Шупашкарти Арбатра вырнаҫнӑ кӳлепен сунчӑкне хуҫни пирки эпир сире нумай пулмасть пӗлтернӗччӗ. Хула влаҫӗсем ӑна Республика Кунӗ тӗлне тӳрлетсе-юсама ӗлкӗрнӗ иккен. Кун пирки пире «Сӑвар» Чӑваш наци культурин аталану фончӗн ертӳҫи Тимӗр Тяпкин пӗлтерчӗ.
Чӑн та кӳлепене йӗркене кӗртме 8 пин кирлӗ пулнӑ имӗш. Вӑл хакпа юсама майсем малтанах тупӑнайман, каярах вара ҫавах та кирлӗ ҫынна тупса йӳнӗрех хакпа кӳлепене юсама пултарнӑ. Республика Кунӗнче халӑх тӗрӗс-тӗкӗл скульптурӑна курнӑ.
Аса илтерер, кӳлепен авторӗ Владимир Нагорнов, хулана ӑна Ильф тата Петров хайлавӗнче Шупашкара асӑннӑран парнеленӗ пулать. Пӗтӗмӗшле 6 миллион тенкӗ тӑкакланӑ.
Кӑҫал Республика кунӗ Шупашкарта тата Канаш районӗнче иртрӗ. Канашсем Чӑваш Енӗ ҫуралнӑ кунӗпе пӗрле «Урожай» стадионта, Асхва ялӗ ҫывӑхӗнче, Акатуя та паллӑ тунӑ.
Унта ял тӑрӑхӗсем хӑйсен картишӗсене хатӗрленӗ. Уҫырма ял тӑрӑхӗн картишӗнче Надежда Ивановна Александровӑн картинисен куравне йӗркеленӗ. Вӑл Шӑхасанти ӳнер шкулӗнче ачасене вӗрентет.
Уҫырмасем картише картинӑсемпе, тӗрӗсемпе, алӑпа тунӑ кавирсемпе, пахчана илемлетмелли кӳлепесемпе хитрелетнӗ. Ӑна Уҫырма ялӗн ҫыннисем хӑйсем хатӗрленӗ.
Акӑ Сергей Сергеев йывӑҫран Винни пуха, кӑмпана тата ытти кӳлепене касса кӑларнӑ. Ҫавӑн пекех куравра пахчана лартмалли сӗтел-пукан, чуччу пулнӑ.
Сӑнсем (125)
Республика кунӗнче фейерверксен фестивальне ирттересси йӑлана кӗнӗ ӗнтӗ. Кӑҫал та салютсем тӳпене икӗ кун ялкӑштарчӗҫ. Анчах ӗнер, ҫӗртмен 24-мӗшӗнче, салют палӑртнӑ вӑхӑтран 15 минут маларах пуҫланнӑран чылайӑшӗн унта кая юлса ҫитнӗ-мӗн. Халӑх, паллах, кӑмӑлсӑрланнӑ…
Кӑҫал фестивальте камсем ҫӗнтерӳҫӗ ятне тивӗҫни паллӑ ӗнтӗ. Унта пӗтӗмпе Раҫҫейри тата чикӗ леш енчи 5 команда хутшӑннӑ. Шупашкара Сергив Посадри «Пиро-Росс», Болгарири «Энигма фойерверк», Беларуҫри «Кальвин», Мускаври «ГлавСпецСалют» килсе ҫитнӗ. Шупашкар чысне «Пироснаб-Поволжье» хӳтӗленӗ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене палӑртнӑ чухне жюри куракансен сасӑлавне те шута илнӗ. ЧР Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев фейерверксен фестивалӗн Гран-прине «Пироснаб-Поволжье» командӑна тыттарнӑ.
Фестивалӗн иккӗмӗш кунӗ «Мӑнаҫлан, Чӑваш Ен» девизпа иртнӗ. Анчах шоу маларах пуҫланнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан Ильяпа Агриппина Чеботарев-фронтовиксен ҫуртне хулари тӳре-шара тепӗр хутчен хак парӗ. Ун пек тума вӗсене суд йышӑнӑвӗпе хисетнӗ. Суда вара тавӑҫпа прокуратура тухнӑ.
Икӗ ҫул каялла, 2013 ҫулхи пуш уйӑхӗнче, ватӑсен ҫуртне тӳре-шара пырса пӑхса кайнӑ-ха. Пӗччен-иккӗн те мар, комиссипех. Йышра техника инвентаризацийӗн бюровӗн ӗҫченӗсем те пулнӑ. Анчах вӗсем 2004 ҫулта илнӗ ҫуртӑн техника паспортне уҫкаласа пӑхнӑ-мӗн те унта ҫурт 40 процент таран кивелнӗ тесе ҫырнине ӗненсе лартнӑ курӑнать.
Ҫурчӗ, тӗрӗссипе, кивелнӗ пулнӑ мӗн-ха. Стенисем, маччи, алӑк тата чӳрече патӗнче 45 процент таран ишӗлнӗ. Тӳре-шара шучӗпе ҫурт тепӗр 9 ҫултан та ним пулман пек ларнӑ, кивелмен тесе шухӑшланӑ-тӑр. 1958 ҫулта хӑпартнӑ ҫурт чип-чипер ларать тесе пуҫлӑхсем фронтовиксене ҫурт пама килӗшмен. Халӗ вӗсен пӳрте тепӗр хутчен хакламалла.
Республика кунӗнче йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, экономика канашлӑвӗ иртет. Кӑҫал та унта чылаййӑн пухӑннӑ. Унта Чӑваш Енӗн логотипне хӑтланӑ.
Логотипа республика ҫыннисем, тӗрлӗ специалистсем (тӗслӗхрен, дизайн, этнографи, истори тытӑмӗнчисем) хатӗрленӗ. Логотип ҫаврашка евӗр.
Мӗне пӗлтерет-ха ҫав ҫаврашка? Вӑл — пӗрлӗх, вӗҫӗ-хӗррисӗрлӗх. Ҫаврашка тӗрлӗ тӗслӗ. Кӑвакки шывпа ҫыхӑннӑ. Шыв Чӑваш Ен ландшафчӗн пӗлтерӗшлӗ пайӗ шутланать. Вӑлах тасалӑха палӑртакан тӳпене кӑтартать. Симӗс тӗс республикӑри ҫутҫанталӑк пурлӑхне уҫса парать.
Логотипӑн пайӗсем пӗр-пӗринпе пӗрлешмесен те вӑл пӗрлӗхе кӑтартать. Ҫак элементсем — чӑваш орнаменчӗн паллисем.
Ҫаврашка варринчи хӗвел вӑя, ӗмӗрлӗх ҫамрӑклӑха, пурнӑҫ вӑйне кӑтартать.
Логотипа Finjecto команин генеральнӑй директорӗ Антон Хреков кӑтартнӑ. Ку паллӑ Чӑваш Ене инвесторсене илӗртмелли май пулӗ.
Шупашкарта Арбатри Остап Бендера тата Киса Воробьянинова халалланӑ кӳлепе патӗнче нумайӑшӗ сӑн ӳкерӗнме юратать. Анчах такама темпе кӳрентернӗ-ши ҫав палӑк — унӑн сунчӑкне хуҫнӑ.
Елена Соловьева патне тӑванӗсем Сургутран килнӗ. Вӗсем Шупашкар кӳлмекне уҫӑлма тухнӑ. Вӗсем те ыттисем пекех ҫав скульптура умӗнче сӑн ӳкерӗнме шутланӑ. Анчах сунчӑк хуҫӑлнине курсан кӑмӑлӗ хуҫӑлнӑ. Ара, халӑх ӑстасен ӗҫне хаклама пӗлменни кӳрентернӗ вӗсене. Елена Соловьева кун пирки «Про Город» хаҫата пӗлтернӗ.
Кӳлепе авторӗ Владимир Нагорнов каланӑ тӑрӑх, Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов кун пирки пӗлет. Ӑна вӑл тӳрлетме шантарнӑ. Ку 8 пин тенке яхӑн кайса ларӗ.
Сӑмах май, кӳлепене Ильф тата Петров хайлавӗсене тӗпе хурса тунӑ. Вӗсенче Шупашкар пирки асӑннӑран хулана ҫакӑн пек парне кӳме шутланӑ. Палӑк 6 миллион тенке яхӑн кайса ларнӑ.
Хальхи тӗнчери этнос культури. Ҫак ятпа ӗнер Шупашкарта Пӗтӗм Раҫҫейри куҫӑн тата куҫӑнсӑр ӑслӑлӑхпа ӗҫлӗх конференцийӗ иртнӗ. Ӑна кӑҫал иккӗмӗш хут йӗркеленӗ. Конференцие «Раҫҫей культури» федерацин тӗллевлӗ программипе илме май килнӗ тӗллевлӗ укҫапа ирттернӗ.
Конференцин пленарлӑ пайне тӳре-шарасенчен республикӑн культура министрӗ Вадим Ефимов хутшӑннӑ.
«Халӑх йӑли-йӗрки тата культура глобализацийӗ» темӑпа Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин искусствӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, искусствоведени докторӗ, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӗҫченӗ Михаил Кондратьев профессор доклад тунӑ. Тӗрлӗ темӑпа тухса калаҫакансем тата пулнӑ-ха.
Чӑваш Республикин культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Зинаида Воронова чӑваш наци тумтирӗпе паллаштарнӑ.
Сӑнсем (9)
Республика кунӗ тӗлӗнче Шупашкарта Чӑваш тӗррин музейне уҫассине эпир пӗлтернӗччӗ.
Аса илтеретпӗр, тӑван халӑхӑмӑр тӗррин управҫи Шупашкарти халӑх управҫин ҫуртӗнче вырнаҫнӑ.
Ӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫма тӗрлӗ шайри тӳре-шара пырса ҫитнӗ. Ҫав шутра Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев, республикӑн культура министрӗ Вадим Ефимов, информаци политикин министрӗ Александр Иванов, ЧР Патшалӑх Канашӗн Социаллӑ политика тата наци ӗҫӗсемпе ӗҫлекен комитечӗн пуҫлӑхӗ Петр Краснов, Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов тата ыттисем пулнӑ. Тӳре-шарасӑр пуҫне халӑх ӑстисем те пухӑннӑ.
Вадим Ефимов министр каланӑ тӑрӑх, Чӑваш тӗррин управҫине уҫассипе пӗрремӗш тапхӑра пурнӑҫа кӗртнӗ. Унта XIX ӗмӗрчченхи тӗрӗ пуянлӑхӗпе паллаштаракан экспозицисемпе тата тӗрӗ аталанӑвӗн каярахри тапхӑрӗпе те кунта паллашма май килӗ.
Искусствоведени докторӗ, Раҫҫей Федерацийӗн тата Чӑваш Республикин искусствӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Алексей Трофимов профессор республика ертӳҫине Европа шайӗнчи музей уҫма май туса панӑшӑн тав тунӑ.
Сӑнсем (21)
Шупашкарта ӗнер «Ibis» хӑна ҫурчӗ уҫнӑ. Вӑл пӗтӗм тӗнчери AccorHotels сетӗн шутланать-мӗн.
Отеле (хӑна ҫуртне ҫак ют ҫӗршыв сӑмахӗпе усӑ курса палӑртнӑ) уҫма Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев тата республикӑн тӗп хулин харӑсах икӗ пуҫлӑхӗ — хулан тата хула администрацийӗн — Леонид Черкесовпа Алексей Ладыков, хутшӑннӑ.
AccorHotels сетӗн пуҫлӑхӗн Раҫҫейре, Грузире тата Пӑхӑнман Патшалӑхсен Пӗрлӗхӗнче аталану енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ Алексис Фея пирӗн патра вӗсем хӑйсен хӑна ҫуртне пуҫласа уҫнине пӗлтернӗ. Раҫҫейре вара вӗсен гостиницисем 27 иккен, тӗнчере — 1800. Алексис Фея хӑна ҫуртне хӑвӑрт (икӗ ҫултан та сахалтарах) туса пӗтернине палӑртнӑ. Компани историйӗнче ун пек хӑвӑрт хӑпартса лартни пулман-мӗн.
Михаил Игнатьев ку объекта укҫа хывнӑшӑн тав тунӑ май таса чунлӑ усламҫӑсем пирӗн патра пысӑк инвестици проекчӗсене аталантарма шикленмеҫҫӗ тесе шухӑшланине пӗлтернӗ. Тата Элтепер тивӗҫне пурнӑҫлакан 110 вырӑнлӑ ҫӗнӗ хӑна ҫурчӗ пушӑ тӑмасса шанать.
Сӑнсем (16)
Шупашкарта «Сӑваплӑ Александр Невский» Пӗтӗм Раҫҫейри фестиваль пуҫласа иртнӗ.
Шӑп та лӑп ҫулталӑк каялла ҫӗршыв Президенчӗ Владимир Путин Александр Невский кнеҫ ҫуралнӑранпа 800 ҫул ҫитнине 2021 ҫулта уявласси пирки Хушу кӑларнӑччӗ. Руҫе ертсе пынӑ ҫак ҫын Нева тата Чудь кӳлли ҫинчи ҫапӑҫусенче ҫитӗнӳ кӳнӗ. Ӑна пултаруллӑ полк ертӳҫи, ӑслӑ политик тата дипломат тесе хаклаҫҫӗ.
Вырӑс кнеҫне халалланӑ Пӗтӗм Раҫҫейри фестиваль программине Президент хушӑвне пурнӑҫланӑ май хатӗрленӗ иккен. Унӑн авторӗ тата пурнӑҫа кӗртекенӗ — «Невский» продюсер центрӗ тата «Сӑваплӑ Александр Невский» фонд.
Фестиваль ӗнер республикӑн тӗп хулинче уҫӑлнӑ. Паянах Шупашкарта «АТТАКА» культ ушкӑнӗ, «Если» ушкӑнӑн хард-рок солисчӗ Стас Бертенев хӑйсен пултарулӑхӗпе паллаштарнӑ. «Ангел Руҫӗн сасси» халӑх премийӗн лауреачӗ Владимир Нелюбин та унта хутшӑннӑ.
+1.3 °C