Раштавӑн 5-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Вӑрман-Ҫӗктер ял тӑрӑхӗнчи Станъял ялӗ ҫумӗнчи «Акатуй» уҫланкинче («Чемен крепоҫӗнче») «Тени наших предков» фестиваль иртнӗ.

Ҫарпа истори клубӗсен ҫак фестивалӗ кӑҫалхипе улттӑмӗш хут иртни пирки асӑннӑ тӑрӑхри Николай Смирнов пӗлтерет.

Ку тӑрӑхра пӗрремӗш хут иртекен кӑҫалхи фестивальне Раҫҫейри 10 хуларан 12 ҫарпа истори клубӗ хутшӑннӑ.

Пушкӑртсен тӗп хулинчен, Ӗпхӳрен, ҫухрӑма 800 км хыҫа хӑварса фестивале килнӗ Александр Шабалинпа Наталия Герасимова ертсе пыракан «Медвежий двор» вара чӑн-чӑн юрта лартса, кӑвайт чӗртсех кӑтартнӑ.

Малтанах куракансемпе хӑнасем, авалхи ҫар ҫыннисен реконструкциленӗ тумӗсемпе, хӗҫпӑшалӗсемпе, тимӗрҫӗ лаҫҫипе, лагерьти шатерсемпе юртӑпа паллашнӑ, сувенирсем туяннӑ.

Уява килнӗ ачасем Ҫӗпӗрти хаски ӑратлӑ 6 йытӑ кӳлнӗ нартӑпа хаваспах ярӑннӑ. Шупашкаркасси ял старости Роза Бычкова уява 3 лашапа хутшӑннӑ. Ачасене те, аслисене те хыҫлӑ ҫунапа та, ахальлӗн те ярӑнтарнӑ.

Сӑнсем (9)

К.В. иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ ӗнертенпе «Вырӑс тата урӑх ҫӗршывсен фестивалӗ» ирттерме тытӑннӑ. Вӑл ҫак уйӑхӑн 8-мӗшенче вӗҫленӗ.

Фестивале театр ӗҫченӗсем Раҫҫейри литература, Чӑваш Енри Константин Иванов ҫулталӑкӗсене хупнине халалланӑ.

Фестиваль программине Александр Островскин «Чухӑнлӑх инкек мар», Болгари драматургӗн Йордан Йовковӑн «Албена юратӑвӗ», Алексей Писемскин «Синкерлӗ шӑпа», Сергей Найденовӑн «Ашшӗн ачисем», Ж.Б. Мольерӑн «Хыт кукар», Александр Пушкинӑн пьеси тӑрӑх лартнӑ «Дон Жуан — юрату шанчӑкне ҫухатнӑскер» спектакльсене кӗртнӗ.

Чӑваш театрӗсен, ку тӗслӗхре — академи драма театрӗн, пултарулӑхне хаклакансем фестивальти спектакльсене ҫитсе килме кая юлман-ха.

Чӑваш патшалӑх пукане театрӗ Пӗтӗм Раҫҫейри пукане театрӗсен «В гостях у Оле Лукойе» фестивальтен таврӑннӑ. Вӑл Йошкар-Олара чӳкӗн 10-15-мӗшӗсенче иртнӗ.

Фестивале Йошкар-Олари, Ижевскри, Костромари, Кстовӑри, Ҫырчаллӑри, Рыбинскри, Саранскри, Ӗпхӳри тата Шупашкарти пукане театрӗсем хутшӑннӑ. Ӑна Г.Андерсон ҫуралнӑранпа 210 ҫул ҫитнине халалланӑ.

Чӑваш патшалӑх пукане театрӗ «Гадкий утенок» спектакль лартнӑ. Вӑл театрӑн «ылтӑн фондне» кӗрет. Спектакле чӳкӗн 14-мӗшӗнче лартнӑ. Куракансене питӗ килӗшнӗ вӑл.

Пукане театрӗ икӗ дипломпа таврӑннӑ. «Пӗрремӗш планри чи лайӑх роль» номинацире Петр Клементьев ҫӗнтернӗ. Пирӗннисем «Музыка тӗлӗшӗнчен чи лайӑх хитрелетни» номинацире те палӑрнӑ.

Чӑваш Енри 12 шырав отрячӗ «Чӗре астӑвӑмӗ» республика фестивальне хутшӑннӑ. Ҫамрӑксем виҫӗ кунра шырав методикине тӗпченӗ, туризмпа паллашнӑ. Ҫавӑн пекех пӗрремӗш медпулӑшу пама вӗреннӗ, тӗрлӗ конкурса хутшӑнса хӑйсен вӑйне тӗрӗсленӗ.

Акӑ Евгений Шумилов вӑрҫӑра вилнӗ салтаксен ӳтне шырас ӗҫе чылай ҫул хутшӑнать. Вӗсем вӗсен шӑмми-шаккине тупса ҫӗнӗрен, ҫынла, пытараҫҫӗ. Кӑҫал «Астӑвӑм вахти» акцие хутшӑннисем Смоленск облаҫӗнче пулнӑ.

Кӑҫал унта 316 салтакӑн ӳтне тупнӑ. Вӗсенчен 308-шне вӗсем тӑванлӑх вилтӑприне хӑйсем антарнӑ. Ку ӗҫ пӗрре те ансат мар. Шырав вырӑнӗсенчен вӗсем музейсем валли экспонатсем илсе килеҫҫӗ.

«Чӗре астӑвӑмӗ» республика фестивалӗ ҫамрӑксем ҫар археологине мӗнле пӗлнине тӗрӗслеме май парать. Халӗ вӗсем ҫитес ҫул экспедицие ӑҫта каяссине палӑртнӑ. Тверь облаҫне ҫитӗҫ вӗсем. Унта 1942 ҫулта стрелоксен 139-мӗш дивизийӗ ҫапӑҫнӑ.

Чӳк уйӑхӗн 16–21-мӗшӗсенче Шупашкарта Пӗтӗм чӑвашсен «Асам» фестивалӗ пӗрремӗш хут иртӗ. Ӑна ЧР Кинематографисчӗсен пӗрлӗхӗ тата ЧР Культура министерстви ирттерет.

Фестивале киноӳнерти пултаруллӑ ҫынсене тупса палӑртас, чӑваш киностудийӗн ҫитӗнӗвӗсене кӑтартас, наци фильмӗсене сарас тӗллевпе ирттереҫҫӗ.

Кинофестивале кӗске тата тулли метражлӑ илемлӗ, документлӑ, анимаци фильмӗсем хутшӑнаҫҫӗ. Конкурса тӑратнӑ ӗҫсене 14 номинаципе хаклӗҫ. Чи лайӑххине фестиваль гран-прине парӗҫ. Чӑваш киноӳнерне пысӑк тӳпе хывнӑ картинӑсене ятарлӑ номинацире палӑртӗҫ.

Кинофестиваль чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче 15 сехетре ЧР Наци вулавӑшӗнче уҫӑлӗ. Программӑна кино кӑтартассине, тӗлпулусене, хӑтлавсене кӗртнӗ. Ҫавӑн пекех фильм авторӗсемпе тӗрлӗ ыйтӑва сӳтсе явӗҫ, ӑсталӑх класӗсем ирттерӗҫ.

Фильмсене ЧР Наци вулавӑшӗнче, ЧР Электрон тата кинодокументаци патшалӑх архивӗнче кӑтартӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗсене чӳкӗн 21-мӗшӗнче ЧР Наци вулавӑшӗнче чыслӗҫ. Киносеанссене, пултарулӑх тӗлпулӑвӗсене тӳлевсӗрех кӗртӗҫ.

Чӑваш Енре Пӗтӗм тӗнчери «Истоки» канашлупа килӗшӳллӗн этноколлективсем концерт лартӗҫ. Вӑл Шупашкарта чӳк уйӑхӗн 20–22-мӗшӗсенче иртӗ. Этнофестиваль пирӗн патра иккӗмӗш хут пулӗ.

Шупашкара Раҫҫейри тата Молдовӑри 11 этноколлектив килӗ. Сцена ҫине Мускаври, Питӗрти, Екатеринбургри, Пушкӑрт Республикинчи, Чӑваш Енри, Молдовӑри ушкӑнсем тухӗҫ.

Вӗсем хӑйсен пултарулӑхӗпе тӑватӑ лапамра пуллаштарӗҫ: «Асамат кӗперӗ» культурӑпа курав центрӗнче, Культурӑпа ӳнер институтӗнче, Ф.Павлов ячӗллӗ музыка училищинче, Трактор историйӗн музейӗнче.

Ушкӑнсем хӑйсен пултарулӑхне сайра тӗл пулакан инструментсем каласа кӑтартӗҫ. Вӗсен йышӗнче — дудельзак, раушпфайк, бомбарда, зурна, фрестел, цитоль, эрмен дудукӗ, вырӑс кӗсли тата ыттисем.

Мероприятисене тӳлевсӗрех кӗртӗҫ.

Чӳк уйӑхӗн 23-27-мӗшӗсенче Чӑваш Енре кинофестиваль иртӗ. 11 лапамра экологи пирки ӳкернӗ фильмсене кӑтартӗҫ.

ЧР Культура министерствин сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, фестиваль чӳк уйӑхӗн 23-мӗшӗнче ЧР Наци вулавӑшӗнче 14 сехетре уҫӑлӗ. Фестиваль вӑхӑтӗнче, 5 кун, ЧР Патшалӑх электрон тата кинодокументаци архивӗнче те фильмсем кӑтартӗҫ. Ҫавӑн пекех «Салют» культура керменӗнче, «Асамат кӗперӗ» культурӑпа курав центрӗнче, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУра кӑтартӗҫ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта таврапӗлӳпе истори музейӗнче, Шупашкар, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗрпӳ, Вӑрмар, Муркаш районӗсенче - клубсенче тата вӗренӳ учрежденийӗсенче фильмсем курма май пулӗ.

Ҫавӑн пекех фестиваль вӑхӑтӗнче экологи эксперчӗсемпе тӗлпулусем иртӗҫ, экологипе ҫыхӑннӑ алӗҫӗсен куравне йӗркелӗҫ тата ачасен ӳкерчӗкӗсен конкурсне хутшӑнма май пулӗ.

Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн ветеринари медицинин тата зоотехнин пӗтӗмӗшле тата уйрӑм зоотехни кафедрин доценчӗ рысаксен пӗтӗм Раҫҫейри фестивалӗнче пулнӑ. Фестиваль юпа уйӑхӗн 23–25-мӗшӗнсенче Мускаври тӗп ипподромра иртнӗ.

Виҫӗ кун хушшинче мӗн кӑна кӑтартман пулӗ! Куравсем ӗҫленӗ, аукционсем, чемпионатсем тата кӑтартуллӑ номерсем. Юлашкинчен асӑннисене Мускаври лаша клубӗсен пайташӗсем тата Мускаври полицин лаша полкӗ кӑтартнӑ.

Мероприятие «Раҫҫейӗн ипподромӗсем» акционерсен обществи, ҫӗршывӑн Ял хуҫалӑх министерстви, «Содружество» рысаксен савучӗ тата хрантсуссен лашу савучӗсен федерацийӗ, «Газпром» акционерсен обществи йӗркеленӗ.

Рысак лашасен аукционне Етӗрне районӗнчи В.И. Чапаев ячӗллӗ ӑратлӑ лаша савучӗ тата Чӑваш Енри лаша тытакан уйрӑм ҫынсем хутшӑннӑ.

Сӑнсем (4)

Чӑваш патшалӑх ял хуҫалӑх академийӗн ветеринари медицинин тата зоотехнин пӗтӗмӗшле тата уйрӑм зоотехни кафедрин доценчӗ рысаксен пӗтӗм Раҫҫейри фестивалӗнче пулнӑ. Фестиваль юпа уйӑхӗн 23–25-мӗшӗнсенче Мускаври тӗп ипподромра иртнӗ.

Виҫӗ кун хушшинче мӗн кӑна кӑтартман пулӗ! Куравсем ӗҫленӗ, аукционсем, чемпионатсем тата кӑтартуллӑ номерсем. Юлашкинчен асӑннисене Мускаври лаша клубӗсен пайташӗсем тата Мускаври полицин лаша полкӗ кӑтартнӑ.

Мероприятие «Раҫҫейӗн ипподромӗсем» акционерсен обществи, ҫӗршывӑн Ял хуҫалӑх министерстви, «Содружество» рысаксен савучӗ тата хрантсуссен лашу савучӗсен федерацийӗ, «Газпром» акционерсен обществи йӗркеленӗ.

Рысак лашасен аукционне Етӗрне районӗнчи В.И. Чапаев ячӗллӗ ӑратлӑ лаша савучӗ тата Чӑваш Енри лаша тытакан уйрӑм ҫынсем хутшӑннӑ.

Сӑнсем (4)

ЧР вӗренӳ институтӗнче тӑван чӗлхепе вырӑс чӗлхи учителӗсен ӑсталӑх урокӗсен Пӗтӗм Раҫҫейри фестивалӗ иртнӗ.

Фестиваль кӑҫал саккӑрмӗш хут иртнӗ. Пӗрремӗш тапхӑрта вӗрентекенсем Раҫҫей субьекчӗсенче пухӑнаҫҫӗ, ҫӗнтерӳҫӗсем вара Мускавра ӑмӑртаҫҫӗ.

Кӑҫал ӑсталӑх урокӗсем Шупашкарта, Питӗрте, Саранскра тата Нальчикре пулнӑ.

Шупашкарта Муркаш районӗнчи Калайкасси шкулӗнче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекен Александр Степанов тата Алена Ядрицова кӑтартнӑ. Кӑҫал Мускава кайма тивӗҫнӗ Светлана Тяхмусова (Шупашкарти 43-мӗш шкул), Валентина Ефимова (Куславккари 3-мӗш шкул) тата Валентина Иванова (Канаш районӗнчи Сухайкасси шкулӗ) те пухӑннисене хӑйсен урокӗсемпе паллаштарнӑ.

Кашни урок хӑйне май иртнӗ.