Арӑмӗпе тата ҫулталӑкри хӗрӗпе тӗнче курса ҫӳрекен чӑваш велоҫулҫӳревҫи Никита Тӗнче хальхинче, аса илтерер, Финлянди енне ҫул тытрӗ. Ҫемье Финляндинчен тухса Швецие ҫитнӗ.
Никита Тӗнче Инстаграмра ҫырнӑ тӑрӑх, Швецинче ватӑ юман патӗнче чарӑннӑ май ӑна чӑваш юманӗ ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
Финляндинех таврӑнар-ха. Унта мӗнпур кӑтартӑва икӗ чӗлхепе: финла тата шведла — ҫыраҫҫӗ иккен. Турку — Швецин унчченхи тӗп хули. Ӑна шведсем йӗркеленӗ. Швед чӗлхи Финляндинче — фин чӗлхипе пӗр тан чӗлхе. «Кӑтартса ҫырнисене ҫавӑнпа та икӗ чӗлхепе ҫыраҫҫӗ. Пирӗн вара Чӑваш Енре чӑвашла ҫыраймаҫҫӗ» — тесе ҫырнӑ Никита хӑйӗн сайтӗнче.
«Раҫҫее юратмасть тесе шухӑшлама кирлӗ мар. Раҫсейӗпех ҫӳренӗ эпӗ. Унӑн вӗҫсӗр-хӗрсӗр уҫлӑхне, ҫыннисене питӗ юрататӑп. Анчах ҫынсене телейлӗ тата йӑлтах тӗрӗс пултарас килет. Тӑван ҫӗршыв вӑл — пӗр япала, патшалӑх вӑл тепӗр пулнине нихӑҫан та ан манӑр», — уҫӑмлатнӑ Никита Тӗнче.
Никита Тӗнче ҫемйипе Швецие ҫитнӗ. Аса илтерер: вӑл мӑшӑрӗпе Настьӑпа тата хӗрӗпе Аяпа велосипедпа ҫула тухнӑ.
Ҫемье кашни ҫӗршывра йӳнӗ е тӳлевсӗр пурӑнмалли кӗтес тупма тӑрӑшать. Стокгольмра вӗсене ӑннӑ – 72 ҫулти Кристиан Чӑваш Енри ҫынсене мӑнукӗсем вырӑннех йышӑннӑ. Арҫын тискер чӗрчунсене ҫӑлас енӗпе ӗҫлет. Кун пирки Никита Тӗнче хӑйӗн сайтӗнче ҫырса кӑтартнӑ.
Вӗсем акӑлчанла калаҫнӑ. Кристиан пӗчӗк Айӑна шведла калаҫма вӗрентнӗ. Настя вӗсем патӗнчен каяс умӗн борщ пӗҫерсе кӑтартнӑ. Кун пирки Кристианӑн мӑшӑрӗ тахҫанах ӗмӗтленнӗ-мӗн.
Тӗнчесем малалла ҫул тытнӑ. Вӗсем шыв хӗрринче чарӑнма тӑрӑшаҫҫӗ, мӗншӗн тесен Европӑра шӑрӑх тӑрать.
Чӑваш Енри хыснаран нумай ачаллӑ ҫемьесене пулӑшас тӗллевпе 800 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Кун пирки ТАСС пӗлтерет.
Палӑртмалла: пирӗн республикӑра нумай ачаллӑ 12 пин ытла ҫемье пурӑнать. Ку уйӑхра 3814 кунашкал ҫемье пособи илнӗ. Ку тӗллевпе хыснари 40 миллион ытла тенкӗ тӑкакланнӑ.
Правительство пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал виҫҫӗмӗш е ун хыҫҫӑнхи ача ҫуралнӑшӑн пособи тӳлемешкӗн 793,6 миллион тенкӗ уйӑрнӑ. Анчах ӑна пур ҫемье те тивӗҫеймест. Кунашкал пособие илес тесен ҫемье тупӑшӗ Чӑваш Енре пӗр уйӑхра пурӑнма кирлӗ укҫа виҫинчен ытларах пулмалла мар.
Элӗк районӗнчи ӑнӑҫсӑр ҫемьесенче йӑлтах ӑнӑҫлӑ. Ҫапла пӗтӗмлетме пулать асӑннӑ район администрацийӗн сайтӗнче пӗлтерни тӑрӑх. Унта ҫырнӑ тӑрӑх, ҫул ҫитменнисемпе тата вӗсен правине хӳтӗлес тимлекен районти комиссин ӗҫлӗ ушкӑнӗ ӗнер, утӑ уйӑхӗн 19-мӗшӗнче, хӑрушлӑхри ҫемьесенче пулнӑ. Комиссин яваплӑ ҫыруҫи Инна Волкова, Шалти ӗҫсен министерствин районти пайӗн ҫул ҫитменнисемпе ӗҫлекен инспекторӗ Марина Никитина, Халӑха социаллӑ пулӑшу кӳрекен центрӑн специалисчӗ Алина Архипова, опекӑпа попечительство пайӗн специалисчӗ Валентина Максимова Юнтапа тата Ехремкасси ял тӑрӑхӗсен территорийӗсене ҫитнӗ.
Комисси 8 ҫемьене тӗрӗсленӗ. Вӗсенче ҫул ҫитмен 17 ача тата ҫул ҫитменнисен комиссийӗнче шутра тӑракан 7 ача ӳсет. Рейда тухнӑ ӗҫлӗ ушкӑн ӗнентернӗ тӑрӑх, тӗрӗсленӗ ҫемьесенче асӑрхаттармаллиех тупӑнман: килсенче тирпейлӗ, хӑтлӑ, ачасене пӑхаҫҫӗ.
Чиркӳпе килӗштерсе ӗҫлени Чӑваш Енри ҫемьесем арканассинчен асӑрханма пулӑшасса шанаҫҫӗ. Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунӗнче Чӑваш Енӗн Юстици министерстви тата Шупашкарпа Чӑваш епархийӗ килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен килӗшӳ алӑ пуснӑ.
Наталья Тимофеева министр шухӑшланӑ тӑрӑх, епархипе тунӑ килӗшӳ уйрӑлакан ҫемьесен йышне чакарма май парӗ. «Пирӗншӗн сирӗн шухӑшӑр пӗлтерӗшлӗ. Ҫак ырӑ ӗҫре сирӗн сӗнӗвӗр кирлӗ», – тенӗ Наталья Тимофеева Варнавӑна.
Юстици министерстви тата Шупашкарпа Чӑваш епархийӗ «Сохраним семью» (чӑв. Ҫемьене упрар) пӗрлехи проекта пурнӑҫа кӗртесшӗн. Унӑн тӗллевӗ — ҫемье хаклӑхне халӑхра сарасси, ҫемьесем арканасран психологсем пулӑшасси, мӑшӑрланма шут тытнӑ ҫамрӑксене сӗнӳ-канашпа пулӑшасси.
Чӑваш Енӗн тӗрлӗ тӑрӑхӗнче тӗпленнӗ 1о ҫемьене «Юратушӑн тата шанчӑклӑхшӑн» орденпа чысланӑ.
Сумлӑ йыша Пӑрачкав районӗнчи Василий Степановичпа Римма Александровна Авраменкосем, Шупашкарти Владимир Андреевичпа Валентина Ивановна Балановсем, Красноармейски районӗнчи Юрий Егоровичпа Римма Гурьевна Дубровсем, Патӑрьел районӗнчи Николай Алексеевичпа Светлана Васильевна Исаевсем, Куславкка районӗнчи Виталий Васильевичпа Антонина Ивановна Майоровсем, Улатӑрти Григорий Константиновичпа Мария Гавриловна Маторкинсем, Ҫӗнӗ Шупашкарти Владимир Константиновичпа Александра Ивановна Кулеминсем, Ҫӗрпӳ районӗнчи Виталий Андреевичпа Елена Михайловна Павловсем, Елчӗк районӗнчи Иван Ивановичпа Зинаида Петровна Портновсем, Шупашкар районӗнчи Евгений Николаевичпа Людмила Александровна Хорасевсем лекнӗ.
Чӑваш Енре тивӗҫлӗ канури ҫынсем тата нумай ачаллӑ ҫемьесем валли социаллӑ карттӑ тӑвасшӑн. Вӑл «Карта жителя» (чӑв. «Пурӑнакан картти») ятлӑ пулӗ.
Ку ыйтӑва утӑ уйӑхӗн 3-мӗшӗнче ЧР Экономика аталанӑвӗн министерствинче сӳтсе явнӑ. Ку проекта «Мир» тӳлев карттин наци тытӑмӗ ҫумӗнче пурнӑҫласшӑн. Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, дисконтлӑ карттӑпа ҫынсен уйрӑм категорийӗ усӑ курӗ.
Социаллӑ проект вырӑнти влаҫпа услам пӗрле ӗҫленипе пурнӑҫланса пырӗ. Дисконтлӑ карттӑпа усӑ куракансем хӑш-пӗр суту-илӳ сечӗсенче, организацисенче тавара йӳнӗрех хакпа туянма пултарӗҫ.
Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунӗ умӗн Чӑваш Енре ҫамрӑк мӑшӑрсене «Ҫамрӑк мӑшӑрсен сертификатне» пирвайхи хут панӑ. Аса илтерер: ҫак документа пама тытӑнасси пирки сайтра унччен хыпарланӑччӗ.
Сертификата ЧР Элтеперӗ «Арҫынсен сывлӑхӗ: 80+ тӗллев патне» ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗнче виҫӗ мӑшӑра савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура тыттарнӑ. Уяв И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн культура керменӗнче иртнӗ.
Ҫак сертификат тин кӑна ҫемье ҫавӑрнӑ упӑшкипе арӑмне амӑшлӑх центрӗсенче пысӑк квалификациллӗ специалистсем патӗнче тӳлевсӗр пулӑшу илме май парать. Ҫак документа хӗсӗрлӗхе тупса палӑртас, ӑна вӑхӑтра сиплес тӗллевпе параҫҫӗ.
Утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Шупашкар хулинче Йӗкӗрешсен фестивалӗ иртӗ. Ӑна Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунне халаллӗҫ.
Республика тӗп хулин администрацийӗн Культура тата туризм аталанӑвӗн управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, фестиваль йӗкӗрешсем утса пынипе уҫӑлӗ. Унтан вӗсен тӗрлӗ пултарулӑх ӑмӑртӑвӗнче тупӑшма тивӗ. Чи маттуррисене «Пуринчен уйрӑлса тӑракан ҫипуҫ», «Наци сӗмӗ», «Пуринчен уйрӑлса тӑракансем», «Ташша пуринчен пултаракансем», «Спорта чи туслисем», «Юрӑ-кӗвӗре пуринчен пултаракансем», «Куракансене килӗшнисем» номинацисенче чыслӗҫ.
Йӗкӗрешсен уявӗ 2017 ҫулта Шупашкарти А.Г. Николаев ячӗллӗ паркра иртнӗччӗ. Ҫав мероприятие ун чухне Ачасене хӳтӗлемелли пӗтӗм тӗнчери кунахалалланӑччӗ.
Чӑваш Енри пӗр ҫемье лотерейӑра выляса илнӗ. Вӗсем 700 пин тенкӗ тӑракан автомобиль илме пултараҫҫӗ.
Телейлӗ ҫӑлтӑр айӗнче камсем ҫуралнӑ тетӗр-? Николайпа Марина Шуряковсем. Вӗсене мӗнле маркӑллӑ автомобиль лекесси хальлӗхе паллӑ мар.
Николай каланӑ тӑрӑх, вӑл выляса илни пирки пӗлсен тӳрех компьютер патне чупнӑ. «Мӗн чухлӗ выляса илнине пӗлсен видеотрансляци ятӑм. Ҫав вӑхӑтрах арӑма эпир лотерея выляса илни пирки кӑшкӑртӑм», - тенӗ вӑл.
Шуряковсем машина пирки тахҫанах ӗмӗтленнӗ, анчах укҫи ҫитмен. Тинех ӗмӗчӗ пурнӑҫланнӑ вӗсен.
-1.7 °C