Чӑваш Енре пурӑнакан Иван Иванов 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Вӑл – Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеренӗ, фронтран таврӑнсан вӗрентекенре ӗҫленӗ. Мӑшӑрӗпе 5 ачана воспитани панӑ.
18 ҫул тултарсан, 1939 ҫулта, Иван Иванов салтака кайнӑ. Икӗ ҫултан вӑрҫӑ пуҫланнӑ та вӑл фронта лекнӗ, Минскри пулемет батальонӗнче пулнӑ.
Вӑрҫӑ пуҫлансанах вӑл тыткӑна лекнӗ. Унтан вӑл икӗ хут тарнӑ, анчах усӑсӑр. Иван Иванов киле 1946 ҫулта ҫеҫ таврӑннӑ. Фронтра мӗн тӳснине вӑл хӑйӗн «Манӑн асаилӳсем тата шухӑшсем» ятлӑ кӗнекере ҫырса кӑтартнӑ.
Халӗ ветеран Шупашкарта хӗрӗн ҫемйипе пурӑнать.
Чӑваш Ваттисен Канашӗн «Халӑх Хуралӗн» сӑмахӗ
1994 ҫулта ноябрӗн 13-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗ «Чӑваш орфографийӗпе пунктуацийӗн тӳрлетсе тунӑ правилисене вӑя кӗртесси ҫинчен» 88-мӗш номерлӗ Постановлени кӑларнӑ. Икӗ ҫул маларах 1992 ҫулхи мартӑн 11-мӗшӗнче Аслӑ Совечӗн Президиумӗ Чӑваш Республикин тӗпчев институчӗ 1990 ҫулта туса хатӗрленӗ ҫӗнӗ правилӑсене вӑя кӗртесси ҫинчен сӗнӳ йышӑннӑ. Ӑна заседани вӗҫленес умӗн вуннӑмӗш ыйтура кун-йӗркин «вак тӗвексен» («Разное») пунктӗнче тишкермесӗр, вуламасӑр васкавлӑн вырӑсла калаҫса йышӑннӑ.
Ҫук ыйту кун йӗркинче пулман, ӑна пӑхса тухма та хатӗрленмен. Стенографие тишкерсен сасӑласа йышӑнма сӗнекен А.П. Хусанкай ҫӗнӗ правилӑсемпе, унӑн тӗллевӗсемпе те пулин пухӑннисене паллаштарман, ӑна тума майӗ те пулман: темиҫе депутат чӑвашла калаҫма пӗлмен. Чӑвашла пӗлекен тутар Киям Мифтахутдинов ыйтӑвӗ ҫине «В чём причина изменений?» тенине Атнер Хусанкай ӑнлантарайман. Аслӑ Совечӗн Председателӗ Э. Кубарев та иккӗленсе ыйтнӑ: «Наше право это?
Чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнче сӗм тӗттӗмре Куславкка районӗнче кинемей ҫулпа утнӑ. Иртсе каякан водительсем кун пирки полицие пӗлтернӗ.
Сергей Моисеев аслӑ инспектор тата Михаил Кучков инспектор вырӑна ҫитнӗ, тӗттӗм тум тӑхӑннӑ кинемее шыраса тупнӑ. Ватӑскер тӗттӗмпе лайӑх курӑнман та.
Хӗрарӑм хӑй ӑҫта пулнине, хӑйӗн пирки нимӗн те калайман. Полицейскисем васкавлӑ медпулӑшу чӗннӗ, водительсенчен ку кам пулма пултарни пирки ыйтса пӗлнӗ. Пӗри Куславкка районӗнчи хӗрарӑма палласа илнӗ. Вӑл ӑс-тӑнӗпе арпашӑнать-мӗн. Йӗрке хуралҫисем ватӑскере тӑванӗсем патне илсе кайнӑ.
Шупашкарти Ахазов урамӗнчи 11-мӗш ҫуртра тивӗҫлӗ канури икӗ ҫыннӑн виллине тупнӑ. Кун пирки «Про Город» хаҫата халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ.
Кӳршисем каланӑ тӑрӑх, вӗсем ватӑ упӑшкипе арӑмне, 80 ҫултан иртнӗскерсене, ҫурла уйӑхӗнченпе курман, вӗсем пирки 3 уйӑх нимӗн те илтмен. Юпа уйӑхӗнче кӳршисем участковӑя тӗрӗслеме чӗннӗ. Анчах алӑка никам та уҫман. Чӳк уйӑхӗн 15-мӗшӗнче ватӑсен хӗрӗ Мускавран килнӗ те ашшӗ-амӑшӗн виллисене хваттерте тупнӑ. Вӗсем тӗрлӗ пӳлӗмре выртнӑ. Тӗпелте газ конфорки ҫутӑ пулнӑ.
Кӳршисем каланӑ тӑрӑх, вӗсем подъездра нимӗнле япӑх шӑршӑ та туйман. Следстви комитечӗ кун тӗлӗшпе следстви умӗнхи тӗрӗслев ирттерет.
Ҫӗнӗ Шупашкарта хӗрарӑма шыранӑ. Полицейскисем ӑс-тӑнӗпе арпашӑннӑскере вилӗмрен ҫӑлнӑ.
74 ҫулти хӗрарӑм чӳк уйӑхӗн 23-мӗшӗнче 11 сехет ҫурӑра килтен тухнӑ та ҫухалса кайнӑ. Тӑванӗсем каланӑ тӑрӑх, ӑна вӗсем районтан хулана илсе килнӗ. Ватӑскер ӑс-тӑнӗпе арпашӑнма пултарнӑ.
Килте никам та ҫук чухне хӗрарӑм тухса кайнӑ. Вӑл ҫухалнине 2 сехетрен тин асӑрханӑ, тӳрех полицие пӗлтернӗ. Вокзалсенче, подъездсенче, лавккасенче шыранӑ – тупайман.
17 сехет те 40 минутра хӗрарӑма ҪҪХПИ ӗҫченӗсем хваттере илсе килнӗ. Экипаж патруль вӑхӑтӗнче пӗр ҫын промзона еннелле утнине курнӑ. Вӑл шӑпах ҫав хӗрарӑм пулнӑ. Взвод командирӗн ҫумӗ Алексей Васильев тата Николай Бардулин инспектор ун патне пынӑ та вӑл ҫухалнӑ ҫын пулнине ӑнланнӑ.
Шупашкар хулинчи Р. Зорге урамӗнче пурӑнакан пӗрремӗш ушкӑн инваличӗсене почтальонсем иккӗмӗш уйӑх ӗнтӗ пенси киле пырса памаҫҫӗ. Ҫапларах хыпарланӑ «Контактра» халӑх ушкӑнӗнчи «Подслушано Чебоксары» (чӑв. Шупашкарта итленӗ) халӑх ушкӑнӗнче.
Почта уйрӑмӗнче ӗҫлекенсем вӑл адреспа кайма почтальон ҫук тесе калаҫҫӗ-мӗн. Куҫ курманран инвалида тухнисем те килте пенси илеймеҫҫӗ-имӗш. Вӗсен Кӑнтӑр поселокӗнчи пасар ҫумӗнчи почта уйрӑмне кайма тивет. «Ку вӑл сусӑрсемпе пенсионерсенчен тӑрӑхлани мар-и?», — тесе ҫырнӑ эпир маларах асӑннӑ ушкӑнра.
ХУШСА КАЛАНИ
Ҫак материала сайтра пичетленӗ хыҫҫӑн РФ Пенси фончӗн республикӑри уйрӑмӗнчен Ирина Павлова пресс-секретарь шӑрҫаланӑ хурава илтӗмӗр.
Унта пӗлтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ тӗслӗхре пенсие вӑхӑтра ҫитерессишӗн почта яваплӑ, графика епле пурнӑҫланине Пенси фончӗ тӗрӗслеме пултарать. Паян планпа пӑхман ҫавӑн пек тӗрӗслев ирттернӗ. Почта уйрамӗнче пенси парас вӑхӑта пӑсман.
Ыйту пулсан пенсионерсене РФ Пенси фончӗн хӗрӳ линийӗпе 88006000485 телефонпа ҫыхӑнма сӗннӗ.
Паян ҫур ҫӗр иртни 2 сехетре Шупашкарти Павлов мичман урамӗнчи 7-мӗш ҫуртра хваттер ҫуннӑ. Инкеклӗ лару-тӑру министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, унта 90 ҫулти хӗрарӑм пурӑннӑ.
Пушар 4-мӗш хутри икӗ пӳлӗмлӗ хваттерте тухнӑ. Ҫулӑм сӗтел-пукана, шалти отделкӑна сиенлетнӗ. Ватӑ кил хуҫи хӗрарӑмне пушарнӑйсем урама илсе тухнӑ. Сӗрӗмпе наркӑмӑшланнӑскере Хулари тӗп пульницӑна илсе ҫитернӗ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, пушар электрохатӗр юсавсӑрлӑхне пула тухнӑ. Сӑмах май, ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Чӑваш Енре 1423 пушар пулнӑ.
Ҫӗрпӳ районӗнче пурӑнакан Матрена Сергеевна Александрова 100 ҫул тултарнӑ. Вӑл – Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ.
Матрена Сергеевна 1942 ҫулта ҫара кайнӑ, Амур ҫинчи Комсомольск хулинче лекнӗ. Вӑл 596-мӗш батальонра ҫанталӑка сӑнакан пулнӑ. Ҫавӑн пекех чӑваш хӗрарӑмӗ Япони вӑрҫине хутшӑннӑ. Куншӑн ӑна «Японие ҫӗнтернӗшӗн» медальпе чысланӑ.
Киле вӑл 1945 ҫулта сержант званийӗпе таврӑннӑ. Унтан кладовщикре, ял канашӗн секретарӗнче, поварта ӗҫленӗ. Матрена Сергеевна пӗтӗмпе 50 ытла ҫул ӗҫленӗ, 6 ача ҫуратса ӳстернӗ. Халӗ вӑл Ҫӗрпӳ хулинче пурӑнать, 11 мӑнукӗшӗн, вӗсен 14 ачишӗн савӑнать.
Шупашкар хулинче пурӑнакан 67 ҫулти хӗрарӑм ют ҫын карттипе усӑ курнӑ. Ҫыннӑн банк карттипе вӑл апат-ҫимӗҫ лавккисенче 10 пине яхӑн тенкӗлӗх тавар туяннӑ.
Банк карттине 44 ҫулти хӗрарӑм ҫухатнӑ. Шупашкарта пурӑнакан ҫав ҫын картта ҫинчен 10 пине яхӑн тенкӗ ҫӗтни пирки смс-ҫыру килсе йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ.
Лавккара ют ҫын карттипе апат-ҫимӗҫ туяннӑ ватӑ хӗрарӑм видеокамера ҫине лекнӗ. Ӑна шыранине пӗлтерсе массӑллӑ информаци хыпарӗсенче хыпарланӑ. Амӑшне йӗрке хуралҫисем шыранине ватӑ ҫынна хӗрӗ пӗлтернӗ. Ҫавӑн хыҫҫӑн хӗрарӑм йӗрке хуралҫисем патне васканӑ, ҫын карттипе усӑ курнишӗн питех те ӳкӗннине, парӑма ҫывӑх вӑхӑтра татассине пӗлтернӗ.
Ҫӗрпӳ районӗнчи Энӗшхӗрри ялӗнче пурӑнакан 83 ҫулти хӗрарӑм ҫухалнӑ. Римма Платонова (Васильева) юпа уйӑхӗн 31-мӗшӗнче килтен тухса кайнӑ. Вӑл ӑҫталла кайнине никам та пӗлмест.
Римма Платонова ҫутӑ симӗс тӗслӗ камуфляж куртка, хура ҫӑматӑ тӑхӑннӑ пулнӑ. Хӑй 150 сантиметр ҫӳллӗш, имшер кӗлеткеллӗ. Куҫӗ хӑмӑр, ҫӳҫӗ шуралнӑ. Ватӑ хӗрарӑма тухтӑрсен пулӑшӑвӗ кирлӗ.
Ун пирки мӗн те пулин пӗлетӗр е ӑна курнӑ пулсан ҫак номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ: 88007005452.
-11.7 °C