«Внукунук – философия добра» (чӑв. Внукунук — ырӑ философийӗ) проект хастарӗсем Ҫӗрпӳ районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан Слава ятлӑ мучие пӗр машина вутӑ илсе килсе панӑ.
Проект хастарӗсем — ҫамрӑксем. Вӗсем ырӑ ӗҫе 2020 ҫулта медиа-проект евӗр пуҫарса янӑ. Ӑна йӗркелесе янӑ Лена ятлӑ хӗр малтан хӑйӗн укҫипе ҫынсене пулӑшнӑ, анчах кайран укҫа хӗсӗнсе ҫитнӗ. Кӑҫал проекта ҫӗнӗрен ӗҫлеттерсе янӑ. Маттур ҫамрӑксем ҫӗршыв тӑрӑх ҫӳресе пӗччен ватӑсене тупаҫҫӗ, вӗсен нуши-терчӗпе кӑсӑкланаҫҫӗ, ырӑ ӗҫпе пулӑшма тӑрӑшаҫҫӗ. Хастарсене ырӑ кӑмӑллӑ ытти ҫын та тӗрев кӳрет.
Ҫӗрпӳ районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан Слава ятлӑ мучин килне газ кӗртмен, унӑн вутти те сахалланса юлнӑ. Хӗрсем ӑна пӗр машина вутӑ тата тутлӑ апат-ҫимӗҫ илсе килсе панӑ.
Ку эрнекун, юпа уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Сӑр тата Хусан хӳтӗлев чиккисене тунӑ ҫынсене асӑнмалли куна паллӑ тӑвӗҫ.
Ҫак кунсенче республикӑри шкулсенче тыл ӗҫченӗсен паттӑрлӑхне халалланӑ занаятисем иртнӗ. Спикерсем Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче стариксем, хӗрарӑмсем, ачасем окоп чавни пирки каласа кӑтартнӑ. Ҫак лекцисене 150 пин ача итленӗ.
Ача пахчисенче те шӑпӑрлансене окоп чавни пирки ӳкернӗ фильмсене кӑтартаҫҫӗ. Вӗсене ашшӗ-амӑшӗ, ачасем хӑйсемех хатӗрленӗ.
Ҫак кунсенче республикӑра тепӗр проект старт илнӗ: «Пӗрремӗш номерлӗ пост». Шупашкарти Ӗмӗр сӳнми ҫулӑм патӗнче тата Куславкка районӗнчи «Чӗмсӗр чикӗсен строителӗсене халалласа» асӑну палӑкӗ патӗнче хисеплӗ кӑравул тӑрӗ. Ку ӗҫе 14-18 ҫулсенчи ҫамрӑксем пурнӑҫлӗҫ. Кӑравулта 13-15 сехетсенче тӑмалла.
Чӑваш Енре ҫитес ҫул Телейлӗ ачалӑх ҫулталӑкӗ пулӗ. Ҫавна май ун валли логотип суйлаҫҫӗ.
ЧР Вӗренӳ министерстви республикӑри ҫынсене 9 ӳкерчӗкрен пӗрне суйлама сӗнет. Вӗсене ачасем хӑйсем ӳкернӗ. Сасӑлав ҫак сайтра пырать: https://vk.com/wall-142706289_9398.
Сӑмах май, проекта 650 ытла автор хутшӑннӑ. Халӗ тӑххӑрӑшӗнчен пӗрне суйлаҫҫӗ.
Хальхи вӑхӑтра ЧР Министрсен Кабинечӗ мероприятисен планне хатӗрлет.
Ҫӗрпӳ хулипе Пӑрачкав ялӗ Пӗтӗм Раҫҫейре хулара хӑтлӑх кӗртес енӗпе хатӗрленӗ проектсен конкурсӗнче ҫӗнтерӳҫӗ пулнӑ. Ҫапла вӗсем 70-шер миллион тенкӗ ҫӗнсе илнӗ.
Ку укҫапа Ҫӗрпӳре хулан кивӗ пайӗнче вырнаҫнӑ ача пахчине тата ун ҫывӑхӗнчи урамсене хӑтлӑлатӗҫ. Пӑрачкавра вара Коопераци урамне илем кӗртӗҫ. Унта культурӑпа архитектура еткерлӗхӗн объекчӗсем нумай. Вӗсен ку ӗҫсене 2023–2024 ҫулсенче тумалла.
Палӑртмалла: ытти ҫулсенче ку конкурсра Канаш, Сӗнтӗрвӑрри, Етӗрне, Улатӑр, Ҫӗмӗрле хулисем ҫӗнтернӗ. Кӑҫал конкурса 75 регионтан 280 заявка килнӗ. 160 проект ҫӗнтернӗ.
Шупашкар хулин Кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче пурӑнакансем хӑйсен тӑрӑхӗнче вӑрман вырӑнӗнче ҫурт-йӗр комплексӗ хӑпартса лартассине хирӗҫ иккен. Ҫав вӑхӑтрах республика Элтеперӗ Олег Николаев асӑннӑ комплекс валли 1 миллиарда яхӑн тенкӗ инфраструктура кредичӗ пама йышӑну кӑларнӑ.
«Дубрава-парк» ҫурт-йӗр комплексне вӑрман вырӑнӗнче хӑпартмалла-мӗн. Унта нумай хваттерлӗ 19 ҫурт пулмалла-мӗн. Вӗсенчен 15-шне 10 хутран пуҫласа 21 хутлӑ тӑвасшӑн иккен.
10 миллион ытла тенкӗ тӑракан проект хальлӗхе хатӗр мар-мӗн-ха. Эскиз вара пур. Унта палӑртнӑ тӑрӑх, ҫурт-йӗр комплексӗ Миттов бульварӗ, Фруктовӑй, Тополинӑй урамсем тата Сугутка юханшывӗ хушшинче пулӗ.
Чӑваш Енре Ленин, Сталин, Крупская, Распутин сӑнлӑ ҫынсене шыраҫҫӗ. Ҫак тӗллевпе пирӗн тӑрӑха Андрей Кончаловский продюсер центрӗн пайташӗ Дмитрий Матвеев килсе ҫитнӗ.
Дмитрий Матвеев каланӑ тӑрӑх, паллӑ кинорежиссёр историлле пысӑк сериал ӳкерме пуҫлӗ. «Вӑл мана ХХ ӗмӗр пуҫламӑшӗнчи Раҫҫейри паллӑ ӗҫченсем евӗр сӑнлӑ ҫынсене тупма хушнӑ», – ӑнлантарса панӑ вӑл.
Кайран Дмитрий ытти региона тухса кайӗ. Проектпа «Народный кастинг» сайтра паллашма пулать.
Чӑваш Енре культурӑри тата ӳнерти ҫӗнӗ йышши технологисене пурнӑҫа кӗртме республика Элтеперӗн грантне уйӑрса парӗҫ.
Укҫана Патӑрьелӗнчи клуб тытӑмне «Анатри чӑвашсен тӗпелӗ» проекта пурнӑҫа кӗртме 100 пин тенкӗ парӗҫ; Республикӑри халӑх пултарулӑхӗн центрне «Нумай енлӗ Чӑваш Ен» мода ART-фестивальне ирттерме — 200 пин тенкӗ; Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшне «Чӑваш Енӗн литература маршручӗсем» проект валли — 200 пин тенкӗ, Вӑрмарти ача-пӑчан ӳнер шкулне «РемеслоKreatiff» арт-мастерской валли — 100 пин тенкӗ; «Акация» культура керменне «Пуҫарусен курупки. Ача-пӑча фольклорӗ. Килӗштерсе усӑллӑ ӗҫлекен территори» пӗчӗк халӑхсен фольклор фестивалӗ валли — 100 пин тенкӗ; Сӗнтӗрвӑрринчи тӗп вулавӑш тытӑмне «Шӗнерпуҫпе паллаш» проекта пурнӑҫлама — 100 пин тенкӗ; Етӗрне районӗнчи тӗп вулавӑш тытӑмне «Ҫӗнӗ ҫӗр хывакан: Аркадий Павлович Айдак» проект валли — 100 пин тенкӗ; Пӑрачкав районӗнчи тӗп клуб тытӑмне «Пӑрачкав парӑсӗсем» ача-пӑчапа ҫамрӑксен регионсем хушшинчи М. Бочкарев ячӗллӗ фестиваль-конкурсне ирттерме —100 пин тенкӗ.
"Пионер организацийӗ йӗркеленнеренпе - 50 ҫул" проектпа килӗшӳллӗн Ҫӗмӗрлери парка хӑтлӑлатӗҫ. Ӗҫсене ҫу уйӑхӗн 16-мӗшӗнче пуҫӑнӗҫ.
Парка хӑтлӑлатма 94 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. 2 миллионӗ - вырӑнти хыснаран, 22 миллион тенкине республикӑн резерв фордӗнчен панӑ. Тепӗн 70 миллион тенкине хула грант выляса илнӗ.
Ӗҫсене Самарти ландшафт компанийӗ пурнӑҫлӗ. Парка кӑҫал юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗччен хӑтлӑлатса пӗтермелле.
Паянтан, ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнчен, Шупашкарта "Пирӗн Тӑван ҫӗршыв пӗрре" проект старт илет. Вӑл шкул ачисен патриотлӑх туйӑмне аталантарассипе ҫыхӑннӑ.
Проектпа килӗшӳллӗн, ачасем урокра Раҫҫей гимне юрлӗҫ. Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Денис Спирин пӗлтернӗ тӑрӑх, гимна ОБЖ тата истори урокӗсенче шӑрантарӗҫ.
"Кашни шкул график тӑвӗ. Ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнчен "Россия - священная наша держава, Россия - великая наша страна" ачасен сассипе янӑрама пуҫлӗ", - ҫапла пӗлтернӗ сити-менеджер. Шупашкар хула администрацийӗн вӗренӳ управленийӗн пуҫлӑхӗ Елена Сахарова та ачасен ҫӗршыв гимнне пӗлмеллине, патриот пулмаллине палӑртнӑ.
Пӗлтӗр республикӑри ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсенче оптимизаци проектне пурнӑҫласа тӳре-шаран 527 пин ӗҫ сехетне перекетлеме май килнӗ. Кун пирки ЧР Экономика аталанӑвӗн министерстви пӗлтерет.
Малта — оптимизацин виҫҫӗмӗш тапхӑрӗ. Пӗлтӗр тӳре-шаран ӗҫне оптимизацилес тӗллевпе 107 проект пурнӑҫланнӑ. Тӗслӗхрен, ахаль ҫынсене тата усламҫӑсене патшалӑх пулӑшӑвӗсем парассипе ҫыхӑннӑ оптимизаци.
Тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх, перекетленӗ 527 пин ӗҫ сехечӗ 50 миллион тенкӗпе танлашать.
Халӗ проекта мӗнпур муниципалитетра пурнӑҫлама тытӑннӑ. Вӗсенче 99 проект пуҫарнӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (03.04.2025 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 746 - 748 мм, 2 - 4 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Воронцова Галина Михайловна, медицина ӑслӑхӗсен докторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Раман Иринкки, ҫамрӑк чӑваш ҫыравҫи ҫуралнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |