Шупашкар хулин ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ тата тӗп пайӗсенче машинӑсем валли ҫӗнӗ парковкӑсем пурӗ 10 ҫӗрте уҫӑлнӑ. Вӗсем ӑҫта пулассине «Уҫӑ хула» порталта халӑх шухӑшне шута илсе палӑртнӑ. «Хулари парковка вырӑнӗсене йӗрке пултӑр, меллӗх тата хӑрушсӑрлӑх хуҫалантӑр тесе йӗркелетпӗр. Вырӑна ҫитсен машинӑна ӑҫта лартасси пирки шухӑшламалла марри меллӗ пулнипе килӗшетӗр пулӗ», — шухӑшлать Алексей Ладыков сити-менеджер.
Малтанхи уйӑхра парковкӑсем тӳлевсӗр ӗҫлӗҫ. Кайран тӳлевсӗр сехет упранса юлӗ.
Тӳлевлӗ парковкӑсем ҫӗршыври 30 ытла хулара пур: Мускавра, Питӗрте, Воронежра, Белгородар, Рязаньте, Тулӑра, Калугӑра, Тверьте, Чулхулара, Хусанта, Пермьре, Краснодарта, Ставропольте, Дон ҫинчи Ростовра, Екатеринбургра, Тӗменте, Курскра, Сочире, Красноярскра, Севастопольте, Ярославльте, Новосибирскра, Махачкалара, Ӗпхӳре. Ун пеккисем Омскра, Волгоградра, Самарӑра тата ытти хулара та уҫӑлӗҫ.
Шупашкарти шкулта вӗренекен Наталья Ершова «Что? Где? Когда?» вӑйӑ валли хӑйне евер ыйту шухӑшласа тупнӑ та укҫа выляса илнӗ.
Унӑн ыйтӑвӗ юрӑ-кӗвӗпе ҫыхӑннӑскер пулнӑ. Ку ыйтӑва кевер тата хрусталь тӑманасен хуҫи Борис Левин хуравланӑ. Ҫук, вӑл тӗрӗс хурав парайман.
Наталья панӑ ыйту вара кӑшӑлвирус этючӗ пулнӑ. Чӑнах та, халӗ ку тема питӗ анлӑ сарӑлнӑ. Борис Левин вара ку кӗвӗ чикансен пулнине каланӑ, ҫапла майпа йӑнӑшнӑ.
Шупашкарти шкул ачи 90 пин тенкӗ выляса илнӗ.
РФ Президенчӗ Владимир Путин РФ Федераци Канашне янӑ ҫурара шкула каякан ачасене 10-шар пин тенкӗ парасси пирки пӗлтернӗччӗ, ку йыша 1-мӗш класа ҫӳреме хатӗрленекенсем те, 7-рисем, кӗнине каланӑччӗ.
Анчах Владимир Владимирович хушу проектне улшӑнусем кӗртнӗ. Ара, хӑш-пӗр ача 6 ҫултах шкула каять. Апла вӗсем те 10 пин тенке илме тивӗҫ.
«Хушу проектне улӑштарма тивет-и? Юрать. Питӗ аван. Ку пулӑшӑва 6 ҫулта шкула каякан ачасем те (норма бази ҫакна тума чармасть) тивӗҫӗҫ», - тенӗ Президент.
Сӑмах май, 10 пин тенке вӗренӳ ҫулӗ пуҫланиччен, ҫурла уйӑхӗнче, парӗҫ.
Утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн коммуналлӑ пулӑшушӑн хальхинчен ытларах тӳлеме пуҫлӑпӑр.
Республикӑн конкурентлӑ политика тата тарифсен патшалӑх служби ӗнер брифинг ирттернӗ. Унта ведомство ертӳҫи Надежда Колебанова ӑшӑшӑн хак 3,4 процентран, вӗри тата сивӗ шывшӑн, хваттертен тухса каякан таса мар шывшӑн 3,9 процентран, йӑлари хытӑ каяша турттарнӑшӑн 3,4 процентран ытла ӳсмессине шантарнӑ.
Хулара пурӑнакансем 1 киловатт-сехет электроэнергишӗн 12 пус, ялтисем 8 пус нумайрах тӳлеме тытӑнӗҫ. Хуларисемшӗн хак 3,6 тенкӗ пулӗ, ялтисемшӗн — 2,52 тенкӗ.
Ҫутҫанталӑк газӗн 1 кубла метрӗшӗн хак 17 тенкӗ ӳссе 6,05 пуса ҫитӗ.
Йӑлари хытӑ каяша турттарнӑшӑн хулара пурӑнакансем ҫын пуҫне 64,89 тенкӗ тӳлеме пуҫлӗҫ (хак 2,13 тенкӗ ӳсӗ), ялтисем — 51,71 тенкӗ (хак 1,69 тенкӗ ӳсӗ).
Ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗнчен пирӗн республикӑра ҫӑмӑллӑхлӑ ипотека кредичӗ парассипе ҫӗнӗ программа ӗҫлесе кайӗ. Унта хутшӑнас кӑмӑллисен заявксене ҫав кунтан йышӑнма пуҫлӗҫ. Республикӑра пурӑнакансен ипотека илнӗ чух тӳленӗ пирвайхи взносӑн 20 процентне тавӑрас шанчӑк пур.
Ку ҫӑмӑллӑха ҫурт-йӗр илме черетре тӑракан ҫынсем, ҫавӑн пекех шанчӑксӑр застройщик-стройорганизацисене пула шар курнисем илейреҫҫӗ. Ҫӑмӑллӑхпа усӑ курас тесен ҫӗнӗ ҫурт-йӗре туянмалла.
Программӑна хутшӑнма заявление вырӑнти администрацире ҫырса памалла. Тӗплӗнрех хыпарланипе Чӑваш Ен Стройминӗн сайтӗнче паллашма пулать.
Шупашкарти социаллӑ учрежденисене юсама кӑҫал хыснаран хулана 900 миллиона яхӑн тенкӗ уйӑрнӑ. Хулан сити-менеджерӗ Алексей Ладыков Фейсбукра палӑртнӑ тӑрӑх, ку вӑл рекордла сумма.
Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ укҫана Олег Николаев Элтепер пулӑшнипе уйӑрнине палӑртнӑ, «Эпир ӗҫленӗ вӑхӑтра кун чухлӗ укҫа уйӑрни пулман!» — тесе ҫырнӑ Алексей Ладыков.
Ҫулталӑк вӗҫлениччен хулари 28 вӗренӳ, культура тата спорт учрежденине юсама палӑртнӑ.
Юсамалли учрежденисен списокӗнче — 12, 27, 28, 30, 63, 24 тата 31-мӗш шкулсем, 19, 25, 41, 46, 49, 61, 74, 75, 85, 88, 48-мӗш ача пахчисем, «Березка» тата «Бригантина» уйлӑхсем, «Энергия» стадион, хушма пӗлӳ паракан 7 шкулпа культура учрежденийӗ.
«Вӑхӑтра тата пахалӑхлӑ юсаса ҫӗнетессипе пирӗн ҫине пысӑк яваплӑх тиенӗ. Соцблок ертӳҫисен доклачӗсене эрнере икӗ хутран кая мар итлӗп. Ӗҫе строительство тӗрӗслевӗ тата общественниксем хакланӑ хыҫҫӑн йышӑнӑпӑр», — тесе ҫырнӑ Алексей Ладыков.
Пӗлтӗр ЧР Ял хуҫалӑх министерстви наркӑмӑшлӑ пултӑранпа кӗрешмешкӗн хыснаран 9 миллион тенкӗ уйӑрасси пирки каланӑччӗ. Ҫавна май ятарлӑ бригадӑсем йӗркелеме палӑртнӑ.
Бригадӑсене хӳтӗлев костюмӗсемпе, химикатсемпе, хатӗр-хӗтӗрпе тивӗҫтерме палӑртнӑччӗ. Анчах ку таранччен наркӑмӑшлӑ пултӑранпа кӗрешекен ятарлӑ бригадӑсем пирки сас-хура ҫук-ха.
Етӗрне районӗнче вара ҫынсем хӑйсем наркӑмӑшлӑ курӑка пӗтерме тухнӑ. Вӗсем нимӗнле ятарлӑ тум та тӑхӑнман, аллисенче – ҫава тата кӗреҫе.
Кӑал Шупашкар районӗнчи ҫула 11 лаптӑк ҫинче, пурӗ 33 километр тӑршшӗ юсӗҫ. Ӗҫ валли 254 миллион тенкӗ пӑхса хӑварнӑ.
Юсама палӑртнӑ ҫулсем ҫаксем: «Кӳкеҫ — Иккасси— Платка»; «Атӑл Шорчекасси – Тутаркасси»; «Шупашкар – Сурски — «Кӑшавӑш — Студентсен хули»; «Лапсар — Мокшин»; «Куснар-Тренккасси»; «Атӑл — Апаш»; «Мӑштавӑш – Шӑнкас – Туҫикасси»; «Турикасси — Мӑн Мамӑш — Чаканар»; «Турикасси – Мӑн Мамӑш – Чаканар» – Тимой-Мамӑш; «Пархикасси —Синьял-Покровски»; «Шупашкар — Сурски — Йӑршу».
Аукциона мӗнпур 11 объектпа ирттернӗ. Юсав ӗҫне «Стройком» предприяти пурнӑҫлӗ.
Ҫӗрпӳ районӗнче пурӑнакан арҫын ултавҫӑсене 2,3 миллион тенкӗ укҫа куҫарса панӑ. Ҫав шутран пысӑк пайӗ — банкран илнӗ кредит. Кӳрше те кивҫен патне каҫнӑ. Ултав серепине ҫакланнӑ 52 ҫулти арҫын ултавҫӑсене тӗрлӗ суммӑна икӗ уйӑх хушшинче пӗчӗкшерӗн куҫарса панӑ.
Пӑтӑрмах виртуаллӑ суту-илӳ лапамне инвестици хывса укҫа-тенкӗ ӗҫлесе май пур тесе ҫырнӑ пӗлтерӗве асӑрханинчен пуҫланнӑ. Ҫавна ӗненсе вӑл ятарлӑ каҫӑпа иртнӗ, ун хыҫҫӑн банк картти ҫинчи 25 пин тенкӗ йӗп пек ҫухалнӑ. Кӑштахран арҫын патне пӗри шӑнкӑравласа укҫана тупӑш илмелле хума пулать тесе ӗнентернӗ. Савӑннӑ арҫын 1, 5 миллиона яхӑн тенкӗ кредит илсе тӗрлӗ телефон номерӗ ҫине куҫарса панӑ. Кайран хайхи укҫана каялла илес тенӗ. Апла тӑвас тесен 650 пин тенкӗ комисси тӳлемелле тенӗрен машинӑна салука хывса тата кредит илнӗ. Каштахран хӑйӗн кредит картти ҫинчи 132 пин тенке илнӗ, унтан кӳршӗрен 50 пин тенкӗ ыйтнӑ. Икӗ уйӑхра арҫын ултавҫӑсене 2,3 миллион тенкӗ куҫарса панӑ.
Кӑҫал та, пӗлтӗрхи пекех, ӗне усракансене укҫан пулӑшаҫҫӗ. Пӗрремӗш 40 ҫын субсидие илме документсем тӑратнӑ ӗнтӗ. Ҫапла пӗлтерет ЧР Ял хуҫалӑх министерстви пӗлтерет.
Укҫана паян тӳлеме тытӑннӑ. 40 ҫынна укҫана куҫарса панӑ ӗнтӗ. Пӗтӗмпе 201700 тенкӗлӗх.
Пӗр ӗнешӗн – 2400 тенкӗ, икӗ ӗнешӗн – 3400-шер тенкӗ, виҫӗ тата ытларах ӗнешӗн 4400 тенкӗшер параҫҫӗ. Кӑҫал ӗне усракансене пулӑшас тӗллевпе хыснаран 171,4 миллион тенкӗ пӑхса хунӑ. Субсидие 35 пин ытла ҫын илейӗ. Ӑна тивӗҫес тесен вырӑнти администрацие заявлени ҫырса памалла.
+6.0 °C