Шупашкар хулинче пурӑнакан Елизавета Шакирова паян, ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, 101 ҫул тултарнӑ!
Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче вӑл Инҫет Хӗвелтухӑҫне лекнӗ. Унта Совет ҫарӗн ретӗнче телефонисткӑра тӑрӑшнӑ. Унтах пулас мӑшӑрӗпе Дмитрий Ивановичпа паллашнӑ. 40 ҫул ытла пӗрле пурӑннӑ вӑхӑтра пӗр ывӑл ҫуратса ӳстернӗ. Паян кинемейӗн икӗ мӑнук, вӗсен виҫӗ ачи пур.
Ҫулӗ ҫамрӑк мар пулин те кинемей пурнӑҫа юратать. «Ватӑлни пирки пӗрмай шухӑшламалла мар. Яланах, юлашки кунчченех, ыррине шанмалла. Тата юлашки кун час ҫитмессине шанмалла», — тет вӑрӑм ӗмӗрлӗ ватӑ ҫын.
Муркаш районӗнчи Шуркасси ялӗнче ҫуралнӑ, халӗ Шупашкарта пурӑнакан Анастасия Хрисанова ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче 90 ҫул тултарнӑ. Кинемее юлашки ҫулсенче Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центр социаллӑ ӗҫченӗсем киле пырса пӑхса тӑраҫҫӗ.
Анастасия Егоровна — Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин ветеранӗ, 1-мӗш ушкӑнри инвалид. Вӑрҫӑ ҫулӗсенче хӗр тӑван колхозра ӗҫленӗ. Кайран вӑл гидрологи экспедицийӗнче тӑрӑшнӑ, пенсие тухсан Чӑвашгражданпроектра инженерта тимленӗ.
Мӑшӑрӗпе юбиляр 70 ҫул пурӑннӑ. Арҫын пӗлтӗр кӑшӑлвируса пула пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ.
Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрта «Ҫуркунне варкӑшӗ» курав уҫӑлнӑ. Унта хулари кинемейсем вӗт шӑрҫаран ӑсталанӑ шӑрҫасем, мӑй ҫыххисем, сулӑсемпе брошьсем вырӑн тупнӑ.
«Ытарйми илем!» – хавхаланса та тӗлӗнсе палӑртнӑ кураври илемпе паллашнӑ май 73 ҫулти Людмила Тимошкина.
Шӑрҫаран ҫавӑн пек илем ӑсталама ватӑсем социаллӑ центрта вӗренеҫҫӗ.
Маларах асӑнса хӑварнӑ Людмила Николаевна хӑй те ылтӑн алӑллӑ. Унччен вӑл ҫыхнӑ та, вӗт шӑрҫапа та аппаланнӑ. Юлашки вӑхӑтра, хӑй калашле, ҫын хатӗрленӗ илемпе киленме кӑмӑллать. Анчах ҫакӑ тивӗҫлӗ канури хӗрарӑм кахалланнӑран мар — Людмила Николаевна кӗнеке вулама юратать.
Куславккара пурӑнакан пӗр хӗрарӑма улталанасран банк ӗҫченӗсем тем пекех тытса чарма хӑтланнӑ.
Ҫулланнӑ ҫав ҫын нумайӑшӗ ҫакланакан капкӑнах лекнӗ. Ун патне ултавҫӑсем шӑнкӑравласа банкра упракан укҫӑра ҫухатма пултаратӑр хӑратнӑ. Хӑйсемпе ҫав этемсем право хуралӗн тытӑмӗнче тата банкра ӗҫлекенсем тесе паллаштарнӑ. Укҫасӑр тӑрса юлас мар тесен вӗсем сӗннӗ пек тумалла тесе ӗнентернӗ.
Сӑмах май каласан, счет ҫинчи 900 пин ытла тенке хӗрарӑм ют ҫынсене тӳрех куҫарса парайман — шанчӑксӑр операцие кредит учрежденийӗсем чарса лартнӑран хӗрарӑм пӗр банкоматран тепӗр ҫӗре ҫитнӗ, унтан кӳршӗллӗ региона тухса вӗҫтернӗ. Унта вӑл хӑйӗн туприне ҫичӗ ютсене куҫарса панӑ-панах.
Шупашкарта вӑйпитти арҫын кинемее ҫаратнӑ.
Пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче 81 ҫулти кинемей йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ. Урамра ун патне пӗр арҫын пырса пулӑшма сӗннӗ иккен. Ватӑ ҫын килӗшнӗ. Трактор тӑвакансен проспектӗнчи ҫуртӑн подъездне кӗрсен кинемей лифт кнопкине пуснӑ, ҫав вӑхӑтра арҫын ватӑ ҫыннӑн сумкине туртса илсе тухса тарнӑ.
Ватӑ ҫынна ҫаратакан арҫынна пакунлисем кӗҫех тытса чарнӑ. Ҫав ҫын 38 ҫулти этем иккен. Вӑл ҫавӑн пек преступленисемшӗн унччен судпа айӑпланнӑ. Кинемей сумкипе докуменчӗсене Бауман вӑрманӗнче персе хӑварнӑ, сумкӑри 1900 тенке тӑкакланӑ.
Палламан ырӑ ҫынсем документсене тупнӑ та кинемее пырса панӑ.
Шупашкарта Хальхи вӑхӑтри ӳнер музейӗнче пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Ҫӗнҫӗпӗрти ӑстан куравӗ уҫӑлӗ.
«Маленький мир» (чӑв. Пӗчӗк тӗнче) ят панӑ ярӑм пукане миниатюрисенчен тӑрать. Ӑна Ҫӗнҫӗпӗрте пурӑнакан Ирина Верхградская ӑсталать.
Хӗрарӑмӑн коллекцийӗнче 1600 ытла ӗҫ. Ҫак енӗпе ӑста виҫӗ теҫетке ҫул ытла тӑрӑшать.
Унӑн хальтерех хатӗрленӗ коллекцийӗ — «Дорогие мои старики» (чӑв. Хаклӑ манӑн ватӑсем). Ку темӑпа хатӗрленӗ сюжетсенче ватӑ ҫынсен пурнӑҫне кӑтартса пама тӑрӑшнӑ.
Шупашкар районӗнчи Ҫатракасси ялӗнче ҫураса ӳснӗ, унтах пӗве кӗнӗ, халӗ Шупашкарта пурӑнакан Мария Чернова паян 95 ҫул тултарнӑ.
Мария Максимовна 7 класс вӗренсе пӗтернӗ хыҫҫӑн тухтӑр пулма ӗмӗтленнӗ, ҫав тӗллевпе медицина училищине кайса кӗнӗ. Анчах шурӑ халат тӑхӑнса курма пӳрмен ӑна. Хӗрӗн ӗмӗтне Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи пуҫланни татнӑ. Мария Максимовна тӑван колхозра ӗҫлеме тытӑннӑ. Кайран сӗтел-пукан фабрикинче, Чапаев ячӗллӗ заводра тӑрӑшнӑ.
Паян кинемее Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрӑн социаллӑ ӗҫченӗ Валентина Павлова пӑхса тӑрать. Асӑннӑ учреждени ӗҫченӗсем хӗрарӑма юбилейпе саламланӑ.
Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Туканаш ялӗнче пурӑнакан Мария Никитична Никифорова РФ Президенчӗн Владимир Путинӑн саламне йышӑннӑ. Владимир Владимирович ӑна 100 ҫулхи юбилейпе саламласа открытка янӑ.
Мария Никитична вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче Сӑр юханшывӗ хӗрринче окоп чавнӑ. Вӑл ун чухне 18 ҫулта кӑна пулнӑ.
Кайран вӑл пурнӑҫ тӑршшӗпех колхозра ӗҫленӗ. Халӗ вӑл 100 ҫулта пулсан та хӑйне чиперех туять.
Наци банкӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗпе республикӑри Финанс пӗлӗвӗн центрӗ чӑвашла буклетсем хатӗрленӗ. Вӗсене ялсенче пурӑнакан ватӑ ҫынсем патне ҫитерме палӑртаҫҫӗ.
Ултавҫӑсен капкӑнне ҫынсем пӗрмаях ҫыхӑнаҫҫӗ. Ырӑ мар шухӑшлисем ҫынна темле те хӑратаҫҫӗ. Ҫав шутра — «сирӗн счет ҫинчен Тӑван ҫӗршыва хирӗҫле тӗллевпе укҫа куҫараҫҫӗ» йышши улталаса та. Ҫапларах мелпе хӑратнӑ хыҫҫӑн пирӗн тӑрӑхри икӗ ҫын укҫасӑр тӑрса юлнӑ. Ултавҫӑсене 64 ҫулти кинемей 200 пин тенкӗ, 40 ҫулти хӗрарӑм 140 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Ҫын шучӗпе пуйма юратакансем пуртан ултавҫӑсенчен сыхланма вӗрентекен буклетсене чӑвашла та пичетленӗ.
Шупашкарта пурӑнакан ватӑ хӗрарӑм урама тухайманнипе ҫӑлавҫӑсем патне шӑнкӑравланӑ. Йӗпе-сапаллӑ ҫанталӑк тӑнӑран, юр нумай ҫунӑран пӳрт тӳрринчен юр ӳксе алӑк умне купаласа лартнӑ. Ҫавӑнпа вӑл урама хӑй тӗллӗн тухайман.
Ҫӑлавҫӑсем паян ҫав ватӑ хӗрарӑм патне ҫитсе пулӑшнӑ: алӑк умӗнчи юра айккинелле пенӗ. Ҫапла вӗсем ватӑскере «юр тыткӑнӗнчен» хӑтарнӑ.
-8.7 °C