Чӑваш чӗлхи
![]() «Чӑваш чӗлхи лабораторийӗ» Hunspell валли тунӑ чӑвашла сӑмах пуххине ҫӗнетнӗ. Унчченхи версине ҫӗнетнӗренпе ҫулталӑк иртнӗрен тахҫанах ҫӗнӗ верси кӑларма вӑхӑт ҫитнӗ ӗнтӗ. Паян вара эпир ҫак ӗҫе пурнӑҫларӑмӑр. Сӑмах пуххи пуянланса пынӑҫемӗн унӑн калӑпӑшне ӳстерме йывӑртарах ӗнтӗ. Апла пулин те пӗлтӗрхипе танлаштарсан словарь 274 сӑмахпа пуянланчӗ (пӗтӗмӗшле сӑмах йышӗ 31 775-е ҫитнӗ). Унсӑр пуҫне тӗрлӗ йӑнӑшсене юсанӑ, сӑмах формисене хатӗрлекен правилӑсене тӳрлетнӗ. Ҫапла май ҫӗнӗ словарь мӗнпур чӑваш сӑмахӗсене палласа илме вӗренеймен пулин те унашкал сӑмахсен йышӗ пӗчӗкленнӗ. Hunspell хатӗрпе Mozilla Firefox браузерта, LibreOffice офис пакетӗнче тата ытти хӑш-пӗр программӑсенче чӑвашла ҫырнӑ текстсенчи орфографине тӗрӗслеме май пур. Паллах, мӗнпур опечаткӑна вӑл кӑтартаймӗ (сӑмахран, «вал» та «вӑл» та уйрӑммӑн илсен тӗрӗсех, контексне кура кӑна йӑнӑш пуррине палӑртма пулать), анчах йӑнӑшсене ҫавах сахаллатма пулӑшӗ. Mozilla Firefox браузер валли, LibreOffice офис пакечӗ валли ятарлӑ хушӑмсене «Hunspell чӑвашла» сайтран уҫласа илме пултаратӑр. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Культура
![]() culture.cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш Республикин Ача-пӑчапа ҫамрӑксен вулавӑшӗ Ижевск хулинче Наци ача-пӑча литературин регионсем хушшинчи кунне ирттерӗ. «Народы дружат книгами. Халӑх туслӑхӗ – кӗнекере. Книга пыр калыкъёс эшъясько» ят панӑ мероприяти Удмрут Республикин тӗп хулинче ыран, ака уйӑхӗн 21-мӗшӗнче, иртӗ. Унта библиотека ӗсченӗсем, писательсем, художник-иллюстраторсем, кӗнеке кӑларакансем хутшӑнмалла. Вӗсем наци ача-пӑча литературине сарас ыйтӑва сӳтсе явӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() msk.kprf.ru сайтри сӑн Шупашкар районӗнчи пӗр ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ ӗҫ машинипе харпӑр хӑйӗн тӗллевӗпе усӑ курнӑ. Ҫакна прокуратура тӗрӗслев ирттерсен тупса палӑртнӑ. Йӗркене пӑснӑ пуҫлӑх тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ. Ӑна штраф тӳлеттернӗ. Сӑмах май, куншӑн нумайран та 500 пин тенкӗх штраф хураҫҫӗ. Текех унашкалли ан пултӑр тесе Шупашкар район администрацийӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе те представлени ҫырнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Нина Михеева страницинчен илнӗ сӑнӳкерчӗксем Чӑваш Енри ачасем аслӑ вӗрентекенӗмӗр Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 175 ҫул ҫитнине халалланӑ олимпиадӑна хутшӑннӑ. Ӑна И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университечӗн вырӑс тата чӑваш филологийӗе тата культурологийӗн кафедри ирттернӗ. «Наследие Ивана Яковлева» (чӑв. Иван Яковлевӑн эткерлӗхӗ) олимпиада ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче инҫет ҫыхӑну мелӗпе пулса иртнӗ. Унта хутшӑннисене сертификатсем парса хавхалантарнӑ. Олимпиадӑна, сӑмахран, Шупашкарти 61-мӗш шкулта вӗренекенсем те хутшӑннӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Ӳнер
![]() chgtrk.ru видеовӗнчен илнӗ скриншот Патӑрьелти ӳнер шкулӗнче Анатолий Кокель художник ӗҫӗсен куравӗ уҫӑлнӑ. Чӑваш Енӗн патшалӑх телерадиокомпанийӗ хыпарланӑ тӑрӑх, «тахҫанах тӗп хулара тӗпленнине пӑхмасӑр, унӑн картинисем хӑй ӳснӗ Шурутпа Турхан тӑрӑхне илсе ҫитереҫҫӗ. Тӑван тавралӑхпа ҫывӑх пулнине вӑл пир урлӑ кӑтартса пама тӑрӑшать. Пӗве хӗрринчи хур-кӑвакал, ҫарансемпе вӑрмансем ҫулталӑкӑн тӗрлӗ тапхӑрӗнче — пурте асамлӑ ачалӑх аса илӗвне путараҫҫӗ». Ӳнерҫӗ мӗн пӗчӗкрен пейзажсем ӳкерме юратнӑ та ҫав туртӑма манӑҫа кӑларман. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() А Кириллова сӑнӳкерчӗкӗ И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче «Яковлевские чтения: патриотизм, гражданственность, духовность в аспекте современных социокультурных процессов» (чӑв. Яковлев вулавӗсем: хальхи вӑхӑтри социокультура улшӑнӑвӗсен саманинче патриотизм, ҫынлӑх тата ӑс-хакӑл) пӗтӗм тӗнчери ӑслӑлӑхпа практика конфренцийӗ иртӗ. Вӑл ака уйӑхӗн 25-27-мӗшӗсенче пулӗ. Ӑслӑлӑх конференцине Раҫҫейри, Беларуҫ Республикинчи (Максим Танк ячӗллӗ патшалӑх педагогика университечӗ), Кӑркӑстанри (Ош патшалӑх университечӗ), Узбекистанри (Андижан патшалӑх пединститучӗ), Шри-Ланкӑри (Гампаха Викрамараччи халӑх медицина университечӗ), Китайри (Баодин университечӗ, Гуйчжоу педагогика университечӗ) ӑсчахсемпе педагог-практиксем хутшӑнӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Персона
![]() Таисия Ташней сӑнӳкерчӗкӗсем Чӑваш патшалӑх истори архивне Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артистки, Чӑваш халӑх артистки Любовь Фёдорова хӑйӗн архивӗнчи сӑнӳкерчӗксемпе документсене парнелерӗ. Ӗнер культура учрежденийӗнче «Архиври каҫ-2023» мероприяти иртрӗ. Артисткӑна унта хаклӑ хӑна евӗр чӗннӗ. Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче 50 ҫул ытла ӗҫлекен сцена ӑсти хӑйӗн ҫинчен каласа кӑтартрӗ, тӗлпулӑва пуҫтарӑннисен ыйтӑвсене кӑмӑлтан хуравларӗ. Ҫак йӗркесен авторӗ те майлӑ самантпа усӑ курса хӑйне кӑсӑклантаракан ыйтӑва пама пултарчӗ. Маларах эпир Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамбльне илемлӗх ертӳҫи пулса нумай ҫул ертсе пынӑ Юрий Васильев хӑйӗн архивӗнчи материалсене парнелени пирки хыпарланӑччӗ. |
Хулара
![]() news.1777.ru сайтри сӑн Шупашкарта пурӑнакан 89 ҫулти кинемей те ултавҫӑсен серепине лекнӗ. Вӑл пӗтӗм уҫине палламан ҫынна куҫарса панӑ. Укҫине вара вӑл самаях пухнӑ - 1,5 миллион тенкӗ. Ун патне банк ӗҫченӗ шӑнкӑравланӑ имӗш. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, такам кинемейӗн счечӗпе усӑ курасшӑн. Палламан ҫын ватӑскере ҫав нӗрсӗре тытма пулӑшмашкӑн ыйтнӑ. Кинемейӗн укҫине урӑх счет ҫине куҫармалла-мӗн. Пӗтӗм укҫине куҫарса парсан тин ватӑ ҫын ултавҫӑпа калаҫнине ӑнланнӑ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Республикӑра
![]() Вконтакте сайтри сӑн Кӑҫал "Вилӗмсӗр полк" акцие массӑллӑ ирттермӗҫ. Ҫапла пӗлтернӗ республика влаҫӗ. Ҫакна хӑрушсӑрлӑх тӗллевӗпе тӑваҫҫӗ. Анчах ку акци пач иртмест тенине пӗлтермест. Вӑл урӑх форматпа пулӗ. Тӗслӗхрен, вӑрҫа хутшӑннӑ тӑванӑн портретне машина ҫине ҫирӗплеме пулать. Е халӑх тетелӗнчи страницӑра аватарка вырӑнне паттӑр тӑванӑн сӑнне лартма юрать. Е вӑрҫӑ ветеранӗн сӑнне пейдж ҫине вырнаҫтарма пулать. Ҫакнашкал форматпа иртӗ те "Вилӗмсӗр полк" Пӗтӗм Раҫҫейри акци. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
Сумлӑ сӑмах
Культура
Ӑртивансен Сӑварӗ Яковлева вилес умӗн канӑҫ паман пӗр ыйту пирки шухӑшласа...Ӗмӗрӗн вӗҫне ҫитсе тӑнӑ ҫынсенчен чылайӑшӗ хӑй пурӑнса ирттернӗ ҫулӗсемпе уйӑхӗсене, ҫӗрӗсемпе кунӗсене пӗр ҫӗре пуҫтарса, мӗльт-мӗльт ӗмӗлккен те пулин курса аса илет пулӗ тетӗп. Хӑшӗсене вара, уйрӑмах шухӑшпа тата туйӑмпа пуяннисене, пурнӑҫ вӗҫӗ кӗтмен-туман ҫӗртен апла е урӑхларах татӑлни канӑҫ памасть пулӗ, ыйтусен хуравне ыйхӑ ҫӗтерсе шыраттарать ӗнтӗ. Калӑпӑр, чӗрӗк ӗмӗрне те пурӑнса ҫитеймен Кашкӑрсен Кӗҫтенккийӗ (К.В. Иванов) куҫӗсене яланлӑх хупиччен ҫапларах ыйтнӑ иккен: «Йӑнӑш пулчӗ-им ӗнтӗ?». Иван Яковлев виличчен пӗр виҫӗ уйӑх маларах вырӑсла пӗр сӑмах ҫаврӑнӑшӗ кӑна ас тунӑ теҫҫӗ, ӑна ҫине-ҫинех каланӑ мӗн: «Ах, зачем тогда... Ах, зачем тогда...». Шел, ун чухне патриархӑмӑртан пӗри те чӑвашла ыйтма тавҫӑрайман, вӑл мӗн пирки ҫапла каланине ӑнланмасӑр юлнӑ. Кашкӑр Хуначи (Геннадий Волков этнопедагог) хӑйӗн «Судьба патриарха» кӗнекинче (Шупашкар, 1998) хуравӑн тӗрлӗ тӗсӗсене сӗнсе, Яковлевӑн пурнӑҫра пулнӑ ӗҫне-пуҫне аса илсе ӗнентерме тӑрӑшни пур. |
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (04.03.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 745 - 747 мм, -1 - -3 градус сивӗ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Петӗр Хусанкай, паллӑ чӑваш сӑвӑҫи ҫут тӗнчерен уйрӑлса кайнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |