Раштав уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Шупашкарти «Амазони» культурӑпа кану паркӗнче Хӗл Мучи ҫурчӗ уҫӑлнӑ. Унта ачасене курма Хӗл Мучипе пӗрлех Юрпике те хавас пулӗ.
Юмахри ҫав сӑнарсем ятарлӑ графкпа ӗҫлӗҫ: раштав уйӑхӗн 29 тата 30-мӗшӗсенче 14:00 сехетрен пуҫласа 20:00 сехетчен, кӑрлачӑн 1-9-мӗшӗсенче — 12:00 сехетрен пуҫласа 20:00 сехетчен.
Хӗл Мучие ачасем хӑйсен ҫитӗнӗвӗсем ҫинчен каласа кӑтартма, сӑвӑсем вуласа пама, юрӑсем юрлама пултарӗҫ. Паркра ҫавӑн пекех тӗрлӗ фотозона ӗҫлет.
Раҫҫейре Ҫӗнӗ ҫул умӗн ырӑ йӑла пурнӑҫланма тытӑнать: «Ӗмӗтсен чӑрӑшӗ» акци. Сывлӑх енчен хавшак ачасем хӑйсен ӗмӗчӗ пирки ҫыраҫҫӗ, вӗсем чӑрӑш ҫинче ҫакӑнса тӑраҫҫӗ. Тӳре-шара, ахаль ҫынсем акцие хутшӑнса чарӑш ҫинчи теттене илеҫҫӗ те ачан ӗмӗтне пурнӑҫа кӗртеҫҫӗ.
Шупашкар районӗнчи 15 ҫулти Владимир Васильев ДЦП-па кӗрешет. Вӑл ашшӗ-амӑшӗпе, аппӑшӗпе пурӑнать. Арҫын ача юмахсем, юрӑсем итлеме юратать. Ҫавӑнпа Ҫӗнӗ ҫулта интерактивлӑ тетте-медиаплеер илме ӗмӗтленнӗ. Ку ӗмӗте Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Денис Спирин пурнӑҫланӑ.
Владимирӑн амӑшӗ Елена Васильевна ывӑлӗн ӗмӗчӗ пурнӑҫланнӑшӑн питӗ савӑннӑ.
Улатӑрта 30 ҫулти арҫынна тытса чарнӑ. Вӑл арӑмне вӗлернӗ тесе шутлаҫҫӗ. Кун пирки Следстви комитечӗ пӗлтерет.
Следстви версийӗ акӑ мӗнлерех: раштав уйӑхӗн 22-мӗшӗнче ҫак арҫын арӑмӗпе пӗрле хунямӑшӗ патӗнче пулнӑ. Упӑшкипе арӑмӗ вӑрҫӑнма пуҫланӑ. Арҫын хӗрарӑма кӗвӗҫнӗ-мӗн. Упӑшки пуртӑ ярса тытнӑ та 30 ҫулти арӑмне ҫапнӑ. Хӗрарӑм ҫавӑнтах вилнӗ. Арҫын преступлени йӗрне пӗтерес тесе унӑн пуҫне касса вакка пенӗ.
Вӗсен икӗ ача пур. Ҫав самантра иккӗшӗ те шкулта пулнӑ. Халӗ ачасем кукамӑшӗпе. Арҫын тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе малалла тишкереҫҫӗ.
Мускав облаҫӗнчн Чӗмпӗр тӑрӑхне кайма тухнӑ ҫемьене Чӑваш Ен полицейскийӗ пулӑшнӑ. Ҫул ҫинче вӗсен хӗрне япӑх пулса кайнӑ. Ют тӑрӑхри ҫынсем вара Шупашкарти ҫулсене лайӑх пӗлмен, йӗрке хуралҫисенчен пулӑшу ыйтнӑ.
Раштавӑн 23-мӗшӗнче ҫул-йӗрпе патруль службин ӗҫченӗ Сергей Салмин умӗнче «Мазда» чарӑннӑ. Водитель пӗчӗк хӗрне япӑх пулнине, вӑл сывлӑш ҫитменнипе аптӑраса ӳнине пӗлтернӗ. Ачан шӑнӑр туртма пуҫланӑ.
Полицейски вӗсене Шупашкарти пульница таран леҫсе янӑ. Унта 1 ҫул та 9 уйӑхри хӗрачана тухтӑрсем пулӑшнӑ. Шурӑ халатлисем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ачан ӳт температури пысӑк пулнипе шӑнӑр туртнӑ.
Чӑваш халӑх поэчӗн Петӗр Хусанкайӑн ятне «халӑх асӗнче упраса хӑварас, пултаруллӑ ачасене тупса палӑртас» тӗллевпе Чӑваш Республикин вӗренӳ институчӗ регионсен шайӗнчи «Хусанкай вулавӗсем − 2022» фестиваль йӗркеленӗ.
Йӗрелӳҫӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, фестиваль дистанци мелӗпе иртет. Унта вӗрентекенсем тата тӗрлӗ ӳсӗмри ачасем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Видеоматериалсене заявкӑпа пӗрле кӑрлач уйӑхӗн 12-мӗшӗччен ҫак адреспа йышӑнаҫҫӗ: https://forms.gle/qisaVTN4DHTRYp6s6.
Фестиваль тӳлевлӗ иртет: вӗрентекенсен 305 тенкӗ тӳлемелле, ачасен − 100 тенкӗ.
Пӗлтӗрхи ака уйӑхӗнченпе Шупашкарти Гладков урамӗнче вырнӑҫнӑ ача-пӑча инфекци пульници кӑшӑлвируспа чирлӗ ачасене йышӑнать.
Унта пӗчӗк пациентсем, ҫав шутра йывӑр чирлекенсем те, лекеҫҫӗ. Тухтӑрсем вӗсен пурнӑҫӗшӗн кӗрешеҫҫӗ. Тӗслӗхрен, раштавӑн 10-мӗшӗнче реанимаци уйрӑмне икӗ ача лекнӗ. Пӗри ҫулталӑк та тултарман. Иккӗшӗн те – карланкӑ стенозӗ. Кун пек чухне ИВЛпа сывлаттараҫҫӗ. Юрать, халӗ ачасем хӑйсене лайӑхах туяҫҫӗ.
Сӑмах май, кунти «хӗрлӗ зонӑна» уйӑхсерен 100 ытла ача лекет.
Паян, раштав уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, Шупашкарта ҫул урлӑ каҫакан икӗ ачаллӑ хӗрарӑма машина ҫапса хӑварнӑ. Инкек 11 сехет те 30 минут тӗлӗнче Ленин проспектӗнчи 22-мӗш ҫурт тӗлӗнче ҫуран ҫӳрекенсене каҫмалли ятарлӑ вырӑнта пулнӑ. Унта светофор ҫук.
Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствин Шупашкарти управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Kia Rio» ҫул урлӑ каҫакансене курман имӗш. Икӗ хӗрачапа хӗрарӑма ҫул урлӑ каҫса кайма автобус чарӑнса ларнӑ, ҫӑмӑл машина вара чарӑнман.
Суранланнӑ хӗрарӑмпа икӗ хӗрачана пульницӑна ӑсатнӑ. Инкек сӑлтавне тӗпчевҫӗсем палӑртӗҫ.
Сывлӑх енчен тантӑшӗсенчен уйрӑлсарах тӑракан ачасен Кӳкеҫри интернат-ҫуртӗнче Хӗл мучипе Юрпике пулнӑ. Вӗсем ачасене ҫывхарса килекен Ҫӗнӗ ҫулпа саламлама пырса ҫитнӗ.
Хӑнасем – «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пайташӗсем: партин Чӑваш Енри уйрӑмӗн секретарӗ Алёна Аршинова тата Чӑваш Енӗн сенаторӗ Николай Владимиров. Вӗсем интернат-ҫуртри 8 ачан «Ёлка ӗмӗтне» (ҫавӑн пек акцие тӳре-шарапа пысӑк шайри пуҫлӑхсем ҫулсеренех хутшӑнаҫҫӗ) тултарас ӗмӗтпе ҫула тухнӑ. Пӗри – Юрпике тумӗпе, тепри – Хӗл мучинпе.
Парнепе пырса ҫитнӗ Юрпике пуҫне хитре тухья тӑхӑннӑ.
Юмахри сӑнарсенчен ачасем аталанма пулӑшакан интерактивлӑ теттесем, планшетсем, алмаз тӗрри ыйтнӑ.
Раштав уйӑxӗн 18-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн наци вyлавӑшӗпе «Аталану» ассоциацийӗн «Эпӗ пӗчӗкҫӗ чӑваш» кружокӗнче Ҫӗнӗ Ҫyл уявне тӑван чӗлхепе ирттернӗ.
«Аталану» «Контактра» страницӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, наци вулавӑшӑн тӗп специалисчӗ Вера Архипова уява хӗлле ҫинчен чӑвашла ҫырнӑ кӗнекесен куравӗпе паллаштарса пуҫланӑ.
Чӑваш ёлкине Шупашкар хулин 1-мӗш шкулӑн 1-мӗш «Б» класс ертӳҫи Ирина Сергеева, тӗрлӗ юмахри сӑнарсен тyмӗcене тӑхӑннӑ ачасемпе илем кӳнӗ.
Чӑваш ачисем патне Яка карчӑк та пырса ҫитнӗ. Ӑна Ачасемпе пӗрле пулса вӗсене пур енлӗн аталантаракан вӗренӳ центрӗн чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенӗ Любовь Кудрявцева сӑнарланӑ. Хӗл Мучи ачасене чӑвашла калаҫнишӗн мухтанӑ, хӑй те хӑш-пӗp сӑмаха чӑвашла калама вӗрентнӗ.
ҪҪХПИ пӗлтернӗ тӑрӑх, паян Шупашкарта Николаев урамӗнче 12 ҫулти арҫын ача машина айне лекнӗ. Ӑна пульницӑна илсе кайнӑ. Тухтӑрсем каланӑ тӑрӑх, унӑн пурнӑҫӗ хӑрушлӑхра мар.
Паян 15 сехет те 15 минутра арҫын ача светофор хӗрлӗ ҫутнӑ вӑхӑтра ҫул ҫине чупса тухнӑ. Ӑна ҫӑмӑл машина ҫапса кайнӑ. Вырӑна ҫитнӗ васкавлӑ медпулӑшу ӑна пульницӑна илсе кайнӑ.
Авари саманчӗ видеокамера ҫине лекнӗ. Ӑна пӑхсан ача чӑнах та ҫул ҫине ӑнсӑртран сиксе тухни курӑнать.
-3.7 °C