«Хавал» чӑвашсен халӑх пӗрлешӗвӗ юлашки ҫулсенче вӗҫӗмех чӑваш чӗлхине калаҫура вӗренмелли лагерь йӗркелет. Хастарсем кӑҫал та ӑна пухӗҫ. Хальхи, шучӗпе ҫиччӗмӗш, утӑ уйӑхӗн 3-10-мӗшӗнче «Сурские зори» (чӑв. Сӑр шурӑмпуҫӗ) кану базинче пуҫтарӑнӗ.
Лагере пухнин тӗллевне «Хавал» ҫулленхи тӗлпулусене йӑлана кӗртессипе ҫыхӑнтарать. Тӗлпулу тӗллевӗ вара, маларах палӑртрӑмӑр ӗнтӗ, ҫав вӑхӑтра чӑваш чӗлхине ҫине тӑрса тата хӑвӑрт ӑша хывасси. Тӑван халӑхӑмӑрӑн культурипе, историйӗпе, йӑла-йӗркипе паллаштарассине те тӗллев шутне кӗртеҫҫӗ.
Программа епле пулассине те халех палӑртнӑ. Чӑваш чӗлхи урокӗсене виҫӗ шайпа йӗркелесшӗн. Ачасемпе яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫ валли вӗренӳ вӑйӑ курсӗ евӗр те пулӗ. Чӗлхене преподавательсем хальхи вӑхӑтри меслетсемпе усӑ курса ӑша хывма пулӑшӗҫ. Наци тӗррипе, халӑх юррисемпе тата ташшисемпе ӑсталӑх класӗсем иртӗҫ. Вӗреннипе пӗрлех вӑхӑта спорт мероприятийӗсенче кӑсӑклӑ ирттерме май туса парӗҫ. Экскурсисем йӗркелеме те шантараҫҫӗ.
Лагере хутшӑнакансен йӗркелӳ тата чӗлхе взносӗ, пурӑннишӗн тата апат ҫинишӗн тӳлеме тивӗ.
Ҫак кунсенче Етӗрне районӗнчи Пӗрҫырланта районти тӗрлӗ ялсенчен пухӑннӑ 7 ушкӑн волейбол ӑмӑртӑвне хутшӑннӑ. Ку ӑмӑртусем кӑҫалхипе Чурпай ялӗнче пурӑннӑ Сергей Станиславович Григорьева асра тытса 3-мӗш хут иртнӗ.
Сергей Григорьев хӑй вӑхӑтӗнче вырӑнти Тимирязев ячӗллӗ колхоз ертӳҫи, унтан чылай вӑхӑт хушши Етӗрнери электрокомпани пуҫлӑхӗ пулса тӑрӑшнӑ. Халӑх ӑна темиҫе хутчен те район депутачӗ пулма суйланӑ. Депутат тивӗҫӗсене вӑл яланах чыслӑн пурнӑҫланӑ. Спорта юратакансем «Заря» (Шурӑмпуҫ") футбол команди йӗркелесен вӑл вӗсене куллен пулӑшма майсем тупма пултарнӑ, Пӗрҫырлан ял тӑрӑхӗнчи «Сӑрьен» тата «Илем» юрӑ ансамблӗсене те яланах спонсорла пулӑшу панӑ.
Пухӑннисем малтанах Сергей Григорьева ырӑ сӑмахсемпе аса илчӗҫ: Пӗрҫырлан ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Степанова Н.Ю, вырӑнти депутат Мурзин Николай Михайлович инженер, пӗрле ӳссе ҫитӗннӗ, афган вӑрҫине хутшӑннӑ Козлов Александр Владимирович пухӑннисене ӑмӑртура ӑнӑҫусем сунчӗҫ.
Ҫӗнтерӳҫӗ ятне кӑҫалхипе иккӗмӗш хутчен Асламасран килнӗ «Асламасы» волейбол команди ҫӗнсе илчӗ, куҫса ҫӳрекен кубока тивӗҫрӗ.
Пушӑн 4–8-мӗшӗсенче Свердловск облаҫӗнчи Новоуральск хулинче спорт туризмӗ енӗпе Раҫҫей чемпоначӗ иртнӗ. Чӑваш Ен чысне Андрей Львов, Сергей Кузнецов, Семен Машанов, Андрей Белов хӳтӗленӗ.
Чӑваш спортсменӗсен пухмачӗ пӗрремӗш кунранах пуянланма тытӑннӑ. Сергей Семенов пӗлтӗрхи пекех каллех ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ. Йӗлтӗр связкинче те чӑваш спортсменӗсене ҫитекенни пулман. Пӗлтӗрхи чемпионатра Сергей Кузнецов тата Андрей Львов пьедестал ҫине кӑшт ҫеҫ хӑпарайман. Кӑҫал вара вӗсем финиша пӗрремӗш ҫитнӗ.
Ушкӑн дистанцийӗ юлашки кунра иртнӗ. Унта та пирӗн ентешсем маттурлӑхӗпе палӑрнӑ: кӗмӗл медаль ҫӗнсе илнӗ.
Чӑваш Енри маттур биатлонистка Татьяна Акимова Норвегире иртнӗ тӗнче чемпионатне хутшӑннӑ. Вӑл пуш уйӑхӗн 9-мӗшӗнче иртнӗ.
Ӑмӑртура хӗрарӑмсем 15 ҫухрӑма чупса тупӑшнӑ. Чи маттурри Францири Мари Дорен-Абер пулнӑ. Шел те, Раҫҫей спортсменкисем пьедестал ҫине хӑпарайман.
Татьяна Акимова тӗнче чемпионатне пӗрремӗш хут хутшӑннине палӑртмалла. Вӑл ӑмӑртура виҫӗ хут тӗл лектереймен, ҫавӑнпа 39-мӗш вырӑн ҫеҫ йышӑннӑ.
Татьяна юлашки ҫаврӑмра ӳкнӗ. Пенӗ чухне вӑл тӗл лектереймен. Ҫакна вӑл ывӑннипе е психологипе ҫыхӑнтарнӑ.
Шупашкар районӗнчи Карачура ялӗнчи Алексей Дудкин йытӑ кӳлсе Пӗтӗм тӗнче шайӗнчи ӑмӑртӑва тухса кайнӑ.
«Волга Квест–2016» ят панӑ тупӑшу пуш уйӑхӗн 5-мӗшӗнче Самар облаҫӗнчи Тольяттинче уҫӑлнӑ.
Карачурара ҫуралнӑ А. Дудкинӑн Раҫҫейри, Финляндинчи тата Польшӑри спортсменсемпе тата вӗсен тӑватӑ ураллӑ тусӗсемпе ӑмӑртма тивнӗ.
Паян спортсменсем тепӗр хутчен тупӑшӑва тухнӑ. Дистанцие чи малтанах Тӗменти Михаил Фатеев тухнӑ, ун хыҫҫан тепӗр 21 минту та 8 ҫеккунтран — Войтек Сигула поляк, вӗсем хыҫҫӑн Мускаври Вячеслав Демченко тата Чӑваш Енри Алексей Дудкин старта тӑнӑ. Спортсменсен 200 километр ытла тӑршшӗ инҫӗше ҫӗнмелле.
Хӑйне евӗр спорт тупӑшӑвне Тольяттинче уҫнӑ та йытӑ кӳлнӗ ҫынсем «Самар Луки» наци паркӗ тӑрӑх вирхӗнсе иртнӗ. Пӗтӗмпе 14 команда хутшӑннӑ ӑмӑртӑва. Кӑҫал ӑна иккӗмӗш хут йӗркеленӗ. Пӗрремӗш хут икӗ ҫул каялла, 2014-мӗшӗнче, ирттернӗ. Ун чух Германирен килнӗ Сильвия Футваенглер ҫӗнтернӗ.
Ҫак кунсенче Норвегин тӗп хулин пӗр районӗ шутланакан Холменколленра биатлон енӗпе тӗнче чемпионачӗ иртет. Унта пирӗн ҫӗршыв спортсменӗсем те хутшӑнаҫҫӗ. Раҫҫейӗн командине Чӑваш Енӗн биатлон шкулӗн воспитанникӗ Татьяна Акимова та лекнӗ.
Шел те, пирӗн спортсменсем (арҫынӗсем те, хӗрарӑмӗсем уйрӑмах) ҫӗнтерӳпе хальлӗхе савӑнтараймарӗҫ-ха. Биатлона кӑмӑллакансем арҫынсене шанчӗҫ те, анчах вӗсем те ҫӗнтерӳ пьедесталӗ ҫине лекеймерӗҫ.
Паян хӗрарӑмсем уйрӑм тупӑшура чупӗҫ. Раҫҫей комндине пиллӗкӗн кӗнӗ: ҫав шутра — Чӑвашри Татьяна Акимова та. Вӑл тӗнче чемпионачӗн дебютантки шутланать. Унсӑр пуҫне Екатерина Юрлова, Дарья Виролайнен, Екатерина Шумилова тата Анастасия Загоруйко тупӑшӗҫ. Трансляцие «Матч.ТВ» телеканал каҫхи 17 сехет те 30 минутра кӑтартӗ.
Шупашкарти кӳлмекре авточупӑвӑн финалӗ иртнӗ. Раҫҫей Кубокӗн пӗтӗмлетӳ тапхӑрӗ пуш уйӑхӗн 6-мӗшӗнче пулнӑ.
Авточупура Егор Санин тата Андрей Подролян ҫӗнтернӗ. Ҫанталӑка пула кӑштах улшӑнусем кӗртме тивнӗ. Малтанах 1400 класс валли чупу иртнӗ. Унтан 1600 класс валли масс-старт пулнӑ.
Ҫанталӑк ӑшӑ тӑнӑ май пӑр ҫинче кӳлленчӗксем пулнӑ, ҫавна май урапа айӗнчен сирпӗннӗ вӑл. Кунашкал ӑмӑрту куракансене питӗ килӗшнӗ.
1400 класра Егор Санин ҫӗнтернӗ. 1600 класс чупура вара Андрей Подолян мала тухнӑ.
Кӑҫалхи хӗллехи сезонта Чӑваш Енри самбо федерацийӗн спортсменӗсем тӗнче тата Европа ӑмӑртӑвӗсене хутшӑнмашкӑн пилӗк путевка ҫӗнсе илнӗ.
Вера Лоткова, Наталья Степанова, Регина Миндубаева ҫулталӑк пуҫлансанах пухмача ылтӑн тата кӗмӗл медальсемпе пуянлатнӑ, Европа тата тӗнче чемпионачӗсене хутшӑнмашкӑн путевка ҫӗнсе илнӗ. Ҫак ятпа вӗсене ЧР спорт министрӗ Сергей Шелтуков саламланӑ.
Палӑртмалла: халӗ Чӑваш Енре 2 пине яхӑн ҫын самбо енӗпе хатӗрленет. Вӗсенчен 150 ытларахӑшӗ — хӗрсем. Вӗсем спортра ҫитӗнӳсем тума талпӑнаҫҫӗ.
Челепи облаҫӗнче нарӑсӑн 27–28-мӗшӗсенче фристайл енӗпе пӗтӗм тӗнчери ӑмӑрту иртнӗ. Унта ҫамрӑк спортсменсем Лана Прусаковӑпа Дмитрий Мулендеев медальсем ҫӗнсе илнӗ.
Пӗрремӗш кунхине слоуп-стайл дисциплинӑра ӑмӑртнӑ. Хӗрсен хушшинче Ҫӗнӗ Шупашкар хӗрӗ Лана Прусакова ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ. Иккӗмӗш вырӑна Мускав хӗрӗ Анастасия Таталина йышӑннӑ. Пӑхӑр медале вара Красноярскри Анастасия Пашинова тивӗҫнӗ.
Арҫынсен хушшинче Мускаври Антон Голубев мала тухнӑ. Кӗмӗл медале Польшӑри Штепан Карпиель ҫӗнсе илнӗ. Шупашкарти Дмитрий Мулендеев финиша виҫҫӗмӗш ҫитнӗ.
Палӑртса хӑварар: Ланӑпа Дмитрий Олимп резервӗсен ачасемпе ҫамрӑксен 2-мӗш спорт шкулӗнче ӑс пухаҫҫӗ.
Хура халӑхӑн пуҫне Раҫҫей патшалӑхӗн влаҫӗнче ларакансем минретсех пыраҫҫӗ. Спорт мероприятийӗсенче тӗл пулакан пӗр пулӑма эп урӑхла ниепле те урӑх ӑнлантарма пултараймастӑп. Сӑмахӑм чӑваш ялавӗ пирки. Пӗр хут асӑрхасан — юрӗччӗ, нормӑран тухса ӳкнӗ пулӑм теме пулӗччӗ. Ҫук вӗт, сахал мар тӗл пулать — спорт мероприятийӗсенче чӑваш ялавӗ валли тимлӗх уйӑрмаҫҫӗ. Пӑхатӑн та, хӑш-пӗр ял тӑрӑхӗ Чӑваш Республикинчен тухса ӳкнӗнех туйӑнать. «Ху чӑваш пулнишӗн ӑҫта сан мӑнаҫлӑх? Пирӗн асаттесемпе мӑн асаттесем ҫав виҫӗ тӗслӗ ялава кӑна мухтама хӑйсен пуҫӗсене хунӑ-ши?» — текен ыйту парас килет вӗсене.
Хам спорт мероприятисенче пулмастӑп, анчах та хыпарсене лартнӑ май хӑш чухне вӗсенче ӳкернӗ сӑнсемпе паллашма тивет. Ав, пӗрине пӑхнӑ май спорт залӗнче Раҫҫейӗн тата Чӑваш Енӗн ялавӗсем ҫакӑнса тӑнине куртӑм. Мухтамалла пек. Анчах Раҫҫей ялавӗ чиперех ҫакӑнса тӑрать пулсан, пирӗн республикӑнни — усӑнса аннӑ. Ҫакна никам та асӑрхамасть, сахал мар пухӑннӑ халӑх кунта нимӗнле йӗркесӗрлӗх те ҫук тесе шутлать. «Ара мӗн ара? Усӑнса аннӑ?
-9.7 °C