Шупашкарта «Контрабас тӗнчи» пӗтӗм тӗнчери III фестиваль иртнӗ. Унта тӗнчери пултаруллӑ контрабасҫӑсем хӑйсен пултарулӑхне тата ҫак музыка инструменчӗн илемлӗ янӑравӗпе куракана тыткӑнланӑ.
Фестиваль кунӗсенче май тӗп хуламӑрти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче Эрик Хансен тата Ростислав Яковлев маҫтӑр-класс ирттернӗ.
Эрик Хансен — контрабас профессорӗ. Вӑл АПШри Юта штатри Бригам ячӗллӗ университетри музыка шкулӗнче симфони оркестрӗн дирижерӗнче тӑрӑшать. Унсӑр пуҫне вӑл Юта оркестрӗн солисчӗ тата дирижерӗ.
Ростислав Яковлев — Пӗтӗм Союзри конкурс лауреачӗ, Питӗрти филармонин симфони оркестрӗн солисчӗ.
Фестиваль вӑхӑтӗнче асра юлмалла концертсем те иртнӗ. Вӗсенчен пӗри куракансене Шупашкарти филармони залне пухнӑ.
Нумаях пулмасть Германире скульпторсен пӗтӗм тӗнчери ӑмӑртӑвӗ иртнӗ. Унта Польшӑри, Украинӑри, Латвири, Германири, Раҫҫейри ӑстасем тупӑшнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан Евгений Акимов унта Раҫҫей чысне хӳтӗленӗ. Унта унӑн вӗренекенӗ Артем Смирнов та кайнӑ.
Фестиваль Сотрум хулинче иртнӗ. Кӑҫал унта «вупӑр карчӑк» темипе кӳлепесем касса кӑларнӑ. Чи малтан скульпторсем жреби туртса кӑларнӑ. Мӗн лекнине кайран ӑсталанӑ.
Евгений Акимов ҫӗленсемпе ҫыхӑннӑ карчӑка касса кӑларнӑ. Вӗренекенӗ вара ачасен сӑнарне «чӗртнӗ».
Фестивальте тӗрлӗ ҫӗршыври ӑстасем опытпа ылмашӑннӑ. Германире пурӑнакансем вара скульптурӑсемпе сӑн ӳкерӗннӗ.
Комсомольски районӗнчи шкулсенче кашни кун тенӗ пекех тӗрлӗрен конкурссемпе олимпиадӑсем, семинарсемпе фестивальсем иртеҫҫӗ. Иртнӗ эрнере, сӑмахран, Аслӑ Чурачӑк вӑтам шкулӗнче хӑйсен черетлӗ фестивальне истори, право, обществознани тата экономика предмечӗсене ертсе пыракан вӗрентекенсем пуҫтарӑнчӗҫ. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, фестивальсем кашни ҫулах историри мӗнле те пулин паллӑ пулӑмпа ҫыхӑннӑ: иртнӗ 2015 ҫул — Аслӑ Ҫӗнтерӗвӗн 70 ҫулне халалланӑ, кӑҫал — XIX ӗмӗрӗн пуҫламӑшӗнче пулса иртнӗ декабристсен пӑлхавӗн юбилейне.
Ҫитнӗ хӑнасене малтанах С.А.Лукиянов шкул директорӗ саламларӗ, шкулӑн пуян историпе паллаштарнӑ хыҫҫӑн педагогсене тухӑҫлӑ ӗҫлеме ӑнӑҫу сунчӗ. Унтан виҫӗ ушкӑна пайланса уҫӑ уроксене ирттерме кӑмӑл тунӑ О.Г.Сорокина (Хырай Ӗнел вӑтам шкулӗ), Р.Д.Тимаев (Аслӑ Ҫӗрпӳел вӑтам шкулӗ), И.В.Пильщиков (Урмаел вӑтам шкулӗ) вӗрентекенсем патне саланчӗҫ. Чӑн та, тӗплӗн хатӗрленнӗ ҫамрӑк вӗрентекенсем фестивале: шкул ачисене те, ытти шкулсенчен килнӗ вӗрентекенсене те кӑсӑклантарчӗҫ вӗсем.
Республикӑри халӑх пултарулӑх центрӗ хатӗрленӗ «Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем» видеохӑтлав «Диво России» (чӑв. Раҫҫей тӗлӗнтермӗшӗ) фестиваль-конкурсӑн ҫурма финалне лекнӗ.
Чи лайӑххисен йышне ҫӗршывӑн 34 регионӗнчен 49 видеохӑтлава суйланӑ.
Ҫурма финалта Крымри, Атӑлҫи федераци округӗнчи, Тӗп, Ҫурҫӗр-Хӗвеланӑҫ, Ҫурҫӗр-Кавказ, Кӑнтӑр федераци округӗсенчи проектсем «тупӑшӗҫ». Куҫӑн майпа йӗркелекен ҫурма финал пуш уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Мускавра, унти «Крокус-экспо» курав залӗнчи конференц-залра иртмелле.
Ҫурма финала «Объекты приключения и событийного туризма» номинацире Чӑваш Енрисӗр пуҫне Самар, Вологда облаҫӗсенчен, Тутарстан Республикинчен тӑратнӑ ӗҫсем лекнӗ. Вӗсенчен чи лайӑххи финала лекӗ.
Нумаях пулмасть Киров облаҫӗнче вокал пултарулӑхӗн «Вятские напевы» (чӑв. Вӗтке кӗввисем) конкурс-фестиваль иртнӗ. Конкурса Раҫҫейри тӗрлӗ регионти пултаруллӑ ҫынсем пухӑннӑ.
Фестиваль виҫӗ номинаципе иртнӗ: Академи вокалӗ», «Халӑх вокалӗ», «Эстрада вокалӗ». Палӑртма кӑмӑллӑ: унта пирӗн ентеш те хутшӑннӑ.
Шупашкарти коопераци институчӗн управлени факультетӗнче 2-мӗш курсра вӗренекен Павел Галюк конкурс-фестивальте 2-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Вӑл «Бросок на небеса» юрӑ шӑрантарса жюри пайташӗсене тӗлӗнтернӗ. Павел «Эстрада вокалӗ» номинацие хутшӑннӑ.
Шупашкарта пултаруллӑ ҫемьесен фестивальне ирттерме палӑртнӑ. Кун пирки ЧР влаҫӗсене официаллӑ порталӗнче пӗлтереҫҫӗ.
Хулара «Пӗрле — туслӑ ҫемье» уҫӑ фестивале пӗрремӗш хут ирттермеҫҫӗ. Кӑҫал унта 10 ҫемье хутшӑнма кӑмӑл тунӑ.
Фестивальте пӗрисем ташлӗҫ, теприсем юрлӗҫ, виҫҫӗмӗшӗсем сӑвӑ вулӗҫ. Ҫавӑн пекех ҫемьесем хӑйсен пултарулӑхне кӑтартӗҫ, пӗҫерме пӗлнине кӑтартӗҫ. Пӗр сӑмахпа — ҫемьери кашни ҫын пултарулӑхне кӑтартӗ.
Фестиваль ҫемьесене пултарулӑх енчен аталанма пулӑшӗ. Вӑл пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Шупашкарти Хусанкай ячӗллӗ культура керменӗнче иртӗ. Фестиваль 15 сехетре пуҫланӗ.
Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх кашни ҫулах Елчӗк районӗнче «Хавхалану ҫӑлкуҫӗсем» фестиваль-конкурс иртет. Хальхинче ӑна Яманчурелӗнчи культура ҫуртӗнче йӗркеленӗ. Лаш Таяпа ял тӑрӑхӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, концерта Лаш Таяпа ял тӑрӑхӗнчи кашни ялтан пултарулӑх ушкӑнӗсем хутшӑннӑ. Концерта Лаш Таяпа ял тӑрӑхӗнчи культура работникӗсем тата пултарулӑх коллективӗсен пӗрлештернӗ хорӗ пуҫланӑ. Ун хыҫҫӑн сцена ҫине Яманчурелӗнчи «Эткер» фольклор ушкӑнӗ тухнӑ. Лаш Таяпари «Тайпи» фольклор ушкӑнне, Шӑмалакри «Туслӑх» хӗрсен ушкӑнне тата Яманчурелти «Шурчул» ансамбльне те куракансем тӑвӑллӑн алӑ ҫупса кӗтсе илнӗ. Концерт программи тӗрлӗ жанрпа пуян пулнӑ. Шӑмалакри Зоя Кулакова хӑй ҫырнӑ сӑввисене вуланӑ, Валентина Сидоровапа Александр Чернов «Ҫӗр виҫевҫин юрри» юррине юрланӑ. Лариса Казначеева шӳчӗсем те концерта хӑйне евӗрлӗ илем кӳнӗ.
Етӗрне районӗнче иртекен Анисим Асламас ячӗпе иртекен халӑх фесивальне хутшӑнса Кӑкшӑм ял тӑрӑхӗнчи артистсем «Человек славен трудом» (чӑв. «Этем ӗҫӗпе илемлӗ») ятлӑ ятарлӑ программа хатӗрленӗ.
Кӑкшӑмри Культура ҫуртӗнче ӗҫ ҫыннине халалласа ятарлӑ стенд йӗркеленӗ. Кунта вырӑнти ӗҫченсене халланӑ «С любовью к родной земле» (чӑв. Тӑван ҫӗре юратса) сӑнсен стенчӗ те, алӗҫ ӑстисен ӗҫӗсем те пур. Кӑкшӑмри «Родничок» (чӑв. Ҫӑлкуҫ) ача пахчинче ӗҫлекенсем курава чӑваш тумӗсем тӑхӑннӑ пуканесем илсе килнӗ. Людмила Гордеева «Чечексем — сире валли!» ятлӑ композици ӑсталанӑ. Людмила Максимова, Ильина Людмила, Андреева Зинаида, Мазюкина Елизавета, Федорова Алина, Семенова Ирина та тӗрлӗ мелпе ӑсталанӑ чечексемпе куракансене савӑнтарнӑ.
Кӑкшӑм ял тӑрӑхӗнче темӗн тӗрлӗ ӑстаҫӑ та пур иккен! Салфетка, алшӑлли, панно, коврик, тӗрлӗ ҫипуҫ ӑстисем Римма Артемьева, Тамара Миронова, Нина Иванова, Оксана Ильина, Инесса Иванова, Мария Матвеева тата ыттисем. Вӗсен пултарулӑхӗпе куракансем хаваспах паллашрӗҫ.
Концерт «Улах каҫӗпе» пуҫланчӗ.
Республикӑн тулашӗнче пурӑнакан хастар чӑвашсем тӑван халӑхӑмӑрӑн культурине манманни, ӑна хӑйсем пӗлнӗ тата пултарнӑ таран аталантарма тӑрӑшнине палӑртма кӑмӑллӑ. Самар тӑрӑхӗнчи йӑхташӑмӑрсем те ку енӗпе хастар.
Ҫитес уйӑхӑн 12-мӗшӗнче, акӑ, вӗсем пултаруллӑ сцена ӑстисене палӑртма конкурс ирттерме шухӑшласа хунӑ. Вӑл Чӑваш Енре ҫулсерен иртекен «Кӗмӗл сасӑ» эстрада фестивальне хутшӑнма тивӗҫ юрӑҫа суйламалли ӑмӑрту пулӗ. Фестиваль хулари Воронеж урамӗнчи 9-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ Туслӑх ҫуртӗнче 11 сехетре пуҫланмалла. Самар тӑрӑхӗнчи чӑвашсем кунашкаллине кӑҫалхипе 14-мӗш хут ирттереҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне вӑл тӑрӑхри маттур йӑхташӑмӑрсем чӑваш хореографи ушкӑнӗсене «Чӑваш ташши» фестиваль-конкурса йыхравлаҫҫӗ.
Раҫҫей Федерацийӗнче икҫӗре яхӑн тӗрлӗ халӑх пурӑнать. Вӗсем ҫӗршывӑн нумай-нумай хулисемпе ялӗсенче час-часах ҫывӑх хутшӑнса пурӑнни те куҫ кӗрет. Нумай чӗлхеллӗ халӑха пӗр-пӗрне ӑнланса пыма РФ Конституцийӗ «патшалӑх» статусне панӑ вырӑс чӗлхи пулӑшать. Апла пулсан та кашни халӑх хӑйӗн пуян культурине, хӑйнеевӗрлӗхне, несӗлӗсенчен ламран лама куҫса пырса атӑланакан чӗлхине упраса сыхласа хӑварас тесе тӑрӑшать. Ҫакна шута илсе ӗнтӗ шӑп та лӑп ҫирӗм тӑватӑ ҫул каялла пирӗн Чӑваш республикинчи пӗтӗмӗшле пӗлӱ паракан шкулсен программине «Тӑван ен историпе культури» (История и культура родного края) ҫӗнӗ предмет кӗртрӗҫ.
«Кӗртнӗ» сӑмаха калама ҫӑмӑл та, чӑннипе ӗҫе кӗртме вара питех те нумай тар юхтарма тиврӗ ун чухне: вӗренӱ программисем ҫеҫ мар, кӗнекисем те ҫук! Халиччен шкулсенче пулман-илтмен ҫӗнӗ предмета вӗрентме учительсем те ҫук! Ҫӗнӗ вӗренӱ ҫулӗ пуҫланнӑ-пуҫланман республикӑри ялсемпе хуласенчи вырнаҫнӑ шкулсенчи тӗрлӗ предметсене вӗрентекенсем Шупашкарти вӗрентӱ институтне пуҫтарӑнчӗҫ. Вӗсен хушшинче чӑваш чӗлхипе литератури, истори, музыка, рисовани тат ытти предметсене ертсе пыракансем пулчӗҫ.
+18.3 °C