Паян, утӑ уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, РСФСР халӑх артисчӗ, Чӑваш АССР халӑх артисчӗ, К. Станиславский ячӗллӗ патшалӑх премийӗн лауреачӗ Виктор Родионов (22.07.1924-19.05.1987 ҫҫ.) ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнӗ.
Артистӑн пултарулӑх биографийӗ К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗпе ҫыхӑннӑ. Сӗнтӗрвӑрринче ҫуралнӑскер чӑн-чӑн сцена ӑсти пулнӑ. Шупашкарти музыка училищинче тата А. Луначарский ячӗллӗ Мускаври театр ӳнерӗн институчӗн чӑваш студийӗнче вӗреннӗ. Пачӑшкӑ ывӑлӗ, вырӑс пулин те пӗчӗкрен чӑвашла вӗреннӗ.
40 ҫул хушшинче Виктор Родионов тӗрлӗ характерлӑ, тӗрлӗ ӳсӗмри, шалти тӗнче енӗпе пачах расна 300 ытла сӑнара ӗнентерӳллӗн калӑпланӑ. Ӑна аслӑ ӑрурисем кӑна мар, ҫамрӑксем те аван пӗлеҫҫӗ.
Паян, ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнче, Шупашкарти аэропорта Андриян Николаев ятне пама йышӑннӑ. Кун пирки Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин хушу кӑларнӑ. Ӗҫлӗ хута Кремль сайтӗнче вырнаҫтарнӑ.
Хушура пирӗн республикӑри аэропорт кӑна мар, ытти регионтисене те хисеплӗ ҫынсен ятне пама палӑртнӑ.
Аса илтерер, Шупашкарти аэропорт валли ят шыранӑ май пӗлтӗр сасӑлав та ирттернӗччӗ. Ӑна «Раҫҫейри паллӑ ҫынсем» сайтра йӗркеленӗччӗ. Сасӑлава хутшӑннисенчен чылайӑшӗ, 62 проценчӗ, Шуршӑл ҫӗрӗн мухтавлӑ ывӑлне, Андриян Николаев лётчик-космонавта суйланӑччӗ, Святослав Федоров офтальмологшӑн – 19 процент, Иван Яковлев ҫуттакӑларуҫӑшӑн — 17 процент. Шупашкарти аэропорт валли суйлас ӗҫе 58,2 пин ҫын хутшӑннӑччӗ.
Ҫук-ха, ҫапла ҫирӗплетсех калама хальлӗхе иртерех. Анчах Шупашкар хулине ертсе пыракансем патне ҫав шухӑша сӗнекенсем пулнӑ-мӗн.
Гладков урамӗн пӗр пайне урӑх ят парасси пирки пуҫ ватаҫҫӗ. Алентей ятне Гладков урамӗпе паралельлӗ пыракан лаптӑкри урама парасшӑн. Ҫапла майпа чӑваш халӑх писательне, прозаикне, критикне, публицистне, Василий Алентея, сума сунине палӑртасшӑн. Ҫитменнине кӑҫал, юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗнче, вӑл ҫуралнӑранпа пӗр ӗмӗр ҫитет.
Урама Василий Алентей ятне парас ыйтупа хула валҫӗсем халӑхра ыйтӑм ирттерӗҫ. Ун валли вӗсем яланхиллех «Открытый город» (чӑв. Уҫӑ хула) портала суйласа илнӗ. Сасӑлава хутшӑнакансем валли виҫе вариантлӑ хурав хатӗрленӗ: «ҫапла», «ҫук» тата «ку ыйтӑва специалистсен татса памалла».
Паян кун тӑван халӑхӑн мухтавлӑ академикӗ Алексей Трофимов (Сатук) ҫуралнӑ кунне паллӑ тӑвать.
Алексей Сатук пирки Л. Пэленич Фейсбукра ҫырнӑ тӑрӑх, вӑл — чӑваш ӳнерӗнче искусствоведени докторӗ ята тивӗҫнӗ пӗрремӗш ӑслайҫӑ-тӗпчевҫӗ тата Раҫҫей художество академийӗн Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи халӑхсем йышӗнчи пӗртен-пӗр хисеплӗ академикӗ.
Л. Пэленич Алексей Трофимова «малашне те чӑвашлӑх тӗнчинче хальхи пекех ҫирӗп ӑс-туйӑмпа малаллах утма» суннӑ. «Эсир пурнӑҫ сӑмахне, тӗнчемӗр тем пекех вӗркевлӗ пулин те ялан тӳрӗ чунпа хак парса, ырӑ кӑмӑллӑн вӗрентсе калатӑр. Тавах сире ӳнер вӑрттӑнлӑхӗсене ҫухалма паманнишӗн. Эсир ырӑ-сывӑ пурӑннӑ чух чӑваш тӗнчийӗ малашне те ешерме тивӗҫ», — тесе пӗтӗмлетнӗ.
Паян, юпа уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, чӑваш ҫӗрӗн тата тӗнчин сумлӑ ҫынӗ Атнер Хусанкай 70 ҫул тултарать.
Атнер Петрович Шупашкарта 1948 ҫулхи юпа уйӑхӗн 8-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Вӑл нумай енлӗ пултарулӑхпа уйрӑлса тӑракан, тӗлӗнмелле интеллигентлӑ ҫын. Тепӗр тесен, урӑхла пулма та пултарайман пулӗ. Ашшӗ — Петӗр Хусанкай, чӑваш халӑх поэчӗ. Амӑшӗ — Вера Кузьмина, СССР халӑх артистки. Атнер Петрович Ленинград патшалӑх университечӗн хӗвӗлтухӑҫ чӗлхисен факультетӗнче, СССР Наукӑсен академийӗн Хӗвелтухӑҫ чӗлхисен институчӗн аспирантуринче вӗреннӗ. Филолог, литература критикӗ, хӗвелтухӑҫ чӗлхисен тӗпчевҫи, публицист, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, доцент, СССР Писательсен союзӗн членӗ. Социолингвистика, ономастика, куҫару ыйтӑвӗсен, чӗлхен поэзи тытӑмӗсен специалисчӗ.
Египет Араб Республикинче ҫар куҫаруҫи пулнӑ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн чӑваш чӗлхипе тюркологи кафедринче ассистентра, аслӑ преподавательте, доцентра, профессорта ӗҫленӗ. Каярах вӑл Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче тӑрӑшнӑ.
Шупашкарти вӗренӳ учрежденийӗсенчен пӗрне нумаях пулмасть Петӗр Хусанкай ятне панӑ. Чӑваш халӑх поэчӗн ячӗпе хисепленме тивӗҫни — уйрӑм предметсене тарӑннӑн вӗрентекен 49-мӗш номерлӗ вӑтам шкул.
Республикӑн тӗп хулинчи вӗрентӳ учрежденине Петӗр Хусанкай ятне парасси ҫинчен калакан йышӑнӑва Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков алӑ пуснӑ. Улшӑну пулса иртнӗ хыҫҫӑн шкулпа ҫыхӑннӑ хутсене тивӗҫлӗ улшӑнусем кӗртмелле. Сити-менеджер алӑ пуснӑ документра ҫавна та пӑхса хӑварнӑ.
Чӑваш халӑх поэчӗн ячӗпе хисепленме тытӑннишӗн шкулӑн тӗллевӗллӗ малтанхиллех юлассине те хушура асӑннӑ.
Вӗренӳ учрежденийӗн ятӗнче улшӑну пулса иртнине сумлӑ ҫыннӑн ятне асра тытас тӗллевпе сӑлтавланӑ.
Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев республикӑн тӗрлӗ отраслӗнче тӑрӑшакан темиҫе ҫынна чыслама йышӑннӑ. 99-мӗш номерлӗ хушура культура ӗҫченӗсен ячӗ те пур.
Музыка искусствинче нумай ҫул тӑрӑшса ӗҫленӗшӗн «Самана» вокал ушкӑнӗн юрӑҫине, Чӑваш наци конгресӗн президенчӗн пӗрремӗш ҫумне, ӗҫ тӑвакан комитет председательне Валерий Клементьева «Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ» хисеплӗ ят панӑ.
Елена Красновӑна (ӑна чылайӑшӗ Османова тесен пӗлет пулӗ) «Чӑваш Республикин культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ» ят панӑ.
Артистсене маларах та чысланӑччӗ. Кӑҫалхи ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артистне Сергей Иванова Чӑваш Республикин халӑх артисчӗ хисеплӗ ят панӑччӗ, театрӑн тепӗр ӗҫченӗ, Аркадий Андреев, Сергей Ивановпа пӗр кун Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ пулса тӑнӑччӗ.
+0.3 °C