Паян тӑван республикӑмӑрӑн парламенчӗ черетлӗ, 12-мӗш, сессие пуҫтарӑнчӗ. Унта чылай чухнехиллех нумай ыйту кӗртнӗ. Кӗртменнисемпе пӗрлех урӑххисене пӑхса тухма сӗнекенсем те пулчӗҫ.
Раҫҫей Федерацийӗн коммунистсен партийӗн пайташӗ Григорий Данилов харӑсах икӗ сӗнӳпе тухрӗ. Вӗсенчен пӗри Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче выҫӑллӑ-тутӑллӑ пурӑннисене, ашшӗ ӑшшине туймасӑр ӳснисене пырса тиврӗ. Григорий Данилов депутат вӑрҫӑ ачисене патшалӑх енчен укҫа-тенкӗпе пулӑшмалла тесе шухӑшланине, ку сӗнӳпе Мускава тухмаллине палӑртрӗ.
Анчах чӑваш парламенчӗн социаллӑ политика тата наци ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен комитечӗ ертӳҫи Вячеслав Рафинов республикӑри халӑх тарҫисем ку ыйтӑва маларах тишкернине пӗлтерчӗ. Тутарстанри депутатсем ҫапла сӗнӳпе тухнӑ саккун проектне РФ Патшалӑх Думи пӑхса тухманнине палӑртнӑ май пирӗн тӑрӑхри депутатсем ку сӗнӳпе Федерацин Атӑлҫи округӗнчи ӗҫтешӗсемпе пӗрле тухас шухӑшлине ӗнентерчӗ.
Кӳкеҫри ваттисемпе сусӑрсен ҫуртӗнче 70 ҫулти арҫынна вӗлернӗ 61 ҫулти этем ӑсран тайӑлнӑ иккен. Ҫакна судпа медицина экспертизи тунӑ хыҫҫӑн палӑртнӑ.
Аса илтерер, ватлӑхра е чире пула хӳтлӗхсӗр юлнисем хӳтлӗх шыракан ҫуртри пӑтӑрмах кӑҫалхи ака уйӑхӗн 4-мӗшенче пулнӑччӗ. РФ Следстви комитечӗн следователӗсем ҫийӗнчех пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑччӗ. Тӗпчевҫӗсем ҫичӗ теҫеткери арҫынна пӗр пӳлӗмре пурӑннӑ 61 ҫулти арҫын тӗп тунӑ тесе тӳрех тӗшмӗртнӗччӗ.
Чӑн та, арҫынна пӗр пӳлӗмре пурӑннӑ тепӗр ҫын вӗлернӗ. Вӗсем иккӗшӗ хирӗҫсе кайнӑ та лешӗ ҫӗҫӗ ярса илсе 14 хутран кая мар чиксе пӗтернӗ. Сурана тӳсеймесӗр арҫын вырӑнтах вилсе кайнӑ.
Ҫӗҫӗпе чикнӗ арҫынна суд психиатри пульницинче хупса усрама йышӑннӑ.
Пӑрачкав районӗнче пурӑнакан Надежда Андреевна авӑн уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Никонорова 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ.
Надежда Никонорова Ряпино ялӗнче ҫуралнӑ. Унсӑр пуҫне ҫемьере виҫӗ аппӑшӗпе пиччӗшӗ пулнӑ. Хӗрарӑм пурнӑҫне ял хуҫалӑхне халалланӑ. Вӑл хӑйӗн ӑсталӑхӗпе палӑрса тӑнӑ. Надежда Андреевна хваттерҫӗсем валли апат хатӗрленӗ. Вӗсем ентешӗсене тыр-пул пухса кӗртмешкӗн пулӑшма килнӗ. Ҫавӑн пекех вӑл ял ҫыннисене туйра, ҫынна асӑннӑ чухне апат-ҫимӗҫ пӗҫерме пулӑшнӑ.
Надежда Андреевнӑн икӗ ывӑл тата пӗр хӗр пур. Мария Пятигорскра пурӑнать. Сӑмах май, Надежда Никоноровӑн йӑмӑкӗ те нумай ҫул пурӑнать, вӑл 92 ҫулта.
«Тавах паттӑрлӑхшӑн» акципе килӗшӳллӗн, Шупашкарта пурӑнакан 98 ҫулти ветерана Хусана илсе кайса килнӗ. Алексей Яковлев унта 40 ҫул пулсаман, хула мӗнле улшӑннине кур тӗлӗннӗ.
Ҫулҫӳреве «АсАвто» автомобилистсен ассоциацийӗн президенчӗ Максим Забалуев йӗркеленӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, ветеранпа экскурси ирттернӗ, паллӑ вырӑнсене кайса курнӑ.
Шел те, ытти ветеран сывлӑх хавшанине пула Хусана ҫитсе курайман. Алексей Яковлев вара Хусанта пулнӑшӑн питӗ савӑннӑ. Вӑл ветерансене ҫу уйӑхӗн 9-мӗшӗнче кӑна мар, ахаль чухне те аса илнӗшӗн хӗпӗртенӗ.
Аса илтерер: нумаях пулмасть Шупашкара Хусанта пурӑнакан ветерансем хӑнана килнӗ. Кун хыҫҫӑн пирӗн ветерансене Хусана илсе кайма палӑртнӑччӗ.
Шухӑша яма тивӗҫ ҫак тӗслӗхе Чӗмпӗр тӑрӑхӗнче пурӑнакан Микулай Павловский хӑйӗн чӗрӗ журналӗнче ҫырса кӑтартнӑ.
Иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсенче вӑл Пӳлер салинче час-часах пулнӑ. Пӗррехинче ӑна унта вырӑс майри пурӑнни ҫинчен каланӑ хыҫҫӑн ҫав кинеми патне ҫул тытнӑ. Кивӗрех йывӑҫ ҫуртра тирпейлӗ пурӑнакан 70-сенчи вырӑс вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче Унтакшӑ ялне лекнӗ, ҫавӑнта чӑвашла та вӗреннӗ иккен.
Тӑван чӗлхене «манакан», унран вӑтанакан чӑваш этеммисем ҫинчен сӑмах пуҫарнӑ та Микулай унпа, вырӑс кинеми ҫынсем апла хӑтланнине ырламан: «Кун пек хӑтланни — ӑслӑ ҫынсем туни мар», — тенӗ чӑвашла...
«Савӑнтӑм унпа калаҫса, чун хӑйӗнпе пӗр шухӑшлӑ чуна тупнипе хӗпӗртерӗ. Вырӑссем хушшинче те пур, иккен, пит сайра тӗл пулсан та, ӑнлӑ-пуҫлӑ ҫынсем: ҫумри халӑх чӗлхине те пӗлеҫҫӗ, чӗлхе урлӑ кӳршӗсене лайӑхрах пӗлсе хисеплеҫҫӗ. Ҫакӑн пек ҫынсем, чӑнах та, «халӑхсен туслӑхне» хут ҫинче, плакатсем — лозунгсем ҫырни пек кӑна пӗлмен — вӗсем ӑна пурнӑҫ витӗр, пурӑнса курнӑ, туйнӑ», — пӗтӗмлетнӗ чӑвашлӑхшӑн ҫунакан Микулай Павловский.
Авӑн уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Пӗрлехи суйлав кунӗнче чӑваш парламентне тата вырӑнти хӑй тытӑмлӑхсен пухӑвне 70 депутата суйламалла. Суйлав 21 муниципалитетра иртмелле.
Ытларахӑшӗ «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей», РФКП, РЛДП, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» тата пенсионерсен ячӗпе суйлава хутшӑнать. Вӗсен нихӑшӗн те суйлавҫӑсене алӑ пустармалла мар. Пенсионерсен партийӗ ячӗпе кӗрешӗве ветерансем ҫеҫ мар, ҫамрӑк политиксем те тухнӑ.
«Парламента тата муниципалитет пухӑвӗсене эпир ултӑ кандидата тӑратрӑмӑр», — тенӗ пенсионерсен партийӗн регионти ертӳҫи Николай Степанов. Хӑш-пӗр кандидат ҫамрӑккишӗн вӑл пӑшӑрханма сӗнмест, мӗншӗн тесен вӑхӑт хӑвӑрт иртет, паянхи ҫамрӑксем сисмӗҫ те тивӗҫлӗ канӑва тухӗҫ. Тата ҫамрӑксем пенсионерсен правине хӳтӗлесшӗн иккен.
Тӗнчери чи аслӑ арҫын Израильти Хайфа хулинче 113 ҫула ҫитсе вилнӗ. Ҫакна ҫурлан 11-мӗшӗнче The Haaretz пӗлтернӗ.
Исраэль Кристал Польшӑра 1903 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче ҫуралнӑ. 1940 ҫулта Кристал Освенциме куҫарнӑ. Еврейсене массӑллӑ пӗтернӗ чух арӑмӗпе икӗ ачине ҫухатнӑ. Каярах тепре авланнӑ, 1950 ҫулта Израиле пурӑнма куҫнӑ. Унта вӑл вӑрҫӑ пуҫланиччен канихвет кӑларса укҫа туса пурӑннӑ.
2016 ҫулта Ясутаро Коидэ яппун ҫынни 112 ҫула ҫитсе вилнӗ хыҫҫӑн 112 ҫулти Кристала тӗнчери чи аслӑ арҫын тесе йышӑннӑ.
Гиннес рекорчӗсен кӗнеки Кристала чи асли тесе Польшӑри архивра унӑн ҫулне ҫирӗплетекен хутсем тупӑнсан йышӑннӑ. Архивра арҫын 1918 ҫулта Лодзи хулинче пурӑнни ҫинчен документсем тупӑннӑ. Ун чух вӑл 15-ре пулнӑ.
Хӗрарӑмсенчен халӗ чи асли — Ямайкӑри 117 ҫулти Вайолет Мосс Браун.
Утӑ ҫулса ҫеҫ те мар, пахча ҫимӗҫ ӳстерсе, ҫум курӑкран тасатса.
Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрта халӑха киле тухса пулӑшакан уйрӑмсем иккӗ. Вӗсем 169 ҫынна пулӑшу кӳреҫҫӗ. Социаллӑ ӗҫченсен куҫӗнчен пӑхакансем хушшинче сусӑрсем, вӑрҫӑ тата ӗҫ ветеранӗсем, пӗччен пурӑнакан кинеми-мучисем, сахал тупӑшлисем пур.
Хӑйсен хӳттине илнисем патне социаллӑ ӗҫченсем эрнере икӗ хутран кая мар ҫӳреҫҫӗ. Халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрта ӗнентернӗ тӑрӑх, кирлӗ пулсан унтан та ытларах хутлаҫҫӗ.
Центрӑн килте социаллӑ пулӑшу кӳрекен уйрӑмӗсен ертӳҫисем Екатерина Москаленко тата Татьяна Васильева ватӑсем патне килӗсене ҫитсе социаллӑ ӗҫченсен тӑрӑшӑвне тӗрӗслеҫҫӗ.
Шупашкарта пурӑнакан ватӑ хӗрарӑм 300 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Халӗ полицейскисем ултавҫӑна шыраҫҫӗ.
79 ҫулти хӗрарӑм полицие утӑ уйӑхӗн 13-мӗшӗнче килнӗ. Вӑл каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, ун патне урамра хӗр пынӑ та пӗр эрне пурӑнма ирӗк ыйтнӑ. Ватӑскер хирӗҫлемен.
Унтан ҫакскер кинемее укҫа хакӗ пӗтнине ӗнентернӗ, ырантан вӗсене улӑштарма тытӑнаҫҫӗ имӗш. Унтан ватӑскер банка кайнӑ та укҫи-тенкине илнӗ.
Унтан хӗр хваттер хуҫи чирлине пӗлтернӗ. Ватӑскер унран пулӑшу ыйтнӑ. Ҫапла вӗсем сывалмалли йӑла тунӑ, ҫуртапа пӗрле укҫа та хунӑ. Кун хыҫҫӑн хӗр укҫана хаҫатпа чӗркесе шкап тӑррине хума, унтан чиркӗве кайма ыйтнӑ. Паллӑ ӗнтӗ: ҫав вӑхӑтра хӗр те, 300 пин тенки те ҫухалнӑ.
Ҫӗмӗрле хулинче пурӑнакан Ольга Яфаркина 103-мӗш хутчен ҫуралнӑ кунне паллӑ тунӑ. Хӑй вӑл Тутар Республикинче ҫуралнӑ, йышлӑ хресчен ҫемйинче ҫитӗннӗ. Ашшӗне кулак тесе айӑпласан ссылкӑна ӑсатнӑ. Кун хыҫҫӑн хӗрачана Ҫӗмӗрлери тӑванӗсем илсе кайнӑ. Ольга темиҫе ҫултан каялла тӑван тӑрӑхнех таврӑннӑ.
1937 ҫулта вӑл ялти каччӑпа ҫемье ҫавӑрнӑ. Вӗсен икӗ хӗр ҫуралнӑ. Мӑшӑрне вӑрҫа илсе кайнӑ, унта вӑл йывӑр аманнӑ, ҫапах, телее, киле таврӑннӑ. Каярахпа ҫемье Ҫӗмӗрле хулине пурӑнма куҫнӑ.
Ольга Яфаркинӑна сумлӑ ҫуралнӑ кунпа саламламашкӑн тӳре-шара ҫитнӗ.
-12.7 °C