Эпир сирӗнпе нумай пулмасть Бутан ҫӗршывӗнчи Кури Чу юханшывӗ хӗррипе ҫӳресе куртӑмӑр. Паян вара Тула облаҫӗнчи Песковатски ялне ҫитсе пӑхӑпӑр. Енчен те инҫетри Монграна эпир ӑнсӑртран лекрӗмӗр пулсан — кунта вара ятарласа ҫул тытрӑмӑр. Мӗн сӑлтавпа тетӗр-и? Ара, хальхи вӑхӑтра эпир Василий Смирнов ҫырнӑ «Саша Чекалин» повеҫе мӑшӑрлатпӑр. Унта вара вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче пуҫне хунӑ 16 ҫулхи ҫамрӑк каччӑ пирки ҫырса кӑтартнӑ. Александр Павлович шӑп та шай ҫак ялта, Песковатски (выр. Песковатское) ятлинче, ҫуралнӑ та.
Малтанах ку яла Яндекс картти тӑрӑх ҫитме май пулӗ тесе шутларӑмӑр та, шел те вӗсен машинисем ҫак инҫетри яла килсе каяйман. Ирӗксӗрех Google картти ҫине пӑхма тиврӗ — кусен аппаратури вара кунта пулнӑ.
Яла кӗнӗ май мӗн куҫа курӑнать? Чи малтанах, Р92 ятлӑ ҫула хунарсемпе ҫутатнӑ, ҫулӗ такӑр, шӑтӑк-путӑк ҫук (Бутанри ҫула саплани курӑнатчӗ). Тата, паллах, йӑмрасем.
Ҫакӑн ятлӑ юханшыв тӗнчери хӑш кӗтесре юхни пирки, пӗлсех калатӑп, сирӗнтен нихӑшӗ те пӗлмест. Хам та, чӑннипе паянччен пӗлмен. Анчах, пирӗн телее, хальхи вӑхӑтра ҫулҫӳреве тухас тесен пысӑк укҫа пухма кирлӗ мар — Google карттине уҫмалла та тӗнчери пӗр-пӗр кӗтесе пусмалла. Вара хӑвӑрт кӑна чылай вырӑна лекме, унти тӗлӗнтермӗшсемпе паллашма пулать.
Хальхинче те эпӗ ҫавнашкалах турӑм. Бутанри пӗр кӗтесе пусрӑм та инҫетри сӑртлӑ-туллӑ вырӑна лекрӗм. Кӑсӑкли, тӗлӗнтерекенни вара кунта сахал мар. Атьӑр, кӑштах ҫак инҫетри ҫӗршыв тӑрӑх, Кури Чу ятлӑ юханшыв хӗррипе ҫӳресе пӑхар.
Бутан — буддистсен ҫӗршывӗ, сӑртлӑ-туллӑ вырӑнта вырнаҫнӑ. Тӗп хули — Тхимпху. Патшалӑха Джигме Кхесар Намгьял Вангчук ятлӑ патша ертсе пырать. Сӑмах май, патша пуҫлӑх пулнине вӗсен конституцийӗнче ҫирӗплетнӗ.
Тхимпху ҫӗршывӑн анӑҫ енче вырнаҫнӑ, пире ӑнсӑртран лекнӗ юханшыв вара патшалӑхӑн тухӑҫ енӗнче юхать — Китайри Лходжар урлӑ, Бутанри Лхунци, Монгран хӗррипе иртсе Дангма Чу юханшыва юхса кӗрет. Сӑмах май, «чу» тени, ахӑртнех, вырӑнти чӗлхере юханшыва пӗлтерет пулас — кашни ят ҫумӗнче тенӗ пекех вӑл пур.
«Тӗнчесем каллех ӑҫталла вӗҫеҫҫӗ?» — ҫакӑн пек пуҫ ватнӑччӗ Софья Савнеш маларах. Унта сӑмах паллӑ велоҫулҫулҫӳревҫӗн Никита Тӗнчен ҫемйи пирки пыратчӗ.
Тӗнчесен пурнӑҫӗпе кӑсӑкланса ҫак йӗркесен авторӗ Никитӑпа Настьӑн тӗнче тетелӗнчи старницисене тишкерчӗ. Ҫапла вара хурава вӑрах шырама тивмерӗ. Нью-Йорк ҫывӑхӗнче пӳлӗм тара илсе пурӑннӑ ҫемье Ҫурҫӗр Америкӑран Сан-Антонио хулине вӗҫсе кайнӑ.
Хӗрӗпе Аяранпа Техас штатӗнче ӳкерӗннӗ сӑнӳкерчӗке Настя паян Интсаграма вынаҫтарнӑ. «Кӗтмен ҫӗртен эпир пӗр сезонтан теприне куҫрӑмӑр. Кӗркуннеччӗ, халӗ кунта ҫулла», — ҫырса хунӑ хавас сӑнлӑ Настя.
Халӑх ушкӑнӗнчисем ача ҫанталӑк ылмашнине епле йышӑннипе кӑсӑкланнӑ. Настя ӗнентернӗ тӑрӑх, вӑл енӗпе йывӑрлӑх ҫук.
Чӑваш Енри Евгения Чебанева Мускав облаҫӗнче ӗҫленӗ. Анчах вӑл халӗ урӑхла йышӑну тунӑ: ӗҫрен тухса кайнӑ та хӑйӗн юратнӑ мотоциклӗпе тӗнче курма тухса кайнӑ. Халӗ Евгения Дагестана ҫитнӗ.
Женя ҫула чӳкӗн 19-мӗшӗнчеч тухнӑ. Вӑл Мускаври Хӗрлӗ тӳремрен ҫула кайнӑ. Дагестана вӑл пӗр эрне каялла ҫитнӗ. Унӑн пӗтӗмӗшле маршручӗ 150 пине яхӑн ҫухрӑмпа танлашӗ.
Евгения Владивостокран Мускава ҫитме палӑртнӑ. Сӑмах май, 30 ҫулти хӗр унччен те ҫулҫӳревсенче пулнӑ.2017 ҫулта Мускавран Владивостока ҫитнӗ, пӗлтӗр вара мускавран Ямбург тата Вӑтам Ази урлӑ Сочие кайнӑ.
«Пӗр эрне ҪЫН пулса ҫӳрерӗм!» — тесе ҫырнӑ Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи Микулай Павловский чӑваш Фейсбукри «Тӗнчери чӑвашсем» ушкӑнра.
Вӑл Европӑра пулнӑ иккен. Йӑхташӑмӑр пӗлтернӗ тӑрӑх, Европӑра вӑл «тахҫанах, ҫамрӑк чухнех пулса курнӑ».
«Тепре, 39 ҫултан кайсан та, ҫавнах куртӑм. Хальхинче эпӗ унта пӗр эрне пултӑм, ҫав кӗске вӑхӑтрах хама «пӗчӗк халӑх» ҫынни пек мар, тӗнчери ытти халӑхсемпе пӗртан ЧӐВАШ ЭТЕММИ пек туйса сывларӑм, савӑнса ҫӳрерӗм. Акӑ ирӗклӗ, уҫӑ сывлӑшлӑ Европӑ ҫынна мӗнле ҫӗклет!» — пӗтӗмлетнӗ Микулай Павловский Европӑра пулнӑ хыҫҫӑн. Анчах хӑш ҫӗршыва ҫитнине, мӗн-мӗн курнине, шел те, асӑнман.
Микулай Павловский чӑваш, сӑмах май, Хусанти авиаци институтӗнче вӗреннӗ.
Паллӑ чӑваш велоҫулҫӳревҫин, Никита Тӗнчен, ҫемйи Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсене кайма хатӗр.
Никита Тӗнче Инстаграмра пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫемьене АПШна кайма виза панӑ. Халӗ вӗсем меллӗ вариантсене тишкереҫҫӗ. Африкӑра вырнаҫнӑ Мароккӑран (Тӗнчесем халӗ унта) АПШна вӗҫмелли чи йӳнӗ авиабилет 100 пин тенке яхӑн тӑрать иккен. Аса илтерер: ҫул ҫӳреве Никита хӑй, мӑшӑрӗ Анастасия тата вӗсен пӗчӗк хӗрӗ Ая тухса кайнӑччӗ. Ҫемье икӗ велосипедпа пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна куҫса ҫӳрет. Унсӑр пуҫне вӗсен ача валли велокӳме пур. Тепӗр майлӑ каласан, самолета мӗнпур багажа вырнаҫтармалла. Мароккӑри Касабланка хулинчен Нью-Йорка тӳррӗн вӗҫес тесен 120 пин тенкӗ тӳлемелле.
Ҫынсем укҫа пухнипе ҫемье 80 пин тенкӗпе билет туяннӑ ӗнтӗ. Кунсӑр пуҫне багажшӑн тӳлеме тивӗ.
Кӑҫал ҫӗртме уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Шупашкарти ҫулҫӳревҫӗ байдаркӑпа Каспи тинӗсне кайнӑ. Кун пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче хыпарланӑччӗ. Чӳк уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Роман Андреев Шупашкара таврӑннӑ. Ҫапла майпа вӑл шывра 127 кун ишнӗ.
Роман Чӑваш Енрен Астрахань облаҫӗ еннелле ишнӗ. Хӑйӗнпе пӗрле вӑл 16 пин тенкӗ илнӗ. Ҫулҫӳревҫӗ шывра йывӑрлӑхсем сиксе тухнине пытармасть. Пӗрре мар вӑл каялла таврӑнма та шутланӑ, анчах тӗллевне пурнӑҫланах.
Палӑртмалла: Роман ҫула тухма юратать. Ку унӑн пӗрремӗш ҫулҫӳревӗ мар. Вӑл малашне те ҫула тухма палӑртнӑ.
Никита Тӗнчен ҫемйине федераци каналӗпе, НТВпа, кӑтартнӑ. «Чрезвычайное происшествие» кӑларӑмри сюжетра вӗсен ҫулҫӳревне экстремаллӑ, ачан условийӗсене «спартанла» тесе хакланӑ. Сюжет чӳк уйӑхӗн 6-мӗшӗнче эфира тухнӑ.
Аса илтерер: Тӗнчесем пӗчӗк хӗрӗпе Аяпа Европӑра пулнӑ, кайран Африкӑна ҫитнӗ. Халӗ вӗсем Мароккӑра. Вӗсем НТВ журналисчӗсемпе шӑпах ҫавӑнтан дистанци мелӗпе ҫыхӑннӑ.
Тӗнчесенчен ҫапла ыйтнӑ: «Айӑн экзотика чирӗсенчен прививка пур-и?» Никитӑпа Настя каланӑ тӑрӑх, вӗсем хальлӗхе хӗрне прививка тутармаҫҫӗ, кун пирки вӗсен педиатрӗ пӗлет. Вӗсен хӗрӗ тантӑшӗсенчен маларах аталанса пырать-мӗн.
Кӗҫех Тӗнчесем АПШна вӗҫӗҫ, виза туса парасса кӗтеҫҫӗ.
Чӑваш Енри паллӑ велоҫулҫӳревҫӗ Никита Тӗнче килӗнче нумаях пулмасть Иранти ҫулҫӳревҫӗ пулнӑ. Ҫакӑн пирки Никита Фейсбукри хӑйӗн страницинче хыпарланӑ.
Тӗнчесем патӗнче Джафар хӑналаннӑ. Вӑл Мускава Шупашкар урлӑ кайма тухнӑ.
Шел те, Никита ҫав вӑхӑтра килте пулман. Аса илтерер: Тӗнчесем тӗнче курма велосипедпа кайнӑ. Малтан вӗсем Финляндинчен Европӑна ҫитнӗ. Виҫӗ уйӑхлӑх виза вӑхӑчӗпе усӑ курса ҫемье темиҫе ҫӗршывра пулнӑ. Кайран Барселонӑран паромпа Африкӑри Марокко ҫӗршывне ишсе каҫнӑ. Ҫемье Америкӑна самолетпа кайма укҫа пухнине пӗлтернӗччӗ. Ҫапла, ҫемье. Ҫулҫӳреве Никита Настя мӑшӑрӗпе тата ҫулталӑкри Ая хӗрӗпе тухса кайнӑ.
Ҫак йӗркесен авторӗ пӗлнӗ тӑрӑх, ҫемье Мароккӑна Чӑваш Енрен кайнӑ ҫынпа тӗл пулнӑ.
Никита Тӗнчен ҫемйи мӗнле пурӑнать? Ӑҫта ҫитнӗ вӗсем? Кун пирки сайтра ҫак кунсенче ҫырман. Апла, Тӗнчесен ҫулҫӳревне пӑхса тухар.
Тӗнчесем Европӑна ҫул тухни пирки пӗлтернӗччӗ. Халӗ Никитӑпа Настя тата вӗсен пӗчӗк хӗрӗ Аяран Европӑран урӑх ҫӗрелле ҫул тытнӑ – вӗсем Африкӑна, Мароккӑна, каяҫҫӗ.
Пирӗн паталла хӗл ҫывхарать, Тӗнчесем вара ҫулталӑкӗпех ҫулла хуҫаланакан ҫӗршыва каяҫҫӗ. «Африкӑн ҫурҫӗр енче пулӑпӑр, питӗ интереслӗ, мӗн унта?» - ҫырнӑ Никита.
Тӗнчесен виза пӗтнӗ-мӗн, ҫавӑнпа Испанирен тухма тивнӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (24.08.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 742 - 744 мм, 15 - 17 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 0-2 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Павлов Иван Павлович, чӑваш чӗлхеҫи ҫуралнӑ. | ||
| Лукианов Николай Егорович, паллă юрист, общество ĕçченĕ (ЧАП партийĕн йĕркелекенсенчен пĕри). | ||
| «Улатӑр хыпарӗ» хаҫатӑн 20 пинӗмӗш кӑларӑмӗ тухнӑ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |