑваш наци юхӑмӗн маттур ҫулпуҫӗ Алюн Кевӗрли, чӑваш литературин пуҫламӑшӗнче тӑнӑ Турхан Яккӑвӗ, Турхан Хӗветӗрӗ, Тайӑр Тимкки, хастар пӑлхавӑрҫӑ Тимахви Николаев-Хури, ҫӗр ҫул каяллахи чи хивре вӑхӑтра «Хыпар» хаҫатӑн редакторӗ пулнӑ Акахви Гаврилова, паллӑ ҫыравҫӑсем — Мӗтри Юман, Нестӗр Янкас, Митта Петӗрӗ тата пиншер те пиншер ят… Шучӗ те ҫук!
Шел, тӑван ҫӗр ҫинех пытарнисене те чылай чух чысласа ҫитерейместпӗр ахӑр.
Шупашкара Иранри генконсульствӑн Хусанти элчисем килнӗ. Делегацие ертӳҫӗ тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Алибеман Эгбали Зарч ертсе пынӑ.
Делегаци ЧР Элтеперӗпе Михаил Игнатьевпа тӗл пулнӑ. «Сирӗн республикӑн тӗп хули — Шупашкар, Иранра та унашкал хула пур. Вӑл Чабоксар ятлӑ», — тенӗ Алибеман Эгбали Зарч.
Хула Каспи тинӗсӗ хӗрринче вырнаҫнӑ. Эппин, унта Атӑл тӑрӑх ҫитме пулать. Палӑртмалла: унта кайма виза кирлӗ мар. Ку туризма, ытти тытӑма аталантармалли сӑлтав мар-и вара? Михаил Игнатьев Чабоксар элчисене Шупашкарӑн ҫуралнӑ кунне йыхравланӑ. Тата тӗп хуламӑр 2019 ҫулта 550 ҫул тултарнӑ уява килме сӗннӗ. Михаил Игнатьев ун чухне ҫавра сӗтелсем ирттерме, предприятисене ҫитсе курма, ҫыхӑнусем йӗркелеме майсем пуррине пӗлтернӗ.
Шупашкарти нумай ачаллӑ 108 ҫемьене ҫӗр памалла. Кун пирки ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ пӗлтерет.
Саккунпа килӗшӳллӗн, нумай ачаллӑ ҫемьесене ҫӗр лаптӑкӗ уйӑрса параҫҫӗ. Анчах ӑна суйлама ирӗк ҫук.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Шупашкарта 108 ҫемье ҫӗр лаптӑкӗ илмешкӗн заявлени ҫырнӑ. Вӗсенчен 82-шӗ унта ҫурт-йӗр хӑпартасшӑн. 21 ҫемье харпӑр хуҫалӑх йӗркелесшӗн. Ытти ҫемье ҫав ҫӗр лаптӑкӗ ҫинче дача ҫӗклесшӗн.
Ҫӗр лаптӑкӗ илес тесен ҫемьесен нумай функциллӗ центра каймалла.
Шупашкарта пурӑнакан хӗрарӑм суд залӗнче пристава киревсӗр сӑмахсем каласа вӑрҫнӑ, унтан сумкипе ӑна пуҫӗнчен ҫапнӑ.
Нумаях пулмасть ҫак хӗрарӑма явап тыттарнӑ. РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, 42 ҫултискерӗн халӗ хулана тирпей-илем кӗртес тӗлӗшпе ӗҫлеме тивӗ.
Ку пӑтӑрмах 2016 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 24-мӗшӗнче пулнӑ. Суд пынӑ чухне хӗрарӑм, ӳсӗрскер, кӑшкӑрашма тытӑннӑ. Пристав ӑна лӑпланма ыйтнӑ. Ку пушшех те урса кайнӑ: хайхискере вӑрҫма пуҫланӑ, сумкипе пуҫӗнчен ҫатлаттарнӑ.
Влаҫ представительне хур кӑтартнӑшӑн хӗрарӑмӑн патшалӑха 180 сехет ӗҫлесе татмалла. Пуҫиле ӗҫ тӗлӗшпе приговор вуланӑ: унӑн тепӗр 120 сехет ӗҫлемелле. Суд залӗнче кӑшкӑрашнӑшӑн административлӑ майпа явап тыттарнӑ.
«Граждан пуҫарӑвӗ» эксперчӗсем ҫул-йӗре лайӑхлатмалли проектпа паллаштарнӑ. Чӑваш Енре пурӑнакансене «шӑтӑк-путӑклӑ ҫулсен карттине» хатӗрлеме сӗнеҫҫӗ.
Пӗтӗм Раҫҫейри проекта темиҫе эрне каялла хута янӑ. Ку таранччен карттӑна шӑтӑк-путӑклӑ 3 пин ытла ҫула кӗртнӗ. Шупашкар хулинчи ҫулсем тӗлӗшпе те ҫӑхавсем ҫитнӗ. Экспертсем вӗсене япӑх хак панӑ. Картта ҫине Патрис Лумумба, Менжинский урамӗсем, База тата Лапсар проезчӗсем кӗнӗ.
«Граждан пуҫарӑвӗ» пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, юлашки ҫулта Шупашкарта япӑх ҫулсене пула 109 авари пулнӑ. Республикӑра вара ҫак сӑлтава пула 487 инкек сиксе тухнӑ. Вӗсенче 67 ҫын вилнӗ, 614 ҫын суранланнӑ.
Ҫулсем мӗншӗн япӑхланнине те палӑртнӑ. Ку строительство нормисемпе йӗркине пӑхӑнманнипе, шыв юхмалли хатӗрсем япӑх ӗҫленипе ҫыхӑннӑ.
Республикӑра пурӑнакансем япӑх ҫулсем пирки ҫак адреспа пӗлтерме пултараҫҫӗ: www.dorogi-onf.ru. Е 29-82-98 номерпе шӑнкӑравласа пӗлтермелле. Электронлӑ почтӑна яма та пулать: hotline@roadcontrol.ru.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Мускавра Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑха реформӑлассипе ӗҫлекен патшалӑх корпорацийӗн фончӗн правленийӗн председателӗпе — генеральнӑй директорӗпе Константин Цицинпа тӗлпулнӑ.
Чӑваш Енӗн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, граждансене пурӑнма юрӑхсӑра тухнӑ ҫуртсенчен хӑтлӑ хваттере куҫарассипе йышӑннӑ программӑри ыйтусене сӳтсе явас ӗҫе ҫавӑн пекех ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин хутшӑннӑ.
Чӑваш Енри халӑхӑн пурнӑҫ условийӗн шайне лайӑхлатас ыйтупа патшалӑх корпорацийӗ регионпа тачӑ ҫыхӑну тытса ӗҫле. 2008-мӗш ҫултанпа фонд республикӑра пурӑнакансен ҫурт-йӗр ыйтӑвӗсене татса пама пӗтӗмпе 10 млрд тенкӗ куҫарса панӑ. «Регионти хӑш-пӗр муниципалитетра программӑна туллин пурнӑҫласа та ӗлкӗрнӗ. Ҫав вӑхӑтрах Ҫӗмӗрлере тата Шупашкарта ыйтӑва туллин татса паманни сисӗнет. Кӑҫал авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне программӑна вӗҫне- хӗрне ҫитерме тӗллев лартнӑ. Ку енӗпе никамӑн та иккӗленӳ пулмалла мар», — тенӗ Михаил Игнатьев.
Шупашкарти Лакрей вӑрманне малашне пули-пулми кӗреймӗн. Иртен-ҫӳрене «СкиБарс2» автоматизациленӗ тӳлевпе тӗрӗслев тытӑмӗ урлӑ ирттерме пуҫлӗҫ.
Билетсене автоматизациленӗ тытӑм урлӑ сутнине кура кассӑсем аванрах ӗҫлеме пуҫласса, ҫынсене меллӗ пуласса шанаҫҫӗ. Анчах кунпа пӗрлех Шупашкар хула администрацийӗ паркӑн ӗҫне лайӑхрах тӗрӗслесе тӑрас ӗмӗтлине те пытармасть. Лакрей паркне кӗрекенсенчен укҫана аллӑн та илӗҫ, банк картти урлӑ та.
Ҫавӑн евӗрлӗ тытӑма халиччен Мускав, Ӗпхӳ, Архангельск, Красноярск, Чӗмпӗр, Чулхула, Сочи, Адлер, Кемӗр, Сургут, Саранск, Ижевск хулисенче ӗҫлеттерсе янӑ. Шупашкарта унччен Хӗрлӗ лапамри «Колесо обозрения» аттракционта хута янӑ.
Лакрей вӑрманӗнчи ҫӗнӗ тытӑм кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен кая юлмасӑр хута каймалла.
+11.3 °C