Чӑваш Енре Раҫҫейри композиторсен союзӗн «Пять вечеров» (чӑв. Пилӗк каҫ) камера фестивалӗ иртӗ. Асӑннӑ пӗрлешӗве ҫав мероприятие ирттерме Раҫҫейӗн Культура министерстви пулӑшать.
Ку проекта пилӗк ҫул каялла пуҫарса янӑ. Унӑн тӗллевӗ — хамӑр ҫӗршыври хальхи вӑхӑтри авторсен музыкипе паллаштарасси. Юбилей ҫулталӑкӗнче фестивале Раҫҫейӗн ҫичӗ хулинче йӗркелеме йышӑннӑ, ҫав шутра — Шупашкарта та.
Пирӗн республикӑра фестиваль программипе Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗн сцени ҫинче паллашма пулать.
Куракансем умне Чӑваш Енри тата Тутарстанри артистсем тухӗҫ. Ҫав шутра — Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн ӑстисем, музыка енӗпе вӗренекен студентсемпе преподавательсем.
Концерт чӳк уйӑхӗн 27-мӗшӗнче 18 сехет те 30 минутра Шупашкарти Энтузиастсен урамӗнчи 26-мӗш ҫуртри концерт залӗнче пуҫланӗ.
Паян, чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Хӗрлӗ Чутайӗнчи культура ҫуртӗнче театр коллективӗсен республикӑри «Асамлӑ чаршав» IV-мӗш фестивалӗн гала-концерчӗ пулӗ.
Шупашкар муниципаллӑ округӗнчи Апашри халӑх театрӗн артисчӗ Владислав Кириллов (режиссёрӗ — Ольга Ерилеева) халӑх тетелӗнчи хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, фестивале Хӗрлӗ Чутай муниципалитет округӗнче ҫуралса ӳснӗ, Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн актерӗсене Ирина Садовниковӑпа Николай Булаткина халалланӑ.
СССР халӑх артисчӗ Борис Алексеев ячӗллӗ Апаш халӑх театрӗ ҫав фестивале А. Ахверина ҫырнӑ «Калуш кайрӗ Атӑла» пьесипе лартнӑ спектакльпе хутшӑнӗ.
Мероприяти 18 сехетре пуҫланӗ.
Чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗнчен пуҫласа 22-мӗшӗччен Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче СССР Вера Кузьмина ячӗллӗ «Чӗкеҫ» фестиваль иртет. Ҫав вӑхӑтра чӑваш сцени ҫинче Азербайджан, Калмӑк, Крым, Тутарстан, Пушкӑртстан, Мари Эл республикисенчи театрсен чи лайӑх спектаклӗсене курма май туса панӑ.
Фестиваль уҫӑлнӑ кун калмӑксем спектакль кӑтартнӑ, чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнче — пушкӑртсем тата азербайджансем, чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче — ҫармӑссем.
Паян, чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Крым тутарӗсем Александр Пушкинӑн «Бахчисарайский фонтан» поэми тӑрӑх Эдип Эмир лартнӑ драмӑна курма май пур. Чӳк уйӑхӗн 21-мӗшӗнче тутарсем спектакль кӑтартӗҫ, чӳк уйӑхӗн 22-мӗшӗнче — чӑвашсем.
Ҫак кунсенче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «СеспельФЕСТ» фестиваль пырать. Вӑл чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче уҫӑлнӑ. Регионсем хушшинчи ҫав мероприяти Иосиф Дмитриев (Трер) ячӗллӗ.
Фестивалӗн пӗрремӗш кунӗнче Мари Элти Ҫамрӑксен театрӗ Иван Гончаров романӗ тӑрӑх лартнӑ «Обломов. Теперь или никогда» спектакле кӑтартнӑ.
«Эпир кашни ҫулах фестивале килетпӗр, — тенӗ театрӑн илемлӗх ертӳҫи, РФ искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Олег Иркабаев. — Пирӗн спектакле сумлӑ жюри хаклани пирӗншӗн пысӑк чыс».
Чӑваш Енри паллӑ балетмейстерсене: Людмила Нянинӑпа Владимир Милютина — халалланӑ конкурсӑн гала-концерчӗ иртнӗ.
Хореографи ӑсталӑхӗн «Ташӑ эрешӗсем» II фестиваль-конкурсне Чӑваш Республикин культурӑпа ӳнер институтӗнче пӗтӗмлетнӗ. Мероприятие асӑннӑ институтсӑр пуҫне Куславккасен ентешлӗх йӗркеленӗ.
Кӑҫалхи конкурса ҫӗршывӑн 7 регионӗнчи 48 пултарулӑх коллективӗ хутшӑннӑ. Вӗсем Чӑваш Енрен, Удмурт Республикинчен, Тутарстанран, Мари Элтан, Чулхула, Курск, Орлов облаҫӗсенчен.
Чӳк уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш пукане театрӗнче шкул театрӗсен «Асам» республикӑри конкурсӗн республика шайӗнчи тапхӑрӗ иртнӗ.
Фестивале ирттерме РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алла Салаева сӗннӗ.
Ӗнер хӑйсен ӗҫӗсемпе Вӑрмар муниципаллӑ округӗнчи Чулкассинчи тата Шупашкарти 53-мӗш вӑтам шкулсем паллаштарнӑ.
Унта тӗрлӗ шайри тӳре-шара хутшӑннӑ. Чӑваш Енӗн культура министрӗн ҫумӗ Георгий Богуславский шкул театрӗсен «Асам» фестивалӗн пӗлтерӗшне пысӑка хурса хакланӑ.
Финалистсен ячӗсене кӑҫалхи раштав уйӑхӗнче пӗлтерӗҫ.
Чӑваш патшалӑх филармониӗнче кантӑк арфа янӑравне итлесе киленме май килӗ.
Хӗлӗхлӗ инструментсен сассипе пӗрле пысӑк черкке янӑравӗ кӗрхи тӗкҫем куна илемлетессе шанаҫҫе концерта йӗркелекенсем.
Пысӑк черккесене илемлӗ сасса ҫавӑрма тӗнчери темиҫе музыкант ҫеҫ пултарать иккен. Вӗсенчен пӗри — унччен бас-гитарист пулнӑ Александр Лемешев.
Солист Раҫҫей, Германи, Финлянди, Итали, Франци, Инди, Мексика, АПШ тӑрӑх гастрольсемпе ҫӳрет. Кантӑк арфӑпа Александр Лемешев Юрий Башмет маэстрон фестивалӗсемепе концерчӗсене, Венецири Петров балне, АПШри кантӑк музыкӑн пӗтӗм тӗнчери фестивальне хутшӑннӑ.
Концерт Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче чӳк уйӑхӗн 11-мӗшӗнче иртӗ.
Чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче Иосиф Дмитриева /Трер/ халалланӑ регионсен хушшинчи «СеспельФЕСТ» фестиваль уҫӑлать.
Фестиваль кӑҫалхипе ҫиччӗмӗш хут иртет. Вӑл чӳк уйӑхӗн 17-мӗшӗччен пырӗ. Унта Мари Элти, Тутарстанри, Чӑваш Енри ҫамрӑксен театрӗсем хутшӗнӗҫ. Спектакльсем Шупашкарта Ҫамрӑксен театрӗнче тата Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче пулӗҫ.
Пӗрремӗш кунхине Мари ҫамрӑксен театрӗ «Обломов. Теперь или никогда» спектакльпе паллаштарӗ. Ӑна Иван Гончаровӑн романӗ тӑрӑх хатӗрленӗ.
Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи Чӑнлӑ районӗнче Анатолий Юман поэта асӑнса «Крылья обретаю вновь» иккӗмӗш литература фестивалӗ иртрӗ. Пӗрремӗшне пӗлтӗр Анатолий Федоровичӑн тӑван ялӗ, Чӑвашкасси, йышӑннӑччӗ, хальхинче вара хӑнасене район центрӗ – Аслӑ Нагаткин ялӗ пуҫтарчӗ. Поэт ҫитӗнсе тӑван ялӗнчен тухса кайнӑ та ӗмӗрне Нагаткинта район хаҫатӗнче вӑй хурса ирттернӗ.
Анатолий Федорович Ермилов-Юман 1932 ҫулта ҫуралнӑ, пилӗк ҫул каялла вара ҫӗре кӗчӗ. Вӑл 70 ытла литературӑра тӑрӑшнине, 60 ытла кӗнеке пичетлесе кӑларнине хакласа патшалӑх «РФ культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ят парса чысланӑ. Ҫаплах вӑл Чӑнлӑ районӗн пӗрремӗш Хисеплӗ гражданинӗ, литературӑри тата журналистикӑри темиҫе преми лауреачӗ. Ҫӗр ҫынни вӑл, тӑван ялне, тӑван районне, тӑван ҫӗршыва питӗ хытӑ юратнӑ, ҫакна сӑввисенче тата поэмисенче, ҫаплах статйисенче яр уҫҫӑн кӑтартса панӑ. Юманӑн икӗ ҫирӗп ҫунат пулнӑ – поэзи тата журналистика. Пирӗн аслӑ юлташӑмӑр -- тӑван ҫӗршыва парӑнса ӗҫлекен ҫыннӑн тӗслӗхӗ. Вӑл обществӑлла ӗҫсен хастарӗ, 1980-мӗш ҫулсем вӗҫӗнче Чӗмпӗр ҫӗрӗ ҫинче чӑваш юхӑмне пуҫарса яракансенчен пӗри.
Паллӑ ентешне асӑнса чыслама районти ытти ялсенчен культура ҫыннисем, вӗрентӳҫӗсем, ачасем тата район хаҫатӗнче пӗрле вӑй хунӑ ӗҫтешӗсем килнӗччӗ.
Хусанта «Лиффт» пӗтӗм Раҫҫейри VII литература фестивалӗнчен пирӗн ентешӗмӗр Марина Карягина Ылтӑн лауреат ятпа таврӑннӑ. Унтан та ытларах — ҫав сумлӑ фестиваль ҫитес ҫул пирӗн республикӑра иртӗ.
Фестиваль вӑхӑтӗнче, сӑмах май каласан, Мускаври Александр Куприн режиссёрӑн «Амфистроф. Встречное течение» фильмне те хавхаланса сӳтсе явнӑ. Аса илтерер: фильмра хальхи вӑхӑтри паллӑ та пултаруллӑ чӑваш поэчӗн Марина Карягинӑн пултарулӑхӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Раҫҫейри писательсен тата Раҫҫейри кинематографистсен союзӗсен членӗ пирки поэзи анинчи ҫӗнӗ ҫӗре ватакан тесен те йӑнӑш мар-тӑр. Мӗншӗн тесен Марина Карягина ку сӑмаха чӑннипех те тивӗҫ. Вӑл — халиччен тӗнче поэзийӗнче пулман амфистроф ӑсти. Специалистсем каланӑ тӑрӑх, ку сӑмах хальлӗхе словарьте те ҫук-ха. Карягина амфистрофӗсем сулахайран сылтӑмалла, сылтӑмран сулахаялла тарӑн шухӑшпа вуланаҫҫӗ. Палиндромра (Марина Карягина ку жанрпа та ҫырать) йӗркесем малтан та, хыҫалтан та пӗр пек вуланаҫҫӗ пулсан, амфистрофра шухӑш пӗлтерӗшӗ улшӑнать, пӗр текстрах икӗ хайлав пулса тухать. «Амфистроф — чӑннипех тӗлӗнтерекен жанр.
-1.7 °C