Чӑваш художникӗсен союзӗн пайташӗ 55 ҫул тултарнине халалласа Ҫӗнӗ Шупашкарти ӳнер музейӗнче Наталия Нагорнова ӳнерҫӗн, педагогӑн куравӗ уҫӑлнӑ.
Чӑваш Енӗн патшалӑх телерадиокомпанийӗн журналисчӗ Марина Карягина пӗлтернӗ тӑрӑх, курава Наталия хӑйне пӗчӗкрен ӳнер тӗнчине илсе кӗнӗ ашшӗ-амӑшне халалланӑ. «Юлашки ҫулсенче сӑрӑ ӑсти чирлӗ амӑшне пӑхса пурӑннӑ, киҫчӗк тытма та питех вӑхӑчӗ тупӑнман-тӑр. Виҫӗм ҫул Наталия ҫӗнӗ туйӑмпа хавхаланса Владимир Нагорнов паллӑ скульпторпа ҫемье ҫавӑрнӑ, вара унӑн пирӗсем ҫинче урӑх тӗссем ҫуталса кайнӑ», — тесе пӗлтернӗ пултаруллӑ журналист.
Паян, нарӑс уйӑхӗн 26-мӗшӗнче, Василий Эктел ҫуралнӑранпа 75 ҫул ҫитрӗ.
Вӑл — художник, чӑваш писателӗ, литература критикӗ, СССР Писательсен союхӗн членӗ, Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, «Тӑван Атӑл» журнал премийӗн лауреачӗ. Пултарулӑх ҫулӗн малтанхи тапхӑрӗнче лирика сӑввисемпе историпе философи поэмисем ҫырнӑ. Унсӑр пуҫне публицистикӑпа тата прозӑпа та ӗҫленӗ.
Вӑл Елчӗк районӗнчи Лаш Таяпа ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Учительте, Елчӗк районӗн архитекторӗнче, Шупашкарти электроаппарат завочӗн художникӗнче, Чӑваш телекуравӗнче, «Ялав» тата «Пике» журналсен редакцийӗсенче ӗҫленӗ. Ҫӗнӗ ӗмӗр пуҫламӑшӗнче республикӑри Профессионал писательсен фондне тата «Калем» издательствӑна ертсе пынӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Раҫҫей тава тивӗҫлӗ художникӗ, Чӑваш халӑх художникӗ Николай Карачарский (1935-2021) ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнӗ. Вӑл Пӑрачкав районӗнчи Шадриха ялӗнче ҫуралнӑ.
Юбилей тӗлне Чӑваш кӗнеке издательствинче «Глаза моей России. Художник Николай Карачарсков» кӗнеке-альбом кун ҫути курна. Ӑна «Чӑваш Енӗн палла ҫыннисем» ярӑмпа пичетленӗ. Кӑларӑма пухса хатӗрлекенни – Сергей Журавлев.
Нарӑс уйӑхӗн 14-мӗшӗнче 16 сехетре Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче Александр Мухин-Чебоксарский художникӑн куравӗ уҫӑлӗ. Курава Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗн 65 ҫулхине халалланӑ.
Автор портрет миниатюрин, натюрморт, пейзаж, кӗнеке иллюстрацийӗн жанрӗсемпе ӗҫлет. Пӗчӗк япаласем ӳкерме калама ҫук чӑтӑмлӑх, пултарулӑх, тимлӗх, асталӑх кирлӗ. Куравра унӑн чи пӗчӗк портречӗ те пулӗ. «Студентка Катя Сидорова» ӗҫӗ калӑпӑшӗ 5,5х5,5 мм калӑпӑшлӑ. Унпа вӑл Раҫҫейри художниксен союзӗн рекордсменӗ пулса тӑнӑ.
Нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗнче, 16 сехетре, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн «Кӗмӗл ӗмӗр» галерейинче Чӑваш Енри художниксен союзӗн графика хайлавӗсен «Графика - 2025» куравӗ уҫӑлӗ.
Курава йӗркелекенсем палӑртнӑ тӑрӑх, графика кирек мӗнле ӳнер енӗн никӗсӗ пулса тӑрать. Графика – сӑнарлӑ ӳнерӗн чи авалхи тӗсӗ-мӗн. Художниксем паян та графикӑна кӑмӑллаҫҫӗ.
Куравра тӗрлӗ техникӑпа тата жанрпа хатӗрленӗ ӗҫсем пулӗҫ. Вӗсен авторӗсем чӑваш тата Раҫҫӗйӗн тава тивӗҫлӗ тата халӑх художникӗсем, Раҫҫейӗн художество академийӗн член-корреспонденчӗсем тата ҫамрӑк авторсем.
Нарӑс уйӑхӗн 2-мӗшӗнче Александр Алимасов (02.02.1935 – 08.02.2011) портретист, живописец, график, Чӑваш художникӗсен союзӗн пайташӗ, художество культурин паллӑ деятелӗ, Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнӗ.
Александр Никанорович пирки Леонид Петров халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче «тивӗҫлипе хакласа ҫитереймен художник» тесе палӑртнӑ.
«Тӑван халӑх историйӗпе тата хальхи вӑхӑтрисемпе ҫыхӑннӑ тӗрлӗ темӑсемпе ӳкернӗскер, пирӗн шутпа чӑваш искусствине чылай ҫул хушши ҫӳлте тытса пыма пултарнӑ. Пӗр тӗслӗх ҫеҫ. Унӑн мухтавлӑ ӗҫӗсенчен пӗр пӗчӗк пайӗ ҫеҫ – 13 портрет (П.Е. Егоров, Н.Я. Бичурин, Н.И. Ашмарин, Н.В. Никольский, И.Я. Яковлев, К.В. Иванов, В.И. Чапаев, А.Н. Крылов, А.А. Изотов, П.П. Хусанкай, А.Г. Николаев, Н.В. Павлова, Н.В. Федоров) – Мускаври Чӑваш Республикин представительствинче упранать. Унти чӑваш живопиҫӗн пысӑк художествӑллӑ произведенийӗсен йышӗнче (кун пек янӑравлӑ сӑмахсене критиксем каланӑ!) 14-мӗш портрет, пирӗн пурнӑҫа та хӑй ҫапларах пурӑнас хавалӗпе кӗрсе юлнӑскер, ҫук пек туйӑнать. Пулмаллах, вӑл та.
Александр Алимасов (хушамачӗн ӑш-чиккинче темскерле эреш те пурах-тӑр!
Раштав уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Ревель Фёдоров. Эпоха великой духовности» (чӑв. Ревель Фёдоров. Аслӑ ӑс-хакӑл тапхӑрӗ) астӑвӑм каҫӗ иртнӗ. Ӑна РСФСР халӑх художникӗ, Раҫҫей ӳнер академийӗн академикӗ, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх премийӗн лауреачӗ, Чӑваш Республикин литературӑпа ӳнер премийӗн лауреачӗ, Чӑваш Республикин хисеплӗ ҫынни Ревель Фёдоров (1929-2022) ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Ревель Фёдорович Раҫҫейри ӳнер академийӗн ылтӑн медальне, «Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» II степеньлӗ орден медальне, «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» ордена тивӗҫнӗ.
Художника аса илме унӑн пултарулӑхне хаклакансем тата унӑн ывӑлӗ Александр Фёдоров хутшӑннӑ. Вӑл — Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн «Ылтӑн ӗмӗр» галерейинче Раҫҫейри дизайнерсен союзӗн пайташӗн Иван Ивановӑн куравӗ уҫӑлнӑ. «Мифология цвета» (чӑв. Тӗс мифологийӗ) куравра — батик, гобелен, живопись.
Автор Шупашкарта 1960 ҫулта ҫуралнӑ. А. Н. Косыгин ячӗллӗ Мускаври пир-авӑр институтӗнче (халӗ Раҫҫейри патшалӑх университечӗ) вӗреннӗ. Пӗр вӑхӑт Тверьте ӗҫленӗ, унтан — И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педуниверситетӗнче ӗҫленӗ.
Иван Иванов пултарулӑхӗнче гобелен тата батик уйрӑм вырӑн йышӑнаҫҫӗ. Гобелена хатӗрлеме темиҫе уйӑх ҫеҫ мар, ҫул тата иртет. Хӑйӗн ӗҫӗсенче художник чӑваш халӑхӗн прикладной ӳнерне, культурине тӗпе хурать.
Раштав уйӑхӗн 3-мӗшӗнче Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музейра Мария Симакова ӳнерҫӗн (1934-2021) хайлавӗсен куравӗ уҫӑлнӑ. Экспозицие «Чувашские узоры» (чӑв. Чӑваш тӗрри) ят панӑ.
Мария Симакова Шупашкар районӗнчи Апашра ҫуралнӑ, «Паха тӗрӗ» хапрӑкра художникра чылай ҫул ӗҫленӗ ҫак маттур кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 23-мӗшӗнче пурнӑҫран уйрӑлса кайрӗ. Вӑл — «РСФСР халӑх ӑсти» (1991), «Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» (1995); «Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ художникӗ» (2008).
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче раштав уйӑхӗн 4-мӗшӗнче 14 сехетре Чӑваш Республикин халӑх художникӗпе Праски Виттипе тӗлпулу иртӗ.
Виталий Петров – художник-монументалист, живописец, график, иллюстратор, вӗри эмаль ӑсти. Тӗнчери этномодернизм юхӑмне аталантараканӗсенчен пӗри. Ӑна чӑваш Пикасси те теҫҫӗ.
Тӗлпулу вӑхӑтӗнче «Тӗспе кӗлтуни. Молитва в цвете. Prayer in color» альбомпа та паллаштарӗҫ.
+29.3 °C