Ватӑ хӗрарӑм ача пахчине мӑнукӗн ачине илме пынӑ. Воспитательница вара ӑна урӑх шӑпӑрлана парса янӑ. Ячӗ вӗсен пӗрешкел пулнӑ. Ватӑскер куҫлӑхсӑрах пынӑ, ҫавӑнпа ачана уйӑрса илеймен.

Ют ача ватӑ ҫынпа мӗншӗн лӑпкӑнах кайнӑ? Ӑнланмалла мар. Ют шӑпӑрлана ҫавӑтса килни киле ҫитсен ҫеҫ ҫиеле тухнӑ. Хӗрача йытӑ мӗн ятлине пӗлмен. Унтан пӗчӗкскер кил хуҫи хӗрарӑмӗн косметичкине кӗрсе кайнӑ. Вара тин ватӑ хӗрарӑм сисчӗвленнӗ.

Вӑл ачана каялла ача пахчине таксипе илсе кайнӑ. Унта вара ҫав ачана илме килнӗ амӑшӗ тата сехӗрленсе ӳкнӗ воспитательница ларнӑ. Икӗ ен лару-тӑрӑва ҫивӗчлетмесӗр ирттерме калаҫса татӑлнӑ, полицейскисене тӗрӗслев ирттерме ыйтман.

Пуш уйӑхӗн 1-3-мӗшӗсенче Шупашкарта «Ҫӗрулми – 2018» курав ӗҫлессине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Софья Савнеш автор Раҫҫейри 25 регионти 90-а яхӑн компани хутшӑнассине систернӗччӗ.

Ӗнер Чӑваш Енӗн Правительство ҫуртӗнче иртнӗ тунтикунхи планеркӑра ЧР Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫин ҫумӗ – ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов каланӑ тӑрӑх, курава Раҫҫейри 23 регионтан килнӗ. Мероприятире ҫӗрулмин 100 ытла сорчӗпе паллаштарнӑ. Кунсӑр пуҫне ҫӗрулми туса илмелли техникӑн куравӗ иртнӗ.

Ҫав мероприятире предприятисемпе организацисем халӑха 60 тонна ҫӗрулми сутнӑ.

Сергей Артамонов пулӑшнӑшӑн Шупашкар хула администрацине тав тунӑ. Унтисем ватӑсене ҫӗрулмине киле тӳлевсӗр ҫитерсе парассине йӗркеленӗ-мӗн. Ҫак ӗҫе 12 автомашинӑна явӑҫтарнӑ, тиеме тата пушатма 24 ҫынна чӗннӗ.

«Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» холдинг Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫине хутшӑннисене ҫу уйӑхӗнче тӳлевсӗр илсе ҫӳрӗ. Ҫӑмӑллӑхпа усӑ курма мӗнпур класлӑ пуйӑсра, ҫав шутра — пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ «Сапсансенче» те, усӑ курма май килӗ.

Кӑҫалхи акци ҫу уйӑхӗпех тӑсӑлӗ. Ҫав вӑхӑтра Раҫҫей тӑрӑх унталла та кунталла пӗр ҫынах тем чухлӗ хутлама ирӗк парӗҫ.

Тӳлевсӗр билет туянас тесен вӑрҫӑ ветеранӗсен паспорт, вӑрҫӑ ветеранӗ, Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин сусӑрӗ пулнине е «Ленинграда хӳтӗленишӗн» медальпе чысланине ҫирӗплетекен удостоверени кӑтартмалла. Ватӑпа пӗрле ҫула тухнӑ ҫынна та ҫӑмӑллӑх парӗҫ: унран вырӑн таврашӗшӗн, апатшӑн укҫа илмӗҫ.

Пӗлтӗр те вӑрҫӑ ветеранӗсен ҫӑмӑллӑх пулнӑччӗ. Анчах ун чухне вӗсене ҫу уйӑхӗн 3-12-мӗшӗсенче ҫеҫ тӳлевсӗр ҫӳретнӗччӗ.

Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Анатолий Мясников нумаях пулмасть физкультурӑпа спорт комплексӗнче тӗлпулу ирттернӗ. Унта сывӑ пурнӑҫ йӗркине юратакансем, Раҫҫей пенсионерӗсен пӗрлешӗвӗн пайташӗсем, физкультурӑпа спорт комплексӗнче ӗҫлекенсем хутшӑннӑ.

Район администрацийӗн пресс-служби хыпарланине ӗненсен, ветерансем нумай хваттерлӗ ҫуртсен картишӗсене юсанишӗн тав тунӑ. Физкультурӑпа спорт комплексне пенсионерсене йӳнӗ хакпа кӗртнишӗн те ватӑсем савӑнаҫҫӗ, пуҫлӑхсене тав сӑмахӗ калаҫҫӗ иккен.

Ҫав вӑхӑтрах ыйтса пӗлме ӑнтӑлакансем те йышлӑ пулнӑ. Сӑмахран, управляющи компанисем кӑрлач уйӑхӗнчен тарифсене ӳстернишӗн пӑшӑрханнӑ ватӑсем.

Хастар пенсионерсем культура учрежденийӗсенче, хушма пӗлӳ паракан учрежденисенче ачасемпе тӗл пулас, вӗсене ӑс-тӑн парса калаҫас кӑмӑллине палӑртнӑ. Теприсем тата ачасене ишме вӗрентес шутлине пӗлтернӗ.

Йӗпреҫ районӗнчи Культура ҫуртӗнче вырӑнти ветерансен хорӗ 35 ҫул тултарнӑ ятпа ӗнер концерт лартнӑ.

Ветерансен хорне 1983 ҫулта Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Геннадий Степанов йӗркеленӗ. Ансамбль ертӳҫи пулса вӑл 2012 ҫулччен тӑрӑшнӑ. Хор пуҫаруҫи вӑхӑтсӑр вилнӗ хыҫҫӑн пултарулӑх ушкӑнне Михаил Бархонов ертсе пыма пуҫланӑ. Ҫав вӑхӑтра хора Геннадий Степанов ятне панӑ.

Ветерансен халӑх хорӗ районти тата республикӑри мероприятисене кӑна мар, ҫӗршыврисене те хутшӑнать. Тӗрлӗ наградӑна, премие сахал мар тивӗҫнӗ.

Сумлӑ ушкӑна 35 ҫулхи юбилейпа район администрацийӗн информатизаци тата социаллӑ аталану пайӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Людмила Константа саламланӑ, райадминистрацин Хисеп грамотипе чысланӑ.

Кӑҫалхи Ҫӑварни нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗнче пуҫланчӗ те нарӑсӑн 18-мӗшӗнче вӗҫленчӗ. Мӑнкун умӗнхи типпе кӗриччен 7 эрне маларах уявлаканскер вӑл ҫулсерен тӗрлӗ вӑхӑта килет.

Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Сӗнтӗрпуҫ ялӗнче кӗҫӗн ҫӑварнине уявлама культура Ҫурчӗ умне пуҫтарӑннӑ. Унта иртнӗ «Ҫӑварни ҫуни ҫут ҫуни» уява ачасем, ҫамрӑксем, ял-йыш тата ватӑсем хутшӑннӑ.

Уява ачасем пуҫланӑ. Вӗсем тӑвайккине пухӑнса ярӑнма тытӑннӑ. Кӑҫалхи ҫул «шыв ҫулӗ уҫакан» ача Богдан Ларионов пулнӑ, мӗншӗн тесен вӑл тӑвайккинчен пӗрремӗш ярӑнса аннӑ. Сӑвӑ каласа Богдан кантӑр вӑррине инҫетелле персе янӑ. Тӑвайккинчен камӑн ҫунашки инҫетерех анать, ҫавӑн тырри ӑнса пулать тесе шухӑшланӑ ӗлӗк чӑвашсем.

Ачасемпе ҫамрӑксем ҫунашкапа тупӑшнӑ, «Сӗнтӗр» халӑх фольклорне ҫӳрекенсем хӑйсен пултарулӑхне кӑтартнӑ. Ҫамрӑксемпе ачасем лашапа каттачи чупнӑ. Уявра тӗрлӗ чӑваш вӑййисене вылянӑ: «Икерчӗлле», «Ҫӑпаталла», «Лашалла», «Йытӑлла».

Ҫӑварни уявӗ улӑмран тунӑ ҫӑварни катемпине ҫунтарнипе вӗҫленнӗ. Малтанах катемпи тавра ҫӑварни юрри юрласа ташланӑ, кайран ҫунакан катемпи урлӑ сиксе ырӑ-усалсенчен, чир- чӗртен тасалнӑ.

Малалла...

Чӑваш Енӗн тӗп хулинче ваттисем валли хӑна ҫурчӗ уҫӑлнӑ. «Социаллӑ хӑна ҫурчӗ» ят панӑскерте ваттисемпе сусӑрсем вӑхӑтлӑх хӳтлӗх тупма пултараҫҫӗ.

Ҫӗнӗ проектпа паллаштарнӑ май Шупашкарти халӑха социаллӑ пулӑшу кӳрекен комплекслӑ центр пуҫлӑхӗ Ренада Федорова хӑна ҫуртне кинеми-мучине, сусӑрсене вӗсен ачи-пӑчи, ҫывӑх тӑванӗсем ӗҫпе е канма тухса кайнӑ вӑхӑтра йышӑнассине пӗлтернӗ. Сӑмахран, командировкӑна кайма тивсен. Е тата канма каяс тесен.

Халсӑррисене пӑхакансем киле таврӑниччен вӗсен ҫывӑх ҫыннисем хӑна ҫуртӗнче талӑкӗпех пурӑнӗҫ. Вӗсене апат ҫитерӗҫ, ытти енӗпе пулӑшӗҫ.

«Социаллӑ хӑна ҫурчӗпе» усӑ курнишӗн укҫа тӳлемелле.

Шупашкарта 2015 ҫултанпа ваттисемпе сусӑрсем валли «Ача пахчи» ӗҫлет. Вӑл — халсӑррисене ачи-пӑчи ӗҫре чух пулӑшма уҫнӑскер.

Паян ирхи тӑватӑ сехет тӗлӗнче Вӑрнар районӗнчи Кӳлхӗрри ялӗнче пушар тухнӑ. Унта 93 ҫулти кинемей пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Тӗпчевҫӗсем малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, ватӑ ҫын пурнӑҫран сӗрӗме пула уйрӑлнӑ.

Ватӑ ҫын пӗр хутлӑ йывӑҫ пӳртре пурӑннӑ. Унӑн ҫурчӗ ҫуннине йӗрке хуралҫисене ял ҫыннисем пӗлтернӗ. РФ Инкеклӗ ӗҫсен министерствин республикӑри управленийӗн тытӑмӗнчи икӗ машина тата сакӑр ҫын пушарпа кӗрешнӗ. Пӳрт самай сиенленнӗ пулин те ҫулӑма сӳнтерсе ӗлкӗрнӗ.

РФ Следстви комитечӗн республикӑри управленийӗн сайтӗнче ҫырнӑ тӑрӑх, вут-ҫулӑм тата вилӗм сӑлтавне тӗпчевҫӗсем палӑртӗҫ. Вӗсем ку енӗпе ӗҫлеме тытӑннӑ ӗнтӗ.

Маларах ун пек инкек Елчӗк районӗнчи Лаш Таяпа ялӗнче сиксе тухнӑччӗ. Пушарта 81 ҫулти хӗрарӑм вилнӗччӗ.

Шупашкарта пурӑнакан хӗрарӑм килтен тухса кайнӑ та таврӑнман. Ӑна халӗ тӑванӗсемпе полицейскисем шыраҫҫӗ. Кун пирки шыравпа ҫӑлав службин халӑх тетелӗнчи ушкӑнӗнче хыпарланӑ.

Анна Герасимова ӑс-тӑн арпашӑннипе аптӑрать. Вӑл 1939 ҫулта ҫуралнӑ. Ватӑ хӗрарӑм нарӑс уйӑхӗн 13-мӗшӗнче килтен тухнӑ та тек таврӑнман. Халӗ вӑл ӑҫта пулнине никам та пӗлмест.

Анна Герасимова 158 сантиметр ҫӳллӗш, имшеркке кӗлеткеллӗ, куҫӗ хӑмӑр, ҫӳҫӗ ҫырӑ. Вӑл ҫӑм тутӑр ҫыхнӑ пулнӑ, капюшонлӑ пальто, тӗттӗм хӑмӑр тӗслӗ пушмак тӑхӑннӑ.

Ватӑ хӗрарӑм ӑс-тӑн енчен ҫухалса кайма пултарать. Ӑна куракансене полицие шӑнкӑравласа пӗлтерме ыйтаҫҫӗ.

Красноармейски районӗнче вырӑнти влаҫ тытӑмӗнче ӗҫленӗ хӗрарӑм суд сакки ҫине ларӗ. 58 ҫулти хӗрарӑм инсульт пулнӑ ватӑ ҫынна улталанӑ.

ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, 2013 ҫулта хайхискер тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ хӗрарӑм патне килсе ҫӳренӗ. Вӑл ҫакӑнпа усӑ курас тенӗ, ватӑ ҫыннӑн пурлӑхне хӑйӗн ҫине куҫарнӑ. Ҫапла майпа тӳре-шара унӑн ҫуртне тата икӗ ҫӗр лаптӑкне хӑйӗн ҫине ҫыртарнӑ.

Тивӗҫлӗ канури хӗрарӑм кун пирки 2015 ҫулта ҫеҫ пӗлнӗ. Вӑл чӳрече улӑштарма шухӑш тытсан тӗрӗслӗх тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ. Ун чухне ҫуртра нимӗнле юсав ӗҫӗ те ирттерме ирӗк ҫуккине ӑнланнӑ.

Тивӗҫлӗ канурискер йӗрке хуралӗнчен пулӑшу ыйтнӑ. Ӑна пурлӑхне тавӑрса панӑ. Администраци ӗҫченӗ вара судра явап тытнӑ. Ӑна виҫӗ ҫуллӑха ирӗксӗр хӑварнӑ.