Шкул ачине, тӑм тивтернӗскере, тупнӑ. Вӑл асламӑшӗ патне кайнӑ-мӗн. Халӗ 9 ҫулти ача пульницӑра выртать.

Ку шӑматкун каҫхине пулнӑ. Пуйӑс машинисчӗ Чӑваш Енпе Тутарстан чикки патӗнче ача электричка чарма хӑтланнине дежурнӑй чаҫе пӗлтернӗ. Вырӑна полицейскисем тата чукун ҫул ӗҫченӗсем ҫийӗнчех ҫитнӗ. Ҫулпа 5 ҫухрӑм утсан та тупайман вӗсем ачана. Йӗрсем дачӑна илсе ҫитернӗ. «Вӑрмар» станцӑ ҫывӑхӗнче кӗрт ӑшӗнче тупнӑ ӑна. Ача тӑнне ҫухатнӑпа пӗрех пулнӑ.

Ачана тӳрех пульницӑна ӑсатнӑ. Халӗ унӑн уринчи пӳрнисене татас ыйтӑва уҫӑмлатаҫҫӗ. Арҫын ача ашшӗпе тата асламӑшӗпе пурӑнать. Килтен кӑнтӑрлах тухса кайнӑ вӑл, кукамӑшӗ патне ҫитме палӑртнӑ. Электричка кӗтсе илеймесӗр ҫухалса кайнӑ.

Татьяна Акимова биатлонистка

Биатлон енӗпе ӗҫлекен тренерсен штабӗ Тӗнче кубокӗн улттӑмӗш тапхӑрне хутшӑнакан спортсменсене ҫирӗплетнӗ. Унта Чӑваш Енӗн биатлон шкулӗн воспитанникӗ Татьяна Акимова (хӗр чухнехи хушамачӗ Семенова) лекнӗ.

Ӑмӑрту кӑрлачӑн 21–24-мӗшӗсенче Италири Антхольцра иртмелле.

Хӗрарӑмсенчен ушкӑна ҫвӑн пекех Екатерина Шумилова, Екатерина Юрлова, Ольга Подчуфарова тата Анастасия Загоруйко кӗнӗ.

Арҫынсенчен Антон Шипулин, Евгений Гараничев, Дмитрий Малышко, Алексей Волков, Максим Цветков, Алексей Слепов, Антон Бабиков медальсемшӗн тупӑшӗҫ.

Биатлона юратакансен юлашки вӑхӑтра пирӗн хӗрарӑм-биатлонисткӑсемпе мӑнаҫланмаллиех пулмарӗ-ха. Тӗнче кубокӗшӗн пынӑ виҫҫӗмӗш тапхӑр вӑхӑтӗнчи Словенири Поклюкри масс-стартра Ольга Подчуфарова виҫҫӗмӗш вырӑнпа савӑнтарнӑччӗ. Мӗнех, ентешӗмӗре ӑнӑҫу сунар.

Михаил Игнатьевпа Валерий Павлов

Элӗк районӗнчи шкулсенчен пӗринче вӗренекен 8-мӗш класс ачи 800 килограмм сиплӗ курӑк пухнӑ. Кун пирки Чӑвашпотребсоюз ертӳҫи Валерий Павлов ӗнер Чӑваш Ен Элтеперӗпе тӗл пулсан пӗлтернӗ.

Михаил Игнатьев Чӑвашпотребсоюз ертӳҫипе ку хыпара илтессишӗн кӑна курнӑҫман-ха.

Правительство ҫуртӗнчи тӗлпулура республикӑри потребсоюз ӗҫ-хӗлӗ пирки калаҫнӑ. Элтепер шухӑшланӑ тӑрӑх, Чӑваш Енре пурӑнакан халӑх Чӑвашпотребсоюза шанать.

Чӑн та, пӗлтӗр ӗҫ кӑтартӑвне 3 процент ӳстернӗ. Ял халӑхӗ потребсоюза хӑй туса илекен тавара та сутать. Пӗлтӗр ял ҫыннисенчен 658 миллион тенкӗлӗх туяннӑ. Тӗрлӗ эмел курӑкӗ те пухаҫҫӗ. Элӗк районӗнче пурӑнакан 8-мӗш класра вӗренекен 800 кг сиплӗ курӑк пуҫтарнӑ, уншӑн ӑна 30 пин тенкӗ тӳленӗ. Унти тата тепӗр шкул ачи 300 кг эмел курӑкӗ пухса 9 пин тенкӗлӗх тупӑш илнӗ. Ҫак районтах пурӑнакан ватӑ типӗтнӗ сиплӗ курӑк 1 тонна пухса 35 пин тенкӗ ӗҫлесе илнӗ.

Ҫутӑ укҫи пуҫтаракансем хӑйсем тӗрекленсе пыни пирки мар-ха. Сӑмахӗ — вӗсем хушма офиссем уҫса пыни ҫинчен.

«Русгидро» компани йышне кӗрекен «Чӑваш энергосбыт компанийӗ» ҫынсене йышӑнмалли пунктсен йышне сарса пырать. Кӑрлач уйӑхӗнче вӑл Шупашкарти Эгер бульварӗнчи 33-мӗш «б» ҫуртра, «Шупашкар» чарӑну ҫывӑхӗнче, офис уҫнӑ. Хушма пунктра виҫӗ специалист йышӑнать. Ведомство хушшинчи ҫыхӑнӑва йӗркелени клиентсене кирлӗ пулӑшӑва тӗп хуламӑрти Мускав проспектӗнчи 41/1-мӗш ҫурта каймасӑрах илме май парать.

Чи лайӑххи — меллӗ ӗҫ графикӗ: хушма офис ытларикунтан пуҫласа эрнекунччен 9 сехетрен тытӑнса 18 сехетчен (апат вӑхӑчӗ — 13:00-13:45 сехетсенче) ӗҫлет; шӑматкун — 9 сехетрен 17 сехетчен (апат вӑхӑчӗ — 13:00-14:00 сехетсенче). Вырсарникунпа тунтикун канаҫҫӗ.

Телекӑларӑм сюжетӗнче — Михаил Игнатьев Элтепер

Вырсарникун, кӑрлачӑн 17-мӗшӗнче, «Россия 1» телеканал «Вести недели» (чӑв. «Эрне хыпарӗсем») программӑра пирӗн республикӑмӑр пирки ятарлӑ репортаж кӑтартнӑ.

Александр Балицкий Чӑваш Ен пирки хатӗрленӗ сюжета ӳкерме Мускавран килнӗ журанлистсем республикӑра тӑватӑ кун ӗҫленӗ тесе пӗлтерет ЧР Культура министерстви.

Тӑватӑ кунта журналистсем республикӑри 10 ытла предприятие ҫитсе курнӑ. Вӗсен шутӗнче тахҫантанпах уҫӑлнисем те, тинтерех ӗҫлесе кайнисем те пур. Ҫӗнӗ Шупашкарти хӗвел батарейи кӑларакан «Хевел», «Экоклинкер» ҫамрӑк производство, Шупашкарти В.И. Чапаев ячӗллӗ производство пӗрлешӗвӗ пирки асатте-асаннесем те пӗлеҫҫӗ. Е тата кондитер хапрӑкӗ, Ҫӗмӗрлери автомобиль фургонӗсен комбиначӗ. Шупашкарта микрорайонсене те ҫитсе курнӑ, Святослав Федоров ячӗллӗ куҫ микрохирургийӗн пульницинче, В.И. Чапаев музейӗнче пулнӑ.

Кӑсалхи нарӑсӑн 12-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗ 95 ҫул тултарать. Уявне те музейҫӑсем ҫав кунах палӑртма шухӑшласа хунӑ.

Юбилейччен «Музее парне» акци ирттерессине пӗлтереҫҫӗ. Вӑл ырантан пуҫланса нарӑс уйӑхӗн 5-мӗшӗччен тӑсӑлӗ.

Музейҫӑсем ҫынсенчен культура тата истори пӗлтерӗшлӗ япаласемпе коллекцисене кӗтеҫҫӗ. Кунта сайра тӗлпулакан кӗнекесемпе документсем, ҫын аса илӗвӗсемпе сӑнӳкерчӗкӗсем, открыткӑсемпе значоксем, ҫипуҫ тата пушмак, аксессуарсемпе эрешсем, музыка инструменчӗсем, йӑлари япаласем, тимӗр тата хут укҫасем тата ыттине кӗртме пулать.

Парне евӗр панӑ япаласенчен музейҫӑсем юбилей кунӗ валли курав йӗркелӗҫ.

Парнене ӗҫ кунӗнче 10 сехетрен пуҫласа 17 сехетчен Шупашкарти Хӗрлӗ лапамри 5/2 ҫуртри 109-мӗш пӳлӗмре йышӑнаҫҫӗ. Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ 62-41-24.

Ыран, кӑрлачӑн 20-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче пенси ыйтӑвӗсемпе право сехечӗ иртет.

«Пенси законодательствинчи 2016 ҫулхи актуаллӑ улшӑнусем» ят панӑскере РФ Пенси фончӗн Шупашкарти управленийӗн специалисчӗсем хутшӑнӗҫ. Право сехечӗ 137-мӗш пӳлӗмри конференц-залра 14 сехетре пуҫланса 15 сехетчен тӑсӑлӗ.

Пенсипе ҫыхӑннӑ ыйтусене капла пухса ӑнлантарас тени ҫӗршывӑн пенси тытӑмӗнче кӑҫал пулса иртекен ҫӗнӗлӗхсене халӑх патне ҫитерес тенипе ҫыхӑннӑ.

Ӗҫлекен пенсионерсене пенси индексацилеме пӑрахасси пирки те каласа кӑтартӗҫ.

Пенси законодательствине ӑнлантармалли право сехечӗсене вулавӑшра ҫитес уйӑхсенче те йӗркелемелле. Кунӗсене халех палӑртнӑ: нарӑсӑн 17-мӗшӗнче, пуш уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, ака уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, ҫу уйӑхӗн 18-мӗшӗнче, ҫӗртмен 15-мӗшӗнче. Вӑхӑчӗ яланах — 14 сехетрен пуҫласа 15 сехетчен. Малтанласа ҫырӑнмалли телефон номерӗ — 23-02-17 (128).

Юлташӑн ачи, 5 ҫул та тултарманскер, хӗрсе кайсах вулама вӗреннине сӑнанӑ май хам 1-мӗш класа кайнине аса илтӗм. Эпир ун чухне хальхи ачасем пек алфавитри саспаллисене тӗпчемен, ҫырма вӗренмен, шутлама та хӑнӑхман. Пирӗн ачалӑх пулнӑ, эпир урамра выляса, кулса ӳснӗ. Шкула каясси пирки… шкула кайма вӑхӑт ҫитсен ҫеҫ шухӑшлама тытӑннӑ. Парта хушшине ларсан ҫырма, вулама, шутлама хӑнӑхнӑ. Халӗ вара? Саспаллисене палламасан шкула илмеҫҫӗ. Парта хушшине ларас тесен экзамен тытмалла.

Тӗнче тетелӗнче ятарласа шырарӑм: хальхи ачан 1-мӗш класа кайиччен мӗн тума пӗлмелле? Хӑйӗн ячӗ-шывне, миҫе ҫултине, ӑҫта пурӑннине, ашшӗ-амӑшӗ мӗн ятлине, вӗсем ӑҫта ӗҫленине. Ку юрӗ-ха. Пӗчӗкскерӗн тӗп тӗссене, эрнери кунсене, уйӑхсене, ҫулталӑкри вӑхӑтсене, сулахайпа сылтӑм енӗсене, тӗп профессисене, килти тата тискер чӗрчунсене, вӗсен ҫурисене, кунта хӗл каҫакан тата кӑнтӑра вӗҫекен кайӑксене, транспорт тӗсӗсене пӗлмелле. Улма-ҫырла тата пахча ҫимӗҫ мӗн иккенне тӗшмӗртмелле. Математика енӗпе те шкула кайичченех аталанмалла. 10 таран, каялла шутламалла тата ытти те.

Малалла...

Проект

Шупашкарт ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ районӗнче те пӑр керменӗ тӑвасшӑн. Унта «Университетский-2» микрорайона хута ярас ӗҫ малалла пырать.

Ҫак микрорайонта пӑр керменӗ тума палӑртнӑ. Оптимизацилесе хатӗрлесшӗн: икӗ шкула пӗрлештерсе ишмелли бассейн, пӑр керменӗ тумашкӑн май пур.

Проекта 2017 ҫул вӗҫне туса пӗтерме палӑртнӑ. Ӑна хута ямашкӑн 30 ытла миллион тенкӗ кирлӗ пулӗ. Уҫӑ ҫӑлкуҫсем пӗлтернӗ тӑрӑх, объекта ЧР Спорт министерстви пулӑшнипе хута ярӗҫ.

Аса илтерер: Шупашкарта «Шупашкар-Арена» пӑр керменӗ пӗлтӗр ӗҫлеме пуҫланӑ.

Киров облаҫӗнче Шупашкартан ҫула тухнӑ автобус пӑтӑрмаха ҫакланнӑ. Ку япӑх ҫанталӑка пула сиксе тухнӑ.

Рейс автобусӗпе кӑрлач уйӑхӗн 17-мӗшӗнче «Киров – Советск – Яранск – Лошкари – Мари Эл» автоҫулӑн 31-мӗш ҫухрӑмӗнче пӑтӑрмах пулнӑ. «Шупашкар – Сыктывкар» маршрутпа кайнӑ автобус рулӗ умӗнче 60 ҫулти водитель пулнӑ. Вӑл хӑвӑртлӑха пӑхӑнмасӑр, асӑрханмасӑр пынӑран кювета чӑмнӑ.

Пӑтӑрмахра 1954 тата 1971 ҫулсенче ҫуралнӑ хӗрарӑмсем шар курнӑ. Вӗсене пульницӑна илсе кайман, унтах пулӑшу кӳнӗ. Водителе тӗрӗсленӗ. Вӑл ӳсӗр пулман. Халӗ лару-тӑрӑва уҫӑмлатаҫҫӗ.