Шупашкарта ачасемпе ҫамрӑксен пултарулӑхне аталантармалли академи уҫма палӑртаҫҫӗ. Вӑл «Ҫеҫпӗл» ятлӑ пулӗ.

Ӑна мӗн тӗллевпе уҫасси те паллӑ. Шупашкарта 47 пин ача, 18–30 ҫулсенчи 120 пин ҫамрӑк пурӑнать. Вӗсем мӗнпе кӑсӑкланни ашшӗ-амӑшне кӑна мар, пӗтӗм хулана та интереслентерет.

Ыйтӑм ирттернӗ те ҫакӑ паллӑ пулнӑ: ашшӗ-амӑшӗн 55 проценчӗ ачисем спорт секцине ҫӳреччӗр теҫҫӗ. Тепӗр 45 проценчӗ ачине пултарулӑх, ӳнер, музыка енӗпе аталантарасшӑн. Ачасемпе ҫамрӑксем хӑйсем те пултарулӑхне аталантармалли вырӑн шыраҫҫӗ.

Алексей Ладыков каланӑ тӑрӑх, академи унчченхи «Ҫеҫпӗл» кионтеатр ҫуртӗнче пулӗ. Пӗрремӗш хутра ачасен журналистикин шкулне, илемлӗ сӑнӳкерчӗксен уйрӑмне уҫӗҫ.

Иккӗмӗш хутра хореографи тата хор уйрӑмӗсем пулӗҫ. Фойере — 5 музыка класӗ. Пысӑк залра театр валли сцена тӑвӗҫ, кино курмашкӑн цифрӑллӑ оборудовани лартӗҫ. Виҫҫӗмӗш хутра администраци вырнаҫмалла.

Ҫапла майпа ачасемпе ҫамрӑксен пултарулӑхне аталантармалли академие уҫсан тепӗр 1,5 пин ача пултарулӑх енчен аталанма май тупӗ.

Шупашкарта ватӑ хӗрарӑма шыраҫҫӗ. Вӑл — Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ.

Юлия Лаврентьева хушӑран ӑс-тӑн тӗлӗшӗнчен аташать-мӗн. Ҫавӑнпа ҫынсене ӑна шыраса тупмашкӑн пулӑшма ыйтаҫҫӗ.

Юлия Лаврентьева 1931 ҫулта ҫуралнӑ. Богдан Хмельницкий урамӗнчи 80-мӗш ҫуртран тухса кайнӑ та киле таврӑнман. Тӗрӗссипе, вӑл унтан пӗрре мар тухса кайнӑ-мӗн. Ӑна районсенче е ҫул ҫинче шыраса тупнӑ.

Хӗрӗ хваттер уҫҫине пытарнӑ-мӗн. Хальхинче алӑкран кӑларма маннӑ. Пенсие тухнӑскер ҫу уйӑхӗн 10-мӗшӗнче ирхине тухса кайнӑ. Ҫӑм шӑлавар, кӑвак кофта, тӗттӗм хӗрлӗ тӗслӗ тутӑр, ҫӑм нуски тӑхӑннӑ. Ҫумра документсем ҫук.

Ӑна Карачура енне утнине курнӑ. Куракансене ҫак телефонпа шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ: 350343, 89176790851, 89063862163 или 02 (020).

Ҫу уйӑхӗн иккӗмӗш ҫурринчен Шупашкарти урамсенче куҫса ҫӳрекен вулавӑшсем пулӗҫ. Ку вӑл — Шупашкарти вулавӑшсен пӗрлешӗвӗн пуҫарӑвӗпе пулнӑ япала.

Мобильлӗ вулавӑшсене Шупашкарти кӳлмекре, Республика тӳремӗнчи скверта, Студентсен скверӗнче вырнаҫтарӗҫ.

Мобильлӗ вулавӑшсене QR-кодпа тивӗҫтерӗҫ. Вӗсем электрон меслетпе вуламалли кӗнекесен каҫҫине кӑтартрӗҫ. Ҫапла майпа элеткрон кӗнекесене смартфон е планшет урлӑ вулама май килӗ. Сӗнекен литература шутӗнче — тӗнче, Тӑван ҫӗршыв тата ача-пӑча литератури. Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫи ҫинчен калакан кӗнекесене те куҫса ҫӳрекен вулавӑшсем пулӑшнипе вулама май килӗ. Ҫынсем «буккроссинг» текен кӗнекепе ылмашмалли пӗтӗм тӗнчери юхӑма та хутшӑнайӗҫ. Ятарлӑ ҫӳлӗк ҫинчен вӗсем хӑйсене килӗшнӗ кӗнекене илме, ун вырӑнне урӑххине хӑварайӗҫ.

А. Николаев ячӗллӗ, Шупашкара — 500 ҫул парксенче тата Лакрей вӑрманӗнче тата Шупашкар ҫыннисем канма юратакан тӑватӑ ҫӗрте кӗнеке вуласа ларма хатӗрленӗ вырӑнсем пулӗҫ.

Шупашкарти Калинин районӗн прокуратури хула строительствипе ҫыхӑннӑ саккунсене пӗр компани пӑснине тупса палӑртнӑ.

Тулли мар яваплӑ ҫав общество Сӗнтӗрвӑрри ҫулӗ ҫинче вырнаҫнӑ лаптӑк ҫинче автозаправка тума пуҫланӑ иккен. АЗСӑн диспетчер пункчӗн ҫуртне ҫӗклеме ӗлкӗрнӗ, топливо цистернисене вырнаҫтарнӑ, лаптӑка асфальт сарнӑ, станцие кӗмелли ҫулсене тунӑ тесе пӗлтерет «Хыпар» хаҫат.

Ирӗк илмесӗрех капиталлӑ ҫурт объекчӗсене тунӑшӑн самай ҫирӗп яваплӑх палӑртнӑ. Юридици вӑйӗнчи тытӑмсемшӗн — 500 пинрен пуҫласа 1 млн тенкӗ таран штрафлама юрать е 90 талӑк таран ӗҫлеме чармашкӑн пултараҫҫӗ.

Тӗрӗслев кӑтартӑвӗсене тӗпе хурса прокурор общество тӗлӗшпе адмӗҫ пуҫарнӑ, компание административлӑ майпа явап тыттармашкӑн республикӑн Арбитраж судне ыйту ҫырса панӑ. Нумаях пулмасть суд тулли мар яваплӑ обществӑна 500 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.

Ҫӗнӗ Шупашкарти 10-мӗш шкула ТЭЦ-1 предприятире ӗҫленӗ, Совет Союзӗн Паттӑрӗн Михаил Кузнецовӑн ятне панӑ. Хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Олег Бирюков кун тӗлӗшпе постановление алӑ пуснӑ.

Михаил Кузнецов 1923 ҫулта Чулхула облаҫӗнчи Иккӗмӗш Кузнецово ялӗнче ҫуралнӑ. 1942 ҫулта ӑна Хӗрлӗ ҫара илнӗ, Сталинград ҫапӑҫӑвне хутшӑннӑ, Украинӑна, Польшӑна ирӗке кӑларнӑ ҫӗрте пулнӑ. Пилӗк хут аманнӑ.

Фронтовик Одер юханшыв хӗрринче палӑрнӑ. Паттӑрлӑхне кура ӑна Совет Союзӗн Паттӑрӗ ятне панӑ. Вӑрҫӑ хыҫҫӑн вӑл Шупашкарта пурӑннӑ, 1954 ҫулта ТЭЦ-1 предприятире ӗҫленӗ. 25 ҫул тар тӑкнӑ вӑл унта.

Андреев Иван Андреевич

Паян, ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, Шупашкарти Мускав проспекчӗн 31Б («Ҫеҫпӗл» кинотеатра хирӗҫ) ҫурчӗ ҫине Паллӑ чӗлхеҫӗн Иван Андреевич Андреевӑн асӑну хӑмине ҫакма палӑртнӑ. Пуҫламӑшӗ 15:00 сехетре.

Андреев Иван Андреевич 1928 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче Элӗк районӗнчи Хитекушкӑнь ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Пирӗнтен 2011 ҫулхи раштавӑн 31-мӗшӗнче уйрӑлса кайнӑ. Вӑл хӑй вӑхӑтӗнче Василий Георгиевич Егоров патӗнче аспирантурӑра вӗреннӗ. Наукӑпа тӗпчев институтӗнче чӗлхе пай пуҫлӑхӗ пулнӑ, 30 ҫул Чӑваш патшалӑх университетӗнче студентсене вӗрентнӗ, декан пулса ӗҫленӗ. Юлашки вӑхӑтра Республикӑри вӗрентӳ институтӗнче вӑй хунӑ. Чӑваш чӗлхин синтаксисне, морфологине, сӑмах пулӑвне, орфографипе пунктуацине тӗпчесе 200 ытла ӗҫ, учебниксем ҫырса пичетленӗ.

Улатӑрта ӗнер, Ҫӗнтерӳ кунӗнче, тыл ӗҫченӗсемпе вӑрҫӑ ачисене халалланӑ палӑка савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Монумента Ветерансен паркӗнче вырнаҫтарнӑ.

Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи ачасене, хӗрарӑмсене, стариксене халалланӑ палӑка уҫнӑ ҫӗре халӑх нумай пухӑннӑ. Тыл ӗҫенӗсемпе ачасем те Аслӑ Ҫӗнтерӗве ҫывхартма пулӑшнӑ-ҫке.

Палӑка халӑх пухнӑ укҫапа лартнӑ. Ӑна мрамортан ҫӑлтӑр евӗр хатӗрленӗ, постамент ҫине лартнӑ. Палӑк ҫине «Тыл ӗҫченӗсене тата вӑрҫӑ ачисене халалласа» тесе ҫырнӑ.

Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи вӑхӑтӗнче Улатӑрта фронт валли хӗҫ-пӑшал кӑларнӑ, тумтир, апат-ҫимӗҫ хатӗрленӗ. Хулана Ржевран ҫар базине эвакуациленӗ, паравус юсакан савутра снаряд пуҫне кӑларакан ятарлӑ цех йӗркеленӗ.

Сӑнсем (28)

Алексей Свеклов сӑнӳкерчӗкӗ

Ҫӗнтерӳ кунӗнче Шупашкарта «Вилӗмсӗр полк» акци ирттересси йӑлана кӗнӗ. Кӑҫал та унта самаййӑн хутшӑннӑ. Акцие хутшӑнакансем вӑрҫӑра пулнӑ тӑванӗн портретне йӑтса утнӑ.

Мероприятие геройсем тепӗр хутчен стройра утса курччӑр тесе ирттереҫҫӗ. Колонна Республика тӳремӗнчен пуҫласа Хӗрлӗ тӳрем таран утнӑ.

Тӗнче тетелӗнче акцин сайчӗ пур. Унта фронтовиксене ҫырма, вӗсен историйӗ пирки каласа кӑтартма пулать. Хальлӗхе унта Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ 48000 ҫар ҫынни пирки информаци упранать. Вӗсенчен 300 ытла ятне шупашкарсем ҫырнӑ.

«Вилӗмсӗр полкӑн» Шупашкарти координаторӗ Оксана Ачкасова каланӑ тӑрӑх, Томск хулинче 15 пин ят ҫырнӑ. Оксана архивсене тишкерме, хамӑрӑн полка йӗркелеме чӗнсе калать. Пурне те астумалла, астӑвӑм юлтӑр. Ку мӑнуксене, ачасене куҫӗ.

Сӑмах май, кунашкал полксене Раҫҫейри вун-вун хулара йӗркелеҫҫӗ. Ҫаван пекех Беларуҫра, Казахстанра, Кӑркӑстанра тата Израильте те йӗркелеҫҫӗ.

Сӑнсем (69)

Шупашкарта Анне палӑкӗ умӗнче ҫак кунсенче экологи шӑматкунлӑхне ирттернӗ. Анчах йӗркелӳҫӗсем унти ӳкерчӗкпе питӗ кӑмӑлсӑр пулнине пӗлтереҫҫӗ. Ҫӳп-ҫапа илсе тухмашкӑн килӗшӳ тунӑ организаци хӑйӗн тивӗҫне пурнӑҫламасть-мӗн.

Кун пирки «Про Город» хаҫата Нина Якимова пӗлтернӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, Герцен урамӗнчи 3-мӗш ҫуртра пурӑнакансем Анне палӑкӗ ҫывӑхӗнче шӑматкунлӑх ирттернӗ.

Нина Якимова каланӑ тӑрӑх, ҫӳп-ҫап миххисене «Спецавтохуҫалӑх» организацин илсе тухмалла, анчах вӗсем ку ӗҫе тума хирӗҫленӗ. «Палӑк ҫывӑхне контейнер та пулин лартасчӗ», — тет Нина Якимова.

Шупашкар хула администрацийӗ ҫӳп-ҫапа илсе тухассине ЖКХ пайӗ йӗркелет. «Спецавтохуҫалӑх» хула администрацийӗнчен ҫыру илнине ҫирӗплетнӗ.

Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 6-мӗшӗнче, Шупашкарта «Ҫӗнтерӳ» асӑну комплексне шкула ҫӳремен ачасем самаййӑн пухӑннӑ. Ачасен парачӗ пӗрремӗш хут иртнӗ. Унта 700 яхӑн ача хутшӑннӑ.

Шӑпӑрлансене курма ашшӗ-амӑшӗсем, воспитательсем, ветерансем пынӑ. Пӗчӗкскерсем йывӑр пулсан та маршпа тӳрӗ утма тӑрӑшнӑ.

Мероприятие ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев уҫнӑ. Вӑл ветерансене саламланӑ май парада старт панӑ.

Стройпа хулари 34 ача пахчинчи шӑпӑрлансем утнӑ. Арҫын ачасемпе хӗрачасем ҫар, кадет, моряксен, десантниксен, ҫӑлавҫӑсен тумӗсене тӑхӑннӑ. Кашни тума саккаспа ҫӗлеттернӗ.

Парад ирех пуҫланнӑ. Куракан самаях пулман пулин те мероприяти хаваслӑ иртнӗ. Ара, вӑхӑта ачасемшӗн меллӗ пулма суйланӑ. Вӗсем кӑнтӑрла ҫывӑрма выртаҫҫӗ-ҫке.

Унтан парада вӗсенчен кӑшт аслӑраххисем тӑснӑ. Шупашкарти шкулсенче вӗренекенсем тӗрлӗ форма тӑхӑнса парк аллейинче утнӑ. Йӗркелӳҫӗсем ачасен парадне йӗркелесси йӑлана кӗрессе шанаҫҫӗ.