Шупашкарта пурӑнакан 77 ҫулти киемее палламан ҫынсем улталанӑ. Вӑл вӗсене 70 пин тенкӗ куҫарса ӗлкӗрнӗ. Юрать-ха, суту-илӳ центрӗнче хуралҫӑ вӑл терминал умӗнче такампа телефонпа калаҫса укҫа куҫарнине асӑрханӑ. Ҫапла ун патне пырса ултавҫӑсем пирки ӑнлантарнӑ.
Ултавҫӑсем анлӑ сарӑлнӑ схемӑпах усӑ курнӑ: кинемейӗн счетне такамсем хапсӑнаҫҫӗ, укҫана хӑрушсӑр счет ҫине куҫармалла-мӗн. Кинемей вӗсене ӗненсе терминал патне пынӑ та.
Ку тӗслӗх тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрӗнчи «Калинушка» хора ҫӳрекен ватӑсем чӑваш спектаклӗсене юратаҫҫӗ.
Валентина Телей музыка ертӳҫи пӗлтернӗ тӑрӑх, театра вӗсем час-часах ҫӳреҫҫӗ. Иртнӗ эрнере, авӑн уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, хора ҫӳрекенсем малтан Атӑл хӗррине уҫӑлса ҫӳреме кайнӑ, унтан Чӑваш академи драма театрӗнче Арсений Тарасов хайлавӗпе лартнӑ «Туя туй пек тãвар-и?» камите курнӑ.
«Пирӗн хора ҫӳрекенсенчен нумайӑшӗ чӑвашла ӑнланмасть. Апла пулин те чӑваш спектаклӗсене вӗсем курма кӑмӑлтан ҫӳреҫҫӗ. Репертуара кӗртекен чӑваш юррисене те тӑрӑшсах вӗренеҫҫӗ», – каласа ертӳҫи Валентина Телей.
Тӑвай районӗнче пурӑнакан 87 арҫын патне палламан ҫынсем темиҫе хут та шӑнкӑравласа счечӗ ҫинчи укҫи-тенкине «хӑрушсӑр счет» ҫине куҫарма ыйтнӑ. Ҫапла пӗр эрне тапӑннӑ ӑна.
Ватӑскер укҫана куҫарас тесе 3 ҫыхӑну салонне терминалпа усӑ курма килнӗ. Виҫҫӗшӗнче те унта ӗҫлекенсем ӑна ултавҫӑсем пирки асӑрхаттарнӑ – ку итлемен. Арҫын кайран Канашри ҫыхӑну салонне ҫитнӗ. Терминал патӗнче тӑпӑртатса тӑраканскере салон ӗҫченӗ пулӑшма пынӑ. Хайхискер ватӑ ҫын телефонпа мӗн калаҫнине итленӗ те лешсем ултавҫӑ пулнине тӳрех ӑнланнӑ, арҫынна вӗсем пирки ӑнлантарма тытӑннӑ. Тӑвай районӗн арҫынни каллех итлемен. Кун хыҫҫӑн салон ӗҫченӗ терминала сӳнтерсе хунӑ. Ҫапла вӑл ватӑ ҫынна ултавҫӑсен серепине лекесрен сыхланӑ.
Ҫак ҫыхӑну салонӗсен ӗҫченӗсене ШӖМӗн Канашри уйрӑмӗн тав хучӗпе чысланӑ.
Элӗк районӗнчи Мӑн Шӗвӗш ялӗнче 104 ҫулти кинемей пурӑнать. Вӑл - Гликерия Романова. Кинемей 104-мӗш ҫуралнӑ кунне утӑ уйӑхӗнче паллӑ тунӑ.
Вӑл ҫак ҫулта та хӑйне пӑхма пултарать. Ӑс-тӑнӗ кӑна кӑштах хавшанӑ: ӗлӗкхине астӑвать, темиҫе минут каяллахине манма пултарать.
Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче Гликерия Романова вӑрман каснӑ, окоп чавнӑ, колхозра ӗҫленӗ. Йывӑр килнӗ, анчах вӑл нӑйкӑшман, хӑйне ҫирӗп тытма сӑмах панӑ. Унӑн ҫирӗплӗхӗнчен, хаваслӑхӗнчен ыттисем тӗлӗннӗ.
Гликерия граждан вӑрҫине хутшӑннӑ ашшӗне, сусӑра, пӑхнӑ. Ӑна каччӑсем ҫураҫма пынӑ, анчах ашшӗ хӗрне качча паман. Ашшӗ вилсен Гликерия Романова аппӑшӗпе тата унӑн ачисемпе пурӑннӑ. Халӗ ӑна пӗртӑванӗн ачисем пулӑшаҫҫӗ.
Гликерия Романова шӑпана нихӑҫан та ӳпкелемен, ҫынпа вӑрҫӑнман, нумай ӗҫленӗ. Вӑрӑм ӗмӗр вӑрттӑнлӑхӗ ҫук. «Турӑ мӗн чухлӗ панӑ, ҫавӑн чухлӗ пурӑнмалла», - тет вӑл.
Шупашкарти 80 ҫулти ватӑ хӗрарӑм чутах ултавҫӑсен аллине ҫакланман. Юрать-ха, ӑна банк ӗҫченӗсем ҫӑлса хӑварнӑ.
Ҫак хӗрарӑм патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ та унӑн укҫи-тенки хӑрушлӑхра пулни пирки пӗлтернӗ, нухрата «хӑрушсӑр счет» ҫине куҫарма хушнӑ. Анчах кун пирки никама та каламалла мар-мӗн. Хайхи хӗрарӑм банка кайса укҫине илнӗ, ӑна палламан ҫын каланӑ счет ҫине куҫарма тӑнӑ. Юрать-ха, банк ӗҫченӗсем ӑна ултавҫӑсем пирки вӑхӑтра ӑнлантарнӑ.
Улатӑрта пурӑнакан ватӑ ҫынсем колледжра вӗренеҫҫӗ. Тивӗҫлӗ канури пилӗк кинемей кӑҫал вырӑнти технологи колледжне вӗренме кӗнӗ.
«Пирӗн хамӑра аталантарса пыма яланах май тупмалла. Пенсире те малашлӑха талпӑнмалла, ӑнтӑлмалла. Ҫав шутра ҫӗнӗ профессие те алла илмелле», − теҫҫӗ парта хушшине ларнӑ ватӑсем.
«Пире Зоя Бусоргина опычӗ хавхалантарчӗ. Иртнӗ ҫул вӑл колледжа пиллӗк паллӑсемпе вӗренсе пӗтерчӗ. Вӑл вӗренме пултарнине эпӗ те пултаратӑп тесе хавхалантӑм», — каласа кӑтартнӑ Марина Борискина. Хӗрарӑмӑн амӑшӗ ӗмӗрӗпех ҫӗленӗ. Марина пенсие тухсан ҫав ӑсталӑха алла илес тенӗ.
Паян Шупашкарта ваттисен ҫуртӗнче (халӗ апла каламаҫҫӗ-ха. Стационар уйрӑмӗ теҫҫӗ) пурӑнакан икӗ ватӑ ҫемье ҫавӑрнӑ.
Шупашкар хулинчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен комплекслӑ центрӗнчи стационар уйрӑмӗнче пурӑнакан ҫулланнӑ икӗ ҫын ҫемье ҫавӑрнӑ.
Галина Александровна тата Сергей Степанович Мильковсене унта ӗҫлекенсем ӑшшӑн саламланӑ. 70 урлӑ каҫнӑ кинемейпе мучи пӗрле телевизор пӑхаҫҫӗ, хаҫат-журнал вулаҫҫӗ, уҫӑлма та пӗрле тухса кӗреҫҫӗ, учрежденире иртекен мероприятисене те пӗрле хутшӑнаҫҫӗ.
Улатӑрта пурӑнакан 81 ҫулти хӗрарӑм патне палламан ҫынсем шӑнкӑравласа тӑванӗ аварие лекни пирки, ӑна явап тытасран хӑтарма укҫа кирли ҫинчен пӗлтернӗ. Ватӑскер ӗненнӗ, счечӗ ҫинчен пысӑк укҫа илме те килӗшнӗ.
Анчах кинемей пӑлханчӑклӑ пулнине Наталья Рехванова социаллӑ ӗҫчен асӑрханӑ. Вӑл заведующипе Ольга Моторинӑп пӗрле кинемее ҫав ҫынсем ултавҫӑ пулнине ӗнентерме пултарнӑ, полицие кайма ӳкӗте кӗртнӗ. Ҫапла вӗсем ватӑ хӗрарӑма ултавҫӑсен аллине лексе укҫа ҫухатасран хӑтарнӑ.
Чӑваш Ене Германири пенсионер велосипедпа килсе ҫитнӗ.
74 ҫулти Альфред Мэр велосипедпа тӗнче тӑрӑх пуҫласа 10 ҫул каялла, пенси ҫулне ҫитсен, тухса кайнӑ. Унччен арҫын шкулта ӗҫ тата физкультура учителӗ пулса ӗҫленӗ.
Велосипедпа Германи арҫынни Европӑри ҫӗршывсем тӑрӑх нумай ҫӳренӗ, Аляскӑра, Кӑнтӑр тата Ҫурҫӗр Америкӑсенче пулнӑ.
Ҫурла уйӑхӗнче арҫын Питӗре ҫитнӗ. Унтан Мускава, Чулхулана ҫул тытнӑ, «Ылтӑн ункӑ» туризм маршручӗпе ҫаврӑннӑ, Хусан хыҫҫӑн Шупашкара килнӗ. Тӑван тӑрӑхне вӑл Турци урлӑ каясшӑн.
«Кун пек уҫӑ кӑмӑллӑ ҫӗршыва курман эпӗ. Кунта хама килти пекех туятӑп темелле. Ҫынсем ырӑ кӑмӑллӑ, уҫӑ чунлӑ. Паянхи лару-тӑрура вӗсем ҫавӑн пек пулни мана тӗлӗнтерет», — тенӗ ҫулҫӳревҫӗ.
Йӗпреҫре ваттисен интернатӗнче ҫӗнӗ корпус пулӗ. Проектпа смета документацине экспертиза центрӗ ырланӑ.
Проектпа килӗшӳллӗн, ҫӗнӗ корпусра 100 ҫын валли вырӑн пулӗ. Унта сипленмелли тата пурӑнмалли условисем лайӑхрах пулӗҫ. Сусӑрсем валли те куҫса ҫӳремелли майсем ытларах тӑвӗҫ. Сиплевпе процедура пӳлӗмӗсемсӗр пуҫне физкультура тумалли, кружоксемпе музыка занятийӗсем ирттермелли пӳлӗмсем пулӗҫ. Кашни пӳлӗмре прихожӑй, санузел пулӗ. Унта виҫшер ҫын пурӑнӗ.
Ҫӗнӗ корпуса хӑпартма «Демографи. Аслӑ ӑру» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн укҫа уйӑраҫҫӗ.
-5.7 °C