Килес ҫул пирӗн республикӑра Телейлӗ ачалӑх ҫулталӑкӗ тесе йышӑннӑ май республикӑра ҫӗнӗ акци пуҫарса янӑ. «Вышитый оберег для каждого ребенка Чувашии» (чӑв. Чӑваш Енри кашни ача валли тӗрленӗ сыхлӑх) ят панӑскере ҫамрӑксемпе ачасен хальхи вӑхӑтри этноҫипуҫӗн ҫӗнӗ коллекцийӗпе паллаштарнӑ чухне пӗлтернӗ.
«Чӑваш Еншӗн тӗрӗ питех те пӗлтерӗшлӗ, вӑл хамӑрӑн халӑхӑн авалхи вӑй-халӗпе – ҫыхӑнтарать. Чӑваш тӗррин эрешӗсенче ӑсчахсем руна ҫырулӑхӗнчен юлнӑ йӗрсене кураҫҫӗ», – тенӗ республика Элтеперӗ Олег Николаев.
Чӳк уйӑхӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «Королевство потерянных языков» музыкӑллӑ юмах кӑтартнӑ. Вырӑс тата чӑваш чӗлхин туслӑх ҫинчен хатӗрленӗ ӗҫе «Куча мала!» ача-пӑчапа ҫамрӑксен киностудийӗ ӳкернӗ.
Проект 2021 ҫулта Культура пуҫарӑвӗсен президент фончӗн конкурсӗнче ҫӗнтернӗ, 3 миллиона яхӑн тенкӗ грант ҫӗнсе илнӗ. Проектӑн пӗтӗмӗшле хакӗ — 5,8 миллион тенкӗ.
Унччен студи «Королевство лишних слов» фильм ӳкернӗ, вӑл вырӑс чӗлхи ҫинчен пулнӑ. Ӳкерӳ ушкӑнӗ ун чухне чӑваш чӗлхи ҫинчен фильм хатӗрлеме шантарнӑ.
«Ачасем хӑйсен сӑмахне тытрӗҫ. Ку савӑнтарать», – тенӗ фильм курма кайнӑ республика Элтеперӗ Олег Николаев.
Чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче «Создание сценического танцевального костюма» кӗнекене пахалама пуҫтарӑннӑ.
Унӑн авторӗ — халӑх художество пултарулӑхӗн кафедрин доценчӗ, Чӑваш Енӗн культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ Светлана Краснова.
Пособи сцена ҫине тухмалли ҫипуҫ епле йӗркеленнипе паллаштарать. Кӗнекене культура вӗрентӗвӗн заведенийӗсен преподавателӗсем, хореографи коллективӗсене ертсе пыракансем, студентсем валли тесе хатӗрленӗ.
Кӗнекене хаклама хутшӑннӑ Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ, истори наукисен докторӗ Виталий Иванов та ӗҫе пысӑка хурса хакланӑ.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче чӑвашсен хальхи искусствин биенналӗ уҫӑлнӑ. Куравра Мускав, Питӗр, Смоленск, Ижевск хулисенчи тата Чӑваш Енри 19 пултарулӑх пӗрлешӗвӗн 23 ӳнерҫин ӗҫӗпе паллашма пулать.
Шупашкарти ӳнер училищинче вӗренекенсем, акӑ, «Аслӑ юман» коллекци хатӗрленӗ. «Кӗпесемпе, капӑрлӑх-эрешӗсене те хӑйсемех ҫӗленӗ. Чӑвашсен наци тумне, юмах-халапри ӗҫ-пуҫа ҫӗнӗлле кӑтартма тӑрӑшнӑ. Пӗр енчен, йӑла-йӗрке те упранса юлать, тепринчен, ҫӗнӗлӗхсем те пурнӑҫа кӗреҫҫӗ», — пӗлтернӗ чӑвашсен хальхи искусствин биенналӗпе паллашнӑ «Чӑваш Ен» нацителекуравӗн журналисчӗсем.
Шупашкарти ӳнер училищинче Тутарстанри анимаци киновӗн ертсе пыракан специалисчӗсемпе тӗл пулу иртнӗ. Ҫамрӑксемпе тӗл пулса калаҫма «Тутармультфильм» пултарулӑх пӗрлешӗвӗн тӗп режиссёрӗ Сергей Киатров тата анимаци киновӗн режиссёрӗ Елизавета Скворцова килсе ҫитнӗ.
Тӗлпулу чӑваш юмахӗсем тӑрӑх ӳкернӗ «Иван-батыр» (чӑв. Иван паттӑр) мультфильма кӑтартнинчен пуҫланнӑ. Чӑваш Улӑпӗ — «Тутармультфильм» пултарулӑх пӗрлешӗвӗн «Волжские богатыри» (чӑв. Атӑлҫи паттӑрӗсем) анимаци проекчӗн сӑнарӗсенчен пӗри. Проектра — 6 мультфильм. Унта чӑваш, тутар, вырӑс, мари, мордва, удмурт фольклорне тӗпе хурса хатӗрленӗ ӗҫсем кӗреҫҫӗ.
Сергей «Татармультфильм» пултарулӑх пӗрлешӗвӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Асӑннӑ студие Тутарстанри энтузиастсем пӗр шухӑшлӑ пулнипе 2009 ҫулта йӗркеленӗ. Йыша мультипликаторсем, художниксем, сценаристсем кӗнӗ. Ҫавӑнтанпа тӗрлӗ халӑх юмахӗсенчи сюжетсене тӗпе хурса ачасем валли 90 мультфильм хатӗрленӗ.
Чӳк уйӑхӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче куракансене икӗ премьера кӗтӗ. Вӗсене иккӗшне те СССР халӑх артисчӗ, театрӑн илемлӗх ертӳҫи Валерий Яковлев хатӗрленӗ.
Чӳк уйӑхӗн 3-мӗшӗнче «Юрлар-и, ташлар-и фольклорпа джаз кӗввипе» спектакль-концерт кӑтартӗҫ, 22-мӗшӗнче — В. Панова пьеси тӑрӑх лартнӑ «Уйрӑлу каҫӗ» мюзикл.
Ҫак уйӑхри премьерӑра, «Мӑнаккасем» трагикомедире, пулса курманнисен те театра васкамалла. Ку спектакле чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче тепӗр хутчен кӑтартӗҫ.
Хальхи ӳнер центрӗнче ҫак кунсенче Анастасия Максимован «Мой Барбизон» куравӗ ӗҫлет.
Анастасия Николаевна 1988 ҫулта Шупашкарта ҫуралнӑ. 2005-2010 ҫулсенче И.Я. Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче художествӑпа графика факультетӗнче аслӑ пӗлӳ илнӗ. Унтан вӑл, хӗрлӗ дипломпа вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн, художествӑпа графика факультечӗн живопись кафедринче методист, каярах преподаватель пулса ӗҫленӗ.
Анастасия Максимова ял пейзажне сӑнлама юратать. Унӑн ачалӑхӗпе яшлӑхӗ Вӑрмар районӗнчи Тупах ялӗнче иртнӗ. Мӗнпур ӗҫне тенӗ пек вӑл ҫав яла халалланӑ. Хрантсус художникӗсем ӗлӗк-авал хӑйсен хавхаланӑвне Фонтебло вӑрманӗ патӗнче, Барбизон текен вырӑнта, тупнӑ пулсан, Шупашкар ӑстин хавхалану вырӑнӗ — Тупах ялӗ.
Шупашкарта пурӑнакан ватӑсем ҫитмӗл урлӑ каҫсан ӳкерме вӗренеҫҫӗ. Надежда Трофимова киҫтӗке 75 ҫула ҫитсен ҫине тӑрса алла илнӗ. Ун чухне вӑл Шупашкар хулинчи халӑхӑн солциаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен центрта «АРТ-Че» изостуди уҫӑлнине пӗлнӗ. Ку вӑл 2019 ҫулта пулса иртнӗ.
Ӳкерес ӗмӗтлӗ ватӑсене Шупашкар хулинчи ӳнер училищин директорӗнче ӗҫленӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ Вячеслав Сивов ӳкерме вӗрентме тытӑннӑ.
Хальхи вӑхӑтра студие ватӑ ҫӳрет: Надежда Разбакова, Нонна Семенова, Зинаида Сергеева, Надежда Трофимова, Татьяна Куйбина, Татьяна Иванова.
Ҫак эрнере ӳнер студин черетлӗ, виҫҫӗмӗш, куравӗ уҫӑлнӑ. Экспозицисене хулари В. Маяковский ячӗллӗ тӗп вулавӑшра вырнаҫтарнӑ.
Федерацин Атӑлҫи округӗнче стрит-артӑн «ФормART» фестивалӗн финалӗ иртет.
Финала лекнӗ ӗҫсемшӗн пирӗнтен кашниех сасӑлама пултарать. Ҫав тӗллевпе 8 (800) 301-50-23 телефон номерӗпе юпа уйӑхӗн 23-мӗшӗччен шӑнкӑравласа ӗлкӗрмелле. Унтан графитти номерне палӑртмалла. Чӑваш Енрен тӑратнӑ «Пултарулӑх» граффити номерӗ — 6.
Пӗрремӗш вырӑн йышӑнакана 200 пин тенкӗ парса хавхалантарӗҫ, иккӗмӗш вырӑншӑн – 150 пин тенкӗ, виҫҫӗмӗш вырӑншӑн – 100 пин тенкӗ.
Конкурса хутшӑнакан ӗҫсене formartpfo.ru сайтри «финалистсем» страницӑра вырнаҫтарнӑ.
Юпа уйӑхӗн 12-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче черетлӗ сезона уҫнӑ ятпа савӑнӑҫлӑ мероприяти пулса иртнӗ.
Культура институтӗнче тата колледжӗнче вӗренекенсем ҫавна май сцена ҫине хӑйсен хитре номерӗсемпе тухнӑ. Ҫав шутра — институтпа колледжӑн пӗрлехи хорӗ (ушкӑна Анна Савадерова тата Надежда Максимова ертсе пыраҫҫӗ), «Пикесем» ташӑ ансамблӗ (ертӳҫи — Людмила Нянина), Валентина Архипова ертсе пыракан «Виктория» студи вокалисчӗсем, Августа Уляндинӑн Халӑх юррин театрне ҫӳрекенсем.
+12.3 °C