Елчӗк тӑрӑхӗ тӗрӗпе пуян. Унти халӑх чӑвашсен ҫак йӑлинчен писмен-ха. Пушӑн 15-мӗшӗнче Елчӗкри культурӑпа кану центрӗнче чӑваш тӗррин «Ҫӗр пин тӗрӗ тӗнчинче» ачасен II республика конкурсӗ иртнӗ. Йӗркелӳҫи — ЧР Халӑх пултарулӑх ҫурчӗ.

Конкурса ачасене чӑваш тӗррипе паллаштарас, ӑна аталантарас тӗлӗшпе йӗркеленӗ. Паллах, кунашкал конкурссем ӳсекен ӑрӑва тӗрӗпе ҫывӑхлатать. Унта чи пултаруллисене тупса палӑртнӑ.

Конкурса пур ӳсӗмри шкул ачи те хутшӑннӑ. Ача-пӑча студийӗсем, ӳнер шкулӗсем тата ыттисем хӑйсен ӗҫесемпе паллаштарнӑ. Кавалти Мария Смирнова, Курнавӑшри Елена Васильева, Ольга Сидорова, Татьяна Курчина, Анастасия Гладкова, Анастасия Круглова, Евгения Мясникова, Кӗҫӗн Таяпари Элина Иванова, Валерия Ашмарина, Татьяна Изосимова, Елчӗк ялӗнчи Анастасия Чернова, Екатерина Архипова, Вырӑскассинчи Ольга Лисицына, Аслӑ Шӑхальти Инесса Павлова хутшӑннӑ.

Ҫӗнтерӳҫӗсене Шупашкарта «6х7» галерейӑра республикӑри пӗтӗмлетӳ куравӗ уҫӑлнӑ чухне чыслӑҫ.

Малалла...

ССКП тӗп комитечӗн пленумӗн «Ҫӗршыври тырпул производствине ӳстересси тата ҫӗнӗ ҫӗрсене уҫасси» постановленийӗ тухнӑранпа 60 ҫул ҫитрӗ. Ҫӗнӗ ҫӗр уҫма каймашкӑн 1,6 миллион ытла ҫын кӑмӑл тунӑ. Вӗсен йышӗнче Тӑвай районӗнчисем те пур.

Пушӑн 17-мӗшӗнче Тӑвайри ача-пӑча вулавӑшӗнче Тӑвай вӑтам шкулӗнче 8-мӗш «б» класра вӗренекенсемпе ҫӗнӗ ҫӗрсене уҫма хутшӑннӑ Варсанофий Клопов тӗлпулу йӗркеленӗ. Ачасем вӑл каласа панине тимлӗ итленӗ. Вӗсене, Тӑвай районӗнчи 6 ҫынна, комсомол путевкине парса савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура ӑсатнӑ. Канашран ыттисемпе пӗрле Барнаул таран пуйӑспа кайнӑ, унтан Алтай крайӗнчи Новиково салине ҫитнӗ. Вырӑнти халӑх вӗсене тарават йышӑннӑ. ДТ-54 тракторпа ӗҫленӗ, ҫӗр сухаланӑ, культиваци тунӑ, ытти ӗҫе пурнӑҫланӑ. Тырпула пухса кӗртнӗ хыҫҫӑн Варсанофий Васильевича ҫара каймашкӑн билет панӑ. Вӑл ҫӗнӗ ҫӗрсене уҫнӑ вӑхӑта хаваспах аса илет.

Тӗлпулу вӗҫӗнче Варсанофий Клопов ачасене йывӑрлӑхран хӑрама кирлӗ маррине, сиенлӗ йӑласенчен — пирусран, наркотикрен, эрех-сӑраран — аякра пулмаллине каланӑ.

Малалла...

Пушӑн 14-мӗшӗнче ЧР Правительствин председателӗ Иван Моторин кӑҫалхи Республика кунне уявлас енӗпе йӗркелӳ комитечӗпе лару ирттернӗ. Тӗп мероприятисем Шупашкарта тата Комсомольски районӗнче пулӗҫ.

Министрсен Кабинечӗн председателӗн ҫумӗ, ЧР Элтеперӗн администрацин ертӳҫи Александр Иванов тӗп мероприятисен программипе паллаштарнӑ. Яланхи пекех «Раҫҫей регионӗсем — ҫирӗп аталану» экономика форумӗ, «Регионсем: чикӗсӗр хутшӑну» курав, фейерверксен фестивалӗ, халӑх пултарулӑхӗн «Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем» фестиваль, «Руҫ ӑстисем» алӗҫӗсен конкурсӗ, пӗтӗм чӑвашсен «Акатуйӗ» иртӗ. Александр Иванов ҫак мероприятисем ҫулран ҫул лайӑхланса пынине палӑртнӑ. Республика кунне халалланӑ спорт, культура мероприятийӗсем ҫу уйӑхӗнчех пуҫланӗҫ. Ҫӗртмен 18-мӗшӗнче Шупашкарта Атӑлҫи федераци округӗнче Культура ҫулталӑкӗ уҫӑлнине уявлӗҫ.

Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов тата Комсомольски район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Михаил Афанасьев муниципалитетсем Республика уявне мӗнле хатӗрленнине каласа кӑтартнӑ.

Малалла...

Паянтан пуҫласа республикӑра «Вилӗм ӑҫта сутнине пӗлтер» наркотика хирӗҫле уйӑхлӑх иртет. Ӑна республика прокуратури правӑна сыхлакан тата патшалӑхӑн влаҫ, вырӑнти хӑйтытӑмлӑх органӗсемпе пӗрле йӗркелет.

Ҫак вӑхӑтра пур ҫӗрте те анонимлӑ ҫырусемпе шнкӑравсене йышӑнма майсем туса панӑ. Республика прокуратурине, сӑмахран, ирхи 9 сехетрен пуҫласа 18 сехетчен 8 (8352) 39-20-12 номерпе, талӑкӗпех вара 62-48-49 номерпе пӗлтерме юрать. 8-937-013-93-41 номер ҫине СМС-хыпар та яма юрать. Е тата prokur@cap.ru адреспа электронлӑ ҫыру шӑрҫалама пулать. Наркотик ҫаврӑнӑшӗпе кӗрешекен управленин номерӗ — 8 (8352) 23-01-00, республикӑн Шалти ӗҫсен министерствин — 8 (8352) 24-16-55 е 02.

Наркотик сутакансем пирки хыпара пухма ял-хуласенче ятарлӑ ещӗксем вырнаҫтарнӑ. Шупашкарта, акӑ, вӗсене «Каскад» тата «МТВ-центр» суту-илӳ центрӗсенче, «Шупашкар» пасар территорийӗнче, республика прокуратуринче, хула администрацийӗнче, Юстици ҫуртӗнче, Тӗп вокзалта, «Салют» культура ҫуртӗнче, «Ача-пӑча тӗнчи» лавкка умӗнчи пӗлтерӳсем ҫакмалли хӑма патӗнче ҫакнӑ. Уйӑхлӑх вӑхӑтӗнче ещӗксене ытти вырӑнта та сарасшӑн. Ещӗке пыракан ҫырусене прокуратури ҫыннисем тӑтӑшах тӗрӗслесе тӑрӗҫ.

Малалла...

Пушӑн 14-мӗшӗнче Тӑвай районӗнче кӑна мар, Муркаш районӗнче те чиперуксен конкурсӗ иртнӗ. Кӑҫал «Муркаш пики — 2014» конкурса 8 хӗр хутшӑннӑ. Пикесем пилӗк конкурса витӗр тухнӑ: «Визит карточки», «Интеллектуаллӑ конкурс», «Пултарулӑх конкурсӗ», «Чӑваш халӑх апачӗ», «Чӑваш стилӗ».

Жири конкурсҫӑсене чи малтанах ӑнӑҫу суннӑ. Пикесене тӗрлӗ енлӗн тӗрӗсленӗ. Паллах, конкурссене парӑнтарма ҫӑмӑл пулман. Хӗрсем сцена ҫинче ташланӑ, юрланӑ, наци апат-ҫимӗҫӗ пирки калаҫнӑ.

Чи маттурри — Елизавета Смирнова. Муркаш вӑтам шкулӗнче вӗренекенскер «Муркаш пики — 2014» ята тивӗҫнӗ. Ҫав шкултах ӑс пухакан Елена Николаева «Вице Муркаш пики» ята ҫӗнсе илнӗ. Чуманкасси шкулӗнчи Елена Иванова «Хӳхӗм пике» номинацире ҫӗнтернӗ. Калайкасси шкулӗнче вӗренекен Кристина Арчикова «Ҫепӗҫ пике» пулнӑ. Ярославка ял тӑрӑхӗнчи Виктория Иванова «Ӑс пике» номинацире палӑрнӑ. Муркаш шкулӗнчи Ольга Павлова «Пултаруллӑ пике» ята тивӗҫнӗ. «Куракансем кӑмӑлланӑ пике» номинацире вара Алена Кузьмина ҫӗнтернӗ.

Малалла...

Ҫак уйӑхра районсенче чи илемлӗ, пултаруллӑ пикене суйлаҫҫӗ. Пушӑн 14-мӗшӗнче акӑ «Тӑвай пики — 2014» конкурс иртнӗ. Унта 10 ял тӑрӑхӗнчи 17–25 ҫулсенчи 10 пике хутшӑннӑ. Вӗсем пурте чӑваш чӗлхине аван пӗлеҫҫӗ, пултарулӑхӗпе уйрӑлса тӑраҫҫӗ.

Яланхи пекех хӗрсем малтан хӑйсемпе паллаштарнӑ. Вӗсем чӑваш наци апатне мӗнле хатӗрлемелли пирки каласа кӑтартнӑ. Конкурс вӗҫӗнче пикесем чӑваш наци костюмне тӑхӑнса кӑтартнӑ, чӑваш ташши ташланӑ. Жюри йышӗнче ЧР муниципалитет пӗрлешӗвӗсен канашӗн ӗҫ тӑвакан комитечӗн консультанчӗ М.Мурзин, «Информ-медиа» директорӗ Э.Максимов, «Чӑваш пики — 2010» ята ҫӗнсе илнӗ Алиса Королева, Чаваш наци конгресӗн ӗҫ ертӳҫи Сергей Андреев, ЧНКн «Хастар» ҫамрӑксен пӗрлешӗвӗн председателӗ И.Федоров, И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУн студентки, «Тӑвай пики — 2013» ята ҫӗнсе илнӗ Т.Константинова пулнӑ.

Кӑҫал вара «Тӑвай пики» ята Ҫӗнӗ Пуянкасси ял тӑрӑхӗн пики Кристина Федотова ҫӗнсе илнӗ. «Вице Тӑвай пики» ята вара Йӑнтӑрчӑ ял тӑрӑхӗнчи Эллада Данилова тивӗҫнӗ. Турикас Тушкил ял тӑрӑхӗн пики Мария Кириллова «Куракансем кӑмӑлланӑ пике» пулнӑ.

Малалла...

Чӑваш Енӗн культура министрӗ Вадим Ефимов Севастополти чӑвашсен элчисемпе тӗл пулнине эпир пӗлтернӗччӗ. Маларах, пуш уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Севастополти чӑваш наципе культура обществин пайташӗсемпе курнӑҫнӑ. Унта Чӑваш Енпе Крым килӗштерсе ӗҫлес майсене сӳтсе явнӑ-мӗн.

Сӑмахран, Крымра Чӑваш Енӗн суту-илӳ представительствине, Севастопольте «Шупашкар» ятпа суту-илӳ, Шупашкарта вара «Крым ҫурутравӗ» ятлӑ предприяти уҫасси пирки калаҫнӑ иккен. Шупашкарпа Севастополь хушшинче авиаҫыхӑну йӗркелес ыйтӑва та хускатнӑ.

Шупашкарпа Севастополь хушшинчи туслӑх тата килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен килӗшӗве маларахах хатӗрленӗ имӗш.

Ларура

Иртнӗ эрнере иртнӗ Наркотик ҫаврӑнӑшӗпе кӗрешекен комисси ҫул ҫитмен наркомансене палӑртассин тухӑҫлӑхне сӳтсе явнӑ. Ларӑва Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев хутшӑннӑ.

Республикӑн Сывлӑх сыхлав министерстви иртнӗ ҫул 413 ҫамрӑк психоактивлӑ япаласемпе усӑ курнине шута илнӗ. 2012 ҫулхинчен ҫак йыш 15 процент нумайланнӑ. Наркологи патологиллӗ яш-кӗрӗмпе хӗр-упраҫа Шупашкар, Ҫӗнӗ Шупашкар тата Улатӑр хулисенче уйрӑмах йышлӑ шута илнӗ.

Ҫамрӑксем психоактивлӑ япаласем усӑ курассин профилактика тесе специалистсем ятарлӑ тест ирттернине калаҫҫӗ. 2011 ҫултанпа тест витӗр 13,5 пин студентпа вӗренекене кӑларнӑ.

Республика Элтеперӗ хӑрушлӑх категорийӗнчи тата тест тухма килӗшмен ҫамрӑксемпе уйрӑмшар ӗҫлемеллине палӑртса хӑварнӑ. «Лару-тӑру лайӑхланмасть, ҫӗнӗ препаратсем тухаҫҫӗ, чӗнсе каланипе кӑна май килмӗ. Наркотик сутакан канмалли заведенисен хуҫисене тӗрлӗ мелпе хӗсмелле», — тенӗ Михаил Игнатьев.

Пуш уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Чӑваш Енре черетлӗ хахайт (тревога) янӑрӗ. Анчах унтан хӑрама кирлӗ мар, ӑна халӑха инкек-синкекрен асӑрхаттармалли тытӑм республикӑра епле ӗҫленине тӗрӗслес тӗллевпе ирттереҫҫӗ. «Пурне те тӑнлама чӗнетпӗр!» текен сас ирхи вунӑ сехетре янӑраса кайӗ.

Гражданла хӳтӗлев тренировки пуҫланнине пӗлтерсе урамри сиренӑсем, хыттӑн калакан хатӗрсем, радио тата телекурав каналӗсем пӗлтерӗҫ. Вӗренӳллӗ тревога пулнине кура ҫынсене шикленсе ӳкме сӗнмеҫҫӗ.

Чӑннипех ун пек сигнал янӑрасан вара (кӑна пӗлме тесе асӑрхаттараҫҫӗ) ҫынсен радиоприемник, телевизор — кама хӑшӗ меллӗрех ӗнтӗ — яма сӗнеҫҫӗ. Илтнӗ информаци пирки ӗҫтешсене, килтисене, тӑван хурӑнташа, пӗлӗш-тантӑша систермелле.

Паян Чӑваш Республикин культура министрӗ Вадим Ефимов Украинӑри Севастополь хулинчи чӑваш наци культура обществин элчисемпе тӗл пулнӑ.

Асӑннӑ министерствӑн сайтӗнчи хыпарта курнӑҫу пирки кӗскен ҫырса пӗлтерни тӑрӑх, министр ҫӳлерех асӑннӑ обществӑн общественноҫпа ҫыхӑну тытакан ертӳҫин ҫумӗпе Владимир Мочаловпа курнӑҫни паллӑ. Унпа вӗсем Чӑваш Енпе Крымпа тата Севастополь хулипе ӑн культура тата туризм енӗпе ҫыхӑну тытас ыйтусене сӳтсе явнӑ.