«Про Город» тунӑ сӑн

Нумаях пулмасть Шупашкарта амӑшӗ тата икӗ ачи темӗнле газпа наркӑмӑшланса вилнӗ. Халӗ полицейскисем кун тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттереҫҫӗ.

Ку раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче 20 сехет ҫурӑра пулнӑ. Паллӑ мар ҫынсем Афанасьев урамӗнчи 1-мӗш ҫурт подъездӗнче темӗнле газ сирпӗтнӗ.

Ҫак газа пула амӑшӗпе икӗ ачи хӑйсене япӑх туйма тытӑннӑ. Наркӑмӑшланнӑскерсене васкавлӑ медпулӑшу пульницине илсе ҫитернӗ.

Камсем тата мӗнле газ сирпӗтнӗ подъездра? Ҫакна полицейскисен уҫӑмлатма тивӗ.

Нумаях пулмасть Шупашкарта «Мисс Юрпике — 2016» конкурс кастингӗ иртнӗ. Унта финала хутшӑнмашкӑн чи маттуррисене суйланӑ.

Кастинг раштав уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Хусанкай ячӗллӗ культура керменӗнче иртнӗ. Унта 30 ытла чиперкке хутшӑннӑ. Вӗсенчен 16-шӗ финала тухма тивӗҫ пулнӑ.

Сӑмах май, жюри пайташӗсен йышӗнче пӗлтӗрхи Мисс Юрпике Наталья Изотова та пулнӑ. Халӗ финала тухнӑ 16 чиперукӑн хатӗрленмелле. Ара, вӑхӑт нумай юлмарӗ-ҫке-ха. Финал раштавӑн 24-мӗшӗнче 18 сехетре ҫак адреспа иртӗ: Шупашкар хули, Мускав проспекчӗ, 33-мӗш ҫурт.

Шупашкарта пиччӗшӗпе шӑллӗне Таланцевсене халалласа палӑк лартнӑ. Ӑна савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура раштав уйӑхӗн 18-мӗшӗнче уҫма палӑртнӑ.

Ӑна Леонид Белов меценат пуҫрӑвӗпе лартнӑ. Вӑл Зиновий Таланцев бюсчӗ евӗр. Унта «Меценатам и благотворителям XIX столетия от благодарных потомков» (чӑв. XIX ӗмерти меченатсемпе ырӑ ӗҫсем тӑвакансене пархатарлӑ эткертен — ЧХС) тесе ҫырнӑ.

Аса илтермешкӗн: пиччӗшӗпе шӑллӗ Таланцевсем 19-мӗш ӗмӗрте пурӑннӑ. Чӑваш Еншӗн нумай ыра ӗҫ тунӑ вӗсем. Вӗсем укҫан пулӑшнипе вӗренӳ заведенийӗсем ҫӗкленнӗ, хаҫатсем тухнӑ, учительсен пӗрлӗхе йӗркеленнӗ тата ытти те. Кунсӑр пуҫне 1954 ҫулта ЧР Наци вулавӑшне вӗсен кӗнекесен пуххи лекнӗ. Ку — сайра фонд.

Ҫавна пулах палӑка Наци вулавӑшӗ патне лартнӑ. Ӑна Раҫҫейри Литература ҫулталӑкне халалланӑ «Вулакан Чӑваш Ен» форумри мероприятисенче уҫӗҫ.

Ҫӗнӗ Шупашкарта кӗҫех Хӗл мучин пӳрчӗ ӗҫлеме тытӑнӗ. Хальлӗхе ӑна хута яраҫҫӗ кӑна-ха. Ҫурта йывӑҫран тӑваҫҫӗ.

Хӗл мучи ҫуртне тӑвас шухӑш хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Олег Бирюковӑн пуҫӗнче ҫуралнӑ. Ӑна хута ямашкӑн 70 пин тенкӗлӗх строй материал туяннӑ.

Хӗл мучи ҫурчӗшӗн хула ҫыннисем савӑнаҫҫӗ. Ара, унта ҫитсе вӑхӑта савӑнӑҫлӑ ирттерме пулать-ҫке-ха. Шур сухал ҫуртне раштав уйӑхӗн 20-мӗшӗччен туса пӗтермелле. Халӗ ҫывӑхӗнчи территорие хӑтлӑх кӗртеҫҫӗ.

Хӗл мучи ҫурчӗ пысӑках мар пулӗ.

Хӗл уйӑхӗсем ҫитрӗҫ пулин те урамра сивӗ ҫанталӑк хуҫаланмасть. Ҫавна май юханшывсенче, пӗвесенче пӑр ҫирӗпех ларман-ха.

Анчах ку пулӑ тытма юратакансене хӑратать-и вара? Раштавӑн 11-мӗшӗнче ир-ирех кӳлмеке 5 пулӑҫӑран кая мар тухса ларнӑ. Экстремалсем темелле-ши — ҫӳхе пӑртан хӑрамаҫҫӗ. Ара, вӗсен шухӑшӗпе, пӑр кирлӗ чухлӗ — 8–10 сантиметр — хулӑн. Анчах ун чухлӗ пулни иккӗлентерет. Ҫитменнине, кӳлмекре вырӑнӑн-вырӑнӑн шыв 2 метр е ытларах тарӑнӑш.

Ҫапла аслисем кӗҫӗннисене япӑх тӗслӗх кӑтартаҫҫӗ. Ҫак кунсенче «Инженерная защита» АО ӗҫченӗсем кадет шкулӗнче вӗренекен ачасене ҫӳхе пӑр ҫинчен хӑваласа янӑ. Паллах, ку хыпара шкул директорӗ патне те ҫитернӗ.

Шупашкар хула администрацийӗ аслисене те, ачасене те пӑр хальлӗхе ҫӳхе пулнине, ҫавӑнпа унта кӗме юраманнине асӑрхаттарать.

Ятарлӑ проектпа килӗшӳллӗн, Шупашкарти 3-мӗш ача пахчинче хӑнасем пулса курнӑ. Итали хӑнисем, ылмашӑну программипе килӗшӳллӗн 2-мӗш лицейре вӗренекенскерсем, ачасемпе тӗл пулнӑ.

Ют ҫӗршыв ҫыннисем Шупашкара «AFS — Интеркультура» программӑпа килӗшӳллӗн килнӗ. Шупашкар хулинчи шкулсем унта 16 ҫул хутшӑнаҫҫӗ ӗнтӗ. Тӗнче шайӗнчи программӑна халӗ ав ача пахчинчисем те хутшӑннӑ.

Хӑнасем ача пахчипе паллашнӑ. Унта мӗнле ӗҫлени те кӑсӑклантарнӑ вӗсене. Ачасем вара кун мӗнле иртсе кайнине каласа кӑтартнӑ. Хӑнасене ирхи зарядкӑна та чӗннӗ. Италирен килнӗ ҫынсем Ҫӗнӗ ҫула мӗнле хатӗрленни пирки те ыйтса пӗлнӗ.

Италипе Раҫҫей ачисем пӗчӗк шӑпӑрлансемпе хаваспах паллашнӑ, вӗсемпе пӗрле ӳкернӗ, юр кӗлетке тунӑ. Итали хӑнисем кунта татах килесшӗн, хӑйсем патӗнчи ача пахчисем пирки каласа кӑтартасшӑн.

«Про Город» тунӑ сӑн

Шупашкарти Мускав кӗперне юсама хатӗрленеҫҫӗ. Ҫавна май подрядчик кӳлмекри шыва 3 ҫуллӑха татса яма палӑртать.

Кӗпере виҫӗ ҫул юсама палӑртнӑ. Ӑна «Пелискер» тулли мар яваплӑ общество пурнӑҫлӗ. Юсав вӑхӑтӗнче Театр тата Совет кӳлмекӗнче ҫынсене тата транспорта ҫӳреме чарӗҫ.

Проекта пурнӑҫламашкӑн 1,6 миллиард тенкӗ кирлӗ. Ку укҫана федераци, республика тата хула хыснисенчен уйӑрӗҫ.

«Про Город» архивӗнчи сӑн

Ҫӗнӗ ҫул умӗн республикӑра чылай конкурспа акци йӗркелеме палӑртнӑ. Акӑ халӗ пурне те арт-конкурса хутшӑнма чӗнеҫҫӗ. Унта урапана е чӑрӑша чи ӑста илемлетекенсене палӑртӗҫ.

«Ҫӗнӗ ҫул караванӗ» конкурс раштавӑн 26-мӗшӗнче иртӗ. Илемлетнӗ урапасене колонни Наци вулавӑшӗ патӗнчен тапранса кайӗ те Воробьев композиторсен урамне, Мускав проспектне, К.Иванов, Ярославль урамӗсене ҫитӗ, Хӗрлӗ тӳремре чарӑнӗ. Конкурса хутшӑнакансен ураписене хитрелетмелле.

Конкурсҫӑсене 11 сехетре регистрацилеме тытӑнӗҫ. Ҫӗнтерӳҫе 250 литр бензин парса чыслӗҫ. Иккӗмӗш вырӑншӑн — 150 литр, виҫҫӗмӗш вырӑншӑн 100 литр парӗҫ. Заявкӑсене раштавӑн 24-мӗшӗччен йышӑнӗҫ.

Ҫавӑн пекех Шупашкарта чи илемлӗ чӑрӑша суйлӗҫ. «АРТ-Елка» конкурса ӗҫсене раштавӑн 19-мӗшӗччен йышӑнӗҫ. Ӗҫсене ҫак адреспа килсе памалла: Шупашкар хули, Мускав проспекчӗ, 33\9-мӗш ҫурт. Ҫӗнтерӳҫӗсене раштавӑн 27-мӗшӗнче 14 сехетре чыслӗҫ.

Шупашкарта общежитисенчи ҫутӑ пӑралукӗсене ҫӗннисемпе ылмаштараҫҫӗ.

Общежитисене халӗ ун пек калама пӑрахрӗҫ-ха. Пурте вӗсем пурӑнмалли ҫурт-йӗр шутланаҫҫӗ. Темле каласан та вӗсенчи ыйтӑвӗсем пӗрех юлаҫҫӗ. Ҫав шутра — кивӗ пӑралуксем те.

Шупашкар хула администрацийӗ «Шупашкарта ҫурт-йӗр строительствине тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑхӑн сферине 2014-2020 ҫулсенче аталантарасси» программӑн «Ҫынсен пурнӑҫ условине хӑтлӑх кӳресси» ҫумпрограммӑна пурнӑҫласа ҫак ӗҫе кӳлӗннӗ. Кӑҫал хулари общежитисенчен пиллӗккӗшӗнче ҫутӑ пӑралукӗсене ылмаштарса пӗтересшӗн. Халӗ Совхоз урамри 6-мӗш ҫуртра ҫак енпе тимлеҫҫӗ. Юсав ӗҫне ҫавӑн пекех 9-мӗш Пиллӗкҫуллӑх урамӗнчи 2-мӗш, Текстильщиксен урамӗнчи 12-мӗш, М. Горький урамӗнчи 9-мӗш, Калинин урамӗнчи 106/1-мӗш ҫуртсенче палӑртса хунӑ.

Шупашкарта икӗ ача пахчине уҫма хатӗрленеҫҫӗ. Вӗсем кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче тата хулан тӗп пайӗнче пулӗҫ.

Чернышевский урамӗнчи ача пахчине 220 шӑпӑрлан валли хута янӑ. Унта 10 ушкӑн пулмалла. Ҫурта кирпӗчренен тунӑ. Пӗтӗмпе — 992,2 тӑваткал метр. Унта строительствӑпа ҫыхӑннӑ темиҫе ыйтӑва уҫӑмлатмалли тата сӗтел-пукан лартмалли, тавралӑха хӑтлӑх кӗртмелли ҫеҫ юлнӑ.

Октябрь: 50 ҫул урамӗнче те ача пахчине туса пӗтернӗпе пӗрех. Унта унчченхи шкула ача пахчи тӑваҫҫӗ. Икӗ хутлӑ ҫурта 185 ача ҫӳреме тытӑнмалла. Унта та 10 ушкӑн пулмалла.

Аса илтерер: ҫулталӑк вӗҫӗччен виҫӗ ача пахчине уҫма палӑртнӑ. вӗсенчен пӗри, Волжски урамӗнчи, ҫурла уйӑхӗн варринчех ӗҫлеме тытӑннӑ.