Шупашкарта кирлӗ-кирлӗ мар ҫӗрте машинӑсем ларнине час-часах курма пулать. Чылайӑшӗ иртсе ҫӳреме чӑрмантарать. Анчах мӗн тӑвӑн? Водительсен, ахӑртнех, «тимӗр урхамахне» стоянкӑна лартса укҫа тӳлес килмест.

Машинӑсем тротуар ҫинче ларни Алексей Лапшин автоблогера та канӑҫсӑрлантарать. Вӑл урама видеокамерӑпа ятарласа тухнӑ, тротуар ҫинчи машинӑсене хӑваланӑ.

Ленин проспектӗнчи 59-мӗш ҫурт тӗлӗнче унашкал водительсем кашни кунах тупӑнаҫҫӗ – вӗсен Чукун ҫул вокзалӗ умӗнчи стоянкӑра укҫа тӑкаклас килмест ахӑртнех. «Ҫуран утмалли ҫул», «Машина лартма юрамасть» паллӑсем те хӑратмаҫҫӗ вӗсене. Блогер водительсене кун пирки кӑмӑллӑн кӑна асӑрхаттарать, ҫакна видео ӳкерет. Водительсем камера курсанах машинисене хускатса тротуар ҫинчен каяҫҫӗ.

Видеона пӑхас тӑк, «Дагестан халӑхӗн общини» удостоверение кӑтартнӑ ҫын кӑна турткаланса тӑнӑ. Хайхискер машинӑран тухнӑ, тротуар ҫине сура-сура блогера ыйту ҫине ыйту панӑ: видеона хӑвах полицие ярса паратӑн-и, куншӑн сана тӳлеҫҫӗ-и, ним тума аптӑранӑран ҫапла ӗҫлетӗн-и? Ҫапах Алексей Лапшин ҫак ҫынна йӑлтах лӑпкӑн ӑнлантарса панӑ, кайран тин лешӗ машинине тротуар ҫинчен куҫарса лартнӑ.

Малалла...

Ӗнер Шупашкарти 2-мӗш полици уйрӑмне арҫын ачана илсе килнӗ. Хайхискер ӑҫта пурӑннине астумасть. Халӑх тетелӗсенче тата мессенджерсенче ача тупӑнни пирки тӳрех хыпар сарӑлнӑ. Халӗ пӑшӑрханмалли ҫук ӗнтӗ: ачан ашшӗ-амӑшӗ тупӑннӑ.

7-8 ҫулсенчи пек курӑнакан арҫын ача шкул хыҫҫӑн аслашшӗпе уҫӑлса ҫӳренӗ. Тахӑш самантра ачан пуҫне троллейбуспа ярӑнма шухӑш кӗрсе кайнӑ. Ватӑскер вара мӑнукӗ ҫухалнине тӳрех асӑрхаман. Кайран ҫеҫ кун пирки ачан амӑшне пӗлтернӗ.

Арҫын ача троллейбуса ларнӑ. Юлашки чарӑнура ҫынсем вӑл пӗччен пулнине асӑрханӑ та полици ӗҫченӗсене чӗннӗ. Пӗчӗкскере полици уйрӑмне илсе кайнӑ. Пакунлисем социаллӑ педагогсемпе ҫыхӑннӑ, лешсем амӑшне тупма палӑшнӑ. Амӑшӗ ачине полици уйрӑмне пырса илсе кайнӑ.

Полицин лини пункчӗн ӗҫченӗсен самолетран арҫынпа хӗрарӑма хӑйсене тивӗҫлӗ тытманшӑн кӑларса яма тивнӗ. 1966 ҫулта ҫуралнӑ арҫын тата 1976 ҫулта кун ҫути курнӑ хӗрарӑм экипажа киревсӗр сӑмахсемпе кӳрентернӗ. Ҫавна май экипаж командирӗ кӑшкӑрашакан пассажирсемпе вӗҫме хирӗҫленӗ.

Ку пӑтӑрмах ака уйӑхӗн 13-мӗшӗнче «Победа (чӑв. «Ҫӗнтерӳ») авиакомпани самолечӗн борчӗ ҫинче пулнӑ. Арҫын бортпроводницӑна хитре мар сӑмахсемпе кӳрентернӗ, кун хыҫҫӑн экипаж командирӗ полици нарядне чӗнсе илнӗ.

Транспорт полицийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, административлӑ йӗркене пӑснӑшӑн арҫынпа хӗрарӑм тӗлӗшпе протокол ҫырнӑ.

Чебоксарик

Хулан палли — Кӑвал чӗппи — валли ят шырани пирки хыпарланӑччӗ. «Уҫӑ хула» порталта пынӑ сасӑлав вӗҫленнӗ.

Шупашкар 550 ҫул тултарнине халалласа йышӑннӑ Кӑвакал чӗппи мӗн ятлӑ пулӗ-ха? Аса илтерер, 10 ятран пӗрне суйламалла пулнӑ: Чеба, Волгарик, Чебруша, Тарават, Савик, Жемчужинка, Чеб, Чебокряшка, Чебоксарик, Чебик. Чылайӑшне Чебоксарик ят килӗшнӗ. Сасӑлава хутшӑннӑ 1580 ҫынран 22 проценчӗ уншӑн сасӑ панӑ.

Иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш вырӑна тухнӑ Чебӑпа Савик ятсем пӗрешкел процент пухнӑ — вӗсемшӗн пурӗ 13 процентшар сасӑланӑ.

Хусанкай урамӗ

Шупашкарта ӗнер, ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, пиллӗкри ача машина айне лекнӗ. Турра шӗкӗр, сывлӑхне ытлашши сиен кӳмен. Пульницӑна илсе кайнӑ хыҫҫӑн сывлӑхне тухтӑрсем тӗрӗсленӗ те киле янӑ.

Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, инкек Хусанкай урамӗнче каҫхи ултӑ сехет тӗлӗнче пулнӑ. «Киа Спектра» автомобиль хуҫи каланӑ тӑрӑх, амӑшӗпе ачи ҫул ҫинчи «зебра» текен вырӑна кӗтмен ҫӗртен сиксе тухнӑ. Машина хытӑ кайман пулин те хӑвӑрт чарса ӗлкӗреймен.

Инкекӗн чӑн сӑлтавне пакунлисем палӑртӗҫ. Ҫав вӑхӑтрах Чӑваш Енӗн Шалти ӗҫсен министерствинче водительсене ҫеҫ мар, ҫуран ҫӳрекенсене те тимлӗ пулма чӗнсе калаҫҫӗ. Ҫул урлӑ каҫиччен ҫывӑхра машинӑсем пуррипе ҫуккине пӑхмалла.

Шупашкарта хальхи пурнӑҫпа килӗшсе тӑракан чарӑну павильонӗсем вырнаҫтарасшӑн, ҫавна май хула администрацийӗ электронлӑ аукцион ирттересси пирки пӗлтернӗ. Ӑна ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче йӗркелӗҫ.

Пӗтӗмпе 14 павильон вырнаҫтарма палӑртнӑ. Аукционра ҫӗнтернӗ организацин килӗшӳ тусан тавара 30 кунра илсе килмелле. Электронлӑ аукционра палӑртнӑ тӑрӑх, пӗр павильон 210 пин те 635 тенке ларӗ. Пӗтӗмӗшле хак – 2 миллион та 948 пин те 890 тенкӗ.

Павильонсем ятарлӑ алюмини профилӗнчен пулӗҫ, вӗсем ҫине пӗлтерӳсем ҫыпӑҫмӗҫ, граффити лармӗ. Конструкци вӑйлӑ ҫиле, ҫил-тӑмана чӑтӗ.

Тӑрри поликарбонатран пулӗ, шалта 4 ҫынран ытларах вырнаҫмалли сак лартӗҫ.

Шупашкарта каллех минӑсем хуни пирки хыпар сарӑлма пуҫланӑ. Кунашкал пӗлтерӳ организацисен электронлӑ почтине килет.

Аса илтерер: кун пек пӑтӑрмах кӑҫал кӑрлач уйӑхӗн 30-мӗшӗнче пулнӑччӗ. Ун чухне Шупашкарти 11 шкула, хӑш-пӗр суту-илӳ ҫуртне мина хуни пирки электронлӑ почтӑна пӗлтерӳ килнӗ. Йӗрке хуралҫисем ачасене, суту-илӳ ҫурчӗсенчи ҫынсене урама кӑларнӑ, кинологсем йытӑсемпе мина хунипе хуманнине тӗрӗсленӗ.

Хальхинче вара кунашкал хыпар «Мередиан» суту-илӳ комлексне, Хулари 1-мӗш клиника пульницине, Республикӑри пульницӑна, Гладков урамӗнчи инфекци пульницине, Правительство ҫуртне ҫитнӗ. Каярахпа хула администрацине, Ленин проспектӗнчи 47-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ тӗп пульницӑна та мина хуни пирки пӗлтернӗ.

Ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Шупашкарти Гузовски урамӗнчи Раҫҫей почтин уйрӑмне арҫын торт йӑтса кӗнӗ. Хайхискер унти ӗҫченсене савӑнтарассишӗн мар, усал шухӑшпа пынӑ иккен.

Арҫын почтӑна кӗрсен унта ӗҫлекенсене тортпа хӑналанӑ. Хӑй вара сейф уҫҫи ҫавӑнтах пулнине куҫ хӗррипе асӑрханӑ. Вӑт ҫапла арҫын шанчӑка кӗнӗ, унтан почта ӗҫченӗсем сиссе юличчен сейфран 800 пин тенкӗ йӑкӑртса тухса кайнӑ.

ШӖМ пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын почта уйрӑмне унччен те кӗркеленӗ, хӑйӗнпе пысӑк компани ӗҫченӗ тесе паллаштарнӑ. Халӗ ҫав арҫынна йӗрке хуралҫисем шыраҫҫӗ.

Ку пӑтӑрмах почта уйрӑмӗн ӗҫне витӗм кӳмен, вӑл ҫаплипех ӗҫлет.

Шупашкарти автозаправка станцине сӳтмелле. Апла йышӑну кӑлараканни — Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗ.

Сӑмах Шупашкарти Ҫӗрпӳ тата Гагарин урамӗсем хӗресленнӗ вырӑн пирки пырать. Унти автозаправка станцине сӳтме ыйтаканни республикӑн тӗп хулин администрацийӗ пулнӑ. Суд хула мэрийӗпе килӗшнӗ. Анчах йышӑну саккунлӑ вӑя хальлӗхе кӗреймен-ха.

Шупашкар хула администрацийӗ А.И. Дельман уйрӑм усламҫӑ тата «ТПТК «Волганефтьхолдинг» тулли мар яваплӑ общество тӗлӗшпе суда ҫитнӗ. Автозаправкӑна тӑваканнисем ҫавсем пулнӑ иккен. Суд йышӑнӑвне пӑхӑнсан ответчиксен заправкӑна сӳтмелле, унти объектсене пуҫтарса каймалла, ҫӗр лаптӑкне усӑ курма юрӑхлӑ туса хӑвармалла.

Хула мэрийӗ АЗС муниципалитетӑн ҫӗрӗпе тивӗҫлипе усӑ курманнине пӗлтернӗ. Хулан генпланӗпе килӗшӳллӗн ҫав тӑрӑхра ҫул пулмалла.

Артур Терентьев тунӑ сӑн

Пӑр кунран кун ҫӳхелет, хӑш-пӗр ҫӗрте катӑлса та пырать. Ҫӑлавҫӑсем асӑрхануллӑ пулмалли пирки ҫине-ҫинех аса илтереҫҫӗ, уйрӑмах – пулӑҫӑсене.

Паян ав пӗр каччӑ чутах пӑр катӑкӗ ҫинче ишсе кайман. Кун пек хыпара «Про Город» хаҫата Артур Терентьев халӑх корреспонденчӗ пӗлтернӗ.

Паян Коопераци институчӗ ҫывӑхӗнче, 17 сехетре, ӑнсӑртран пулнӑ ку. Хайхискер пӑр ҫинче тусӗсемпе вылянӑ. Унччен те пулман – пӑр катӑлнӑ, пӗр ҫамрӑк ун ҫинче тӑрса юлнӑ. Пӑр катӑкӗ ҫыранран ишсе кайнӑ.

Ҫӑлавҫӑсене тӳрех чӗннӗ. Вӗсем каччӑ патне катерпа ишсе пынӑ, ҫыран хӗррине илсе тухнӑ. Каччӑ пӑр катӑкӗ ҫинче 5 минута яхӑнах тӑнӑ.