Шупашкар районӗнче пурӑнакан 16 ҫулти каччӑ тивӗҫлӗ канури хӗрарӑмӑн укҫине илнӗ. Вӑл ӑна ҫуртне юсаса пама шантарнӑ. Анчах сӑмахне тытман. Ватӑ хӗрарӑмӑн полицие кайма тивнӗ.
74 ҫулти хӗрарӑм каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, пӗлтӗрхи ҫурла уйӑхӗнче вӑл дачӑра строительство ӗҫӗсене пурнӑҫлама пулӑшни пирки хыпарланӑ пӗлтерӗве курнӑ. Унти номерпе шӑнкӑравланӑ, каччӑпа карта улӑштармалли пирки калаҫса татӑлнӑ. Лешӗ ӗҫе пурнӑҫланӑ. Кайран вӑл ӑна ҫурта тулаш енчен ҫапма, тӑррине витме хушнӑ. Стройматериалсем туянма тесе каччӑна 135 пин тенкӗ панӑ. Анчах ӗҫе ниепле те пуҫӑнман, вӑл укҫана тавӑрса пама ыйтнӑ.
Каччӑ укҫине хӑйех хуратӑп тесе кинемейрен банк карттине, унӑн пин-кодне ыйтнӑ. Лешӗ килӗшнӗ. Карттӑ ҫинче укҫа пулман. Анчах блокировка пулнӑ. Каччӑ ӑна илме темиҫе хутчен укҫа ыйтнӑ. Кинемей тепӗр 145 пин куҫарса панӑ. Каччӑ укҫана тавӑрмассине вӑл темиҫе уйӑхран тин ӑнланнӑ. Полицейскисем 16-ри каччӑна часах шыраса тупнӑ. Вӑл ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ӗҫе ҫуркунне пуҫӑнма шутланӑ, укҫине хӑй пӗлнӗ пек тӑкакласа пӗтернӗ.
Ҫӗнӗ ҫуртсенче хваттер туянакансен йышӗ пӗлтӗр ҫӗршывӑн кашни виҫҫӗмӗш регионӗнче чакнӑ. Ку цифрӑна РБК Росреестр пӗлтерни тӑрӑх хыпарланӑ. Хваттер сутасси 2021 ҫулта пирӗн ҫӗршывра 17,6% ӳснӗ, ҫав вӑхӑтрах 29 регионта туянакансен йышӗ чакнӑ. Ҫав шутра – Чӑваш Енре те.
2021 ҫулта пайҫӑсемпе пирӗн ҫӗршывра 898,6 пин килӗшӳ тунӑ. Ҫав шутра Мускавра – 144 пин, Мускав облаҫӗнче – 116,3 пин, Санкт-Петербургра – 75,8 пин, Краснодар крайӗнче – 70,7 пин, Свердловск облаҫӗнче – 32,4 пин.
Пирӗн республикӑра пурӗ 6,9 пин килешӳ тунӑ, ку вӑл 2020 ҫулхинчен 18,7% сахалрах. Абсолютлӑ цифрӑсемпе илсен, хваттер туянакансен йышӗ уйрӑмах чакнин кӑтартӑвӗпе пирӗн республика ҫавӑн йышши 5 регион шутӗнче. Хваттер сахал туяннисен йышӗнче – Санкт-Петербург, Архангельск облаҫӗ, Алтай крайӗ.
Шупашкарта пурӑнакан арҫын укҫа хывса пуяс тенӗ те темӗн чухлех парӑма кӗрсе кайнӑ. Халӗ унӑн банка, пӗлӗшӗсене укҫа парса татмалла.
Йӑлтах халӑх тетелӗнче укҫа хӑвӑрт ӗҫлесе илмелли пирки хыпарланӑ пӗлтерӗве курнинчен пуҫланнӑ. Вӑл унта хӑйӗн номерне хӑварнӑ. Часах унпа суя брокерсем ҫыхӑннӑ.
Арҫын вӗсем каланипе биржа патне кӗме май пултӑр тесе телефонӗ ҫине сарӑм вырнаҫтарнӑ, счечӗ ҫине 15 пин тенкӗ хунӑ. Кун хыҫҫӑн ӑна пысӑкрах укҫапа выляма сӗннӗ. Арҫын банкран кредит илнӗ, пӗлӗшӗсенчен укҫа ыйтнӑ. Ҫапла вӑл ултавҫӑсене 2 миллион та 960 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Анчах арҫын укҫа-тенке каялла тавӑрайман. Ултавҫӑсен аллине лекнине ӑнлансан вӑл полицие кайса пулӑшу ыйтнӑ. Кун тӗлӗшпе йӗрке хуралҫисем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Вӑрнарти 1-мӗш шкулта директорта ӗҫленӗ хӗрарӑм вӗрентекенсен премийӗсене илнӗ те хӑйӗн тӗллевӗпе усӑ курнӑ: хӗрне кредит тӳлеме пулӑшнӑ, шкул валли те укҫа юлнӑ.
Следстви тата суд палӑртнӑ тӑрӑх, 2017 ҫулхи чӳк уйӑхӗнчен пуҫласа 2020 ҫулхи раштавччен вӑл виҫӗ вӗрентекенӗн преми пайне илнӗ. Пӗтӗмпе - 149 пин тенкӗ. Ку укҫапа вӑл шкулти хуҫалӑх расхучӗсемшӗн тӳленӗ, хӗрне те кредит тӳлеме панӑ.
Следстви вӑхӑтӗнче хӗрарӑм тӑкаксене саплаштарнӑ. Суд ӑна тӗрмене хупмасӑр 2,5 ҫуллӑха айӑплама йышӑннӑ. Тӗрӗслев вӑхӑчӗ – 2,5 ҫул.
Ватӑ хӗрарӑм хӗрне ҫӑлас тесе ултавҫӑсене чутах 700 пин куҫарса паман. Ку Шупашкарта пулса иртнӗ.
75 ҫулти хӗрарӑм каласа кӑтартнӑ тӑрӑх, нарӑсӑн 4-мӗшӗнче килти телефонӗ ҫине хӗрӗ шӑнкӑравланӑ имӗш, ҫул ҫинче аварие лекни пирки, ыйтӑва татса пама 700 пин кирли ҫинчен каланӑ.
Хӗрарӑм хӗрне пулӑшас тесе банка кайнӑ, укҫине илнӗ те ӑна куҫарса пама тӑнӑ. Анчах ун патне хӗрӗ шӑнкӑравланӑ – унпа нимӗн те пулса иртмен иккен. Кун хыҫҫӑн ватӑскер укҫана каялла счет ҫине хунӑ та кун пирки полицие пӗлтернӗ.
71 ҫулти хӗрарӑм вара ултавҫӑсен аллине лекнӗ. Хӗрне ҫӑлас тесе вӑл палламан арҫынна хӗрӗн япалисене, пухнӑ пӗтӗм укҫине – 500 тенке – парса янӑ.
Чӑваш Енре пурӑнакансем телефонпа шӑнкӑравласа улталакансен капкӑнне ҫаплипех ҫакланаҫҫӗ. Ваттисем ҫеҫ мар, вӑтам ҫулсенчисем те суеҫӗсене ӗненеҫҫӗ, шаннипе самай укҫа кӑларса тыттараҫҫӗ.
Нарӑс уйӑхӗн 3-мӗшӗнче йӗрке хуралҫисенчен Шупашкарта пурӑнакан 50 ҫулти хӗрарӑм пулӑшу ыйтнӑ. Ӑна хӗрӗ машинӑпа инкеке лекнӗ, ҫынна шар кӑтартнӑ. Ӑна айӑплассинчен хӑтарса хӑварас тесен кирлӗ ҫынсем валли курьер урлӑ миллион тенкӗ парса ямалла тесе ӗнентернӗ. Анчах хӗрарӑмӑн ун чухлӗ укҫа пулман, пухса хуни ҫур миллион тенкӗ тупӑннӑ. Шӑпах ҫав суммӑна тыттарса янӑ та хӗрарӑм.
Чӑваш Енре санавиаци вертолечӗ пациентсене пульницӑна часрах пульницӑна илсе ҫитерме пулӑшать. Кӑҫал вӑл нарӑс уйӑхӗн варринчен вӗҫме тытӑнӗ.
Хальхинче те килӗшӗве «Вырӑс вертолет тытӑмӗсем» обществӑпа алӑ пуснӑ. Кӑҫал ӑна санавиацишӗн 35,9 миллион тенкӗ парӗҫ. ЧР Сывлӑх сыхлавӗн министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫулталӑк вӗҫлениччен сахалтан та 59 хутчен вӗҫме палӑртнӑ. Перекетлеме май пулсан 85 вӗҫев пулӗ.
Сӑмах май, пӗлтӗр санавиацишӗн 45,9 миллион тенкӗ тӳленӗ. Ку укҫапа 53 вӗҫев тума палӑртнӑ. Анчах пирӗн республика пӗчӗк пулнине кура перекетлеме май килнӗ, 109 хутчен вӗҫеве тухнӑ.
Чӑваш Енре икӗ ҫул ӗнтӗ ӗне усракансене укҫан пулӑшнӑ. Кӑҫал та вӗсене тӗрев пама палӑртнӑ, анчах тӳлеве пурте илеймӗҫ.
Кӑҫал ӗнешӗн паракан субсидие хӑйсем тӗллӗн ӗҫлекен пек регистрациленнисем ҫеҫ илейӗҫ. Унӑн виҫи самаях пысӑк пулӗ: пӗр ӗне пуҫне 7-8 пин тенкӗ. Ӗне туянакансене те тӑкака 100 проценчӗпех саплаштарӗҫ. Анчах ӗнешӗн чӗрӗ укҫапа тӳлемелле мар.
Хӑйсем тӗллӗн ӗҫлекен пек регистрациленнисене ҫӗр улми, пахча ҫимӗҫ лартса ӳстернипе, сӗт тата аш-какай туса илнипе ҫыхӑннӑ тӑкаксене те саплаштарӗҫ. Техника туянакансен те тӑкака тавӑрма май пулӗ.
Республика хыснинчен икӗ хаҫата пулӑшу памашкӑн укҫа уйӑрнӑ. Вӗсем – «Советская Чувашия» тата «Грани» хаҫатсем. Ку хушӑва кӑрлач уйӑхӗн 31-мӗшӗнче ЧР Министрсен Кабинечӗ Председателӗ Олег Николаев алӑ пуснӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта тухса тӑракан «Грани» кӑларӑма кӑҫал 2 миллион та 129 пин тенкӗ панӑ. Республика шайӗнчи «Советская Чувашия» хаҫата 5 миллион та 560 пин тенкӗ лекнӗ.
Ҫак кӑларӑмсем кашни ҫулах пулӑшӑва тивӗҫеҫҫӗ. Пӗлтӗр, сӑмахран, «Советская Чувашия» хаҫата 5 миллион та 290 пин тенкӗ панӑ, «Грани» хаҫата – 2 миллион та 50 пин тенкӗ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлти Андриян Николаевӑн мемориал комплексне юсаса ҫӗнетме палӑртнӑ. 2021 ҫулта ҫав тӗллевпе республика бюджетӗнчен 9,5 миллион тенкӗ уйӑрса панӑ. Вӑл укҫана планпа смета документацине йӗркелесе ҫитерме тесе уйӑрнӑ.
«Чӑваш Енӗн Культура министерстви хӑш-пӗр ыйтӑва ҫывӑх вӑхӑтра татса парса Чӑваш Енӗн Стройминӗпе проект ӗҫӗсене пуҫарса ярӗ», — палӑртса хӑварнӑ Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашне Ҫырупа тухнӑ май.
Малтанласа шутланӑ тӑрӑх, проект хакӗ 350 миллиона яхӑн тенке кайса ларӗ. Музейпа юнашар 4 хутлӑ ҫурт туса лартасшӑн. Ҫапла вара экспозици залӗсем, «Планетари», интерактивлӑ кафе, «Хальхи вӑхӑтри космос» интерактивлӑ зал , конференц-зал, обсерватори пулмалла.
+18.3 °C