Тӗнчери лару-тӑру лӑпкӑ теме ҫук. Террористсем «хастарланни» пурне те хӑратать. Ҫавна май халӑх тетелӗсенче те халӑха пӑлхантармалли информацисем тухма тытӑннӑ.
Нумаях пулмасть «Ҫыхӑнура» халӑх тетелӗнче Чӑваш Енре 18 террорист пурри пирки хыпар сарӑлма пуҫланӑ. Унта ҫынсене халӑх пухӑнакан вырӑна тухса ҫӳреме сӗнмен.
Ку — суя. Кунашкал хыпара ҫӗршывӗпех сараҫҫӗ. «18 террорист» Самарта, Вогоградра та пур-мӗн. Экстремизпа кӗрешекен центр та ку суя хыпар пулнине пӗлтерет.
Ку хыпар тӗнче тетелӗнче виҫӗ эрне ҫӳрет-мӗн. Йӗрке хуралҫисем ӗҫлеҫҫӗ кун тӗлӗшпе. Чулхулара полицейскисем икӗ ҫамрӑка тытса чарнӑ, вӗсемпе калаҫнӑ. Ҫамрӑксем кӑна пуҫтахаланас тӗллевпе тунӑ.
Йӗрке хуралҫисем ку хыпара ӗненме хушмаҫҫӗ. МТВра та, Мегамолра та нимӗнле «шахидкӑна» та тытман.
Юлашки вӑхӑтра ветаптекӑсем йышланса пыраҫҫӗ. Анчах пахалӑхсӑр тата суя эмел сутни Чӑваш Енре те тӗл пулать.
Хӑш-пӗр производительсем кӑларнӑ иммунобиологи хатӗрӗсемпе усӑ курнӑ хыҫҫӑн лайӑх мар пулӑмсем пулса иртнине асӑрханӑ. Хӑшӗсем сертификаци тӗпчевӗ витӗр тухайман. Хрантсуссем хатӗрленӗ «БТВПУР АлСап8» вакцинӑна реестртан та кӑларнӑ.
Хӑш-пӗр препарат инструкцине улшӑнусем кӗртнӗ тӗслӗхсем те пурри пӗлтереҫҫӗ Россельхознадзорӑн республикӑри управленийӗнче. Сӑмахран, «Кэтл-мастер Голд FP5 L5» вакцина хыҫҫӑн пӑрусем вилӗ ҫуралнӑ тата хырӑм ӳкнӗ тӗслӗхсем нумайланнӑран ку эмеле пӗтӗ ӗнесене мӗнле памалли пирки улшӑнусем кӗртнӗ.
Сӑмах май, иккӗленӳллӗ эмелсем пирки Россельхознадзор сайтра пӗлтерсех тӑрать.
Роспотребнадзорӑн Тверь облаҫӗнчи управленийӗ такамсем вӑл тӑрӑхра ҫу савутсен ячӗпе услам ҫу сутнине асӑрхаттарнӑ. Ку хыпара вӗсем Чӑваш Енри ӗҫтешӗсене те систернӗ.
Услам ҫу сутакан темле фирма «Нелидовский маслосырзавод» тата «Молочный путь» тулли мар яваплӑ обществӑсем кӑлараҫҫӗ тесе кӑтартнӑ-мӗн. Предприяти вырнаҫнӑ адреса хайхи Тверь облаҫӗнчи Нелидовски районти Кӑнтӑр поселокри Комсомольски проспекта тата Маресьев урамне кӑтартнӑ. Анчах ун пек предприятисем асӑннӑ поселокра ҫук-мӗн.
Тверь облаҫӗнчи сӗт-ҫу савучӗсен ячӗпе услам ҫу ярӑнтаракансем пирки Тверь облаҫӗнчи асӑннӑ службӑна ытти регионти ӗҫтешӗсем вунӑ хутчен ҫӑхавланӑ. Вӑл ҫимӗҫ пахалӑхӗ чаплах маррине пӗлтереҫҫӗ. Асӑннӑ службӑн Чӑваш Енри управленийӗ ун пек ҫӑва лавккасенче сутмалла мар тесе асӑрхаттарнӑ. Лавккара курсан ҫынсене Роспотребнадзор управленийӗн территорисенчи пайӗсене систерме ытйаҫҫӗ.
Патӑрьел районӗнчи пӗр ялти культура ҫурчӗ 400 алӑклӑ пулса тухнӑ. Ун пекки пулма пултараймасть тесе тӗлӗнет-тӗр вулакан. Анчах хут ҫинче темле те «ӳкерсе» хума май пур мар-им вара? Шӑпах ҫавӑн пек хӑтланнӑ та асӑннӑ районти 30 ҫулти усламҫӑ.
Вӑл ялти культура ҫуртне юсасси пирки муниципалитет килӗшӗвӗ туса ӗҫе пуҫӑннӑ. Вӗҫне ҫитернӗ хыҫҫӑн 2012-мӗш ҫулта икӗ чӳрече вырнаҫтарни тата 400 алӑка сӳтсе йӗркене кӗртни пирки отчет тунӑ. Ҫав хут тӑрӑх усламҫӑна хыснаран 140 пин тенкӗ тӳленӗ.
400 алӑклӑ культура ҫуртне юсани пирки нумаях пулмасть пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Усламҫӑна халӗ улталанӑшӑн явап тыттарас хӑрушлӑх пур. Анчах ҫакна та палӑртмалла: тӗпчев пынӑ вӑхӑтра вӑл мӗнпур тӑкака саплаштарнӑ — улталаса илнӗ укҫана тавӑрса панӑ.
Нумай хваттерлӗ ҫурт тунӑ чух тӳпене кӗрсе укҫа хывса улталаннӑ Шупашкарти 14-мӗш микрорайонти ҫынсем ҫурлан 1–2-мӗшӗсенче ирттерме палӑртинӑ митинга каярах вӑхӑта куҫарнӑ. Вӗсем укҫана «Премиум инжиниринг» комапние хывнӑ, анчах хваттерне илеймен.
Шӑнман пӑрпа ларса кайнӑ ҫав ҫынсем хӑйсем кӑмӑлсӑрланнине тата чун ыратӑвне палӑртма митинга ҫурлан е 8-мӗшӗнче, е 9-мӗшӗнче тухасшӑн.
Митинг вӑхӑтне куҫарнине вӗсем ыйту унччен татӑласса шаннипе мар, республикӑна Пӗтӗм Раҫҫей патриархӗ килессипе ӑнлантарнӑ. Ҫавна вӗсем хӑйсене митинг ирттерме ирӗк памаҫҫӗ пуль тесе шухӑшлаҫҫӗ. «Митинга ҫурлан 8–9-мӗшӗсенче мускавра тухасшӑн. Кулагин депутатпа ҫыхӑнасшӑн та пӗрле йӗркелесшӗн», — тенӗ «ПРИНИПЪ» потребительсен правине тата тӑван тавралӑха хӳтӗлекенсен пӗрлӗхӗ» регионсем хушшинчи ыр кӑмӑллӑх организацийӗн ертӳҫин ҫумӗ Диана Яковлева.
Пуҫлӑх ывӑл-хӗрӗ пулма лайӑхах пуль ҫав. Йӗпреҫ районӗнчи Андреевка ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ арҫын хӑй ывӑлне ҫӗр лаптӑкӗллӗ тунӑ.
2009 ҫулта вӑл хӑй ертсе пыракан ял тӑрӑхӗн хуҫалӑх кӗнекинчен суя выписка илнӗ. Унта хӑйӗн ывӑлӗн ҫӗр пайӗ пурри ҫинчен калани пирки ӗнентернӗ. Ашшӗ ҫырса панӑ выпискӑна йӑтса ывӑлӗ регистраци службине вӗҫтернӗ, унта ҫӗр лаптӑкне хӑй ячӗпе шута илтерттернӗ. Ҫав хутпа килӗшӳллӗн пуҫлӑх ывӑлӗ ҫӗрӗн саккунлӑ хуҫи пулса тӑнӑ. Анчах... асӑннӑ ҫӗр лаптӑкӗ тепӗр ҫыннӑн пулнӑ. Унпа вӑл тара илсе усӑ курнӑ.
Ултава РФ Следстви комитечӗн Канашри районсем хушшинчи тӗпчевҫисем ҫиеле кӑларнӑ. Экс-пуҫлӑх хӑй вырӑнӗпе ытлашши усӑ курнишӗн вӗсем пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Халӗ тӗпчев малалла пырать.
Чӑваш Енӗн прокуратури республикӑн Ял хуҫалӑх министерствинче тӗрӗслев ирттерни пирки эпир пӗлтернӗччӗ _http://www.chuvash.org/news/8871.html_. Прокурорсем мӗн патне пырса тухни халӗ паллӑ иккен.
«Правда ПФО» интернет ҫӑлкуҫ пӗлтерни ҫине таянса «Аргументы и Факты» хаҫат ҫырнине ӗненсен, федераци тата республика хыснинчи укҫа-тенкӗпе усӑ курнӑ чух уҫҫӑнах махинаци тунӑ сисӗннӗ имӗш. Прокуратура тупса палӑртнӑ фактсене халӗ правӑна сыхлакан органсем тӗрӗслеҫҫӗ имӗш.
Чӑваш Енӗн ял хуҫалӑх министерстви Шупашкарти ликерпа водка савутне патшалӑх хысни шутӗнчен 67 миллион тенкӗ субсиди уйӑрни те йӗркеллӗ япала мар-мӗн. Субсиди пирки каласан, хысна укҫи-тенки республика парламенчӗн ертӳҫисем витӗм кӳрекен предприятисене сахал мар уйӑрнӑ пулать.
Тӗрӗслев пӗтӗмлетӗвне Чӑваш Енӗн Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Михаил Игнатьев патне те ҫитернӗ.
Нумаях пулмасть Шупашкарта суя укҫасене туртса илнӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн 11-мӗшӗнче йӗрке хуралӗн ӗҫченӗсем 1000, 5000 тенкӗллӗ виҫӗ банкнота палӑртнӑ.
Шупашкарти Гагарин урамӗнчи пӗр лавккара суя 1000 тенкӗллӗххи тупӑннӑ. Туянакан ҫын косметикӑшӑн 1000 тенкӗ панӑ та тӳрех тухса утнӑ. Ҫакна кура кассир сисчӗвленнӗ.
Суя 5000 тенке Шупашкарти пӗр банкра тупнӑ. Ӑна харпӑр усламҫӑран илнӗ тупӑша шутланӑ чухне асӑрханӑ. Ҫакӑ паллӑ: усламҫӑн суту-илӳ точки Шупашкарти пӗр пысӑк центрта вырнаҫнӑ.
Ҫав кунах Трактор тӑвакансен проспектӗнчи пӗр лавкка сутуҫи суя 5000 тенкӗ асӑрханӑ. Паллӑ мар ҫын канцтаварсемшӗн 5000 тенкӗлӗххипе тӳленине ЧР ШӖМӗ пӗлтерет.
Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче пӗр ушкӑн преступлени тума каварлашнӑ. Каварлашнӑ кӑна мар, самай ҫынна улталама ӗлкӗрнӗ. Вӗсем тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫе республикӑн прокуратури халӗ суда ярса панӑ.
Преступлени ҫулӗ ҫине тӑнӑ ушкӑн виҫӗ ҫынтан тӑнӑ. Вӗсенчен иккӗшӗ Азербайджан Республикин ҫыннисем пулнӑ, тепри — Чӑваш Енре пурӑнакан хӗрарӑм. Тӗпчевҫӗсем малтанласа палӑртнӑ тӑрӑх, вӗсем пурӗ 15 преступлени тунӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ. Каварлашса ырӑ мар ӗҫпе аппаланнӑскерсем суя укҫана хӑйсемех хатӗрленӗ, упранӑ тата «ярӑнтарнӑ».
Тӗпчевҫӗсен шучӗпе Азербайджан арҫынни хӑйӗнпе пӗр шухӑшлисемпе Мускавра паллашнӑ. Унтан вӑл вӗсене суя укҫана Чӑваш Енри суту-илӳ точкисенче тыттарма сӗннӗ. Ҫак тӗллевпе йӳнӗ тавар туянмалла, уншӑн 50 пин тенкӗлӗх укҫапа татӑлмалла. 5 пин тенкӗлӗххисем пурӗ 80 штук пулнӑ. Алла кӗнӗ таса тупӑша пӗр-пӗринпе пайлама калаҫса татӑлнӑ. 2014 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 18-мӗшӗнчен пуҫласа 20-мӗшчен вӗсем суя укҫана 13 штук ярӑнтарса ӗлкӗрнӗ.
Финанс пирамидисем пирки темле асӑрхаттарсан та улталанакансем тупӑнаҫҫех. Чӑваш Енре, акӑ, тата тепӗр кредит кооперативӗ пирки пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Маларах «Гарант-Кредит» потребитель обществи ҫакланнӑччӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫарнӑ ӗҫе иртнӗ ҫул вӗҫӗнче суда ярса панӑччӗ.
Халӗ вара «ТрастКапитал» кредит потребитель кооперативӗн ертӳҫисене ҫынсене улталанӑшӑн айӑпласшӑн. Вӗсем 100 ытла ҫынна шар кӑтартнӑ. Кун пирки республикӑн прокуратурин пресс-служби хыпарланӑ.
Тӗпчеве прокурор тӗрӗслевӗ хыҫҫӑн тытӑннӑ иккен. Укҫа-тенкӗ пирамиди евӗр йӗркеленнӗ тытӑм 2014 ҫул вӗҫӗнче арканнӑ. Ҫынсенчен самай тупра пуҫтарнӑ хыҫҫӑн кооператив хуҫисем ҫухалнӑ. Пӗтӗмпе вӗсем 20 миллион тенкӗ ытла шар кӑтартнӑ.
-1.7 °C