Республикӑн автоинспекцийӗнче ӗҫлекенсем ҫул-йӗр ҫинче вилнисене асӑнса ҫак вырсарникун Шупашкарти хӗрарӑмсен мӑнастирӗнче Панихида ирттерме палӑртаҫҫӗ. Ӑна Ҫул-йӗр ҫинчи инкекре шар курнисене асӑнса ирттереҫҫӗ. Ун пек куна 2005 ҫултанпа пӗтӗм тӗнчипе палӑртаҫҫӗ.

Асӑну кунӗнче Шупашкар тӑрӑх автоаварие лексе лапчӑнса ларнӑ, инкек вӑхӑтӗнче ҫынсем вилнӗ машина хӑпартса лартнӑ эвакуатор ярӗҫ. Машина ҫине ҫул ҫинче мӗн чухлӗ ҫын шар курнине кӑтартакан цифра ҫырса хурӗҫ.

Сӑмах май каласан, Ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн патшалӑх инспекцийӗн республикӑри управленийӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал кӑна ҫул ҫинче 1587 инкек пулнӑ. Вӗсенче 203 ҫын вилнӗ, 1898 ҫын суранланнӑ.

Ӗнер Шупашкарта ҫӗнӗ проект пуҫланнӑ. Вӑл «Ҫӗнӗ ҫул картишӗ» ятлӑ. Конкурсра Ҫӗнӗ ҫул мероприятийӗсене чи лайӑх ирттерекен картише палӑртӗҫ.

Проект тӗп тӗллевӗ — ҫынсен кӑмӑлне хӑпартасси, тавралӑха уяв сӗмӗ кӗртесси. Унта хутшӑнакансем картишре ирттермелли мероприятисен проектне хатӗрлеҫҫӗ. Вӗсене 1–10 балпа хаклӗҫ.

Заявкӑсене раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗччен Шупашкар хула администрацийӗн МИХсемпе ӗҫлекен тата ҫамрӑксен политикин управленийӗнче пӑхса тухаҫҫӗ. Конкурс раштавӑн 10-мӗшӗччен иртӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсене ятарлӑ комисси палӑртӗ.

Пӗрремӗш вырӑн — 1, иккӗмӗш вырӑн — 2, виҫҫӗмӗш вырӑн — 3 пулӗ. Вӗсене дипломсемпе тата Ҫӗнӗ ҫул мероприятийӗсене ирттермешкӗн укҫапа хавхалантарӗҫ.

1-мӗш вырӑншӑн 30 пин тенкӗ парӗҫ, 2-мӗшшӗн — 20 пин тенкӗ, 3-мӗшшӗн — 10 пин тенкӗ.

Шупашкарти Петров урамӗнчи авариллӗ 9-мӗш ҫуртран ҫынсем тӳре-шара уйӑрнӑ вӑхӑтлӑх вырӑна куҫни пирки унчченех ҫырнӑччӗ. Халӑха пӗрле хӑйсен япалисене илме ирӗк панӑ. Тӳре-шара вара ҫурт умӗнче хурал тӑратма шантарнӑ.

Анчах ҫав вӑхӑтра авариллӗ ҫурта бомжсем куҫ хывнӑ та унти япаласене йӑкӑртма тытӑннӑ. Петров урамӗнчи 9-мӗш ҫуртра пурӑннисем нумаях пулмасть унта пухӑннӑ. Куҫ умне ҫӗмрӗк чӳречесем, алӑксем тухса тӑнӑ.

Ҫынсем пӗлтернӗ тӑрӑх, бомжсем чӳречесене ҫӗмӗрсе пӑрӑхсене, пралуксене, пластик чӳречесене, алӑксене йӑтса тухнӑ. Ҫурт ҫывӑхӗнче полици ӗҫченӗсем те, хурал та пулман-мӗн.

Ҫынсем полицейскисене ҫийӗнчех чӗннӗ. Анчах бомжсем вӗсем ҫитнӗ тӗле тарма ӗлкӗрнӗ. Пӗрине ҫавах тытса ӗлкӗрнӗ. Ӑна полицейскисене панӑ. Администраци ӗҫченӗсем те ҫурт патне пынӑ. Вӗсем ҫынсене ҫурт умне хурал тӑратма шантарнӑ.

Сӑнсем (13)

Хӑтлӑ троллейбус

Шупашкара кӗҫех ҫӗнӗ троллейбуссем килсе ҫитмелле. Чӳкӗн 6-мӗшӗнче Шупашкар хула администрацийӗ Сарӑтури «Энергомашсервис» тулли мар яваплӑ обществӑпа килӗшӳ алӑ пуснӑ. Унпа килӗшӳллӗн, Шупашкар ҫӗнӗ икӗ троллейбус туянать.

Пӗр троллейбус 4,15 миллион тенке кайса ларать. Хӑтлӑ троллейбуссем Чӑваш Ене 30 кунра килмелле. Вӗсене маршрута раштав уйӑхӗнче кӑларма палӑртаҫҫӗ.

Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, хальхи йышши троллейбуссем хӑтлӑхпа уйрӑлса тӑраҫҫӗ. Унта лармалли 23 вырӑн. Пӗтӗмпе 113 ҫын кӗме пултарать.

Троллейбуссене энергие перекетлемелли хатӗрпе тивӗҫтернӗ. Ӑна туса кӑларакан савут вӑл 14 ҫул йӗркеллӗ ӗҫлессе шантарать.

Ҫӗр айӗнчен каҫмалли вырӑна тӑвс ӗҫ хӗрӳ пырать

Шупашкарти Иван Яковлев проспектӗнчи ҫӗр айӗнчен каҫмалли вырӑна туса пӗтерессе пурте кӗтеҫҫӗ ахӑртнех. Анчах ӑна палӑртнӑ срокран каярах хута ярӗҫ. Унта халӗ ӗҫ хӗрӳ пырать.

«ХКХ управленийӗ тата таврана хӑтлӑх кӗртесси» управленин тӗп инженерӗ Андрей Дьяков каланӑ тӑрӑх, проспектри ҫула вӗсен Республика кунӗ валли уҫмалла пулнӑ. Вӗсем ку тӗллеве пурнӑҫланӑ. Строительство йӗркеллӗ пынӑ-тӑк ӗҫченсем малтан коммуникацисене куҫарӗчӗҫ, унтан ҫӗр айӗнчен каҫмалли вырӑна тӑвӗччӗҫ те тин ҫула уҫӑччӗҫ.

Графикран пӑрӑнни коммуникацисене куҫарас ӗҫре йывӑрлӑхсем кӑларса тӑратнӑ. Сӑмах темиҫе ҫухрӑм газ тата шыв пӑрӑхӗсем пирки. Ҫӗр айӗнчен каҫмалли вырӑнти тӗп пайра отделка ӗҫӗсене туса пӗтернӗ. Гранит урай тата мрамор стена та хатӗр ӗнтӗ. Ӗҫченсем колоннӑсене тума тытӑннӑ. Раствор типтӗр тесе ҫав вырӑна ятарлӑ пушкӑсемпе ӑшӑтаҫҫӗ.

Суту-илӳпе курав центрӗ патӗнчи ҫӗр айӗнчен каҫмалли вырӑна раштав уйӑхӗнче уҫма палӑртнӑ.

Юпан юлашки кунӗнче Республикӑри ачасемпе ҫамрӑксен вулавӑшӗнче «Компьютерпа — эс тесе» проектӑн пиллӗкмӗш тапхӑрӗ вӗҫленнӗ. Ӑна асӑннӑ культура учрежденийӗнче тӑрӑшакансем ирттереҫҫӗ. Ҫав кунах улттӑмӗш ушкӑн йӗркеленнӗ. Унта 12 ҫын ҫырӑннӑ.

Компьютера хӑнӑхтаракан черетлӗ курс вӗҫленнӗ ятпа проект ертӳҫи Нина Димитриева саламланӑ. Шупашкарти ӗҫпе вӑрҫӑ, Хӗҫпӑшаллӑ вӑйсен тата правӑна сыхлакан органсен ветеранӗсен организацийӗн ертӳҫи Николай Матвеев та пулнӑ. Курса ҫӳренине ӗнентерекен хута ватӑсене вӑл тыттарнӑ.

Курса ҫӗнӗрен ҫырӑннисене эрнере виҫӗ хутчен: тунтикун, юнкун тата эрнекун, 10 тата 15 сехетре, компьютер вӑрттӑнлӑхне хӑнӑхтарӗҫ.

Мероприятие «Любава» вокал ансамблӗн концерчӗ вӗҫленӗ.

Сӑнсем (3)

Халӑх фрончӗн республикӑри уйрӑмӗн хастарӗсем Шупашкара тӗрӗсленӗ. Мӗн тӗллевпе? РФ Строительство министерстви хушнипе авӑн уйӑхӗн вӗҫӗччен авариллӗ ҫуртсем ҫине ятарлӑ хӑма ҫапмалла пулнӑ. Унта ку ҫурт авариллӗ пулнине пӗлтернине ҫырмалла-мӗн.

Халӑх фрончӗн хастарӗсем ҫак эрнере Шупашкарти авариллӗ ҫуртсем патне ҫитсе килнӗ. Анчах нихӑшӗн патӗнче те ятарлӑ хӑма ҫапман-мӗн.

Общество организацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, кунашкал ӳкерчӗк республикӑри ытти хулара та хуҫаланать. Тӗслӗхрен, Ҫӗрпӳ хулинче.

Хастарсем кашни ҫурт умӗнче мини-плакатпа сӑнӳкерӗннӗ. Унта ҫапла ҫырна: «Таблички нет» (чӑв. Хӑма ҫук).

Богдан Хмельницкий урамӗнчи сӑнсӑрлӑх

Пӑрлӑ ҫумӑр ҫусан йывӑҫсем хуҫӑлнӑ хыҫҫӑн Шупашкарти Богдан Хмельницкий урамӗнчи ҫынсем халӗ те нуша кураҫҫӗ. Ҫак урамри 32-мӗш ҫурт умӗнчи каснӑ йывӑҫсене пуҫтарсах ҫитереймен-мӗн.

Ҫынсем икӗ эрне ҫав йывӑҫсем урлӑ каҫса ҫӳреҫҫӗ. Рабочисем электропередача линине лекме пултаракан туратсене ҫеҫ пуҫтарнӑ. Икӗ уйӑх каялла кунта кабель карма пуҫланӑ-мӗн. Ун чухне те кансӗрлекен туратсене каснӑ, анчах тиесе кайман.

Ҫапла ҫак ҫурт картишӗнче йывӑҫ-турат йӑваланать. Шыв колонки патне утмалли сукмак ҫеҫ пур. Юрий Васильев пӗлтернӗ тӑрӑх, вӑл ку ыйтупа кирлӗ ҫӗре темиҫе хут та шӑнкӑравланӑ. Анчах усӑсӑр.

Телекурав журналисчӗсем ку ыйтупа управляющи команине шӑнкӑравласан лешсем ҫитес вӑхӑтра ӑпӑр-тапӑра пуҫтарма шантарнӑ-ха та…

Хӑнасене ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ

Сӗнтӗрвӑрринчи 1-мӗш гимнази ҫумӗнче ҫулсерен иртекен чӗлхесен фестивалӗ пулнӑ. Бразилирен, Холландирен, Австрирен, Словакирен килнӗ хӑнасем шкул ачисем валли ӑсталӑх класӗсем ирттернӗ.

Ачасемшӗн ку акӑлчан чӗлхине мӗнле шайра пӗлнине тӗрӗслемелли мел пулнӑ. 10-мӗш «а» класра вӗренекен Дарья Тихонова, Оксана Шишокина, Карина Хачатрян, Ксения Филиппова, Денис Совин тӑлмачӑ тата гид вырӑнӗсенче пулнӑ.

Дарья Тихонова Австрири Кристинӑна пулӑшнӑ. Вӑл 19 ҫулта. Кристина хӑй те Сӗнтӗрвӑрри пек пӗчӗк хулара пурӑнать-мӗн. Хӗр сноуборда юратать. Кристина нимӗҫ алфавичӗпе тата ансат сӑмах ҫаврӑнӑшӗсемпе паллашнӑ. Ҫавӑн пекех нимӗҫ тата чӑваш чӗлхисенчи уҫӑ сасӑсене танлаштарнӑ.

Словакири Юрий пурне те килӗшнӗ. Вӑл вырӑсла лайӑх калаҫать, анчах ӑсталӑх класне акӑлчанла ирттернӗ. Юрий Словаки пирки нумай каласа кӑтартнӑ, Словаки чӗлхипе паллаштарнӑ, вӑл вырӑс чӗлхипе пӗр пекрех пулнине палӑртнӑ.

Сӑнсем (15)

Пулас микрорайон планӗ

Юпан 28-мӗшӗнче Шупашкарти администрацире хулан тӗп пайӗнчи 2 «А» микрорайон проекчӗ пирки калаҫнӑ. Пухӑва хула администрацийӗн архитектура, хула строительствин пайӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗ Анатолий Павлов ертсе пынӑ.

Хулан тӗп пайне пырса тивекен ыйтусем Шупашкарта пурӑнакан чылай ҫынна кӑсӑклантарнӑ. Пухӑва 200 ытла ҫын килнӗ. Гагарин, Ярмӑрккӑ, Пионер, Калинин урамӗсене пырса тивекен проекта сӳтсе явнӑ. Кӳршӗ виҫӗ сегмента тума пуҫланӑ ӗнтӗ. Халӗ 2 «А» пай патне черет ҫитнӗ. Унӑн планировка проектне «Классика» архитектура бюровӗ» хатӗрленӗ. Унӑн ертӳҫи Надежда Рыжова проектпа паллаштарнӑ.

Ку территори йывӑҫсемлӗ, тӗмӗсемлӗ тарӑн ҫырма урлӑ каҫать. Улма паракан темиҫе йывӑҫ унччен кунта пурӑннӑ ҫынсенчен юлнӑ. Ҫитменнине, ҫырма кунта пӗрре ҫеҫ мар. Кунта Кайбулка юханшыв иртет.

Архитекторсем ҫырма ытлах ан курӑнтӑр тесе планировкӑра, тӗп пайра, ҫӳллӗ ҫуртсем хӑпартма йышаннӑ. Вӗсем 25 хутлӑ пулмалла. Ҫырмасене тӑпра тултармалла мар-мӗн, унта ҫӗр айӗнчи гараж пулмалла. Ун тӑрринче садсем ешерӗҫ, ача-пӑча лапамӗсем пулӗҫ.

Ку район сыхлакан виҫӗ зонӑпа кӳршӗллӗ. Вӗсем — тахҫанах хупнӑ масар, фабрика тата ҫӑкӑр савучӗ.

Малалла...