Нарӑс уйӑхӗн 17-мӗшӗнче Мускавра Пӗтӗм Раҫҫейри «Вӗри чӗре» обществӑпа патшалӑх пуҫарӑвӗн лауреачӗсене чысланӑ. Кӑҫал наградӑна ҫамрӑксен тата ачасен ҫичӗ организацийӗ, 113 ачапа ҫамрӑк тивӗҫнӗ. Вӗсенчен виҫҫӗшне вилнӗ хыҫҫӑн чысланӑ.
Лауреатсен йышӗнче Чӑваш Ен ҫамрӑкӗсем те пулнӑ. Дария Зимина И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра вӗренет. Пурнӑҫри йывӑр лару-тӑрӑва пӑхмасӑрах вӑл спорт тытӑмӗнче пысӑк ҫитӗнӳсем тӑвать. Павел Федотов, Етӗрне районӗнчи пӗр шкулта вӗренекенскер, путакан ачана ҫӑлнӑ.
«Вӗри чӗре» иккӗмӗш ҫул ӗҫлет ӗнтӗ. Ӑна Светлана Медведева ертсе пыракан социаллӑ культура пуҫарӑвӗн фончӗ йӗркеленӗ. Унта паттӑр ӗҫ тунисене, йывӑр лару-тӑрӑва ҫӗннисене чыслаҫҫӗ.
«Чӑваш наци музейӗ 200 пин ытла сайра тӗл пулакан япала упракан вырӑн кӑна мар. Вӑл — хальхи вӑхӑтри культурӑпа ҫутӗҫ центрӗ те», — ҫак шухӑша палӑртнӑ асӑннӑ учрежденин пуҫлӑхӗ Ирина Меньшикова.
Музея ырлакан-мухтакансем, вӑл туса пыракан хисепе тивӗҫлӗ ӗҫсене палӑртакансем ӗнер татах та пулнӑ. Аваллӑхӑн управҫи ӗнер 95 ҫулхине палӑртассине, юбилейччен «Музее парне» акци ирттерессине эпир пӗлтернӗччӗ.
Музее уявпа культура министрӗн ҫумӗ Вячеслав Оринов саламланӑ май музейӑн хӑш-пӗр ӗҫченне Хисеп грамотипе чысланӑ.
Шурсухалсем те ҫитнӗ унта. Виталий Станъял ыррине кӑна каланӑ май ку учреждени Чӑваш Ен историне аталантарма тата сарма пулӑшнине асӑнса хӑварнӑ. Саламлакансем йышлӑ. Чӑваш Енӗн культурӑпа ӳнер институчӗн ректорӗ Наталья Баскакова, ЧППУн историпе филологи факультечӗн деканӗ Анна Скворцова тата ыттисем те хутшӑннӑ.
Ӗнер уҫӑлнӑ «Музей — сӑнсенче» курав та аваллӑх управҫин ӗҫ-хӗлӗпе аван паллаштарать.
Сӑнсем (43)
Чӑваш халӑх ӳнерпе ӑслӑлӑх академийӗн ертӳҫи Евгений Ерагин нумаях пулмасть Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ ята тивӗҫнӗ.
Евгений Евстафьевич 1955 ҫулхи чӳкӗн 21-мӗшӗнче Муркаш районӗнчи Ярак ялӗнче ҫуралнӑ. Чылай вӑхӑт хушши районти Калайкасси вӑтам шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗретнӗ. Таврапӗлӳҫӗ. Чылай кӗнеке авторӗ. Хальхи вӑхӑтра Евгений Ерагин — Чӑваш халӑх ӑс-хакӑлӗпе ӳнер академийӗн президенчӗ. Халӑх академикӗсене ертсе пынӑ май чылай меропритисене йӗркелет, хутшӑнать.
Евгений Ерагинӑн сумлӑ ячӗсем унччен те пулса. 2006 ҫулта ӑна Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ вӗрентекенӗ ята панӑччӗ.
Евгений Евстафьевичӑн пӗлтӗрхи ӗҫне Чӑваш халӑх сайчӗ те палӑртсаччӗ — вӑл «2015 ҫулталӑк ҫынни» сасӑлава хутшӑнма тивӗҫнӗччӗ.
Чӑваш Енри ял хуҫалӑх продукцийӗн производствин индексӗ, пӗлтӗрхипе танлаштарсан, 108 процентпа танлашнӑ. Ку динамикӑна сыхласа хӑвармаллине палӑртнӑ Михаил Игнатьев.
ЧР Элтеперӗ ял ӗҫченӗсемпе Правительство ҫуртӗнче тӗл пулнӑ. Унта пухӑннисене наградӑсемпе чысланӑ. Ку кӑҫал республикӑра Ӗҫ ҫыннин ҫулталӑкӗ пулнипе ҫыхӑннӑ, ҫавӑнпа Правительство ҫурчӗн залӗнче ӗне сӑвакансене чысланӑ.
9 ҫын Элтепер аллинчен награда илнӗ. Паллӑ ӗнтӗ: ку профессире арҫын сахал ӗҫлет. 7 ҫын ЧР Элтеперӗн тав хутне тивӗҫнӗ. Патӑрьел районӗнӗнчи Людмила Киргизова тата Етӗрне районӗнчи Зоя Филиппова «ЧР тава тивӗҫлӗ ял хуҫалӑх ӗҫченӗ» ята илнӗ.
«Ленинская искра» хуҫалӑхра тӑрӑшакан Зоя Филиппова ӗҫ кунӗ 4-ра пуҫланнине, 740 пуҫ ӗнерен 300-шне сунине палӑртнӑ. Юлашкинчен пурте Михаил Игнатьевпа сӑн ӳкерӗнӗ.
Шупашкарта пурӑнакан Михаил Крымовпа Евгений Порфирьева чысланӑ. Маттур каччӑсем путакан ҫынна ҫӑлнӑшӑн наградӑна тивӗҫнӗ. Вӗсене Станислав Антонов генерал-майор Хисеп грамотипе чысланӑ.
Михаилпа Евгений пӗлтӗрхи ҫулла, ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, пляжра каннӑ. Палламан пӗр арҫын, ӳсерскер, аттракционпа тӳлевсӗр ярӑнма шухӑшланӑ та «бананран» ҫакланнӑ. Анчах Атӑл варрине ҫитсен вӑл вӗҫерӗнсе кайнӑ.
Путакан арҫынна аттрацион хуҫисем ҫӑлма килӗшмен. Икӗ каччӑ вара аптӑраса тӑман — тӳрех шыва чӑмнӑ та путакан арҫынна туртса кӑларнӑ.
Шупашкарта урам чи лайӑх шӑлакана палӑртассипе ҫине тӑраҫҫӗ. Хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурса 21 ҫын хутшӑнать: вуннӑн — Ленин районӗнчен, улттӑн — Калинин районӗнчен, пиллӗккӗн — Мускав районӗнчен. Пӗрремӗш вырӑна тухакана хула мэрийӗ 15 пин тенкӗ преми, 2-мӗшшӗн 10 пин, 3-мӗшшӗн 5 пин парса хавхалантарма палӑртнӑ.
Шупашкар районӗнче те чи лайӑх дворниксене хавхалантарма шут тытнӑ. Анчах хысна шучӗпе мар. Хӑйсен ӗҫне вӑхӑтра тата пахалӑхлӑ пурнӑҫлакан дворниксене чыслас шухӑш патне Шупашкар районӗнчи Депутатсен пухӑвӗн депутачӗсем А.М. Андреев, Ю.Г. Николаев, Д.В. Васюков, А.Н. Константинов ҫитсе тухнӑ. Вӗсем чи тӑрӑшуллӑ ӗҫченсене хӑйсен шучӗпе хавхалантарасшӑн. Ҫакна хастарсем урам шӑлакансен тӑрӑшӑвне сума сунипе сӑлтавлаҫҫӗ.
Нестер Янкас ячӗллӗ культурӑпа искусство тата литература пӗрлӗхӗн правленийӗн черетлӗ ларӑвӗ иртнӗ. Унта правленин кӑҫалхи планне ҫирӗплетнӗ, пӗрлӗх уставне улшӑнусемпе хушӑмсем кӗртессине сӳтсе явнӑ.
"Кӑҫал тумалли чи пысӑк ӗҫсен шутӗнче — "Трак тӑрӑхӗнчи композиторсен юррисем" кӗнекене (нотӑсемпе, юрӑсен сӑмахӗсемпе пӗрле) хатӗрлесе пичетлесе кӑларасси", - тесе хыпарланӑ кун пирки пӗрлӗх сайтӗнче. Кӗнеке кӑларас ӗҫе Кушкӑри И.Р. Степанов композитор пуҫарнӑ. Ӗҫе ҫӑва тухиччен вӗҫлесе кӗнекене кӑларма палӑртаҫҫӗ. "Чылай авторпа материалсем хатӗр. Нумайӑшӗнпе хатӗрлесе ҫитермен. Ҫакӑнта авторсен ҫемйисен членӗсен пулӑшӑвӗ те кирлӗ. Малтанхи ӗҫсене тума авторсенчен 500-шер тенкӗ пухма палӑртнӑ", - ӑнлантараҫҫӗ ку пуҫару пирки.
Тепӗр ӗҫ — Н. Янкас ячӗллӗ премине парасси. Преми памалли положенине хӑш-пӗр ҫӗнӗлӗхсем кӗртнӗ. Вӗсенчен пӗри — преми илме тӑратакансен пӗрлӗх членӗ пуласси. Комисси ертӳҫи — Красноармейскинчи вӑтам шкул учителӗ В. Михайлов.
Нестер Янкас ячӗллӗ премие пама вӑхӑт ҫитни, унӑн ячӗллӗ пӗрлӗх кандидатсене тӑратма йыхравлани пирки Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
Кӳкеҫри ача-пӑча ӳнер шкулӗнче вӗренекенсем ӳкерӳ ӳнерӗн тата прикладной ӑсталӑх енӗпе ирттернӗ «Хӗллехи фантази» конкурса хутшӑннӑ.
Ҫӗнӗ ҫула тата Сурхурине халалласа йӗркеленӗскере шкулсенче, ача-пӑча пултарулӑх студийӗсенче, ача-пӑча ӳнер шкулӗсенче, ялсенчи клубсенче тата вулавӑшсенче ӑсталӑха туптакан арҫын ачасемпе хӗрачасем — пурӗ 800-е яхӑн — хутшӑннӑ.
Кӳкеҫри маттур ачасем те унта хӑйсен пултарулӑхне тӗрӗслесе пӑхас тенӗ. Чӑн та, республика шайӗнчи конкурса хутшӑнни вӗсен сая кайман. Ҫӗнтернинчен ытла хутшӑнни паха теҫҫӗ те, ӳкерӳ ӳнерӗ енӗпе конкурса хутшӑннӑ Кӳкеҫ ачисем апла кӑна лӑпланман. Роза Иванова преподаватель пӗлтернӗ тӑрӑх, Карина Максимова тата Анна Рябинина ҫӗнтерӳҫӗсен йышне лекнӗ, дипломсене тивӗҫнӗ.
1956 ҫулта Канашра ҫуралнӑ Вячеслав Муханов физик ҫак кунсенче Испанири сумлӑ премисенчен пӗрне тивӗҫнӗ.
Раҫҫейпе Германи физикӗ, космологӗ, Тӗнче аталанӑвӗн инфляци теорине ӗнентерекен авторсенчен пӗри фундаменталлӑ физикӑри ӗҫшӗн премине тивӗҫнӗ.
Вячеслав Муханов халӗ Мюнхенти Людвига-Максимилиан ячӗллӗ университет профессорӗ.
Стивеном Хокинг акӑлчан физик-теоретикӗпе Канаш ҫынни BBVA Foundation Frontiers of Knowledge Award in Basic Sciences премие фундаменталлӑ физика енӗпе тунӑ открытишӗн тивӗҫнӗ. Вӗсене 400 пин евро преми панӑ.
Премие тивӗҫнӗ ӑсчахсем шухӑшланӑ тӑрӑх, галактикӑсем тӗнче пуҫланнӑ вӑхӑтра квантлӑ флуктуацие пула йӗркеленнӗ пулать. Раҫҫейӗн тата Британин ҫак физикӗсем иртнӗ ӗмӗрӗн 80-мӗш ҫулӗсенчех ҫак шухӑш патне ҫитсе тухнӑ.
Шӑмат кун, кӑрлач уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче Раҫҫей тата чӑваш пичечӗсен кунне халалланӑ уяв иртнине эпир пӗлтернӗччӗ. Унта ЧР Журналистсен союзӗн Ҫемен Элкер, Николай Никольский тата Леонид Ильин ячӗллӗ премийӗсен лауреачӗсене те чысланӑ.
Тӑлӑх ачасене пӑхса ҫитӗнтерессине профилактикӑлассипе, ача усрава илекен ҫемьесен пӗлтерӗшне ӳстерессипе ҫыхӑннӑ материалсемшӗн «Хыпар» хаҫатӑн социаллӑ пурнӑҫпа вӗренӳ пайӗн редакторне Ирина Ивановӑна, экономикӑна аталантарассипе, социаллӑ пурнӑҫа лайӑхлатассипе ҫыхӑннӑ ыйтусене «Советская Чувашия» хаҫатра пичетленӗ материалсемпе «Чӑваш Ен» ПТРК эфирӗнчи телекӑларӑмсемшӗн «Советская Чувашия» корреспондентне Леонид Никитина Ҫемен Элкер ячӗллӗ преми пама йышӑннӑ.
«Хыпар» издательство ҫурчӗн «Самант» журналӗнче кун ҫути кӑтартнӑ чӑваш халӑхӗн хӑйнеевӗрлӗхне упраса хӑварассипе ҫыхӑннӑ материалсемшӗн ҫак кӑларӑм редакторӗ Владимир Степанов Н. Никольский ячӗллӗ премие тивӗҫнӗ.
Экологи хӑрушсӑрлӑхне, тавралӑха хӳтӗлессине халалланӑ, «Хыпар» тата ытти хаҫатра пичетленнӗ статьясемшӗн Россельхознадзор управленийӗн пресс-ҫыруҫине Надежда Васильевӑна Леонид Ильин ячӗллӗ преми пама йышӑннӑ.
+0.3 °C