Куславкка хулинче тунӑ ача пахчин ҫуртне уҫаймаҫҫӗ. Ҫавӑн сӑлтавӗпе «Чӑваш Ен» патшалӑх телерадиокомпанийӗ кӑсӑкланнӑ.
Телекуравҫӑсем хыпарланӑ тӑрӑх, Куславккари «Комаровка» микрорайонта шкул пур, анчах ача пахчи ҫук. Шӑпӑрлансене ашшӗ-амӑшӗн хулан тӗп пайне леҫме тивет.
Пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче 2-мӗш шкул ҫумӗнче шкул ҫулне ҫитменнисем валли 40 вырӑнлӑх учреждени туса лартнӑ. Анчах ачасем халӗ те унта ҫӳреймеҫҫӗ.
Сӑлтавӗ — туяннӑ оборудованишӗн укҫа тӳлесе пӗтерменни. Парӑм 4 миллион тенкӗ юлнӑ. Тӑкакӑн 10 миллион тенкине тӳлесе татнӑ.
Республикӑн Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин министерстви сӗтел-пукан тата оборудовани туянассине килӗшӳре пӑхса хӑварман тесе тӳлесшӗн мар иккен. Подрядчик вара укҫа тӳлемесӗр документсене алӑ пусма килӗшмен.
Муркаш район администрацийӗнче ӗҫленӗ хӗрарӑм тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе пӑхса тухнӑ. Тӳре-шарара ӗҫленӗскер тӳлевсӗр ҫӗре укҫалла панӑ.
Хӗрарӑм нумай ачаллӑ ҫемьесене ҫӗр валеҫнӗ чух пӑтӑрмаха ҫакланнӑ. Муркаш районӗнчи Ильинка ҫывӑхӗнче ҫӗр уйӑрнӑ чухне вӑл ҫемьесенчен 10-шар пин тенкӗ илнӗ. Тӗпчевҫӗсем ҫавӑн пек ултӑ тӗслӗхе тупса палӑртнӑ.
Хӗрарӑм район администрацийӗн пурлӑх тата ҫӗр хутшӑнӑвӗсен пайӗнче ертсе пыракан специалист-экспертра ӗҫленӗ. 2019 ҫулхи авӑн уйӑхӗнчен тытӑнса 2020 ҫулхи пуш уйӑхӗччен вӑл 6 хутчен сӗтев илнӗ.
Суд хӗрарӑма 5 уйӑх ӗҫлесе юсанмалла, ҫав вӑхӑтра ӗҫ укҫин 10 процентне тытса юлмалла йышӑну кӑларнӑ. Суд приговорӗ вӑя кӗреймен-ха.
Элӗкри культура эткерлӗхне юсаса ҫӗнетӗҫ. Ҫав тӗллевпе хыснаран 8,5 миллион тенкӗ уйӑрма йышӑннӑ.
Сӑмах Элӗкри И.Я. Яковлев ячӗллӗ шкул пирки пырать. Ӑна 1872 ҫулта туса лартнӑ. 19-мӗш ӗмӗрти йывӑҫ ҫурта иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсенче Элӗк район администрацийӗн культура пайне панӑ. 1995 ҫулхи ҫулла унта литературӑпа краеведени музейӗ уҫнӑ. Унта халӗ 16,5 пине яхӑн экспонат упранать.
2020 ҫулта ҫурта юсаса ҫӗнетме бюджетран 6 миллиона яхӑн тенкӗ уйӑрнӑ. Кӑҫал юсав ӗҫӗ валли 8 миллион та 539 пин тенкӗ уйӑрма хатӗр. «Кӗмӗле» республика хыснинче пӑхса хӑварнӑ.
Подряд организацийӗн ҫурта тулаш енчен ҫӗнетмелле, алӑксемпе чӳречесене ылмаштармалла, шыв пӑрӑхӗсене улӑштармалла. Контракта кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 31-мӗшӗччен пурнӑҫламалла. Аукцион пуш уйӑхӗн 22-мӗшӗнче иртӗ.
Пушар хуралӗнче ӗҫлекенсен ҫӳп-ҫап контейнерӗсене те сӳнтерме тивет. Пуш уйӑхӗн 17-18-мӗшӗсенче Шупашкарти Кадыков, Кривов тата Гузовский урамӗсенчи контейнерсем ҫунма тытӑннӑ. Унта пушар сӳнтерекенсем ҫитнӗ.
Пуш уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Шупашкар районӗнчи Ырашпулӑхра йывӑҫ мунча хыпса илнӗ. 55 ҫулти кил хуҫин ытти хуралти те вутра кӗлленнӗ. Юрать, пӳртне ҫӑлса хӑварма май килнӗ. Пушар ҫурҫӗр тӗлӗнче тухнӑ.
Ҫав каҫах Шупашкарти уйрӑм ҫуртсенчен пӗринче мунча ҫуннӑ.
Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа пирӗн республикӑра пушар 236 хут алхаснӑ. Вут-ҫулӑм 6 миллион тенкӗ ытла шар кӑтартнӑ. 27 ҫын вилнӗ, 10-ӑн пиҫсе кайнӑ.
Шупашкарти Ефремов купса бульварӗнче вырнаҫнӑ Ехрем хуҫа ҫуртне юсӗҫ. Халӗ проектпа смета документацине хатӗрлеме уҫӑ конкурс ирттерессине пӗлтернӗ. Контрактӑн пуҫламӑш хакӗ – 3 миллион те 82 пин тенкӗ. Конкурса ултӑ уйӑхра ирттерсе ӗлкӗрмелле. Объектӑн историпе культура экспертизине тӑвассине те палӑртса хӑварнӑ.
Ефремов купса бульварӗнчи 10-мӗш ҫурт культура эткерлӗхӗ шутланать. Асӑннӑ ҫуртра 1919 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ӗҫ ҫыннисем умӗнче Надежда Крупская тухса калаҫнӑ.
Ҫурта 1884 ҫулта туса лартнӑ. Унӑн хуҫи малтан Прокопий Ефремов пулнӑ, кайран – унӑн ывӑлӗ Сергей. Революци хыҫҫӑн унта РКП (б) Шупашкарти уес комитечӗ, Халӑх ҫурчӗ, Шупашкар ӗҫтӑвкомӗ, НКВД, патшалӑх политика управленийӗ, хӑрушсӑрлӑх комитечӗ, В.И. Ленин музейӗ, 1991 ҫултанпа Чӑваш наци музейӗ вырнаҫнӑ.
2020 ҫулта Чӑваш Енре килсӗр чӗрчунсене тытма, вӗсене пӑхма хыснаран 6 миллион ытла тенкӗ уйӑрнӑ. Пӗлтӗр республикӑра 573 чӗрчуна тытнӑ. Шупашкарта – 332, Канашра – 136, Ҫӗмӗрлере – 38, Тӑвай районӗнче – 9, Сӗнтӗрвӑрри районӗнче – 8, Канаш районӗнче 32 чӗрчуна тытнӑ.
Пӗр чӗрчуна тытмашкӑн 6093,7 тенкӗ уйӑраҫҫӗ. Кӑҫал хыснаран уйӑракан укҫа виҫине пысӑклатма палӑртнӑ, 8,9 миллион тенке ҫитересшӗн.
Килсӗр чӗрчунсене курсан вырӑнти администрацие кайса заявка ҫырмалла. Вӗсем вара чӗрчунсене тытакан организаципе килӗшӳ тӑваҫҫӗ.
Сӑмах май, нумаях пулмасть, пушӑн 13-мӗшӗнче, Шупашкарта ҫапкланчӑк йытӑ хӗрарӑма тапӑнса уринчен вӑйлах ҫыртса илнӗ.
Пуш уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Шупашкарта пурӑнакан арҫын патне палламан арҫын шӑнкӑравланӑ. Хайхискер банк ӗҫченӗ-мӗн.
Ҫав ҫын пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын ячӗпе такам кредит илесшӗн имӗш. Ку ӗҫе банкра ӗҫлекен ҫынсемех, усал шухӑшлисем, тӑвасшӑн-мӗн.
Укҫа-тенке сыхласа хӑварас тесе арҫынна нухрата хӑрушсӑр счет ҫине куҫарма сӗннӗ. Ку ҫапла тунӑ та. Анчах ҫакна пурнӑҫличчен кредит учрежденийӗсенче кивҫенсем илнӗ.
Ҫапла майпа Шупашкар арҫынни темиҫе кунра ултавҫа 6 миллион тенке яхӑн куҫарса панӑ. «1 миллион тенки хамӑнччӗ, 5 миллионӗ – кивҫен илни», - тенӗ арҫын йӗрке хуралҫисене. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Самар облаҫӗнче пурӑнакан 18 ҫулти хӗр тӗнче тетелӗнче хушма тупӑш тума пулӑшасси пирки пӗлтерӳ вырнаҫтарнӑ. Ҫакӑ Шупашкарти хӗрарӑма кӑсӑклантарнӑ.
Хайхискер унпа ҫыхӑннӑ. Лешӗ ӑнлантарнӑ тӑрӑх, малтан 15 пин тенкӗ хывмалла, унтан пысӑкрах укҫа таврӑнӗ. Шупашкар хӗрарӑмӗ укҫа куҫарса парсанах тӗнче тетелӗнчи пӗлтерӳ те ҫухалнӑ, хуҫи те ҫыхӑнӑва тухма пӑрахнӑ.
Уголовлӑ шырав ӗҫченӗсем ку преступление Самар облаҫӗнчи 18-ти хӗр тума пултарнине палӑртнӑ. Вӗсем унта кайса ӑна тытса чарнӑ, Чӑваш Ене конвойпа илсе килнӗ. Хӗр айӑпне йышӑннӑ, тӑкакӑн пӗр пайне саплаштарнӑ. Вӑл унччен судпа пӗрре те айӑпланман.
Чӑвашупрдор уҫӑ конкурс ирттерет. Вӑл ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче пулӗ. «Сӑр» автоҫул ҫинчи «Элӗк – Кивӗ Атикасси» ҫула юсама палӑртнӑ.
Лот хакӗ – 211 миллион та 977 пин те 303 тенкӗ. Пӗр ҫухрӑм капла 13,67 миллион тенке кайса ларать.
Ҫула икӗ тапхӑрпа юсӗҫ. Пӗрремӗшӗ кӑҫал ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тытӑнса ҫурлан 31-мӗшӗччен пырӗ. Иккӗмӗш тапхӑр 2022 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен тытӑнса ҫурлан 31-мӗшӗнче вӗҫленӗ.
Ҫак ҫул халӗ чӑнах та япӑхрах, вырӑнӑн-вырӑнӑн лакӑм-путӑк самай. Ҫӗнӗ ҫул сарни Элӗк тата Хӗрлӗ Чутай районӗнчен пурӑнакансемшӗн питӗ паха пулӗ.
Чӑваш Ен валли тепӗр 28 миллион тенкӗ уйӑрӗҫ. Ку укҫапа кӑшӑлвируспа чирленӗ, килте сипленекен ҫынсене тӳлевсӗр эмелпе тивӗҫтерӗҫ.
Ҫак кунсенче РФ Правительстви кӑшӑлвируспа чирленисене тӳлевсӗр эмел памашкӑн 2,7 миллиард тенкӗ уйӑрасси пирки пӗлтернӗ. Укҫана регионсене валеҫсе парӗҫ. Чӑваш Ене 28437,9 миллион тенкӗ лекӗ.
Сӑмах май, унччен ку тӗллевпе ҫӗршыв правительстви 10,7 миллиард тенкӗ уйӑрнӑччӗ. Чӑваш Ене 48 миллион тата 25 миллин тенкӗ лекнӗччӗ, хальхинче – 28 миллион тенкӗ.
-9.7 °C