Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Шупашкарти художество музейӗнче «Савнӑ Шупашкар» курав уҫӑлнӑ. Ӑна Чӑваш художникӗсен союзӗн пайташӗсен ӗҫӗсенчен хатӗрленӗ. Курав живопись, скульптура тата графика ӑстисен нумай енлӗ пултарулӑхӗпе паллаштарать.
Музейре пӗлтернӗ тӑрӑх, союз ӳнершӗн чӑннипех пӗлтерӗшлишӗн, рекламӑшӑн, ят-сумшӑн, арт-рынок шухӑшне шута илмесӗр ӗҫлеме тӑрӑшнӑ ялан. Чӑн-чӑн профессионалсем хӑйсенчен ҫирӗп ыйтаҫҫӗ.
Курава художество музейӗн директорӗ Геннадий Козлов уҫнӑ. Чӑваш художникӗсен союзӗн председателӗ Наталия Соловьева, искусствоведени кандидачӗ Юрий Викторов, республикӑри Художниксен союзӗн председателӗ Владимир Нагорнов тата ыттисем сӑмах каланӑ.
Паян Патӑрьел районӗнчи Турхан ялӗнче Алексей Кокель художникӑн палӑкне уҫнӑ. Кун пирки Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думин депутачӗ Леонид Черкесов Фейсбукра пӗлтернӗ.
Алексей Кокель – академи пӗлӗвӗ илнӗ пирвайхи чӑваш художникӗ. Художник ҫуралнӑранпа кӑҫалхи пуш уйӑхӗн 13-мӗшӗнче 140 ҫул ҫитрӗ. Вӑл Патӑрьел районӗнчи Турханта 1880 ҫулта ҫуралнӑ. Харьковра ӗҫлесе пурӑннӑ. Украинӑн пулас художникӗсене туптанӑ.
Кӑҫалхи пуш уйӑхӗнче художникӑн музей-ҫуртне юсаса ҫӗнетнӗ хыҫҫӑн уҫнӑччӗ. Унта республикӑн ертӳҫи Олег Николаев хутшӑннӑччӗ.
Леонид Черкесов пӗлтернӗ тӑрӑх, Кокель палӑкне уҫас шухӑш Лев Кураковӑн пулнӑ. Уншӑн вӑл ӑна тав тунине палӑртнӑ. Ҫак йӗркесен авторӗ пӗлнӗ тӑрӑх, Алексей Кокелӗн ятне тӑван тӑрӑхра сарас енӗпе культурологи докторӗ, Чӑваш патшалӑх университечӗн профессорӗ Владимир Васильев самай ҫине тӑнӑ. Ӑна вӑл вӑхӑтра университет ректорӗнче тӑрӑшнӑ Лев Кураков академик пулӑшса пынӑ.
Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче нумаях пулмасть художество тата техника канашӗсем пухӑва пуҫтарӑннӑ. Унта Мускаври Евгений Никоноров художник хутшӑннӑ.
Мускаври театрсемпе ҫыхӑну тытакан художник премьерӑна епле курнипе паллаштарнӑ. Ӳнерҫӗ декорацисенчен, пуканесенчен тата сценӑран пӗрлехи ӳкерчӗк йӗркелеме сӗннӗ. Спектакле куракансем патне 2021 ҫулхи пӗрремӗш кварталта ҫитерме палӑртаҫҫӗ.
Ҫӗршывӑн тӗп хулинчи специалиста «В стране Хахатании» спектакле лартма йыхравланӑ. Пьеса авторӗ – театр ветеранӗ Зоя Никонорова. Спектакле театрӑн илемлӗх ертӳҫи, Юрий Филиппов режиссер-постановщик икӗ чӗлхепе: чӑвашла тата вырӑсла – лартасшӑн.
Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ Николай Балтаев (ӑна Палтай Микуҫӗ тенипе те пӗлеҫҫӗ) Чӑваш автономи облаҫне туса хунӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ ятпа кӑларнӑ медальпе чыслама йышӑннӑ. Ҫавӑн ҫинчен калакан йышӑнӑва республика Элтеперӗн тивӗҫсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев паян алӑ пуснӑ.
Николай Балтаев 1963 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 11-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи Питтӗпел ялӗнче ҫуралнӑ. Чулхула облаҫӗнчи Павловӑри ӳнерпе ремесла училищинче, Ленинградри В.И. Мухина ячӗллӗ ӳнер-промышленноҫ аслӑ училищинче вӗреннӗ.
Тӑван халӑхӑмӑрӑн кун-ҫулӗпе тата тӗнӗпе ҫыхӑннӑ тӗрлӗ медаль, укҫа тата ытти те ӑсталассипе ҫине тӑрать.
Паян «Россия 1» (чӑв. Раҫҫей 1) ирхи 9 сехет те 30 минутра Галина Изратова ӳнерҫӗне халалланӑ фильм эфира тухнӑ.
«Илемлӗ ҫынччӗ Галя. Черчен чунлӑ чечен хӗрарӑмччӗ. Унӑн тӑмран, кӗҫҫерен, пусмаран ӑсталанà кӗлеткисем ытла та селӗмччӗ – чӗм вӗрсе кӗртетчӗ тейӗн вӗсене маҫтӑр...», – тесе ҫырнӑ Фейсбукра Марина Карягина тележурналист, сценарист.
«Халӑх хӗрӗ» ярӑмри фильма пӑхма сӗнетӗп. Ӑна Чӑваш художникӗсен союзӗн пайташӗ Галина Изратова ӳнерҫӗ пурнӑҫран вӑхӑтсӑр уйрӑлса кайнӑранпа 3 ҫул ҫитнине асӑнса хатӗрлес терӗм», – пӗлтернӗ чӑваш тӗнчинчи пултаруллӑ та кӑсӑклӑ ҫынсемпе паллаштаракан тележурналист.
Галина Изратова Елчӗк районӗнчи Кавалта ҫуралнӑ. Галинӑн аппӑшӗ Татьяна Шаркова та – ӳнерҫӗ, ЧР культурӑн тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ.
Галина Васильевна хӑйӗн пуканийӗсене тӑмран, кӗҫҫерен, ҫӗтӗкрен, йывӑҫран тунӑ. Вӗсем чунлӑ-юнлӑ тейӗн пулса тухнӑ. Ӑста пурнӑҫран йывӑр чире пула уйрӑлнӑ.
Утӑ уйӑхӗн 9-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче Ольга Любимова художникӑн графика ӗҫӗсен куравӗ уҫӑлӗ. «Линия пера» (чӑв. Калем йӗрӗ) куравра художник тӗрлӗ авторӑн, ҫав шутра поэтсемпе писательсен, ӗҫӗсене хӑйӗн графикипе пуянлатнӑ. Альбина Любимова Наапет Кучак, Раиса Сарби, Альбина Юрату, Алла Медведева, Алман Тимофеев, Сабир Рустамханлы, Нина Абрамова, Ольга Любимова, Дмирий Вонави, Александр Артемьев, Константин Иванов, Зоя Сывлӑмпи, Рита Арти, Лариса Цингвинцева, Виктор Чугаров, Артем Геб, Геннадий Айги, Людмила Николаева тата ытти авторпа ӗҫленӗ. Курава художник хӑйӗн тӗрлӗ вӑхӑтри 30-а яхӑн ӗҫне тӑратӗ.
Паян, утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче, Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн тӗп художникӗ Валентин Федоров хӑйӗн 60 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвать.
Валентин Федоров Йӗпреҫ поселокӗнче 1960 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Тӑван поселокри 1-мӗш шкулта вӗреннӗ, 1978 ҫулта Шупашкарти художество училищине пӗтернӗ. 1990 ҫулта вӑл Мускаври МХАТри шкул-студире спектаклӗн тулаш формине йӗркелес, сцена художникӗ-технологӗ пулас ӑсталӑха алла илнӗ. Малтан вӑл К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче художникӗ-постановщикӗ пулса ӗҫлет. 1989 ҫултанпа Оперӑпа балет театрӗнче тӗп художникра тӑрӑшма тытӑннӑ. 2017-2018 ҫулсенче унта директор пулса ӗҫленӗ, халӗ каллех тӗп художникра тӑрӑшать.
Валентин Федоров – Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникӗ. Ӑна Тӑван ҫӗршыв умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн II степеньлӗ орден медалӗпе чысланӑ.
Шупашкарти Чиркӳпе истори музейӗнче «ФАКТУРА 2.0» курав уҫӑлнӑ. Ӑна Вырӑс музейӗн тата Президент гранчӗсен фончӗ пулӑшнипе йӗркелеме май килнӗ. Курава куҫ курманнисемпе начар куракансем валли уҫнӑ.
Чӑваш Енӗн хальхи вӑхӑтри художникӗсемпе халӑх ӑстисем Патшалӑхан Вырӑс музейӗн архивӗнчи хайлавсен макечӗсене хатӗрленӗ. Сусӑрсене ӑнланса-туйса илме ҫӑмӑлтарах пултӑр тесе ӗҫсене йывӑҫран, кантӑкран, хурӑн хуппинчен, ҫӑмран, пир-авӑртан, тӑмран, гипсран хатӗрленӗ.
Шупашкарти Э. М. Юрьев ячӗллӗ ача-пӑчан 4-мӗш художество шкулӗнче вӗренекенсем А. Венецианов, И. Грабарь, К. Перов-Водкин, И. Репин, И.Левитан ӗҫӗсене курав валли пластилинографи технологийӗпе йӗркеленӗ. ЧППУн художествӑпа графика факультетӗн студенчӗсем тифлокомментарисем хатӗрленӗ. ЧПУн журфакӗн студенчӗсем курав валли хатӗрленӗ комментарисене чӑвашла хатӗрлеме сӗннӗ.
Чӑваш патшалӑх художество музейӗнче Геннадий Айхине халалланӑ интерактивлӑ курав хатӗрлеҫҫӗ. Ӑна чӳк уйӑхӗн 29-мӗшӗнче 16 сехетре савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫма палӑртнӑ.
Курава «Границы образа. Поэты и художники круга Айги» (чӑв. Сӑнар чиккисем. Айхи ҫумӗнчи поэтсемпе художниксем) ят парӗҫ. Ӑнӑ Чӑваш халӑх поэчӗ Геннадий айхи ҫуралнӑранпа 85 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Курав поэзипе живопиҫрен тӑрӗ. Ун валли Мускаври икӗ поэтӑн: Андрей Черкасовӑн тата Николай Звягинцевӑн — сӑввисене суйласа илнӗ. Унсӑр пуҫне музейре упранакан Шупашкарти, Парижри тата Мускаври художниксен: Анатолий Миттовӑн, Пётр Петровӑн, Игорь Улангинӑн, Георгий Фомиряковӑн, Владимир Яковлевӑн, Игорь Макаревичӑн, Николай Дронниковӑн, Игорь Вулохӑн — ӳкерчӗкӗсем пулӗҫ.
Паян, ҫӗртме уйӑхӗн 17-мӗшӗнче, Мускавра чӑваш художникӗн куравӗ ӗҫлеме тытӑннӑ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ваҫликасси ялӗнче ҫуралнӑ РФ тава тивӗҫлӗ художникӗн Анатолий Рыбкинӑн «Сохранившие память…» (Земля и люди родной Чувашии) (чӑв. Асра юлнисем... Тӑван Чӑваш Енӗн ҫӗрӗ тата ҫыннисем) куравне Мускаври национальноҫсен ӗҫӗсен ҫуртӗнче 17 сехетре уҫнӑ. Ӑна ӳнерҫӗ ҫуралнӑранпа 70 ҫул ҫитнине (вӑл 1949 ҫулхи кӑрлачӑн 10-мӗшенче ҫуралнӑ) халалланӑ. Чӑваш Енӗн РФ Президенчӗ ҫумӗнчи полпредствинче пӗлтернӗ тӑрӑх, курав художник Шупашкар хули 550 ҫул тултарнипе те ҫыхӑнтарнӑ. Анатолий Рыбкин тӗнче нумай курса ҫӳренӗ, анчах кирек ӑҫта ҫитсен те Анатолий Рыбкин ӳнерҫӗн Мускаври куравӗ ҫӗртме уйӑхӗн 30-мӗшӗнче хупӑнӗ.
+15.3 °C