Иртнӗ шӑматкун, нарӑсӑн 6-мӗшӗнче, Чӗмпӗр облаҫӗнчи Чӑнлӑ районне кӗнекен Вӑта Тимӗрҫен шкулӗ 175 ҫул тултарнине паллӑ тунӑ. Кун пирки пире Николай Кондрашкин пӗлтерет. Шкул юбилейне укҫана нимелле пухса ирттернӗ.
Шкулти акт залӗнче халах лӑк тулли пухӑннӑ. Чи малтанах мухтава тивӗҫлисене тав хучӗсемпе хисепленӗ. Горбунова Н.П. тата Маслова Ф.Н. кӗпернаттӑрӑн хисеп хучӗсене, Казакова Т.П., Краснова И.В., Благороднова С.А., Аппанова Т.В. кӗпернаттӑрӑн тав хучӗсене илнӗ. Пухӑннисем уйрӑммӑн ҫак шкулта вӗрентнӗ учительсен йӑхӗсене ырӑ сӑмахпа аса илнӗ: Ивановсене, Романовсене, Белозеровсене, Семеновсене, Дубовсене, Красновсене, Сарафановсене тата ыттисене те.
Юбилей каҫӗ вырӑнти Николай Кондрашкин ӳнерҫӗн версинажӗпе вӗҫленнӗ. Унта куракансем ӳкерчӗксемпе, кӳлепеллӗ портретсемпе паллашма пултарнӑ. Николай Кондрашкин ҫавра ҫул тултарнӑ шкула хӑй те пуш алӑпа килмен — «Пӗрремӗш вӗрентекенсем» барельеф парнеленӗ. Ӑна ҫуркунне ҫитсен шкул ҫине ҫакӗҫ.
Вӑта Тимӗрҫен шкулне 1840 ҫулхи раштавӑн 22-мӗшӗнче уҫнӑ. 1870 ҫулта кунта пӗрре мар И.Н. Ульянов, И.Я. Яковлев пулнӑ. 1872–1874 ҫулсенче шкулта И.
Красноармейски районӗнчи Упи шкулӗнче вӗренекенсем халӗ хоккейла выляма пултараҫҫӗ. Унта хоккей курупки уҫнӑ.
Уписем кун пирки тахҫанах ӗмӗтленнӗ. 2014 ҫулта вӗрентекенсем «Каток ҫине кил» социаллӑ проект хатӗрленӗ. Район администрацийӗ вара вӗсене хавхалантарас тенӗ — хыснаран 330 пин тенкӗ уйӑрнӑ. Ҫитменнине шкул администрацийӗ хушнӑ.
Шкул хӑйех ӗҫлесе илет. Унта ферма, ҫӗр лаптӑкӗ пур. Унта ӗҫлесе илнӗ укҫана каток тумашкӑн янӑ. Каток патӗнче ҫурт та тӑвасшӑн.
Ҫавӑн пекех куракансем валли вырӑнсем пур. Хунарсем те ҫутатаҫҫӗ. Халӗ шкулта хоккей командине йӗркелесшӗн. Арҫын ачасем коньки ҫине хаваспах тӑраҫҫӗ.
Шухӑшланипе шур пӳрт лартаймӑн теҫҫӗ те, анчах выртан каска мӑкланни те паллӑ. Чӑваш Енри тӳре-шара хамӑр патра ҫӗлекен шкул формине республика тулашне те сарасшӑн. Кун пирки вӗсем паян ирттернӗ канашлура сӳтсе явнӑ. Унта республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев та, экономика аталанӑвӗн тата вӗренӳ министрӗсем Владимир Аврелькин тата Владимир Иванов та хутшӑннӑ.
Владимир Аврелькин ӗнентернӗ тӑрӑх, ҫӑмӑл промышленноҫӑн республикӑри предприятийӗсем (сӑмах кунта шкул форми ҫӗлекенсем пирки пырать) ют ҫӗршыври компанисемшӗн халех конкурент пулса тӑнӑ. Михаил Игнатьев Элтепер вӗсен республика тулашне те тухмаллине палӑртса хӑварнӑ.
Сӑмах май каласан, хальхи вӑхӑтра пирӗн тӑрӑхра шкул формине «Кайсаров», ОВАС, «Аврора», «Элита» предприятисем ҫӗлеҫҫӗ.
Нумаях пулмасть Етӗрнери таврапӗлӳ музейӗнче чикӗ сыхлакансен залӗ хута кайнӑ. Кӑкшӑмри 9 ҫул вӗренмелли шкулӑн пуҫламӑш класра вӗренекен ачасен пӗр ушкӑнӗ хӑйсен вӗрентекенӗсемпе ҫак залпа паллашма ятарлӑ экскурсине кайнӑ.
Республикӑри «Пограничное братство» (чӑв. ~Чикӗри тӑванлӑх) халӑх ушкӑнӑн комиссарӗ Сергей Антипин шкул ачисене чикӗ сыхлакансен залӑн историйӗпе паллаштарчӗ. Кунти материалсене, ятарлӑ зала хӑй вӑхӑтӗнче ҫӗршыв чиккине сыхланӑ пограничниксен пуҫарӑвӗпе уҫнӑ. Шкул ачисем вӗсемпе интересленсех паллашнӑ, чикӗ сыхлакансен пурнӑҫне сӑнлакан видео та курнӑ.
«Ҫӗршыва сыхлама хатӗр пулма мӗн пӗчӗкрен хатӗрленмелле, спортпа туслӑ пулмалла, шкулта лайӑх вӗренмелле. Унта та кунта террористсем алхасаҫҫӗ. Сирӗн ҫитӗнсен ҫӗршыва хӳтӗлеме хатӗр пулмалла», — тенӗ пограничник-ветеран Михаил Данилов.
Юлашкинчен пухӑннисем асӑнмалӑх сӑн ӳкерӗннӗ.
Ҫӗмӗрле хулинчи 8-мӗш гимназире вӗренекенсене тӑван халӑхӑмӑрӑн пӗрремӗш актрисипе Тани Юнпа паллаштарнӑ. Тани Юн, аса илтерер, Иоаким Максимов-Кошкинский мӑшӑрӗ пулнӑ. Вӑл вара чӑваш театрне йӗркелесе янӑ.
Тани Юн кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче ҫуралнӑ. «Тани Юн — чӑвашсен пӗрремӗш актриси» ят панӑ стендпа Ҫӗмӗрле ачисем хаваспах паллашнӑ. Вӗсене Тани Юн пултарулӑхӗ те чунтанах кӑсӑклантарнӑ. 1924 ҫулта Чӑваш драма театрне йӗркеленӗренпех ҫак тӗлӗнсе каймалла пултаруллӑ актриса чӑвашла киносенчи хӗрарӑм тӗп сӑнарӗсене калӑпланӑ.
Пӗрремӗш роле вӑл «Атӑл пӑлхавҫисем» фильмра калӑпланӑ. Унтан «Сарпике» фильмра тӗп рольте вылянӑ та ҫавӑнтанпа вӑл халӑх юратнӑ актриса пулса тӑнӑ, ӑна вырӑссен актрисипе Любовь Орловапа та танлаштарнӑ.
Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑрлач уйӑхӗн 29-мӗшӗ тӗлне республикӑри 5 шкула, кунсӑр пуҫне 17 класа карантина хупнӑ.
Ҫавна май занятисене 852 ача ҫӳремест. Кунсӑр пуҫне шкулчченхи пӗр учреждение, виҫӗ ача пахчинчи 4 ушкӑна карантина хупнӑ. Ҫапла майпа 220 ача килте ларать.
Паян планеркӑра палӑртнӑ тӑрӑх, Шупашкарти хӑш-пӗр класа карантина хупнӑ. Хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов каланӑ тӑрӑх, 59-мӗш (5 класс), 54-мӗш (2 класс), 30, 38 тата 24-мӗш шкулсенче (1-ер класс) хупӑннӑ.
Чӑвашсен пӗрремӗш актриси Тани Юн Етӗрне районӗнчи Чурпай ялӗнче 113 ҫул каялла ҫуралнӑ. Пӗрремӗш хут сцена ҫинче вӑл Палтайри клубра Н. Ефремов ҫырнӑ «Пуян Карук» спектакльте вылянӑ. Ун чухне хӗр 1920 ҫулта Етӗрнере вӗреннӗ, ӑна Палтай ялне вулама пӗлменнисене хутла вӗрентме янӑ пулнӑ. Аслисене вулама вӗрентнӗ хушӑрах ҫамрӑк хӗр драмкружока ҫӳреме те вӑхӑт тупнӑ.
Кино ҫулталӑкне тата Татьяна Степановна Максимова -Кошкинскаяна асӑнса паян Палтайри вӑтам шкулта митинг пулчӗ. Тани Юн ячӗпе ҫак вӑтам шкул ҫурчӗ ҫине ятарлӑ асӑну хӑми вырнаҫтарнӑ. Шкул ачисем асӑну хӑми умне чечек ҫыххи хучӗҫ, ӑна асӑнса пӗр минут шӑп тӑчӗҫ.
Тани Юн пултарулӑхне халалласа 11-мӗшсем ятарлӑ «Тани Юн — чӑвашсен пӗрремӗш актриси» ятлӑ хӑтлав хатӗрленӗ. Актриса 7 фильма хатӗрлес ӗҫе хутшӑннӑ, хӑй 5 фильмра вылянӑ. Унсӑр пуҫне шкул ачисем «Иртнӗ кунсем-ҫулсем» кӗнеке тӑрӑх актрисӑн биографийӗпе паллашнӑ. Шкулта ӑна халалланӑ кӗнеке куравне те йӗркеленӗ.
Нумаях пулмасть Шупашкар районӗнчи социаллӑ пулӑшу кӳрекен служба пайташӗсем, правӑна сыхлакансем Чӑрӑшкассинчи вӑтам шкулта пулнӑ. Унта вӗсем федерацин Чӑваш Енри тӗп инспекторӗ Геннадий Федоров хушнипех кайнӑ-мӗн. Асӑннӑ вӗренӳ заведенийӗнчи профилактика кунне хутшӑннисен шутӗнче Шупашкар районӗнчи прокурорӑн пулӑшуҫи Ю.А. Казаков, ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен И.В. Макарова инспектор, Е.В. Петрова нарколог, ӗҫлӗх центрӗн районти центрӗн пуҫлӑхӗ О.И. Александров, Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ пулӑшу кӳрекен центрӗн уйрӑмӗн заведующийӗ Т.А. Михайлова пулнӑ.
Шкул ачисемпе профилактика темипе калаҫнӑ хыҫҫӑн тӳре-шара учетра тӑракан ҫемьесене тата нумай ачаллисем патне ҫитсе ҫаврӑннӑ. Нумай ачаллисене Татьяна Андреевна пылак парнесемпе савӑнтарнӑ.
Чӑваш халӑхӗн чи малтанхи киноактриси Етӗрне районӗнчи Чурпай ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, Пӗрҫырлан шкулӗнче вӗреннӗ Тани Юн — Татьяна Степановна Кошкинская. Шӑпах ҫавӑнпа Пӗрҫырланти шкулта Раҫҫейри Кино ҫулталӑкне тата Чӑваш Республикинчи Ӗҫ ҫынни ҫулталӑкне халалласа уяв ирттерчӗҫ.
Район Кино ҫулталӑкне халалласа «Цветик–семицветик» ятлӑ программа хатӗрленӗ, унта «Путешествие в кино» (чӑв. Кинона ҫулҫӳреве) конкурс пур. Шкулти пуҫламӑш класс вӗрентекенӗ, шкулти аслӑ вожатӑй Ирина Вячеславовна Григорьева шкул пурнӑҫне халалласа видео хатӗрленӗ. Пухӑннисем малтанах унпа паллашрӗҫ. Пӗрремӗш класс ачисем Джанни Родари ҫырнӑ «Чем пахнут ремёсла» сӑвӑсем шӑрантарчӗҫ, 3-мӗш класс вӗренекенӗ Ираида Ворноцова «Рабочие руки» сӑвӑ каларӗ, «Дружба» (чӑв. Туслӑх) ача пахчинчи шӑпӑрлансем те уявра хастар пулчӗҫ.
Уява хатӗрленсе шкул ачисен ӳкерчӗкӗсен тата кӗнекесен куравне йӗркеленӗ. Унта 3-мӗш класра вӗренекен Анна Синичкина республикӑри «ЮНИТЭКС» ирттернӗ «Новогодние каникулы–2016» фотоконкурса тӑратнӑ ӗҫсемпе паллашма май пулчӗ.
Чӑваш Енӗн физкультурӑпа спорт министерствинче паянтанпа ҫӗнӗ ҫын ӗҫлеме тытӑннӑ. Республикӑн пӗрлештернӗ спорт ушкӑнӗсене хатӗрлекен Ардалион Игнатьев ячӗллӗ центра 2014 ҫултанпа ертсе пынӑ Борис Атаманова министр ҫумӗ пулма шаннӑ. Хушӑва республикӑн премьер-министрӗ Иван Моторин паян алӑ пуснӑ.
Борис Атамонов спортшӑн ҫӗнӗ ҫын мар. Елчӗк районӗнчи Курнавӑшра 1958 ҫулта ҫуралнӑскер вӑл 1983 ҫулта ҫӑмӑл атлетика енӗпе СССР спорт маҫтӑрӗ пулса тӑнӑ. 8 пин метра чупассипе Пӗтӗм Раҫҫейри кросра Чӑваш Ен тата Раҫҫей чемпионӗ ята тивӗҫнӗ.
Вӗренме вӑл Шупашкарти строительство техникумӗнче ҫӑмӑл атлетика секцийӗнче ӑсталӑха туптанӑ, Волгоградри физкультура инситутне вӗренсе пӗтернӗ.
19 ҫул Ҫӗнӗ Шупашкарти Олимп резервӗллӗ 3-мӗш шкул пуҫлӑхӗнче тӑрӑшнӑ.
+12.3 °C