Шупашкарти «Ҫӗнӗ хула» микрорайонти трансформатора илемлетнӗ. Ахаль мар, чӑвашла. Кун пирки «Контактра» халӑх тетелӗнчи «Вести Чувашии» ушкӑн хыпарлать.
Трансформатор ҫине Чӑваш халӑх поэчӗн Геннадий Айхин чӑвашла тата вырӑсла сӑввисене ҫырнӑ. Вӗсен ҫумнех унӑн портретне ӳкернӗ.
Трансформатор ҫинче саспаллисене те курма пулать. Вӗсен йышӗнче чӑвашлисем те пур.
Чӑваш Енри театрсем Раҫҫейри наци театрӗсен пӗрремӗш конгресне хутшӑннӑ. Ку хыпара эпир Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен тетарӗнче хыпарлани тӑрӑх пӗлтӗмӗр. Сӑнӳкерчӗк тӑрӑх хакласан, конгресс ӗҫне Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗ те (сӑнӳкерчӗкре Юрий Владимиров директора асӑрхарӑмӑр) ҫитнӗ.
Конгресс Якут Республикинче ҫӗртме уйӑхӗн 22-26-мӗшӗсенче иртнӗ.
Конгреса ҫӗршыври 27 театр хутшӑннӑ. Пухӑннисем валли тӗрлӗ сесси, режиссёр ӗҫӗсен питчингӗсене ирттернӗ. Отрасльти ҫивӗч ыйтусене те сӳтсе явнӑ май нумай нациллӗ сценӑна аталантарасси пирки калаҫнӑ. Тепӗр ыйту — кадрсем ҫитменни. Ҫӗршывӑн пысӑк хулисенче наци драматургӗсем хатӗрлесси тавра калаҫнӑ. Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ Иосиф Дмитриев (Трер) ячӗллӗ «Атӑлҫи юмахӗ» ятпа наци театрӗсен фестивальне ирттернӗ май Ачасемпе ҫамрӑксен наци драматургийӗн лабораторине ӗҫлеттерет-ха. Конгресра наци чӗлхисене упраса хӑварасси тата сарасси пирки те сӑах хускатнӑ.
Чӑвашла произведенисем хайлама республика хыснинчен укҫа ытларах уйӑрса пама тытӑннӑ. Кун пирки Чӑваш Ен Элтеперӗ Олег Николаев ҫӗршывӑн культура министрӗн ҫумне Ольга Яриловӑна пӗлтернӗ. Федераци шайӗнчи тӳре-шара пирӗн республикӑра пулнӑ, унпа регион ертӳҫи тӗл пулса калаҫнӑ.
Олег Николаев пирӗн тӑрӑхра культура отрасльне укҫа-тенкӗ чылай хывнине хыпарланӑ. «Сӑмахран, чӑвашла произведенисем хайлама эпир грантсен виҫине икӗ хут ӳстертӗмӗр», — тенӗ республика ертӳҫи.
Ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Ҫӗрпӳ районӗнчи Сӑнав поселокӗнче республикӑри чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗсен тата «Пӗрлӗхре — вӑй» общество организацийӗсен ертӳҫисен регионсем хушшинчи форумӗ иртнӗ. Унта республика Элтеперӗ Олег Николаев та хутшӑннӑ.
Форума онлайн мелпе Пушкӑрт, Тутар республикисенчи, Чӗмпӗр тата Пенза облаҫӗсенчи чӑвашсем те хутшӑннӑ.
Мероприятире пулнӑ Татьяна Наумова журналист республикӑри МИХсенчен пӗринче пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Ен ертӳҫи чӑваш чӗлхине вӗрентес ӗҫе улшӑнусем кӗртесси ҫинчен тухса калаҫнӑ.
«Шкулта кӑна вӗрентни сахал, ывӑл-хӗрпе килте те тӑван чӗлхепе хутшӑнмалла», — тенӗ Олег Алексеевич.
Ҫӗртме уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗнче «Мунча» курав уҫӑлӗ. Ҫӗнӗ экспозици мунча чӑваш халӑхӗн пурнӑҫӗнче епле вырӑн йышӑнни ҫинчен каласа кӑтартӗ.
Чӑваш наци музейӗн пуян коллекцийӗнче мунча хатӗрӗ нумай: йывӑҫ тата ытти тӗрлӗ материалтан хатӗрленӗ алтӑрсем, йывӑҫ тата пӑхӑр тазсем, тӗртсе тунӑ алшӑллисем, ҫара ӳт ҫине тӑхӑнмалли тумтир...
Мунчара ҫӑвӑннӑ ҫеҫ мар, унта ҫӗнӗ чун ҫут тӗнчене килнӗ, кунтан уйрӑлса каяканнине те мунчара ҫунӑ. Чирлисене сиплемелли йӑла-йӗркене те мунчара ирттернӗ. Мунча мӗн авалтан асамлӑхпа тулнӑ.
Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗн «Куккук каҫӗсем» проектне калӑплама Раҫҫейӗн культура фончӗ укҫа уйӑрса пулӑшӗ. «Кӗмӗле» грант конкурсӗнче ҫӗнсе илнӗ.
Проекта «Чуччу» спектакль тӑрӑх хатӗрленӗ. Асӑннӑ спектакле кӑҫалхи ака уйӑхӗнче кӑтартнӑ. Спектакль режиссёрӗ — актёр ӑсталӑхӗпе режиссурин кафедрин доценчӗ Алексей Болдырев. Унта режиссура енӗпе пӗрремӗш курсра вӗренекенсем вылянӑ. Спектакль сценарине Олег Уляшевӑн «Качели» пьеси тӑрӑх ҫырнӑ. Алексей Болдырев режиссер-педагог ӑна чӑваш пурнӑҫӗпе ҫывӑхлатнӑ.
«Куккук каҫӗсем» спектакль-притчӑра чӑвашсен хӑйне евӗрлӗхне упраса хӑварассине, ӑна ҫамрӑксем хушшинче сарассине тӗпе хурӗҫ.
Чӑваш наци ӑслӑлӑх тата ӳнер академийӗн пайташӗсем Мари Элӑн Туҫи Мари районӗнче пулнӑ. Вӑл тӑрӑхра, академи членӗ пулнӑ май, Чӑваш республикин вӗренӳ институчӗн наци аталанӑвӗн центрӗн ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Юрий Виноградов доцент та пулса курнӑ.
Экскурсире пулнисем туҫи марисен, Вырӑс патшалӑхӗн историйӗпе ҫыхӑннӑ палӑксемпе паллашнӑ. Туҫи марисем хӑйсен турханӗсен, ҫӗрпӗвӗсен, халӑх сӑмахлӑхӗнче асӑнакан паттӑрӗсен ячӗсене манмаҫҫӗ иккен ‒ вӗсене халалласа нумай-нумай палӑк лартнӑ. Акпарс паттӑра асӑнса лартни, сӑмахран, пысӑк тата туслӑ пурӑнма чӗнет.
Автобус, тӗпрен илсен, хӑй вӑхӑтӗнче Хурӑнлӑ ҫул иртнӗ вырӑн тӑрӑх кайса килнӗ. Чулхула кӗпӗрнипе Хусан кӗпӗрни хӑй вӑхӑтӗнче чикӗленнӗ вырӑнта, ҫуллӗ тӗмеске ҫине чикӗ юпине купаласа лартнӑ. Вӑл юпана ӗлӗкхи пек пултӑр тесе ҫӗнетсе ҫӗкленӗ. Юнашарах ‒ Александр Пушкин поэт Ӗренпура кайнӑ Хурӑнлӑ ҫул вырӑнӗ...
Тутарстанри шкулсенче чӑваш чӗлхи вӗрентекенсем семинара пухӑннине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: ӑна Чӑваш Республикин Вӗренӳ институчӗ йӗркеленӗ. Халӗ ун пек семинара Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи чӑваш чӗлхи учителӗсем валли йӗркеленӗ.
Чӗмпӗр хулинчи 57-мӗш вӑтам шкула 50 ытла педагог пуҫтарӑннӑ. Вӗсен умӗнче тухса калаҫнисем чӑваш чӗлхине, литература вулавне тата литературӑна вӗрентме ҫӗнӗ программӑсем хатӗрлени ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
«Чӑваш Ен» издательствӑпа полиграфи комплексӗнче тӗлӗнмелле кӑларӑм пичетленсе тухнӑ. Вӑл — «Урӑх ӑру / Другое поколение / A different generation» ятлӑ кӗнеке. Кӗнеке авторӗ — чӑваш палиндромийӗн пионерӗ Марина Карягина.
«Марина Карягина хӑйӗн поэтла сисӗмӗпе тата ирӗклӗ кӑмӑлӗпе чӑвашпа вырӑс сӑмахне чи тарӑн, атомла шайӗнче пӑхӑнтарать. Вӑл вырӑсла вӑхӑтран малта пыракан палиндроми шедеврӗсем хайлать, чӑвашла вара палиндроми поэзийӗн вӗр ҫӗнӗ тӗнчине уҫать. Вӑл ҫырма пуҫличчен чӑваш литературинче палиндромин илемлӗ тӗслӗхӗсем пулман», — хакланӑ чӑваш поэчӗн пултарулӑхне вырӑс тата ют ҫӗршыв авангарчӗн тӗпчевҫи, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, культурологи докторӗ, Германири Галле университечӗн преподавателӗ Сергей Бирюков.
Кӗнекере сӑвӑсене виҫӗ чӗлхепе: чӑвашла, вырӑсла тата акӑлчанла — пичетленӗ.
Тутарстанри шкулсенче чӑваш чӗлхи вӗрентекенсем семинара пухӑннӑ. Ӑна Чӑваш Енӗн Вӗренӳ институчӗ йӗркеленӗ.
Пӑва районӗнчи Р.З. Сагдеев академик ячӗллӗ вӑтам шкула, сӑмахран, чӑваш чӗлхине вӗрентекен 130 ытла учитель пуҫтарӑннӑ.
Регион аталанӑвӗн центрӗн директорӗ Инесса Ядранская чӑваш чӗлхине, литература вулавне тата литературӑна вӗрентме ҫӗнӗ программӑсем хатӗрлени ҫинчен каласа кӑтартнӑ. Тамара Артемьева доцент та тухса калаҫнӑ.
+0.3 °C