Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче, Тутарстанра литература фестивалӗ иртнӗ. Ӑна «Чӑваш ачи, сассуна пар!» ят панӑ. Ӑна Элкел районӗнчи Сиктӗрме-Хусанкай ялӗнче йӗркеленӗ чӑвашсен «Уявӗ» вӑхӑтӗнче ирттернӗ.
Фествиале чӑвашсем сумлӑ делегацийӗ хутшӑннӑ. Ҫав шутра паллӑ ҫыравҫӑсем, поэтсем. Марина Карягина тележурналист тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче вырнаҫтарнӑ сӑнӳкерчӗк тӑрӑх хакласан, унта Светлана Асамат, Раиса Сарпи тата ыттисем пулнӑ. Сӑмах май каласан, Уявра Лидия Филиппова журналист, публицист, поэт та пулнӑ.
Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшенче «Ачалӑхӑм» кӗнекене хӑтлама пуҫтарӑннӑ. Унӑн авторӗ — Тутарстанри чӑваш журналисчӗ, писателӗ, блогерӗ Константин Малышев.
Ҫӗнӗ кӗнекене хӑтлама культурӑпа ӳнер ӗҫченӗсем, литературоведсем, педагогсем, общество ӗҫченӗсем, вулакансем пуҫтарӑннӑ.
Чӑваш Енри Профессионал писательсен халӑх тетелӗнчи ушкӑнӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, «Ачалӑхӑм» кӗнекене 29 калав кӗнӗ. Вӗсенче автор хӑйӗн ачалӑх ҫулӗсем ҫинчен аса илсе каласа кӑтартнӑ. Кашни хайлава ҫемье архивӗнчи сӑнӳкерчӗксемпе пуянлатнӑ.
Ҫӗртме уӑхӗн 11-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Арсений Тарасов пьесипе Валерий Яковлев лартнӑ «Хӗрлӗ кӗпеллӗ телей» спектакле кӑтартассине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Театрта хыпарланӑ тӑрӑх, ҫӗнӗ ӗҫе курма пӗтӗм республика пуҫтарӑннӑ тейӗн, халӑх лӑк тулли пулнӑ. Асӑннӑ театрта ҫӗнӗ спектакльсене курма халӑх, чӑн та, йышлӑн пуҫтарӑнать.
Пьеса авторӗ каланӑ тӑрӑх, пьесӑна ҫырас шухӑшпа вӑл нумай ҫӳренӗ. Унти истори ытла та хӑйсен тесе вӑл тӑхтаса-аптӑраса тӑнӑ. Спектакльти тӗп сӑнарти карчӑк Арсений Тарасов амӑшӗпе ҫыхӑннӑ иккен, унӑн ашшӗн сӑнарне Ҫирахви упӑшки урлӑ сӑнарланнӑ.
Ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Варкӑш» литература клубӗн черетлӗ тӗлпулӑвӗ иртнӗ. Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ тата ҫыравҫӑ Ольга Иванова «Контактра» халӑх тетелӗнчи страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗлтӗр кун ҫути курнӑ «Чӗре тӗпӗнчи туйӑм» коллективлӑ сборника сӳтсе явнӑ.
Ольга Иванова хыпарланӑ тӑрӑх, «кӑларӑма юрату темипе ҫырнӑ калавсемпе повесть кӗнӗ. Авторӗсем – паянхи чӑваш ҫыравҫисем: Константин Малышев, Татьяна Ишмуратова, Оля Рубцова, Дмитрий Моисеев, Ольга Австрийская, Владислав Николаев, Владимир Степанов, Ольга Васильева. Произведенисенчи тӗп сӑнарсем – юрату авӑрне кӗрсе ӳкнӗ яшсемпе хӗрсем».
Хӑтлава хутшӑннӑ Людмила Сачкова прозаик кӗнекене туллин тишкернӗ, кашнин ҫинче уйрӑммӑн чарӑнса тӑнӑ.
«Ольга Австрийскаян чӗлхи сӑнарлӑ, пуян, ҫыравҫӑ детальсемпе вырӑнлӑ усӑ курать, сюжета тирпейлӗ йӗркелет», – тенӗ, сӑмахран, калем ӑсти.
Чӑваш кӗнеке издательствинче чӑваш писателӗн Николай Ишентейӗн ҫӗнӗ кӗнеки икӗ чӗлхепе: чӑвашла тата вырӑсла — пичетленсе тухнӑ.
«Чӗвӗлпи. Щебетунья» ят панӑ кӑларӑма авторӑн сӑввисем кӗнӗ. Вӗсене чӑвашлран вырӑсла Светлана Гордеева поэт тата прозаик куҫарнӑ.
Кӗнекене илемлӗ ӳкерчӗксемпе Екатерина Васильева капӑрлатнӑ. Ҫӗнӗ кӑларӑмӑн редакторӗ – Ольга Иванова.
«Чӗвӗлпи. Щебетунья» кӗнекене кӗҫӗн ҫулхи шкул ачисем валли пичетлесе кӑларнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче Константин Ушинскин «Тӗкекен ӗне» кӑларӑмӗ пичетленсе тухнӑ.
1823–1871 ҫулсенче пурӑннӑ вырӑссен паллӑ педагогӗ ачасем валли ырра вӗрентекен хайлавсем сахал мар ҫырнӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствинче пичетленсе «Тӗкекен ӗне» унӑн ултӑ калавӗпе икӗ юмахӗ кӗнӗ. Вӗсене Валерий Алексеев чӑвашла куҫарнӑ.
Издательствӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, «хайлавсенче чӗрчунсемпе вӗҫен кайӑксен пурнӑҫӗ тӗпре. Кулленхи тӗрлӗ пулӑм урлӑ автор вулакансене ҫутҫанталӑка сӑнама, тимлӗ те хӑюллӑ, ӗҫчен те сапӑр пулма хӑнӑхтарать».
Ҫу уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Шупашкарти К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче «IX Иванов вулавӗ» регионсем хушшинчи ӑсталӑхпа практика конференцийӗ иртӗ. Унта чӑваш литературинче ҫивӗч ыйтусене тата хальхи литература музейӗсен аталанӑвне сӳтсе явма палӑртнӑ.
Музей ҫак темӑсене сӳтсе явмалли сӗнет: «Чӑваш литераторӗсем Раҫҫейри тата пӗтӗм тӗнчери литературоведение витӗм кӳни»,
«К.В. Ивановӑн пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ Раҫҫей культуринче»,
«Чӑваш писателӗсемпе поэчӗсем», «Чӑваш литературин ҫивӗч ыйтӑвӗсем», «К.В. Иванов тата унӑн вӑхӑтрисем»,
«Литература музейӗ: хальхи вӑхӑтри аталану».
«Иванов вулавӗ» 14 сехетре пуҫланӗ.
Чӑваш ҫыравҫисем Йошкар-Олари Пукане театрӗнче «Йӳд орол» (чӑв. Каҫхи хурал) спектакль курнӑ. Ӑна Хусанти Денис Осокин писатель хайлавӗ тӑрӑх лартнӑ.
Асӑннӑ спектакль — «Ылтӑн маска» преми лауреачӗ. Унта ҫулланнӑ арҫын тӑван тӑрӑхне, ашшӗ-амӑшӗн килне, пушанса юлнӑ ҫурта таврӑннине кӑтартса панӑ.
Мӗнпур зал – сцена. Куракансем спектакле тӗртнӗ кавир сарнӑ сак ҫине ларса курнӑ.
Чӑваш ҫыравҫисене ҫармӑссен спектакльне курма мари халӑх писателӗ Зоя Дудина йыхравланӑ.
Шупашкарти А. Гайдар ячӗллӗ вулавӑшра Лидия Сарине ҫыравҫӑпа тӗлпулу иртнӗ.
Лидия Сарине — хальхи вӑхӑтри чӑваш поэчӗ, прозаикӗ, Чӑваш Енри тата Раҫҫейри Профессионал писательсен союзӗн пайташӗ.
Ҫыравҫӑпа тӗл пулма хулари Раҫҫей Геройӗн Н.Ф. Гавриловӑн ячӗпе хисепленекен 22-мӗш вӑтам шкулти 2-мӗш класра вӗренекенсем пырса ҫитнӗ.
Лидия Сарине хӑйӗн чӑвашла сӑввисене вуланӑ май чӗлхемӗр епле ҫепӗҫ те янӑравлӑ пулнине ҫирӗплетсе панӑ. Тӑван чӗлхемӗре хисеплемеллине, чӑвашла калаҫмаллине палӑртса хӑварнӑ.
Хӑна ачалӑхри саманчӗсене аса илнӗ, чӑвашла юрӑсем юрланӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствин редакторӗ тата ҫыравҫӑ Ольга Австрийская ӗнер, Чӑваш чӗлхи кунӗнче, Шупашкарти Ашмарин урамӗнчи шкулта иртнӗ литература тӗлпулӑвне хутшӑннӑ.
Пултаруллӑ пике «Контактра» халӑх тетелӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, 8 «А» тата 8 «Б» классемпе литература, поэзи ҫинчен калаҫнӑ. «Хамӑн пултарулӑх ҫулӗ, «Чӑлах пуканесем», «Пӗчӗкҫӗ шевле. Я – маленькая точка во Вселенной...» кӗнекесем ҫинчен каласа кӑтартрӑм, сӑвӑсем вуларӑм. Издательство ӗҫӗ-хӗлӗ, алҫыруран еплерех хатӗр кӑларӑм пулса тӑни ҫинчен те сӑмах хускатрӑм», — хыпарланӑ Ольга.
Ҫыравҫӑ асӑннӑ шкулта 8-мӗш класра ӑс пухакан Даша Кондратьевӑн калавӗпе тата сӑввисемпе те паллашнӑ. «Хӗрача тарӑн шухӑшлӑ произведенисем хайлать, пуласлӑхра кӗнеке кӑларасшӑн», — ырланӑ ача тӑрӑшӑвне ҫамрӑк ҫыравҫӑ.
-2.7 °C